Úrlausnir.is


Merkimiði - Réttarvenjur

Síað eftir merkimiðanum „Réttarvenjur“.
Sýna merkimiða.
ⓘ = Hlekkurinn inniheldur nánari upplýsingar um efni merkimiðans.

Álit umboðsmanns Alþingis

Álit sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Álit umboðsmanns Alþingis nr. 1127/1994 dags. 20. nóvember 1996[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 2424/1998 dags. 22. júlí 1998[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 2511/1998 dags. 23. júlí 1999[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 5826/2009[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 695/1992 dags. 28. desember 1993[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 715/1992 dags. 19. ágúst 1993 (Ráðstöfun kirkjugarðsgjalds)[HTML] [PDF]


Úrlausnir Hæstaréttar Íslands

Úrlausnir sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Hrd. 1929:1045 nr. 22/1929 [PDF]


Hrd. 1929:1144 nr. 79/1928 [PDF]


Hrd. 1933:385 nr. 56/1933 [PDF]


Hrd. 1935:417 nr. 168/1934 [PDF]


Hrd. 1936:479 nr. 17/1936 [PDF]


Hrd. 1944:349 nr. 94/1944 [PDF]


Hrd. 1945:161 nr. 82/1944 [PDF]


Hrd. 1956:702 nr. 47/1955 (Slys út á sjó) [PDF]
Skipverji slasaðist við vinnu á skipi og krafði útgerðina um skaðabætur, og taldi að slysið hefði mátt rekja til mistaka skipstjórnarmanna. 225. gr. þágildandi siglingalaga, nr. 56/1914, kvað á um bætur fyrir slík slys gætu verið að hámarki 4200 kr. sem skipverjinn taldi langt frá því að vera nóg. Upphæð hámarksins miðaði við verðlagið árið 1890 og töldu dómstólar það úrelt. Ekki var litið til ákvæðisins af þeim sökum og að ákvæðið hafi verið einskorðað við árekstur skipa.

Hrd. 1960:325 nr. 171/1959 [PDF]


Hrd. 1966:266 nr. 34/1966 [PDF]


Hrd. 1967:942 nr. 1/1967 [PDF]


Hrd. 1969:145 nr. 141/1968 [PDF]


Hrd. 1970:47 nr. 107/1969 [PDF]


Hrd. 1970:56 nr. 3/1970 [PDF]


Hrd. 1973:194 nr. 123/1972 [PDF]


Hrd. 1974:329 nr. 41/1974 [PDF]


Hrd. 1975:1077 nr. 168/1975 [PDF]


Hrd. 1976:863 nr. 76/1974 [PDF]


Hrd. 1980:787 nr. 178/1977 [PDF]


Hrd. 1981:26 nr. 25/1979 (Túngata) [PDF]
Hæstiréttur taldi óheimilt að gjaldfella önnur skuldabréf á grundvelli vanefnda á öðrum og vísaði til þess að skuldara væri almennt heimilt að velja hvaða skuld hann greiðir. Þá taldi hann fyrirgefanlegt að skuldarinn hafi ekki reynt að greiða af skuldabréfinu fyrr en um viku eftir greiðslukröfu bankans, en atvik þessa máls áttu sér stað nokkru fyrir tíð rafrænna viðskipta.

Hrd. 1981:965 nr. 191/1978 [PDF]


Hrd. 1981:1213 nr. 9/1980 [PDF]


Hrd. 1981:1584 nr. 199/1978 (Landmannaafréttardómur síðari) [PDF]
Íslenska ríkið hóf mál fyrir aukadómþingi Rangárvallasýslu árið 1975 með eignardómsstefnu þar sem krafist var viðurkenningar á beinum eignarrétti ríkisins á Landmannaafrétti. Tilefnið var ágreiningur um réttarstöðu afréttanna vegna virkjanaframkvæmda hins opinbera við Tungnaá og Þórisvatn. Ríkið taldi sig ávallt hafa átt svæðið án þess að formleg staðfesting hafi verið á þeim rétti, en tók þó fram að það viðurkenndi þegar áunninn upprekstrarréttindi og önnur afréttarnot annarra aðila reist á lögum og venjum.

