Úrlausnir Hæstaréttar Íslands
Úrlausnir sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.
Hrd. 1979:863 nr. 135/1979 [PDF]14. gr. laga um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 15. gr. laga um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 17. gr. laga um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 44. gr. laga um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 Aðildarfélög Atkvæðagreiðslur Atvinnurekendur Ábyrgð Ákvarðanir Bráðabirgðalög Dómkröfur Dómsvald Dómvenjur Eftirlit Eigendur Félagsdómur Félagsmenn Félög Formenn Fyrirvarar Gerðardómar Gildistökur Greiðslur Heimili Hæstaréttardómar II. kafli laga um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 Jöklar Kjaradómur Kjarasamningar Kröfugerðir Kröfur Kærumál Kærumálskostnaður Lögbrot Lög um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 Málavextir Málshöfðanir Málskostnaður Meginreglur Menntun Mótmæli Rannsóknir Refsingar Sakamál Samningar Samræmi Sératkvæði Skip Skyldur Starfsskyldur Stefnandi (dómsmál) Stéttarfélög Sýkna Sök Tjón Umboð Uppsagnir Úrskurðarvald Úrskurðir Útgerðarfélög Varnaraðilar Venjur Verkamenn Vinnuréttur Vinnusamningar Vinnustaður Vinnuveitendur Yfirlýsingar Yfirmenn Yfirvinna
Hrd. 1979:873 nr. 136/1979 [PDF]14. gr. laga um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 15. gr. laga um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 44. gr. laga um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 67. gr. laga um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 Aðildarfélög Atkvæðagreiðslur Atvinnurekendur Auglýsingar Ábyrgð Ákvarðanir Bráðabirgðalög Dómkröfur Dómsvald Dómvenjur Eftirlit Eigendur Félagsdómur Félagsmenn Félög Fyrirvarar Gildistökur Greiðslur Heimili Hæstaréttardómar II. kafli laga um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 Kjaradómur Kjarasamningar Kröfugerðir Kröfur Kærumál Kærumálskostnaður Lögbrot Lög um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 Málavextir Málshöfðanir Málskostnaður Meginreglur Menntun Mótmæli Ólögmæti Rannsóknir Refsingar Sakamál Samningar Samningsgerð Samræmi Samvinnufélög Sératkvæði Skip Skyldur Starfsskyldur Stefnandi (dómsmál) Stéttarfélög Sýkna Sök Tjón Umboð Uppsagnir Úrskurðarvald Úrskurðir Útgerðarfélög Útvarp Varnaraðilar Venjur Verkamenn Vinnuréttur Vinnusamningar Vinnustaður Vinnuveitendur Yfirlýsingar Yfirmenn Yfirvinna
Hrd. 1986:55 nr. 11/1986 [PDF]14. gr. laga um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 1. mgr. 44. gr. laga um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 44. gr. laga um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 50. gr. laga um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 67. gr. laga um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 Ákvarðanir Dómkröfur Dómstólar Dómsúrlausnir Félagsdómur Félagsmenn Formenn Forsvarsmenn Framkvæmdastjórar Fyrirvarar Gallar Hagsmunir Hæstaréttardómar Innflutningur Kjarasamningar Kröfugerðir Kröfur Kærumál Kærumálskostnaður Lagarök Lögmæti Lög um meðferð einkamála í héraði, nr. 85/1936 Lög um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 Lögvarðir hagsmunir Málatilbúnaður Málavextir Málshöfðanir Málskostnaður Málskot Málsóknir Ólögmæti Réttarfar Samningar Samningsaðilar Samræmi Skrifstofa Stefnandi (dómsmál) Stéttarfélög Stjórnvöld Sýkna Sök Úrskurðir Varnaraðilar Vinnumarkaðurinn Vinnusamningar Vörur Þingfestingar Þinghald Þjónusta
