HÆSTARÉTTARDÓMAR ÚTGEFANDI HÆSTIRÉTTUR XXKIK. BINDI 1968 REYKJAVÍK FÉLAGSPRENTSMIÐJAN H/F MCMLKIX Reglulegir dómarar Hæstaréttar 1968: Jónatan Hallvarðsson. Forseti dómsins. Einar Arnalds. Varaforseti dómsins. Benedikt Sigurjónsson. Gizur Bergsteinsson. Logi Einarsson. = 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Registur. I. MÁLASKRÁ. . Valdstjórnin gegn Arne Börge Jedig Andersen. Kærumál. Gæzluvarðhald. Geðheilbrigðisrannsókn . .„ Valdstjórnin gegn Verner Magnússyni. Kærumál. Gæzluvarðhald. Geðheilbrigðisrannsókn ........... . Ákæruvaldið gegn Eggert Jochum Víkingi Þórarins- syni. Tolllagabrot. Upptaka smyglvarnings ...... . Borgarstjórinn í Reykjavík f. h. borgarsjóðs gegn Sigurbjörgu E. Levý f. h. Eddu Stefaníu Levý og fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs og Sigurbjörg E. Levý f. h. Stefaníu Levý gegn borgarstjóranum í Reykjavík f. h. borgarsjóðs og fjármálaráðherra Í. h. ríkissjóðs. Gagnaöflun. Læknaráð. Örorka ...... . Dráttarvélar h/f gegn Malbikun h/f. Kærumál. Frá- vísun. Birting stefnu .........000000 0000... „Raf s/f gegn Malbikun h/f. Kærumál. Frávísun. Birting stefnu .........000000 0. nnn0 ner . Verzlanasambandið h/f gegn Jóni Dan Jónssyni og Halldóru Elíasdóttur og gagnsök. Bifreiðar. Skaða- bótamál ........0000000 nn „ Ingólfur Sigurðsson gegn Brandi Brynjólfssyni. Víxilmál ........000000 nest . Friðþjófur Ó. Jóhannesson gegn Stefáni Franklín og gagnsök. Ómerking. Frávísun. Vanreifun. Sjó- og verzlunardómur .......000200 0000... Kjartan Blöndal gegn Jóni Þór Ólafssyni. Skulda- mál. Kröfuframsal ........0.002 0... Ákæruvaldið gegn Jóni Adolf Petersen. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum .........0000 000... H/f Eimskipafélag Íslands gegn Kristjáni Jóhanns- syni. Veikindadagar. Kaupgjald .................. Sjóvátryggingarfélag Íslands h/f gegn Landssmiðj- unni. Bifreiðar. Skaðabótamál ........2000.0.00... Austurstræti 6 h/f gegn Vélsmiðjunni Dynjandi s/f, Einari Guðmundssyni og Eysteini Leifssyni. Kæru- mál. Þóknun matsmanna .......00000. 000... Helgi Hóseasson gegn fjármálaráðherra f. h. Hag- stofu Íslands. Kærumál. Frávísun. Dómhæfi kröfu Gunnar Thorarensen gegn Þóru Guðmundsdóttur og gagnsök, Skuldamál ..........0000.0.0 0... 0... Dómur Bis. sm AS 11 14 16 18 vl 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 30. 3l. Málaskrá Egill Jónasson, Sigurbjörg Ögmundsdóttir, Ólafur H. Egilsson, Nílsína Þ. Larsen og Jóhannes Snorrason gegn Áka Jakobssyni og gagnsök. Ómerking, Frá- VÍSUN ........0.... 00. Klappareignin h/f gegn tollstjóranum í Reykjavík f. h. ríkissjóðs og gagnsök. Stóreignaskattur. Lögtak Ólöf Guðmundsdóttir, Guðrún Sigurðardóttir, Agnes Sigurðardóttir, Þórður Sigurðsson, Leifur Sigurðs- son, Karl Sigurðsson, Rafn Sigurðsson, Ástheiður Sveinsdóttir f. h. ófjárráða dætra sinna, Helgu Jónu Ólafsdóttur, Ólafar Eddu Ólafsdóttur og Þóru Ólafs- dóttur gegn Andrési Péturssyni Matthíassyni, Jó- hannesi Helga Jónssyni svo og Arnbirni Kristinssyni og Sigurjóni Kristinssyni, persónulega og fyrir hönd Setbergs s/f. Ærumeiðingar. Ómerking ummæla. Sýkna af kröfu um greiðslu fégjalds .............. S/í Hreyfill gegn Tryggva Hannessyni. Útivistar- dÓMUr .......00.200000 00 Geislahitun h/f gegn Ólafi Pálssyni og Tryggingu h/f til réttargæzlu. Skaðabætur. Endurheimta .... Ólafur Gestsson gegn Ólafsvíkurhreppi og gagnsök. Útburðarmál. Ábúðarlög ...............0..0.0.... Jón B. Kristbjörnsson og Jón Kristjánsson gegn Jóni Böðvarssyni og Vilhjálmi Pálmasyni til réttar- gæzlu. Fasteign. Fjölbýlishús. Lögbannsmál ...... Gunnar Einarsson, Marteinn Jónsson og Svavar Ingibersson gegn Skipasmíðastöð Njarðvíkur h/f. Skuldamál. Fjárnám ............00000. 0000. Vilhjálmur S. Jóhannsson gegn Indriða Björnssyni. Fjárnám. Frávísun ..............0.0.0.0 00.00.0000. Gunnlaugur Halldórsson, Guðmundur Kr. Krist- insson og Jón Eiríksson gegn Byggingasamvinnu- félagi Reykjavíkur og gagnsakir, og Byggingasam- vinnufélag Reykjavíkur gegn Byggi h/f og skipta- ráðandanum í Reykjavík f. h. þrotabús Verklegra framkvæmda h/f. Ábyrgð arkitekta, bygginga- meistara og verktaka á byggingarframkvæmdum .. Ákæruvaldið gegn Marteini Andrési Dalberg. Kæru- mál. Dómssátt felld úr gildi ...................... Hörður Hjörleifsson gegn Veitingahúsinu Nausti h/f. Kaupgjaldsmál ................000 000. . Bæjarstjórinn á Akureyri f. h. bæjarsjóðs gegn Snorra Ólafssyni og gagnsök. Slökkvibifreið. Skaða- bótamál ..............20.200. 0. Ákæruvaldið gegn Axel Ingólfssyni. Fjársvik .... Ákæruvaldið gegn Bernard Newton. Fiskveiðabrot. Dómur 2% *% 34 A a % "A t% Bls. 104 110 145 156 162 165 180 182 194 200 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 4l. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. Málaskrá Brot gegn 1. málsgrein 106. gr. alm. hegningarlaga nr. 19/1940 ......000000000 enn Ákæruvaldið gegn Jónasi Björgvini Sigurbergssyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum. Sýknað af ákæru um brot gegn 215. gr. alm. hegningarlaga nr. 19/1940 .......02.0000 nn Ákæruvaldið gegn Steingrími Njálssyni. Ölvun í flugvél. Brot gegn 4. mgr. 220. gr. alm. hegningar- laga nr. 19/1940. Skaðabætur ..........00.000.00.. Ákæruvaldið gegn Kristjáni Guðbjartssyni. Bif- reiðar. Brot gegn umferðarlögum ................ Guðmundur Þórðarson gegn Stefáni Hólm. Útivist- ArðÓMUr .......0000 nr Sigurgeir Sigurjónsson hrl. f. h. Volkswagenwerk Aktiengesellschaft, Wolfsburg, Þýzkalandi gegn Erni Eyjólfssyni og Snorra Ásmundssyni. Útivistar- ÁÓMUr .........0. 00 sn Borgarstjórinn í Reykjavík f. h. borgarsjóðs gegn Sökkli s/f. Samningar ......00.0000. 0... Hulda Kolbeinsdóttir gegn Landsbanka Íslands, Gjaldheimtunni í Reykjavík, Stefáni Karlssyni og Jóni Magnússyni. Uppboðsgerð úr gildi felld. Sérat- kvæði ...........00 00 Togaraafgreiðslan h/f gegn Tómasi Tómassyni og gagnsök. Vinnuslys. Skaðabótamál ..........0.... Ákæruvaldið gegn Sigurjóni Tómasi Heiðari Tómas- syni. Brot gegn heilbrigðissamþykkt .............. Ragnar Þórðarson gegn Ólafi Þorgrímssyni hrl. f. h. Dolcis Ltd., Millroad Kettering, Northants, Englandi. Víxilmál. Ómerking. Frávísun .........2.000000... Magnús Thorlacius gegn Einari Braga Sigurðssyni. Ærumeiðingar. Fégjald ...........00.000.0000000.. Gjaldheimtan í Reykjavík gegn Áka Jakobssyni. Skattamál .........200000 0000 Valdstjórnin gegn Sigurjóni Einarssyni. Kærumál. Skipun verjanda ........0.00000000nenn en Valdstjórnin gegn Sigurjóni Einarssyni. Kærumál. Vitnaskylda. Dómhæfi kröfu. Frávísun .......... Lárus Ottesen gegn Sindra h/f. Synjað um innsetn- ingargerð .........2.0200 0... sten Haukur Pétursson gegn Kristjáni Kristinssyni. Fasteign. Skaðabótamál ..........020000.000 00... Daníel Þorsteinsson gegn Árna Snjólfssyni. Vinnu- launakrafa. Gerðardómur. Frávísun .............. Björgvin Þórarinsson gegn Jónasi Gottskálkssyni og gagnsök. Eignarréttur ...........00.0000 00... .0.... Dómur 4 % % 1% 198 198 198 2% 2% 2%3 2% VII Bis. 202 221 235 240 243 243 244 252 259 268 271 231 292 309 312 315 319 329 336 VIII 50. 60. 61. 62. 63. 64. 66. Málaskrá Þorsteinn Þórarinsson f. h. Sokkaverksmiðjunnar Evu h/f gegn Friðriki Adolfssyni. Útivistardómur. Ómaksbætur ...........0.0. 0... - Steingrímur Sigurðsson gegn Kristjönu Ingibjörgu Stefánsdóttur. Útivistardómur. Ómaksbætur ...... - Borgarstjórinn í Reykjavík f. h. borgarsjóðs gegn Eddu Stefaníu Levý og Edda Stefanía Levý gegn borgarstjóranum í Reykjavík f. h. borgarsjóðs og fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs. Skaðabótamál. Sératkvæði ...............0.0020 000... . Verzl. Jóns Ö. Bárðarsonar gegn Trausta Hermanns- syni. Kaupgjaldsmál ..................0..00000.. - Einar Jónasson, Guðmundur Stefánsson, Friðrik Á. Magnússon f. h. dánarbús Magnúsar Ólafssonar, Valdimar Björnsson, Guðrún Þorsteinsdóttir, Björn Þorleifsson, Guðrún Þorleifsdóttir og Bjarnfríður Sigurðardóttir segn bæjarstjóra Keflavíkur f. h. bæj- arins og gagnsök. Landsafnot. Hefð .............. . Ásta Stefánsdóttir Björnsson gegn Birni G. Björns- syni. Synjun lögtaks fyrir lífeyrisgreiðslum ...... „ Ræsir h/f gegn Valgeiri Helgasyni. Kærumál. Frá- vísun, Sératkvæði ..............0...00.00 000. - Rúnar Halldórsson gegn þrotabúi Friðriks Jörgen- sens. Kærumál. Frávísun ............00..0.0..0... . Margrét Hjaltested vegna sjálfrar sín og ófjárráða barna sinna, Margrétar, Sigurðar Kristjáns og Karls Lárusar gegn Magnúsi Sigurðssyni Hjaltested og til réttargæzlu Ólafi Þorgrímssyni hrl. vegna Markúsar Ívars Hjaltesteds og Sigríðar Hjaltesteds. Erfðaskrá . Kristinn Jónsson gegn Ingibjörgu Jóhönnu Her- mannsdóttur og gagnsök. Hjónavígsla. Skipti. Sér- atkvæði .......2......0000. 0. Landhelgisgæzlan og skipshöfn v/s Þórs gegn Skipa- útgerð ríkisins og til réttargæzlu Samvinnutrygg- ingum. Gagnaðflun ............0..00..00 0. 0... Magnús Magnússon gegn Einari Eysteinssyni. Lík- amsáverkar. Skaðabótamál .............000..0... Flugsýn h/f gegn Flugtækni h/f. Skuldamál. Fjár- nám fellt úr gilði ................0..00000. 00... Ákæruvaldið gegn Pétri Ólafi Pálssyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum ...... Ákæruvaldið gegn Pétri Ólafi Pálssyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum ...... 5. Kristmann Þ. Einarsson gegn Sigurði Guðmundssyni. Kærumál. Frávísun ...............0..00. 0000... Ákæruvaldið gegn Daniel Willard Fiske Trausta- Dómur A A %“ “4 %A %A A % %4 2 Bls. 356 376 dll d1l 416 422 428 458 460 462 67. 80. sl. 82. Málaskrá syni. Ómerking. Frávísun ..........000000. 00... Hestamannafélagið Fákur gegn Samúel Kristbjarn- arsyni og Samúel Kristbjarnarson gegn Björgvin Schram, Hestamannafélaginu Fáki og Sjóvátrygg- ingarfélagi Íslands h/f til réttargæzlu svo og Björg- vin Schram gegn Samúel Kristbjarnarsyni og Sjóvá- tryggingarfélagi Íslands h/f til réttargæzlu. Skaða- bótamál .............2000 0000. enn er . Landsbanki Íslands gegn Verzluninni Breiðabliki og Þorsteini N, Halldórssyni. Frávísun .............. . Landsbanki Íslands gegn Guðmundi Víglundssyni og Þorsteini N. Halldórssyni. Frávísun .............. . Borgarstjórinn í Reykjavík f. h. borgarsjóðs gegn Bókmenntafélaginu Máli og menningu og gagn- sök. Skaðabótamál .............000.%. 