Meiri hluti aukadómþingsins féllst á kröfu íslenska ríkisins. Sératkvæði eins dómandans hljóðaði upp á sýknu af þeirri kröfu.

Meiri hluti Hæstaréttar taldi að málsvörn áfrýjenda um að þeir ættu landið en ekki ríkið hefði þegar verið tekin fyrir og dæmd í öðru máli málsaðilanna, hrd. Landmannaafréttur I. Enginn áfrýjenda gat sýnt fram á að þeir hafi haft neinn rýmri rétt til afréttanna en málsaðilar téðs máls Hæstaréttar. Annar málatilbúnaður og gögn var síðan ekki sinnt ýmist vegna vanreifunar eða vegna óskýrleika.

Þrátt fyrir þetta taldi meiri hlutinn sig bæran til að leysa úr viðurkenningarkröfu ríkisins um að það ætti beinan eignarrétt á Landmannaafrétti. Gat hann þess að Alþingi hafi ekki sett lög um þetta efni sem hefði verið eðlileg leið. Meiri hlutinn féllst ekki á þann málatilbúnað að íslenska ríkið hafi átt svæðið frá stofnun allsherjarríkisins né að beinn eignarréttur hafi stofnast með lögum eða öðrum hætti eins og eignarhefð. Tilvísanir íslenska ríkisins í námulög, vatnalög og eldri lög um nýbýli voru ekki talin duga að þessu leyti. Meiri hlutinn taldi að bærir handhafar ríkisvalds gætu sett reglur í skjóli valdheimilda sinna um meðferð og nýtingu landsvæðisins. Með hliðsjón af þessu taldi meirihlutinn að ekki væri unnt að taka kröfu íslenska ríkisins til greina.

Sératkvæði tveggja manna minni hluta Hæstaréttar voru um hið andstæða á þeim forsendum að í meginatriðum um þegar hefði verið leyst úr þeim hluta málsins fyrir Hæstarétti er varðaði veiðirétt og vatnsföll á sama svæði af hálfu sömu aðila, án þess að málatilbúnaðurinn hafi verið til þess fallinn að aðgreina það fordæmi né lögð fram ný gögn er gæfu tilefni til annarrar niðurstöðu.


Hrd. 1982:918 nr. 177/1981 [PDF]


Hrd. 1983:1327 nr. 221/1982 [PDF]


Hrd. 1983:1655 nr. 205/1981 [PDF]


Hrd. 1984:1047 nr. 171/1982 (Tryggingarfélag gagnstefndi) [PDF]


Hrd. 1985:479 nr. 124/1984 [PDF]


Hrd. 1985:1544 nr. 81/1983 (Kjarnfóðurgjald) [PDF]
Bráðabirgðalög, nr. 63/1980, voru sett þann 23. júní 1980. Með þeim var kominn á 200% skattur á innkaupsverði kjarnfóðurs, kjarnfóðurgjald, og mögulegt væri að fá endurgreiðslu að hluta eftir reglum sem Framleiðsluráð landbúnaðarins ákvæði. Hæstiréttur taldi að með þessu væri skattlagningarvaldið í reynd hjá framleiðsluráði og væri því brot á 40. gr. stjórnarskrárinnar. Engu breytti þótt umræddar reglur væru háðar ráðherrastaðfestingu.

Með síðari breytingarlögum, nr. 45/1981, var ráðherra falið að ákveða endurgreiðslu gjaldsins að fengnum tillögum Framleiðsluráðs landbúnaðarins, í stað þess að framleiðsluráðið ákvæði reglurnar. Í þessu tilfelli taldi Hæstiréttur hins vegar að um væri að ræða langa og athugasemdalausa venju að fela ráðherra að ákveða innan vissra marka hvort innheimta skuli tiltekna skatta. Umrædd venja hafi því hnikað til merkingu 40. gr. stjórnarskrárinnar.