Hrd. 2000:3814 nr. 215/2000[HTML] [PDF]13. gr. laga um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 14. gr. laga um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 18. gr. laga um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 7. gr. vaxtalaga, nr. 25/1987 Aðalmeðferð Aðildarfélög Almenn hegningarlög (alm. hgl.), nr. 19/1940 Almennir dómstólar Athafnir Atkvæðagreiðslur Atvinnulíf Atvinnurekendur Atvinnurekstur Ábyrgð Áfrýjendur Ákvarðanir Átök Bátar Bifreiðar Bótaábyrgð Bótagrundvöllur Bótakröfur Bótaleysi Bætur Dómarar Dómkröfur Dómstólar Dómtökur Dráttarvextir Eigendur Einkamál Félagsdómur Félagsmenn Félög Fiskiskip Fjárhæðir Formenn Framkvæmdastjórar Frávísun mála frá dómi Fyrirsvarsmenn Fyrirtæki Fyrningar Gildistímar Grandsemi Greiðsludagur Greiðslur Gögn Hafnir Hagsmunir Héraðsdómarar Héraðsdómur Reykjavíkur Hlutafélög Hótanir Hráefni Hæstaréttardómar III. kafli laga um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 Íslenskur landsréttur Kjarasamningar Kröfur Lagarök Launþegar Lögfestingar Lögmæti Lögsaga Lög um meðferð einkamála (eml.), nr. 91/1991 Lög um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 Lög um tekjuskatt og eignarskatt, nr. 75/1981 Málavextir Málsástæður Málskostnaður Mótmæli Neyðarvörn Ólögmæti Reikningar Réttarheimildir Réttarreglur ⓘ Rökstuðningur Sakarefni Samningar Samræmi Sératkvæði Siglingar Sjómenn Skaðabótaábyrgð Skaðabótamál Skaðabótareglur Skaðabótaréttur Skaðabótaskylda Skaðabætur Skip Skipverjar Skoðanir Sóknaraðilar (dómsmál) Starfsemi Starfsfólk Stefnandi (dómsmál) Stéttarfélög Stjórnendur Sýkna Sök Tímamörk Tjón Tjónþoli Tómlæti Upplýsingar Úrskurðir Vaxtalög, nr. 25/1987 Vátryggingarfélög Vátryggingarverðmæti Veiðar Venjur Verðmæti Vextir Vinnuréttur Vinnusamningar Þingfestingardagar Þjónusta Þvingunarúrræði
Hrd. 2002:3686 nr. 167/2002 (ASÍ-dómur - Lagasetning á sjómannaverkfall)[HTML] [PDF]Í málinu var deilt um lagasetningu á verkföll og verkbönn ýmissa félaga innan Sjómannasambands Íslands og Farmanna- og fiskimannasambands Íslands, og eru þau félög innan ASÍ. ASÍ stefndi ríkinu og Samtökum atvinnulífsins til að fá úr skorið um lögmæti lagasetningarinnar. Hæstiréttur staðfesti dóm héraðsdóms með vísan til forsendna hans.
Megindeilurnar byggðust á því að með setningu laganna væri vegið að samningsfrelsi þeirra og verkfallsrétti sem nyti verndar 74. gr. stjórnarskrárinnar, sbr. 11. gr. MSE. Þá snerust þær einnig um að lögin hefðu einnig náð yfir aðildarfélög sem höfðu ekki tekið þátt í umræddum aðgerðum. Að auki var vísað til jafnræðisreglu 65. gr. stjórnarskrárinnar þar sem eitt aðildarfélaga Samtaka atvinnulífsins hafði gert kjarasamning við Vélstjórafélag Íslands um mörg atriði nátengd deilumálunum sem gerðardómur skyldi líta til.
Litið var til þess að með sérstakri upptalningu á stéttarfélögum í 74. gr. yrðu gerðar ríkari kröfur til takmarkana á réttindum þeirra. Hins vegar var ákvæðið ekki túlkað með þeim hætti að löggjafanum væri óheimilt að setja lög sem stöðvuðu vinnustöðvanir tímabundið. Við setningu laganna hafði verkfallið þá staðið í sex vikur og taldi löggjafinn að ef ekkert væri gert hefði það neikvæð áhrif á almannahagsmuni. Ekki voru talin efni til þess að hnekkja því mati löggjafans.
Lagasetningin kvað á um að gerðardómur myndi ákvarða kjör allra aðildarfélaganna og jafnframt þeirra sem ekki höfðu tekið þátt í umræddum aðgerðum. Í greinargerð viðurkenndi íslenska ríkið að það hefði ekki verið ætlun laganna að þau næðu jafnframt yfir félög sem hvorki væru í verkfalli né verkbanni við gildistöku laganna. Gerðardómur taldi sig samt knúinn til þess að ákvarða einnig kjör þeirra sökum lagafyrirmælanna og takmarkaðs valdsviðs. Dómur héraðsdóms, með vísan til 1. mgr. 74. gr. stjórnarskrárinnar, taldi að almannaheill hafi ekki krafist svo víðtæks gildissviðs og var því dæmt að umrætt bann laganna næði ekki yfir þau né ákvörðun gerðardómsins.
Dómsorð:
Fallist er á kröfu stefnanda að því leyti, að viðurkennt er að Verkalýðsfélagi Snæfellsbæjar, Verkalýðsfélaginu Stjörnunni í Grundarfirði og Verkalýðsfélagi Stykkishólms sé, þrátt fyrir ákvæði l. gr., 2. gr., og 3. gr. laga nr. 34/2001, heimilt að efna til verkfalls og að ákvörðun gerðardóms samkvæmt sömu lögum ráði ekki kjörum fiskimanna í þessum félögum.
Stefndu, íslenska ríkið og Samtök atvinnulífsins, skulu að öðru leyti vera sýknir af kröfum stefnanda, Alþýðusambands Íslands, í máli þessu.
Málskostnaður fellur niður.