00... - Jónas Guðlaugsson gegn Kristjáni Júlíussyni og gagnsök. Víxilmál. Fjárnám ..........2..0000000.0.. . Jósafat Arngrímsson og Áki Gránz gegn Jóni Sveins- syni og Birgi Þorvaldssyni og gagnsök. Skuldamál - Bjarni Guðmundsson, Sigfús Tryggvason, Eðvarð Björnsson, Árni Hallgrímsson, Aðalgeir Jónsson, Ólafur Jónsson, Friðrik Kristjánsson, Hermann Stefánsson, Helgi K. Helgason, Sigurður Sigurjóns- son, Klement Johannesen, Ebbi Rasmiussen, Petur Lyngvej, Ole Joensen, Konrad Lauritsen og Jör- mund Zachariasen gegn Samáhbyrgð Íslands á fiski- skipum og Vélbátaábyrgðarfélaginu Gróttu. Lögveð. Sjóveð ........200200.0. sn - Asa Film Production A/S gegn Gunnari Indriðasyni og gagnsök. Skuldamál. Vinnulaun .............. . Asa Film Production A/S gegn Örnólfi Árnasyni og gagnsök. Skuldamál. Vinnulaun .........0.00.00... - Hreppsnefnd Rauðasandshrepps f. h. hreppsins gegn hreppsnefnd Patrekshrepps f. h. hreppsins og Guð- mundi Benóný Aðalsteinssyni. Lögheimili .......... . Jakob Þorvaldsson gegn Andrési Hannessyni. Ómerking. Frávísun ..............000..0 0... . Ákæruvaldið gegn Magnúsi Jóhannssyni. Ómerking. Frávísun ...........02020.00 0 . Steingrímur Sigurðsson gegn Kristjönu Ingibjörgu Stefánsdóttur. Innsetningargerð .................. Ákæruvaldið gegn Þorsteini Þorsteinssyni. Ómerk- ing. Frávísun ........0.....02. 00. en er Sigurbjörn Eiríksson gegn Ragnari Þórðarsyni og gagnsök. Gagnaðflun .............020. 0... 0... Ákæruvaldið gegn Arne Börge Jedig Andersen og 10 t% t% 1% 15 5 :% :% 2% ?% Bls. 470 492 495 ölt 533 544 ö4g 555 591 597 627 86. gt. 88. 89. 90. 91. 92. 93. 94. 95. 96. 97. 98. 99 100 101 Málaskrá Verner Magnússyni. Skírlífisbrot. Fjársvik ...... . Kristinn Friðriksson gegn Laufeyju Gunnarsdóttur og Sigurði Pálssyni og gagnsök. Útivistardómur.. . Auðbjörg h/f gegn Valgeiri Magnússyni. Útivistar- dÓMUr ........00..0 0. . G. Albertsson gegn Útgerðarstöð Guðmundar Jóns- sonar. Útivistardómur. Ómaksbætur .............. Sigurbjörn Eiríksson gegn Þorbirni Jónssyni. Úti- vistardómur ..........2.20200 0000 Þorsteinn Þórarinsson f. h. Sokkaverksmiðjunnar Evu h/f gegn Friðriki Adolfssyni. Útivistardómur. Ómaksbætur ..........0000000 0. Ákæruvaldið gegn Edwin James Marsh, John Thomas Brogan, Jimmie Charles Thornton og Kol- beini Sigurðssyni. Brot gegn valdstjórninni, sbr. 110. og 111. gr. alm. hegningarlaga .................. Pétur Sigurðsson f. h. Landhelgissjóðs og áhafnar varðskipsins Þórs gegn Guðjóni Teitssyni f. h. Skipa- útgerðar ríkisins og til réttargæzlu Samvinnutrygg- ingum. Björgun ............2000. 000... Karl Lúðvíksson gegn Friðriki Bertelsen. Kærumál. Frávísun ..........20000002 000 Kristján Bjarnason gegn Guðmundi Eyjólfssyni, Sig- urði Eyjólfssyni og Önnu Eyjólfsdóttur og gagnsök. Yfirlandskiptagerð ...............202.200 00... Gjaldheimtan í Reykjavík gegn Kristjáni Þór Þóris- syni og gagnsök. Lögtak. Skattar ................ Sigurbjörn Eiríksson gegn Þorsteini Jónssyni. Krafa um aflýsingu þinglýsts fjárnáms.................. Sigurður Árnason gegn Jóni Árnasyni og gagnsök. Landskipti ............0.200200000 0 Gunnar Sigurjónsson gegn dánarbúi Steindórs Jóns- sonar og gagnsök, Skaðabótamál. Löghald ........ Ákæruvaldið gegn Sigmundi Franz Kristjánssyni. Fjársvik. Tékkamisferli .........2.00000000.00.0... Elín Bjarnadóttir, Kristín Bjarnadóttir, Þórhildur Bjarnadóttir og Þorbjörn G. Bjarnason gegn Herði Kristinssyni. Landamerkjamál ..............0..... Þorvaldur Þórarinsson f. h. Haralds Skúlasonar gegn Theódóru Bjarnadóttur. Kærumál. Frestur ........ Ingibjörg Jóhanna Hermannsdóttir gegn Kristni Jónssyni og Valtý Guðmundssyni sýslumanni. Kæru- mál. Vanhæfi dómara .........220000 0... en Bæjarstjórinn í Hafnarfirði f. h. bæjarsjóðs gegn Ásdísi Jónsdóttur. Kærumál. Ómerking .......... Páll Kristinsson gegn Bláfeldi h/f. Kærumál. Frá- ) 1% 1% 1% % 2% 2% *% Bls. 628 651 652 653 654 662 676 681 718 728 134 762 782 784 187 104. 105. 106. 107. 108. 109. 110. 111. 112. 113. 114. 115. 116. 118. 119. 120. 121. 122. 123. Málaskrá VÍSUN .....0....000 00. . Trani s/f gegn Jóni N. Sigurðssyni f. h. Spades Trading Company. Útivistardómur. Ómaksbætur .. „ Halldór Halldórsson gegn Gunnari Jónssyni og Magnúsi Þorleifssyni. Útivistardómur ............ Borgarstjórinn í Reykjavík f. h. borgarsjóðs gegn Guðmundi Ingvari Magnússyni. Útivistardómur .. Auðbjörg h/f gegn Valgeiri Magnússyni. Útivistar- AÓMUr ......20020 0000. Ákæruvaldið gegn Ásgeiri Ásgeirssyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum ..........0.000000 000... Einar Bjarnason gegn Jóni Gíslasyni. Sambýli. Skuldamál .................00. 0... Ákæruvaldið gegn Hermanni Bæringssyni. Tolllaga- brot. Upptaka smyglvarnings ..........0..00...... Ákæruvaldið gegn Lárusi Hallbjörnssyni. Tolllaga- brot. Upptaka smyglvarnings .................... Ákæruvaldið gegn Jóni Ríkharði Kárasyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum ...... Ákæruvaldið gegn David Atkinson. Fiskveiðabrot .. Ákæruvaldið gegn Kristjáni Ragnari Sigurðssyni. Eignarupptaka. Áfengislög ...................... Ákæruvaldið gegn Þorvaldi Ara Arasyni. Manndráp. Svipting málflutnings- og veræzlunarleyfa. Sýknað af broti gegn 217. gr. alm. hegningarlaga ........ Stefán G. Ásmundsson gegn Gylfa Gunnarssyni. Kærumál. Frávísun .............000.000 0000. Karl Sigurbergsson gegn Eldey h/f. Vinnulaun .. Samvinnufélagið Hreyfill gegn Kristjáni Eiríkssyni. Innsetningargerð ................2..00 0... enn - Ragnar Sigurðsson gegn Guðmundi Jakobssyni og gagnsök, Vinnuslys. Sératkvæði .................. Haraldarbúð h/f gegn Almennum Tryggingum h/f. Vátrygging .................0. 020 Kristinn Friðriksson gegn Kristínu Hansen f. h. dán- arbús Skúla Hansens, Guðrúnu Tryggvadóttur og Hauki Þorsteinssyni. Kærumál. Frávísun ........ Haraldur Skúlason gegn Theódóru Bjarnadóttur og gagnsök. Skaðabótamál .............0000..0.0.... Kaupfélag Norður-Þingeyinga gegn Þorsteini Jóns- syni, Brynjari Halldórssyni og Skúla Þór Jónssyni. Skuldamál. Fiskverð. Samvinnufélög ............ Lárus Blöndal og Vilmundur Jónsson gegn Halldóri Arinbjarnar. Lögbann. Ritfrelsi. Kjörbörn ........ Hinrik Ragnarsson gegn Gunnari Ásgeirssyni h/f. Skuldamál. Skaðabótamál ............000..0...0.. Dómur 27 Ao Ao Ao Ao Ao Ao Ao Ao 40 Ao Ao !%Ao 7 Á, *A0 20 Ao *%0 SA #40 240 194 195 155 804 814 sit 821 825 848 925 928 941 951 964 999 1007 1014 XII 124. 126. 127. 128. 129. 130. 131. 133. 134. 135. 136. 137. 139. 140. 141. 142. 143. Málaskrá Dómur Halldór Gunnarsson gegn Matthíasi Bjarnasyni og Jóhanni Gunnari Ólafssyni bæjarfógeta. Kærumál. Vanhæfi dómara .........00000000 ns nn 5. Fjöliðjan h/f gegn Birni Hermannssyni. Útivistar- dómur. Ómaksbætur ............%... 0... Fjöliðjan h/f gegn Bjarna I. Gestssyni. Útivistar- dómur. Ómaksbætur ........0.202.0. 0. Fjöliðjan h/f gegn Jóni Kr. Jónssyni f. h. Ásdísar H. Jónsdóttur. Útivistardómur. Ómaksbætur ........ Fjöliðjan h/f gegn Sigurði Finnbogasyni. Útivistar- dómur. Ómaksbætur ............0.0..00000..0 0. Efnagerð Reykiavíkur h/f gegn H/f Eimskipafélagi Íslands. Útivistardómur ...........0000. 0... ..0.0.. Bæjarútgerð Reykjavíkur gegn Guðjóni Jónssyni og Guðjón Jónsson gegn Bæjarútgerð Reykjavíkur og Sjóvátryggingarfélagi Íslands h/f til réttargæzlu. Vinnuslys. Fyrning sjókröfu ........0.0.0000.000.. Strandberg h/f gegn Guðfinnu Ástu Strandberg og Guðfinna Ásta Strandberg gegn Strandbergi h/f, Erni Guðjónssyni og Guðjóni Baldvinssyni. Nafnréttur. Ættarnafn. Firma. Skaðabætur ............00.0... . Rafmagnsveitur ríkisins gegn Hákoni Sigurðssyni. Vinnuslys. Skaðabætur .........0.00000. 0000... Ákæruvaldið gegn Jónmundi Jónssyni. Bifreiðar. Banaslys ........202000000 000 Ákæruvaldið gegn Vilhelm Ingólfssyni. Verðlagsbrot Skipasmíðastöð Njarðvíkur h/f gegn Jóhanni Þór- lindssyni. Kærumál. Frávísun ........0.00000..0... Sigmar Pétursson gegn Oddnýju Aðalsteinsdóttur og gagnsök. Vinnuslys. Skaðabætur. Sératkvæði .. Sigmar Pétursson gegn. Þorsteini Eiríkssyni. Vinnu- lan ........0.000 ns . Guðjón Pétursson gegn fjármálaráðherra f. h. ríkis- sjóðs. Ómerking. Heimvísun .........000.00..0... Alfreð Eymundsson gegn Óla Þorbergssyni og gagn- sök, Bifreiðalkaup. Skaðabótamál .......0.......... Kristín Sigmarsdóttir gegn fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs. Þinglýsingargjald ...............0...... Ríkharður Kristjánsson og Guðrún Ólafsdóttir gegn Ásum h/f og til réttargæzlu Brunabótafélagi Íslands. Krafa um dánarbætur. Vátrygging .............. Matarbúðin h/f og Elís Árnason gegn Félagi ís- lenzkra kjötiðnaðarmanna og gagnsök. Lögbanns- gerð felld úr gildi. Iðnaður. Félagsdómur .......... Hilmar Þorbjörnsson gegn Ágústu Jónsdóttur. Úr- skurður um útburð felldur úr gildi .............. 240 1 Mi M1 1 % 1 A 194 1 %1 1%1 1%1 '% a n/ 2, to so Þ 2%1 *%1 Bls. 1028 1031 1032 1032 1033 1033 1034 1045 1051 1065 1015 1079 1080 1091 1105 1123 1123 1146 1155 1164 144. 145. 146. 147. 148. 149. 150. 151. 152. 153. 154. 155. 156. 157. 158. 159. 160. 161. Málaskrá Þorvaldur Baldvinsson gegn Aðalsteini Loftssyni. Vinnulaun. Sjóveðréttur ........0000000 0... Einar Guðfinnsson h/f gegn Borgþóri Sigfússyni. Ómerking. Heimvísun ..........0.0 00... nn... Ákæruvaldið gegn Gísla Ólafi Gíslasyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum ...... Karl Jónsson gegn Fiskiðjunni h/f. Kærumál. Frá- VÍSUN ......0000. sn Karl Jónsson gegn Fiskimjölsverksmiðjunni í Vest- mannaeyjum h/f. Kærumál. Frávísun ............ Þorkell Helgi Pálsson gegn Birni Pálssyni. Hafning Máls ........000 ns Samband íslenzkra samvinnufélaga gegn Gjald- heimtunni í Reykjavík. Útivistardómur ............ Búi Jóhannsson gegn Bandalagi starfsmanna ríkis og bæja, Emil Helgasyni, Kristjáni Eiríkssyni, Erni Eyjólfssyni, Guðbjörgu E. Guðmundsdóttur, Lands- síma Íslands, Búnaðarbanka Íslands, fjármálaráð- herra f. h, ríkissjóðs, Ingimar Guðmundssyni, Bruna- bótafélagi Íslands og bæjarstjóranum í Kópavogi f. h. bæjarsjóðs. Útivistardómur .................. Valtýr Þorsteinsson gegn Hinriki Albertssyni og gagnsök. Vinnuslys. Skaðabætur. Sjóveðréttur .... Hjörleifur Hallgríms gegn Kristjáni Gíslasyni og Emil M. Andersen. Víxilmál. Afsögn víxils ........ Fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs gegn Jóni Pétri Guðmundssyni og 'gagnsök, Bifreiðar. Skaðabóta- Mál ....02000n neee Ragnar Sigurðsson og Skarphéðinn Njálsson gegn Herði Ólafssyni og Ingólfi Sigurðssyni. Mál hafið. Ómaksbætur ........00..0000 0... Gunnar Pétursson gegn Valdemar Hafliðasyni. Vinnulaun ......0.0.00.0.. sens Haraldur Guðmundsson gegn Olíufélaginu Skeljungi h/f. Skaðabótamál .........220000 00... Carl J. Eiríksson gegn Júlíusi Magnússyni. Uppboð. Málskostnaður .........2000000.0n 00 Knútur Kristinsson f. h. Ewalds Berndsens gegn Pétri Péturssyni og Kristjáni Eiríkssyni. Dómssátt vísað frá Hæstarétti ...............000000. 00... Knútur Kristinsson f. h. Ewalds Berndsens gegn Jóhanni Steinasyni og Kristjáni Eiríkssyni. Frá- VÍSUN .......0000.0 ess Elli- og hjúkrunarheimilið Grund gegn Guðrúnu Guðmundsdóttur f. h. dánarbús Jóns Guðjónssonar vegna sjálfar sín og fyrir hönd ólögráða barna sinna, Dómur 2%1 *%1 *%1 2%1 %%1 Aa Aa A2 A2 Aa 42 42 A2 A2 1%4 2 1%2 1942 XII Bls. 1171 1178 1182 1186 1197 1207 1207 1208 1208 1223 1226 1244 1244 1251 XIV Málaskrá Dómur Bis. Ásdísar og Ingibjargar Jónsdætra og Guðjóni Jóns- syni og gagnsök. Vinnuslys. Skaðabótamál. Sér- atkvæði ............... 