Athuga skal þó að árið 1995 kom inn nýmæli í stjórnarskrána sem tók fyrir hendur þessa heimild löggjafans til að framselja stjórnvöldum ákvörðunarvald til skattlagningar. Því er talið að sú venja hafi verið lögð af með þeirri stjórnarskrárbreytingu.

Hrd. 1986:619 nr. 34/1984 (Vextir af skyldusparnaði) [PDF]


Hrd. 1987:788 nr. 199/1985 [PDF]


Hrd. 1988:254 nr. 17/1987 (Birting stefnu) [PDF]


Hrd. 1989:329 nr. 39/1988 (Dráttarvél) [PDF]
H krafðist greiðslu af seljanda dráttarvélar sem hann keypti sökum þess að seljandinn synjaði, á grundvelli ábyrgðarskírteinisins, beiðni H um að bera kostnaðinn við að flytja vélina til og frá viðgerðarstað.

Í lagaákvæðinu var kveðið á um að ábyrgðaryfirlýsing mætti eingöngu gefa út ef hún veitti viðtakanda betri rétt en hann hefði samkvæmt gildandi lögum en í athugasemdunum og framsöguræðu ráðherra kom fram að ætlun löggjafans hafi verið sú að það ætti einvörðungu við um ábyrgðartíma vara. Hæstiréttur taldi ekki ástæðu til þess að víkja frá skýrum orðum lagaákvæðisins á grundvelli þessara lögskýringargagna.

Hrd. 1990:92 nr. 31/1990 (Hæfi héraðsdómara - Gæsluvarðhaldsúrskurður I - Aðskilnaðardómur V) [PDF]


Hrd. 1990:1147 nr. 337/1990 [PDF]


Hrd. 1990:1499 nr. 351/1989 [PDF]


Hrd. 1990:1716 nr. 461/1990 (Fjárhæð meðlags) [PDF]


Hrd. 1992:1219 nr. 52/1991 [PDF]


Hrd. 1994:1536 nr. 284/1994 [PDF]


Hrd. 1994:1719 nr. 346/1994 (Þrotabú Miklagarðs) [PDF]


Hrd. 1995:72 nr. 62/1993 [PDF]


Hrd. 1995:2235 nr. 234/1995 [PDF]


Hrd. 1995:2592 nr. 29/1994 [PDF]


Hrd. 1996:445 nr. 73/1994 [PDF]


Hrd. 1996:990 nr. 44/1995 [PDF]


Hrd. 1996:2482 nr. 325/1995 [PDF]


Hrd. 1996:2626 nr. 102/1995 [PDF]


Hrd. 1996:2641 nr. 103/1995 [PDF]


Hrd. 1998:2286 nr. 213/1998 (Málsmeðferð á rannsóknarstigi) [PDF]


Hrd. 2001:57 nr. 311/2000[HTML] [PDF]


Hrd. 2001:320 nr. 329/2000[HTML] [PDF]


Hrd. 2001:4732 nr. 188/2001 (Svalbakur ÞH)[HTML] [PDF]


Hrd. 2001:4754 nr. 190/2001 (Ráðningarsamningur - Skipverji)[HTML] [PDF]


Hrd. 2001:4766 nr. 191/2001[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:3373 nr. 157/2002 (Sorpförgun fyrir Varnarliðið)[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:3555 nr. 240/2002 (Óþarfar málalengingar)[HTML] [PDF]


Hrd. 2003:1576 nr. 497/2002 (Björgunarsveitarmaður - Fall af þaki)[HTML] [PDF]
Björgunarsveitarmaður var að festa þakplötur í óveðri. Hann varð fyrir líkamstjóni og krafði húseigandann um bætur á grundvelli reglna um óbeðinn erindisrekstur. Hæstiréttur taldi skilyrðin um óbeðinn erindisrekstur ekki eiga við í málinu.

