Úrlausnir Hæstaréttar Íslands
Úrlausnir sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.
Hrd. 1981:182 nr. 33/1978 (Mývatnsbotn) [PDF]Greint var á um eignarhald á botni Mývatns og önnur verðmæti á botni Mývatns utan netlaga, og kröfðust landeigendur þeirra landa er lágu að Mývatni að þau teldust óskipt sameign þeirra allra. Fyrir héraði hófst málið með stefnu í júlímánuði 1974 sem að endingu varð að áðurgreindri kröfu. Ríkið höfðaði gagnsök sama mánuð sem að endingu varð sambærileg þeirra sem landeigendurnir gerðu, nema eignarhaldið færi til sín. Aukadómþing Þingeyjarsýslu dæmdi ríkinu í vil með gagnályktun á 1. tölul. 4. gr. vatnalaga nr. 15/1923 þar sem hinum málsaðilunum tókst ekki að sýna fram á að eignarrétturinn að Mývatnsbotni utan netlaga hefði stofnast með lögum eða með öðrum viðurkenndum hætti. Taldi hann í ljósi þessa að ríkið teldist réttmætur eigandi umrædds svæðis.
Fyrir Hæstarétti var málinu vísað frá héraði hvað varðaði kröfur tveggja ábúenda þar sem jarðirnar voru í ríkiseigu, sökum þess að það væri andstætt meginreglum réttarfars um aðild að aðili hafi uppi kröfur gegn sjálfum sér. Litið var svo á að frávísun þeirra krafna leiddi ekki til frávísun málsins í heild.
Hæstiréttur leit svo á að fyrir gildistöku vatnalaganna hafi engin lagaákvæði kveðið beinlínis á um eignarrétt yfir botnum stöðuvatna. Í málinu höfðu áfrýjendur ekki getað sýnt fram á að eignarréttur hafi myndast með öðrum hætti yfir botni Mývatns utan netlaga er leiddi til skerðingar eignarréttinda með 4. gr. vatnalaganna. Var ríkið því sýknað af þeirri kröfu áfrýjenda.
Hvað kröfu ríkisins varðaði vísaði Hæstiréttur til þess að 4. gr. vatnalaganna kvað heldur ekki um að ríkið teldist eigandi Mývatnsbotns utan netlaga né þeirra verðmæta sem tilheyrðu því svæði. Aukinheldur hafi ríkið heldur ekki sýnt fram á í málinu að það hafi stofnað til eignarréttarins með öðrum hætti. Voru landeigendurnir því einnig sýknaðir af kröfum ríkisins. Hins vegar kom fram að handhafar ríkisvalds gætu í skjóli valdheimilda sinna ráðið meðferð og nýtingu botns Mývatns og botnsverðmæta utan netlaga.
13. öld 18. öld 19. öld 1. gr. vatnalaga, nr. 15/1923 20. öld 2. gr. laga um hefð, nr. 46/1905 46. gr. laga um meðferð einkamála í héraði, nr. 85/1936 4. gr. vatnalaga, nr. 15/1923 Aðalkröfur Afnotaréttur Afréttarhafar Afréttur Afsal Almenni löggjafinn Almenningur Almenningur stöðuvatna Alþingi Alþingismenn Andsvör Arftakar Arftökur Ábúðarjarðir Ábúendur Áfrýjendur Ákvarðanir Álitsgerðir Áveitur Bátar Bein eignarréttindi Beitarréttur Beitilönd Bókun Byggðarlög Byggingar Bæir Bændur Bætur Börn Danakonungur Dánarbú Dómkröfur Dómsmál Dómsmálaráðherra Dómsmálaráðuneytið Dómstig Dómstólar Dómþing Eðli máls Eigendaskipti Eigendur Eignaraðild Eignarhald Eignarréttindi Eignarréttur Eignir Einkaeignir Einkaréttur Eldri lög um lax- og silungsveiði, nr. 76/1970 Embætti Endurgjald Evrópa Fasteignir Félagsgjöld Fjárhæðir Fjármálaráðherra Flutningar Formenn Fornrit Forráðamenn Forstjórar Framhaldsstefnur Framkvæmdarvald Friðhelgi Friðhelgi eignarréttarins Frumkvæðisréttur ⓘ Fundargerðir Fyrirvarar Gagnályktanir ⓘ Gagnsakir Gildistökur Grunneignarréttur Gögn Hafnir Hagsmunir Handhafar ríkisvalds Háyfirdómari Hefð Hestar Héraðsdómslögmenn Hið opinbera Hlunnindi Hlutafélög Hlutdeild Hráefni Hreppir Hreppsnefndir Hæstaréttardómar Hæstaréttarlögmenn Íslenska ríkið Jarðefni Jarðeigendur Konungsríkið Ísland Kröfugerðir Kröfur Lagaákvæði Lagafrumvörp Lagafyrirmæli Lagareglur Lagasetning Landamerkjabréf Landareignir Landeigendur Landnámabók Landshöfðingi Landskipti Landsvæði Leiga Leigjendur Leyfi Lífsafkoma Lýðveldi Lögbirtingablaðið ⓘ Lögbækurnar Lögfestingar Lögfræði Löggjafarvald Löggjafinn Löggjöf Lögjöfnun Lögmenn Lög um beitutekju, nr. 39/1914 Lög um hefð, nr. 46/1905 Lög um kísilgúrverksmiðju við Mývatn, nr. 80/1966 Lög um lax- og silungsveiði, nr. 61/1932 Lög um meðferð einkamála í héraði, nr. 85/1936 Málsástæður Málskostnaður Málsmeðferðir Meginreglur Mótmæli Nefndarálit Nefndarmenn Netlög Occupatio Oddvitar Ólögmæti Óskiptar sameignir Prestar Rannsóknir Ráðherrar Ráðuneyti Res nullius Réttarágreiningur Réttarbót Réttarfar Réttargæslustefndir Réttarheimildir Réttarreglur ⓘ Réttarríki ⓘ Réttarsaga Réttarþróun Rétthafar Réttindi Ríkiseignir Ríkissjóður Ríkisstjórn Ríkisvald Rökstuðningur Sagnfræðingar Sakarefni Sameign Samningar Samræmi Samþykki Seljendur Sett lög Sjónarmið Skip Skoðanir Skógar Skyldur Staðhættir Stefnubirtingar Stjórnarskrá Stjórnskipulegt gildi Stjórnvöld Straumvatn Strendur Stöðuvötn Sveitarfélög Sveitarstjórnir Sýkna Sýslumaður Sýslunefndir Sök Sönnunarbyrði Sönnunargildi Terra nullius Tollar Umboð Undirskriftir Úrskurðir Valdheimildir Varakröfur Varnaraðilar Vatnalög, nr. 15/1923 Vatnsbotn Vatnsréttindi Vatnsréttur Veiðar Veiðiréttur Venjur Verðmæti Verksmiðjur Vitni Vorþing Vottorð Yfirdómari Yfirlýsingar Þing Þingbækur Þingfestingar Þinghald Þingmenn Þjóðveldi Örnefni