000. 184, 1271 162. Örn Bjartmarz Pétursson gegn Margréti Guðmunds- dóttur og gagnsök. Vinnulaun. Uppsögn úr starfi .. 184, 1324 163. Ákæruvaldið gegn Sverri Brynjari Sverrissyni. Kærumál. Dómssátt úr gildi felld ................ 184, 1332 I. NAFNASKRÁ. A, Einkamál. BIs Aðalgeir Jónsson .............00...sss ens öl“ Aðalsteinn Loftsson .............2.0.0... sn 117 Agnes Sigurðardóttir ...............22...0.. eens 124 Alfred Eymundsson ...........000.2.20. en ss 1123 Almennar tryggingar h/f ..............2..00.. 0... 964 Andersen, Emil M. ...........000.00 s.n 1223 Andrés Hannesson ...............0. ss ss nn 549 Andrés Pétursson Matthíasson .............200. 000... 0... 124 Anna Eyjólfsdóttir ................2.0000.0. 0000 681 Arinbjarnar, Halldór ..............2.0.0.. 000... 1007 Arnbjörn Kristinsson ..................2 000... 124 ASA Film Production A/S ............2 0000 523, 533 Auðbjörg h/f ................00. 0... 652, 795 Austurstræti 6 h/f ...............0..... 0000 81 Ágústa Jónsdóttir ............0.0000. 0000. 1164 Áki Gránz ..............0.0 509 Áki Jakobsson .........00.0. 00 104, 292 Árni Hallbjörnsson ..............000. 00. 517 Árni Snjólfsson ...............0..0 enn 329 Ásar h/f ...........0. 0... 1146 Ásdís Jónsdóttir .............00.0000.000 0 787 Ásdís Jónsdóttir .............0.200.000. 00 1271 Ásdís H. Jónsdóttir ..........2.0.000..0000.00 0 1932 Ásta Stefánsdóttir Björnsson ..........0.00000.0. 0. 407 Ástheiður Sveinsdóttir ...............0...00.. 0 124 Bandalag starfsmanna ríkis og bæja ........0..0.0.0.00.0... 1208 Berndsen, Ewald ............0..00000 000 1267, 1269 Bertelsen, Friðrik ...............020000 0000 676 Birgir Þorvaldsson ...........2200000000 ns 509 Bjarnfríður Sigurðardóttir ................00...00 000. 382 Bjarni I. Gestsson ..............2...02 00... 1032 Bjarni Guðmundsson ...............2200. 0. 0. ölT Björgvin Schram ................0 0000. 470 Björgvin Þórarinsson ..............20. 00... 336 Björn Hermannsson ............000 0000 nn 1031 Björn Pálsson ..............020 00... e 1207 Björn Þorleifsson ..................0 00. 382 Bláfeldur h/f .............20.220000nn sr 791 XVI Nafnaskrá Bls. Blöndal, Lárus ............0000.00.essese sr 1007 Borgarsjóður Reykjavíkur .................. 14, 244, 356, 498, 794 Borgarstjórinn í Reykjavík ............0...... 14, 244, 356, 498, 794 Borgþór Sigfússon ........020000000 0. 1178 Bókmenntafélagið Mál og menning ..........002.0 0000... 498 Breiðablik, verzlun ..........2.000 00.00.0000 492 Brunabótafélag Íslands ...........0.0000 00... 1146. 1208 Brynjar Halldórsson ..........0..2.0000.. 00 999 Búi Jóhannsson ........2.000.00neernens 1208 Búnaðarbanki Íslands ...........2000.0.. s.s senn 1208 Byggingasamvinnufélag Reykjavíkur ........0.020000000...0... 165 Byggir h/f ..........20..0000e0nn nn 165 Bæjarsjóður Akureyrar .........000000.00 000 r en 194 Bæjarsjóður Kópavogs ..........00000.000 ene 1208 Bæjarsjóður Hafnarfjarðar .........20200000000 0... 0... 781 Bæjarstjórinn á Akureyri .........2200200000 00 194 Bæjarstjórinn í Hafnarfirði ...............200.00.. 0. ....0.. 731 Bæjarstiórinn í Keflavík .........2...0200.00 00... 0... 382 Bæjarstjórinn í Kópavogi ...........0.00.e0e.000 nn 1208 Bæjarútgerð Reykjavíkur .........20000000 0000... 1034 Carl J. Eiríksson .......00020200000. 0 1262 Daníel Þorsteinsson ..........000000. 00 nn nn 329 DolcisLtd. .........2.222000.e.e sess 271 Dráttarvélar h/f ...........000000. 000. 15 Dánarbú Jóns Guðjónssonar .........0.0000 0000... 1271 Dánarbú Magnúsar Ólafssonar ..........0000. 0000... 382 Dánarbú Skúla Hansens .........0.20.0000 000 0ðen sn 972 Dánarbú Steindórs Jónssonar .......0.202000 0000 sn 738 Ebbi Rasmussen ............00.0..e sver 517 Eðvarð Björnsson .........0000.0eee sess 17 Edda Stefanía Levý .........2000.... sver 14, 356 Efnagerð Reykjavíkur h/f ..........00000 0200 erna 1033 Egill Jónasson ........0002000 ens 104 Eimskipafélag Íslands h/f ............00000 0000... 0... 67, 1033 Einar Bjarnason ........0000000 00 ne 804 Einar Eysteinsson ........0000.02 00 ner 440 Einar Guðfinnsson h/f ........22.02000.0ene sen 1178 Einar Guðmundsson ........000.0000 00 sn 81 Einar Jónasson ..........0..sesð ns 382 Einar Bragi Sigurðsson .........0200000 00 ner 281 Eldey h/f .........00.200 000 928 Elín Bjarnadóttir ..........022000000.neens nn 762 Elís Árnason ............eensses es 1155 Elli- og hjúkrunarheimilið Grund .......0000000000 000... 0... 1271 Emil Helgason .......2.020000 00 nes 1208 Emil M. Andersen .......2.20..00. 00 1223 Nafnaskrá XVII Bls Eysteinn Leifsson ............020000000 eeen sl Eva h/f, sokkaverksmiðja .............00000. 00... 653 Ewald Berndsen ..............0.... 00. en 1267, 1269 Fákur, hestamannafélag .....................nee sen 470 Félag íslenzkra kjötiðnaðarmanna ...........00000000.00000.. 1155 Fiskiðjan h/f ............202000.0 seen 1186 Fiskimjölsverksmiðjan í Vestmannaeyjum h/f .............. 1197 Fjármálaráðherra ................ 14, 92, 356, 1105, 1208, 1226, 1136 Fjöliðjan h/f .............22..22 0000... 1031, 1032, 1033 Flugsýn h/f ............222.02200 0. 454 Flugtækni h/f .....................000. nn 454 Franklín, Stefán ............2..00.0.0.eevesne ss 49 Friðrik Adolfsson ..............20..... s.n 355, 653 Friðrik Bertelsen ..............2.0...0...n ss 676 Friðrik Jörgensen, þrotabú ................2000 0... 