130. gr. laga um meðferð einkamála, nr. 91/1991 14. gr. laga um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 1. gr. laga um kjaramál fiskimanna og fleira, nr. 34/2001 1. mgr. 24. gr. laga um meðferð einkamála, nr. 91/1991 1. mgr. 25. gr. laga um meðferð einkamála, nr. 91/1991 1. mgr. 2. gr. laga um kjaramál fiskimanna og fleira, nr. 34/2001 20. gr. laga um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 24. gr. laga um meðferð einkamála, nr. 91/1991 25. gr. laga um meðferð einkamála, nr. 91/1991 25. gr. laga um meðferð opinberra mála, nr. 19/1991 2. gr. laga um kjaramál fiskimanna og fleira, nr. 34/2001 2. gr. stjórnarskrár lýðveldisins Íslands, nr. 33/1944 2. mgr. 25. gr. laga um meðferð einkamála, nr. 91/1991 3. gr. laga um kjaramál fiskimanna og fleira, nr. 34/2001 3. mgr. 130. gr. laga um meðferð einkamála, nr. 91/1991 3. mgr. 25. gr. laga um meðferð einkamála, nr. 91/1991 5. mgr. 20. gr. laga um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 Aðildarfélög Aðildarskortur Almannahagsmunir Almenningur Almenn lög Alþingi Alþjóðasáttmálar Andsvör Athafnir Atvinnugreinar Atvinnulíf Auðlindir Ábyrgð Ákvarðanir Álitsgerðir Breytingar á stjórnarskrá Dómarar Dómendur Dómkröfur Dómsmál Dómstólar Dómsvald Dómtökur Einkamál Einstaklingar Embættisverk Evrópa Ex officio Félagafrelsi Félagsdómur Félagsleg réttindi Félagsmenn Félög Fiskveiðar Fjárhagir Fordæmi Formenn Frelsi Frumvarp til stjórnskipunarlaga Fyrirtæki Gagnaðilar Gallar Gerðardómar Gildistímar Gildistökur Gögn Hafnir Hagsmunir Héraðsdómarar Héraðsdómur Reykjavíkur Hráefni Húsavík Hæstaréttardómar Hæstiréttur Íslands Íslenska ríkið Jafnræði Jafnræðisreglan Jafnræðisregla stjórnarskrár Íslands Kjaradómur Kjaranefnd Kjarasamningar Kröfugerðir Kröfur Lagaákvæði Lagafrumvörp Lagafyrirmæli Lagarök Lagasetning Lagatexti Launakjör Launþegar Leyfi Lögfestingar Lögfræði Löggjafarvald Löggjafinn Löggjöf Lögmæti Lögsaga Lögskýringargögn Lög um frestun á verkfalli fiskimanna, nr. 8/2001 Lög um kjaramál fiskimanna, nr. 10/1998 Lög um kjaramál fiskimanna og fleira, nr. 34/2001 Lög um mannréttindasáttmála Evrópu, nr. 62/1994 Lög um meðferð einkamála (eml.), nr. 91/1991 Lög um meðferð opinberra mála (oml.), nr. 19/1991 Lög um stéttarfélög og vinnudeilur, nr. 80/1938 Lögvarðir hagsmunir Mannréttindadómstóll Evrópu Mannréttindasamningar Mannréttindasáttmáli Evrópu Málatilbúnaður Málsaðilar Málsástæður Málskostnaður Málsmeðferðarreglur Málsmeðferðir Meðalhófsreglan Meginreglur Mismunun Mótmæli Nefndarmenn Neikvætt félagafrelsi Nýting auðlinda Ólögmæti Rannsóknir Ráðherrar Réttarreglur ⓘ Réttarsamband Réttindi Réttlæti Ríkissáttasemjari Ríkisvald Sakarefni Samningar Samningsaðilar Samningsfrelsi Samningsgerð Samræmi Siðgæði Sjómenn Sjónarmið Skip Skuldbindingar Skyldur Skýringarreglur Starfsemi Starfsstéttir Stefnandi (dómsmál) Stéttarfélög Stjórnarskipunarlög um breyting á stjórnarskrá lýðveldisins Íslands, nr. 33/1944, með síðari breytingum, nr. 97/1995 Stjórnarskrá Stjórnarskrá Íslands (almennt) Stjórnarskrá lýðveldisins Íslands, nr. 33/1944 Stjórnarskrárákvæði Stjórnarskrárgjafinn Stjórnarskrárvernd Stjórnmálaleg réttindi Stjórnskipulegt gildi Stjórnskipunarlög Stjórnskipunarréttur Stjórnsýslunefndir Stjórnvöld Styrkir Sveitarfélög Sýkna Tjón Tryggingar Umboð Úrskurðarvald Úrskurðir Valdmörk dómsvaldsins Valdsvið Verðmæti Viðmið Viðsemjendur Vinnumarkaðurinn Vinnuveitendur Yfirvofandi Þing Þingfestingar Þjóðréttarlegar skuldbindingar Þjóðréttarsamningar Þvingunarúrræði