Úrlausnir.is


Merkimiði - Faðernismál

Síað eftir merkimiðanum „Faðernismál“.

Faðernismál ganga út á að fá tiltekið faðerni barns viðurkennt fyrir dómi. Slík mál má eingöngu höfða ef barnið er ófeðrað þá þegar. Hafi barnið verið feðrað þá þegar þarf fyrst að hnekkja fyrra faðerni þess áður en faðernismál yrði höfðað.

Sýna merkimiða.
ⓘ = Hlekkurinn inniheldur nánari upplýsingar um efni merkimiðans.

Álit umboðsmanns Alþingis

Álit sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Álit umboðsmanns Alþingis nr. 1881/1996 dags. 12. júní 1997[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 4044/2004 dags. 24. júní 2004[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 7934/2014 dags. 4. mars 2015[HTML] [PDF]


Úrlausnir Hæstaréttar Íslands

Úrlausnir sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Hrd. 1977:1201 nr. 9/1976 [PDF]


Hrd. 1997:2194 nr. 315/1997 [PDF]


Hrd. 1997:2729 nr. 402/1997 (Blóðrannsókn - Meintur faðir höfðar I) [PDF]


Hrd. 1998:4167 nr. 223/1998 (Faðernismál) [PDF]


Hrd. 1999:3132 nr. 239/1999 (Kynfaðernismál)[HTML] [PDF]


Hrd. 2000:4394 nr. 419/2000 (Viðurkenning á faðerni - Sóknaraðild í faðernismáli)[HTML] [PDF]
Áður en málið féll höfðu einungis barnið sjálft og móðir þess lagalega heimild til að höfða faðernismál.

Stefnandi var maður sem taldi sig vera föður barns og höfðaði mál til þess að fá það viðurkennt. Hæstiréttur taldi að útilokun hins meinta föður hefði verið brot á stjórnarskrá, og honum því heimilað að sækja málið þrátt fyrir að vera ekki á lista yfir aðila sem gætu sótt slíkt mál samkvæmt almennum landslögum.

Hrd. 2001:244 nr. 262/2000 (Lögmaður - Bótakrafa fyrnist - Tilvísun í rökstuðning stefndu)[HTML] [PDF]
Krafa hafði fyrnst vegna aðgerðaleysis lögmanna sem höfðu fengið kröfu framsenda. Leyst var úr málinu með vísan til siðareglna lögmanna.

Hrd. 2002:561 nr. 46/2002[HTML] [PDF]


Hrd. 2003:3504 nr. 401/2003[HTML] [PDF]


Hrd. 2005:2089 nr. 174/2005 (Barátta fyrir lífsýni I)[HTML] [PDF]
Skyndilega eru gerðar miklu strangari kröfur en áður til málshöfðunar í faðernismáli.
Barnið (fullorðinn maður) er að höfða málið. Vandamálið var að móðirin hefði aldrei sagt það upphátt að meintur faðir væri faðir barnsins.

Framhald atburðarásar: Hrd. 2005:3881 nr. 426/2005 (Barátta fyrir lífsýni II).

Hrd. 2005:2918 nr. 324/2005 (Barnatönn)[HTML] [PDF]


Hrd. 2005:3881 nr. 426/2005 (Barátta fyrir lífsýni II)[HTML] [PDF]
Framhald á Hrd. 2005:2089 nr. 174/2005 (Barátta fyrir lífsýni I).

Hrd. 2006:732 nr. 449/2005[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:2067 nr. 201/2006[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:2672 nr. 224/2006 (Barátta fyrir lífsýni III)[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:2993 nr. 308/2006[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:4983 nr. 577/2006[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:5323 nr. 609/2006[HTML] [PDF]


Hrd. 53/2007 dags. 7. febrúar 2007[HTML] [PDF]


Hrd. 116/2007 dags. 9. mars 2007 (Barátta fyrir lífsýni IV)[HTML] [PDF]
Fjórði hæstaréttardómurinn milli sömu aðila. Fyrsta málið var höfðað árið 2005.

Í fyrsta málinu sagði Hæstiréttur að sanna hefði þurft að mamman hefði lýst því yfir að annar aðili væri faðirinn. Í fjórða málinu fékk maðurinn bróður sinn til að bera vitni um að móðir þeirra hefði sagt að tiltekinn maður væri faðir hans. Þá var loksins samþykkt að fram skuli fara mannerfðafræðileg rannsókn.

Hrd. 539/2008 dags. 7. apríl 2009 (Ekki teljandi munur á foreldrum)[HTML] [PDF]
Hæstiréttur mat tekjur, eignir og skuldir M og K. Hann taldi ekki forsendur til þess að dæma þrefalt meðlag, heldur tvöfalt meðlag.