416 Friðrik Kristjánsson ..............022.0.00. nes ölr Friðrik Á. Magnússon ............00000 00... 382 Friðþjófur Ó. Jóhannesson .......0.0.00000000. 0 49 G. Albertsson ............200..0. e.s 652 Geislahitun h/f ...............2000... 0. sess 132 Gjaldheimtan í Reykjavík ...........000000.0... 252, 282, 118, 1207 Gránz, Áki ..............000 00 sn. 509 Grótta, vélbátaábyrgðarfélag ............00.202 0000. 517 Grund, elli- og hjúkrunarheimili ................0.0.0.000000... 1271 Guðbjörg E. Guðmundsdóttir ................20000..0 0... 0... 1208 Guðfinna Ásta Strandberg ..........200000..0.0 rn 1045 Guðjón Baldvinsson ...........00.0.... ss ss 1045 Guðjón Jónsson ............0..00..ss ss 1034 Guðjón Jónsson ..............0000. ss senn 1271 Guðjón Pétursson ..........02.20.00. 0... sn 1105 Guðjón Teitsson ..............0.00000 0. senn 662 Guðmundur Eyjólfsson .................0000 0000 681 Guðmundur Jónsson, útgerðarstöð ...........00.00000.. 652 Guðmundur Kr. Kristinsson .............2000.000 senn 165 Guðmundur Ingvar Magnússon ...........00.. 000... nn 794 Guðmundur Stefánsson .........2..20.0002.0 000 382 Guðmundur Víglundsson ..............200.0 00 enn 495 Guðmundur Þórðarson ..............2000000 nn 243 Guðrún Guðmundsdóttir ..............000000000 00 1271 Guðrún Ólafsdóttir ............0.0.000.. 000 1146 Guðrún Sigurðarðóttir ...............2200002.0 0000 124 Guðrún "Tryggvadóttir ..............00...0.002 000 972 Guðrún Þorleifsdóttir .................000..000.0 0 382 Guðrún Þorsteinsdóttir .................00.000.00 0 382 Gunnar Benóný Aðalsteinsson ..........0.00000000 00. 504 Gunnar Ásgeirsson h/f ..............0.000 0. 1014 XVIII Nafnaskrá Bls Gunnar Einarsson .........0.0.0.eeeð een 156 Gunnar Indriðason ........0.0..0..snessn sr 523 Guðmundur Jakobsson .......0000000eeneesen 951 Gunnar Jónsson .........ssseersese rr 794. Gunnar Pétursson ...........enseeeeeens 1244 Gunnar Sigurjónsson .......00000000 0 133 Gunnar Thorarensen ........20.22.00000 0. 94 Gunnlaugur Halldórsson ........000000. 0. svanna 165 Gylfi Gunnarsson ......022000000 rn 925 H/f Eimskipafélag Íslands ............00.00 000... 0... 67, 1033 Hagstofa Íslands .............0000000 000... 92 Halldór Arinbjarnar .........000002.00 00 1007 Halldór Halldórsson .............2000.00. 194 Halldór Gunnarsson ........2200.0..n ser 1028 Halldóra Elíasdóttir ..........2.22000 0000. 18 Hallgríms, Hjörleifur .........0002000. neee 1223 Hansen, Kristín .........0.000000 00 nes 972 Haraldarbúð h/f ..............00.eeeeernn 964. Haraldur Guðmundsson ........0020020000 nn 1251 Haraldur Skúlason ........0.0..0.nen sr 782, 990 Haukur Pétursson ...........eeee nr 319 Haukur Þorsteinsson .........000% 0000 912 Hákon Sigurðsson ........0.20000.. nn 1051 Helga Jóna Ólafsdóttir ............000..2.00000 nn nn 124 Helgi K. Helgason .........000.00 00 nn 517 Helgi Hóseasson .......0022000000 0. 92 Hermann Stefánsson ..........200000000 sn ölT Hestamannafélagið Fákur ...........02.0000.00 000. 0.n. 470 Hilmar Þorbjörnsson ..........0000000 00 nn 1164 Hinrik Albertsson .........0..0..0n ss 1208 Hinrik Ragnarsson ...........000.00. 00 sn tn 1014 Hjaltested, Karl Lárus ............00000.0.. enn 422 Hjaltested, Magnús Sigurðsson ...........20.000 0. enn 422 Hjaltested, Margrét ..........02000000n sess 422 Hjaltested, Margrét ..........020000.0e sneri 422 Hjaltested, Markús Ívar .............00.0.0 0... nn 422 Hjaltested, Sigríður ...........2.020000.0n0 nr 422 Hjaltested, Sigurður Kristján ...........0.000000 000... 422 Hjörleifur Hallgríms ..........000000 000 ns ns 1223 Hólm, Stefán ........00..00ees ens 243 Hreppsnefnd Patrekshrepps ........000000. 0000. nn... 544 Hreppsnefnd Rauðasandshrepps .......0020000.0. 000... 544 Hreyfill s/f .........00000000200n rn 132, 941 Hulda Kolbeinsdóttir ............22.00.0..sees sess 252 Hörður Hjörleifsson .........0000 000 eeen 182 Hörður Kristinsson .......0..eesseeser en 762 Nafnaskrá XIX Bls Hörður Ólafsson ...........00..0200 0. 1244 Ingibjörg Jóhanna Hermannsdóttir .............00.00000.000.. 134 Ingibjörg Jónsdóttir ...............00.00.....0 00. 428, 1271 Ingimar Guðmundsson ...........20200.00 00. 1208 Ingólfur Sigurðsson ................0.2 0000 1244 Indriði Björnsson ..............00. 00 ss enn 162 Jakob Þorvaldsson ............02.00000 s.s 548 Joensen, Ole ..............00..0 00 5lt Jóhann Gunnar Ólafsson, bæjarfógeti .......00..0...0..... 1028 Jóhann Steinason ..............00. 0... nn 1268 Jóhann Þórlindsson ................0.000 00 nn Jóhannes Helgi Jónsson ...........0...00 000... Jóhannes Snorrason ..........20..00.. 00 ss Johannesen, Klement .........00.2%.02. 00. Jón Árnason .........00.00..000. 0 Jón Ö. Bárðarson, VerZlun ...........0.0.00.. 0 Jón Böðvarsson ............0..000. 000. n nr Jón Eiríksson .................0.0 2000 Jón Gíslason ................002. 0. Jón Pétur Guðmundsson ............2000%2 0000. Jón Guðjónsson, dánarbú ..........0..00...0 00 Jón Dan Jónsson .............02.0 0000 Jón Kr. Jónsson ..........0.00.00 00 ns Jón B. Kristbjörnsson ..............200.. 0. Jón Kristjánsson ................0000 000 Jón Magnússon ...............00 000... Jón Þór Ólafsson ........0..0000 000. Jón N. Sigurðsson, hæstaréttarlögmaður ...................... Jón Sveinsson .............0.20 00 509 Jónas Gottskálksson ...........00000..0 00. 