Hrd. 2003:1748 nr. 456/2002[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:260 nr. 336/2005[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:3774 nr. 497/2005 (Hoffells-Lambatungur)[HTML] [PDF]


Hrd. 24/2007 dags. 16. maí 2007[HTML] [PDF]


Hrd. 590/2006 dags. 24. maí 2007 (Öryrkjabandalag Íslands - Loforð ráðherra um hækkun örorkulífeyris)[HTML] [PDF]


Hrd. 22/2007 dags. 14. júní 2007 (Þórsmörk og Goðaland)[HTML] [PDF]


Hrd. 23/2007 dags. 14. júní 2007 (Þórsmörk)[HTML] [PDF]


Hrd. 25/2007 dags. 14. júní 2007[HTML] [PDF]


Hrd. 26/2007 dags. 14. júní 2007[HTML] [PDF]


Hrd. 28/2007 dags. 14. júní 2007[HTML] [PDF]


Hrd. 580/2006 dags. 14. júní 2007[HTML] [PDF]


Hrd. 27/2007 dags. 4. október 2007 (Tindfjallajökull - Grænafjall - Þjóðlenda)[HTML] [PDF]


Hrd. 201/2007 dags. 6. desember 2007[HTML] [PDF]


Hrd. 379/2009 dags. 7. október 2010 (Heiðarmúli)[HTML] [PDF]


Hrd. 517/2009 dags. 7. október 2010[HTML] [PDF]


Hrd. 722/2009 dags. 7. október 2010 (Hvammur)[HTML] [PDF]


Hrd. 723/2009 dags. 7. október 2010 (Laxárdalur)[HTML] [PDF]


Hrd. 748/2009 dags. 7. október 2010 (Vatnsendi, Svalbarðshreppi)[HTML] [PDF]


Hrd. 749/2009 dags. 7. október 2010 (Þverfellsland)[HTML] [PDF]


Hrd. 750/2009 dags. 7. október 2010[HTML] [PDF]


Hrd. 584/2010 dags. 18. október 2010[HTML] [PDF]


Hrd. 518/2011 dags. 10. maí 2012[HTML] [PDF]


Hrd. 367/2012 dags. 6. júní 2012[HTML] [PDF]


Hrd. 65/2012 dags. 20. september 2012 (Bræðraklif - Reykjahlíð)[HTML] [PDF]


Hrd. 703/2011 dags. 11. október 2012[HTML] [PDF]


Hrd. 332/2013 dags. 28. maí 2013[HTML] [PDF]


Hrd. 585/2014 dags. 7. maí 2015[HTML] [PDF]


Hrd. 460/2015 dags. 7. september 2015[HTML] [PDF]


Hrd. 88/2016 dags. 22. september 2016[HTML] [PDF]


Hrd. 322/2016 dags. 10. nóvember 2016 (Hnjótafjall)[HTML] [PDF]


Hrd. 323/2016 dags. 10. nóvember 2016 (Skíðadalsafréttur)[HTML] [PDF]


Hrd. 273/2015 dags. 2. febrúar 2017[HTML] [PDF]


Hrd. 779/2016 dags. 21. september 2017[HTML] [PDF]


Hrd. 740/2016 dags. 18. janúar 2018[HTML] [PDF]


Hrd. 869/2016 dags. 15. febrúar 2018[HTML] [PDF]


Hrd. 7/2020 dags. 20. maí 2020[HTML] [PDF]


Hrd. 8/2020 dags. 20. maí 2020 (JTWROS)[HTML] [PDF]
Dómurinn er til marks um það að Hæstiréttur getur beitt erlendum réttarreglum.