Hrd. 340/2010 dags. 16. júní 2010 (Uppgröftur líks)[HTML] [PDF]


Hrd. 635/2009 dags. 16. september 2010[HTML] [PDF]


Hrd. 86/2012 dags. 16. febrúar 2012[HTML] [PDF]


Hrd. 180/2012 dags. 2. apríl 2012 (Erfingjar/samaðild)[HTML] [PDF]


Hrd. 375/2013 dags. 12. júní 2013[HTML] [PDF]


Hrd. 452/2013 dags. 24. september 2013 (Faðerni lá þegar fyrir)[HTML] [PDF]


Hrd. 242/2013 dags. 31. október 2013 (Engin sönnunargögn)[HTML] [PDF]
Undirstrikað að mannerfðafræðileg rannsókn væri ekki hið eina sönnunargagn sem mætti leggja fram.

Ágæt vissa var um hver væri faðirinn. Sá aðili var fluttur úr landi og ekki lá fyrir slík rannsókn. Reynt að láta reyna á það hvort það væri hægt að gera það án slíkrar rannsóknar.

Hrd. 243/2013 dags. 31. október 2013[HTML] [PDF]


Hrd. 800/2013 dags. 28. janúar 2014 (Réttur til að þekkja uppruna)[HTML] [PDF]


Hrd. 130/2014 dags. 3. mars 2014[HTML] [PDF]


Hrd. 362/2014 dags. 13. júní 2014[HTML] [PDF]


Hrd. 463/2014 dags. 26. ágúst 2014[HTML] [PDF]


Hrd. 40/2015 dags. 28. maí 2015[HTML] [PDF]


Hrd. 517/2015 dags. 11. september 2015 (Mál eftir ættleiðingu I)[HTML] [PDF]
Búið að slaka aðeins á þeirri ströngu kröfu að móðir þyrfti að hafa sagt að viðkomandi aðili væri faðirinn. Hins vegar ekki bakkað alla leið.

Skylt er að leiða nægar líkur á því að tiltekinn aðili hafi haft samfarir við móðurina á getnaðartíma barnsins.

Minnst á ljósmyndir er sýni fram á að barnið sé líkt meintum föður sínum.

Hrd. 866/2016 dags. 18. janúar 2017 (Vinnukona - Túlkun 10. gr. barnalaga)[HTML] [PDF]
Barn fæðist um árið 1926 og það höfðar dómsmálið löngu, löngu síðar. Málið var höfðað gegn hálfsystkinum barnsins þar sem aðrir aðilar voru látnir.

Móðir þess var í vist og varð ófrísk. Hún giftist öðrum manni fyrir fæðingu barnsins og sá aðili varð skráður faðir barnsins.

Bakkað aðeins með kröfuna í hrd. barátta fyrir lífsýni seríunni. Þó þurfti að sýna fram á að móðirin og hinn meinti faðir höfðu þekkst.

Hrd. 17/2021 dags. 6. október 2021[HTML]


Hrd. 51/2022 dags. 25. janúar 2023[HTML]


Hrd. 32/2023 dags. 11. október 2023[HTML]


Aðrar úrlausnir

Úrlausnir sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Lrú. 620/2018 dags. 11. október 2018 (Faðernismál eftir andlát)[HTML]
Maður gerði erfðaskrá og tók fram að hann ætti engan skylduerfingja, og arfleiddi tiltekinn hóp að eignum.
Síðan kom barn mannsins og krafðist arfs.
Málið snerist aðallega að um það hvort þetta tvennt gæti samrýmst. Var erfðaskráin ógild í heild eða eingöngu að einum þriðja?
Héraðsdómur taldi hana ógilda en Hæstiréttur taldi hana víst gilda að 1/3 hluta.

Lrú. 149/2019 dags. 9. apríl 2019[HTML]


Lrú. 506/2019 dags. 28. ágúst 2019[HTML]


Lrú. 32/2020 dags. 12. febrúar 2020[HTML]


Lrú. 861/2019 dags. 28. febrúar 2020[HTML]


Lrú. 527/2020 dags. 21. október 2020[HTML]


Lrú. 566/2020 dags. 6. nóvember 2020[HTML]


Lrd. 817/2019 dags. 5. febrúar 2021[HTML]


Lrú. 253/2021 dags. 3. júní 2021[HTML]


Lrú. 552/2021 dags. 25. október 2021[HTML]


Lrú. 637/2021 dags. 8. desember 2021[HTML]


Lrú. 475/2022 dags. 5. september 2022[HTML]


Lrú. 730/2022 dags. 2. janúar 2023[HTML]


Úrskurður Endurupptökudóms í máli nr. 5/2023 dags. 6. desember 2023[HTML]