336 Jónas Guðlaugsson ............... 0002. 505 Jósafat Arngrímsson .........0..0..0 00 508 Júlíus Magnússon ..............000. 00 1262 Jörmund Zachariasen ...........000.0.00. 0. ölT Karl Jónsson .............2...0.2. 0000 1186, 1197 Karl Lúðvíksson ..............0..00000.0 676 Karl Sigurbergseon .............0.0.0..0.0. 0. 928: Karl Sigurðsson ............00..000.0 0 24 Karl Lárus Hjaltested ............0..0..00.2 0. 422 Kaupfélag Norður-Þingeyinga ...........0...0.0.00 000 99g Keflavíkurbær ...........0.000 0000 382 Kjartan Blöndal ..............00.0000 00... 52 Kjartan Jóhannsson ..............%%220.00 00 67 Klappareignin h/f .................... 020... 110 Klement Johannesen .............0....00 0... ölrT XK Nafnaskrá Bls Konrad Lauritsen ............eeeeenesr ner 5l7 Kristinn Friðriksson ......00.000000 ne nn 651, 972 Kristinn Jónsson ........02.000. sn es 428, 784 Kristín Bjarnadóttir ..........022.00000 er sanns 762 Kristín Hansen ............000 ene ses 972 Kristín Sigmarsdóttir ............0000000snenn err 1136 Kristjana Ingibjörg Stefánsdóttir ..........0.0.0.0000.... 355, 591 Kristján Bjarnason ..........0eeeeeeersrrn nn 681 Kristján Eiríksson .........0000000.0....... 941, 1208, 1267, 1269 Kristján Friðsteinsson ........2.000.000snnnnn rr 319 Kristján Gíslason .......0.0000nnenenerrenrnn nn 1223 Kristján Júlíusson ......0.00.00nnenenssunsnnnnn rr 505 Kristján Þór Þórisson .....0...00000000eeeeeur renna 718 Kristmann Þ. Einarsson ......00000s0senreern nn 462 Landhelgisgæzlan ........0.0000000.0ssser sn 439 Landhelgissjóður ........02..00000e0esnnen ss 662 Landsbanki Íslands .............000e senn ern 252, 492, 495 Landssími Íslands .........2..0.0.. 00. 1208 Landssmiðjan .........0200000enessersr sr t1 Larsen, Nílsína Þ. ........22000000.0 een sssrnn ner 104 Laufey Gunnarsdóttir .......200200000ceenennnnen rn 651 Lauritsen, Konrad ........00000.eenersnsrr nr 517 Lárus Blöndal ............0..eeeeee ner 1007 Lárus Ottesen ...........200..0 ser 315 Leifur Sigurðsson ............eeeseseeeer rr 124 Levý, Edda Stefanía ........0200000 0... eennnnrn nn 14, 356 Levý, Sigurbjörg E. ........0.0000000 en nn nnn nn 14 Lyngvej, Petur .........00eeeeeeeneeennsssrsnnrr 517 Magnús Ólafsson, dánarbú ........0000000 00... ene. 382 Magnús Magnússon ......cec.eeeeeenennnensnnsns nn 440 Magnús Thorlacius ..........00000seveeennrnn nr 281 Magnús Sigurðsson Hjaltested .........02020....n een... 0... 422 Magnús Þórleifsson ..........000000.enneeennen nn 794 Malbikun h/f ......20.000.eee nes 15, 16 Margrét Guðmundsdóttir ..........000eeeeeeenennrrnnnn nr. 1324 Margrét Hjaltested .........0.2.0..nneneenrn ne ener nr 422 Margrét Hjaltested ............000.00 eeen ne nenrrnrrrnr nr 422 Markús Ívar Hjaltested ..........0.0.000000 enn en nn nr rn 422 Marteinn Jónsson .......0ncnssessssn ss 156 Matarbúðin h/f .........202000 en neee sannr rr 1155 Matthías Bjarnason ......002000n0nnnnnseser rr 1028 Mál og menning, bókmenntafélag ........0000000 00.00.0000... 498 Nílsína Þ. Larsen .......0.0000nn eens 104 Oddný Aðalsteinsdóttir ........0000000000nnnsnnnnnne nr 1079 Ole Joensen .......0000 00 517 Olíufélagið Skeljungur h/f .......20000000eeennren nennt rr 1251 Nafnaskrá XXI Bls. Ottesen, Lárus ........0000000.esssn sn 315 Ólafsvíkurhreppur .........000..0 0. nn ðe 140 Ólafur H. Egilsson ........00..0.0.0..ð ss 104 Ólafur Gestsson ...........eeeeerss str 140 Ólafur Jónsson ..........eeeeeessr ess 517 Ólafur Pálsson ..........e.eerss sens 132 Ólafur Þorgrímsson, hæstaréttarlögmaður .............. 277, 422 Óli Þorbergsson .........00.0.0 rss 1123 Ólöf Guðmundsdóttir ..............e..enenss 124 Ólöf Edda Ólafsdóttir ..........2.00.2000 0. nn enn 124 Patrekshreppur .......20020000 0. sn 544 Páll Kristinsson .........00.0eseenensss 791 Petur Lyngvej .........0020.0 ennta ölT Pétur Pétursson ........02000000e ens 1267 Pétur Sigurðsson .........00.2000. nn 662 Raf s/f .......002002.0nene sess 16 Rafmagnsveitur ríkisins ......0.00..20000.00nn enn 1051 Rafn Sigurðsson .......2.020000 0 s.n 124 Ragnar Sigurðsson .......2200000se sn 951, 1244 Ragnar Þórðarson ........0020000 enn 277, 627 Rasmussen, Ebbi ........000.00eeeseessser ölí Rauðasandshreppur ........0000000 00 s.n 544 Ríkharður Kristjánsson .........2.00000 00. n ann 1146 Ríkissjóður ..........0.000000.. 14, 110, 356, 1105, 1136, 1208, 1226 Rúnar Hallgrímsson ........20000.eenene ner 416 Ræsir h/f ...........2.0200.e ess áll Samábyrgð Íslands á fiskiskipum ..............000 0000... ölð Samband íslenzkra samvinnufélaga ..........0.000000 0000... 1207 Samúel Kristbjarnarson ........000000.0.0.n enn 470 Samvinnufélagið Hreyfill .............2.00.2000 000... 941 Samvinnutryggingar ...........02.00 000. nn 439, 662 Schram, Björgvin ..........202.0.0..es ss 470 Setberg s/f ..........22.0.000 00 124 Sigfús Tryggvason .........2.02200.0000 en ölT Sigmar Pétursson ..........2..0000 0... 1079, 1091 Sigríður Hjaltested ................0000000 0... 422 Sigurbjörg E. Levý ..........0200000 0000 en nn 14 Sigurbjörg Ögmundsdóttir ........2...2202000 00... 104 Sigurbjörn Eiríksson ..........000.000.0 0... 