Aðrar úrlausnir

Úrlausnir sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Lyrd. 1899:104 í máli nr. 23/1899 [PDF]


Lyrd. 1916:910 í máli nr. 55/1916 [PDF]


Dómur Félagsdóms 1960:217 í máli nr. 2/1960


Dómur Félagsdóms 1969:148 í máli nr. 7/1969


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-285/2005 dags. 3. apríl 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Austurlands í máli nr. E-31/2006 dags. 11. júlí 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-488/2005 dags. 17. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-489/2005 dags. 17. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-490/2005 dags. 17. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-491/2005 dags. 17. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-493/2005 dags. 17. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-494/2005 dags. 17. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-495/2005 dags. 17. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-7356/2005 dags. 27. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Austurlands í máli nr. E-286/2005 dags. 31. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Austurlands í máli nr. E-287/2005 dags. 31. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Austurlands í máli nr. E-290/2005 dags. 31. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Austurlands í máli nr. E-291/2005 dags. 31. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Austurlands í máli nr. E-292/2005 dags. 31. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Austurlands í máli nr. E-293/2005 dags. 31. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Austurlands í máli nr. E-294/2005 dags. 31. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Austurlands í máli nr. E-295/2005 dags. 31. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Austurlands í máli nr. E-296/2005 dags. 31. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Austurlands í máli nr. E-297/2005 dags. 31. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Austurlands í máli nr. E-298/2005 dags. 31. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Austurlands í máli nr. E-299/2005 dags. 31. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2183/2006 dags. 21. desember 2006[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. T-1/2007 dags. 4. júlí 2007[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-541/2006 dags. 13. júlí 2007[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-329/2007 dags. 27. mars 2008[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-7378/2007 dags. 3. september 2008[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-135/2008 dags. 8. apríl 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-132/2008 dags. 11. júní 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-136/2008 dags. 16. september 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-138/2008 dags. 16. september 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-133/2008 dags. 23. september 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-134/2008 dags. 23. september 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-137/2008 dags. 24. september 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-2077/2009 dags. 24. ágúst 2010[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-11410/2009 dags. 30. ágúst 2010[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. Y-1/2010 dags. 20. september 2010[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Austurlands í máli nr. Z-1/2010 dags. 13. desember 2010[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-3532/2010 dags. 18. apríl 2011[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-69/2009 dags. 16. maí 2011[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-2735/2010 dags. 27. júlí 2011[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-845/2010 dags. 29. september 2011[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-68/2009 dags. 27. október 2011[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-4902/2010 dags. 2. nóvember 2011[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. X-500/2010 dags. 9. maí 2012[HTML]


Úrskurður Félagsdóms í máli nr. F-3/2012 dags. 12. júlí 2012


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-884/2012 dags. 13. mars 2013[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-75/2010 dags. 14. október 2013[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-74/2010 dags. 15. október 2013[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-195/2012 dags. 30. október 2013[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2723/2013 dags. 27. júní 2014[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-3598/2013 dags. 16. janúar 2015[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-196/2012 dags. 2. febrúar 2016[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-197/2012 dags. 5. febrúar 2016[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-1932/2015 dags. 16. júní 2016[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-3705/2014 dags. 3. ágúst 2016[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-4065/2011 dags. 4. október 2016[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-531/2016 dags. 23. mars 2017[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-3473/2016 dags. 30. apríl 2018[HTML]


Lrd. 256/2018 dags. 29. mars 2019[HTML]


Lrú. 768/2019 dags. 16. janúar 2020[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-3554/2015 dags. 6. apríl 2020[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-1081/2020 dags. 20. október 2020[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-2851/2020 dags. 21. apríl 2021[HTML]


Lrd. 266/2020 dags. 12. nóvember 2021[HTML]


Lrd. 250/2020 dags. 17. desember 2021[HTML]


Lrd. 638/2020 dags. 17. desember 2021[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-967/2019 dags. 11. febrúar 2022[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2877/2021 dags. 24. mars 2022[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-3343/2021 dags. 30. júní 2022[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-3024/2022 dags. 23. júní 2023[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2487/2022 dags. 7. júlí 2023[HTML]


Lrd. 197/2022 dags. 15. september 2023[HTML]


Lrd. 460/2022 dags. 9. febrúar 2024[HTML]