627, 653, 728 Sigurður Árnason ...........0...... nn 734 Sigurður Eyjólfsson ..........0000..0 nn 681 Sigurður Finnbogason .........200002.02 0000 ne 1033 Sigurður Guðmundsson ..........00.20.0 00 .0nre 462 Sigurður Kristján Hjaltested ............0..0020000 00... 422 Sigurður Pálsson ..........20000000 senn 651 Sigurður Sigurjónsson .......0..20000000.n sn ölt XKII Nafnaskrá Bls Sigurgeir Sigurjónsson, hæstaréttarlögmaður ................ 243 Sigurjón Kristinsson ................2...0.. 00 124 Sindri h/f .................0. 315 Sjóvátryggingarfélag Íslands h/f ............0............ 71, 1034 Skarphéðinn Njálsson ...............0.0.0 senn 1244 Skipasmíðastöð Njarðvíkur h/f L............... 156, 1079 Skipaútgerð ríkisins ................0000000 20... 439, 662 Skiptaráðandinn í Reykjavík ..............00000 00 165 Skúli Hansen, dánarbú .............22...0 00... 972 Skúli Þór Jónsson ..........2..00.0.sne se 999 Snorri Ásmundsson ..............20. 000. 243 Snorri Ólafsson ............0.... 0. nn 194 Sokkaverksmiðjan Eva h/f ..........0....0000000.0 00... 355, 653 Spades Trading Company .............0000 nv en 793 Stefán G. Ásmundsson ............0.00000.0 0. 925 Stefán Franklín ..................2.0 0000 00 49 Stefán Hólm .................%.0. 000. 243 Stefán Karlsson ................. 0000. 252 Steindór Jónsson, dánarbú ............0...00.0. 0... 738 Steingrímur Sigurðsson ............0.0.00 0... 355, 591 Strandberg, Guðfinna Ásta .............0..00..00 0. 1045 Strandberg h/f ...............000. 00... 1045 Svavar Ingibersson ..............2.00000 00 156 Sökkull s/f ..............0020.n0nr 244 Theódóra Bjarnadóttir .............2.00.000000 00. 782, 990 Thorarensen, Gunnar ............02..0.0 00. 94 Thorlacius, Magnús .............0..020 0000. 0 281 Togaraafgreiðslan h/f „.............00000000 259 Tollstjórinn í Reykjavík .........0000..00 0... 110 Tómas Tómasson ................000 00 259 Tranis/f ..............0...0 0. 793 Trausti Hermannsson ..............200000 0 376 Trygging h/f ..............0....20 132 Tryggvi Hannesson .............0...00.0 00 132 Útgerðarstöð Guðmundar Jónssonar .........00.00000. 0. 652 V/s Þór, skipshöfn .................2..2.0 0 662 Valdimar Björnsson .............%..2.00. 0 382 Valdemar Hafliðason ...............000000 00. 1244 Valgeir Helgason ................... 000... 411, 652 Valgeir Magnússon ...............0...0 00 enn 795 Valtýr Guðmundsson, sýslumaður .............0.0......0 00. 794 Valtýr Þorsteinsson ..................000. 000 1208 Veitingahúsið Naust ................000020 000 182 Verklegar framkvæmdir h/f, brotabú ...........0....000..... 165 Verzlanasambandið h/f ..............200000 000... 00 18 Nafnaskrá XXIII Bls Verzlunin Breiðablik .............0.0200000 0. eens 492 Vélbátaábyrgðarfélagið Grótta .........20200000 0000 n 0. 5lr Vélsmiðjan Dynjandi s/f ...........0..000000 00 nn gl Vilhjálmur S. Jóhannsson ........20000000 enn 162 Vilhjálmur Pálmason ...........ee00eenenr nr 145 Vilmundur Jónsson ..........2000.00 nes 1007 Volkswagenwerk Aktiengesellschaft ...........020000 0000... 243 Zachariasen, Jörmund .............0000 0000 00 nn 517 Þorbjörn G. Bjarnason ..........0.020000 0 nn senn 672 Þorbjörn Jónsson ............0.02....0 rs 653 Þorkell Helgi Pálsson ......2...2000000 00. 1207 Þorsteinn Eiríksson ............000000. 000 een 1091 Þorsteinn N. Halldórsson ..........2.0.000 sens 492, 495 Þorsteinn Jónsson ........2000000 0000 se nn 728, 999 Þorsteinn Þórarinsson ..........00000 000... nð nn 355, 653 Þorvaldur Baldursson .........00.2.00.00 0000 1171 Þorvaldur Þórarinsson, hæstaréttarlögmaður ................ 732 Þór v/s, skipshöfn ............22..000. 0. sens 439 Þóra Guðmundsdóttir ..............2....00.. 0. ne 94 Þóra Ólafsdóttir ..............2.....seeee 124 Þórður Sigurðsson ...........2202000. sn ens 124 Þórhildur Bjarnadóttir ................2220.0. 0. .n nn 762 Þrotabú Friðriks Jörgensens .............2..20000 00... 416 Þrotabú Verklegra framkvæmda h/f ............0...00.0000.. 165 Örn Baldvinsson ..............0... ns nn 1045 Örn Eyjólfsson ...........00..00. ens 243, 1208 Örn Bjartmarz Pétursson ............0000000 00. 1324 Örnólfur Árnason ........2.200000 0 533 B. Opinber mál. Andersen, Arne Börge Jeðig ..........0..22000 00... 628 Atkinson, Davið ............202.000 0... 825 Axel Ingólfsson ..........2.0.00.0.n ss 200 Arne Börge Jedig Andersen ............2..000.. 00... 628 Ásgeir Ásgeirsson ...........2.2.00000r sr 795 Bernard Newton..........22..00. sess 202 Brogan, John Thomas ...........00..00 senn 654 Dalberg, Marteinn Andersen .............0..00000. 0000... 180 Daniel Willard Fiske Traustason ..........20.0..0000.0 0000... 465 David Atkinson ...........0002000.0.e ens 825 Edwin James Marsh ..........2..0.0.0.esseren 654 Eggert Jochum Víkingur Þórarinsson .............00000000... 1l Gísli Ólafur Gíslason .............eeeseens es 1182 Hermann Bæringsson ...........00.00. sess g14 XKIV Nafnaskrá Bis Jimmie Charles Thornton ..........000.eseeeesss 654 John Thomas Brogan ............00.eesssssssss 654 Jón Ríkharður Kárason ..............eeeeeeesenss 821 Jón Adolf Petersen .............202200.íssss sn 63 Jónas Björgvin Sigurbergsson ..........0.200.0. 000 nn 227 Jónmundur Jónsson ...........200000 sen ss sn 1065 Kolbeinn Sigurðsson ............2000000 000. nn enn 654 Kristján Guðbjartsson ..........000.s..s sess 240 Kristján Ragnar Sigurðsson ..............0000... 0... sn. 848 Lárus Hallbjörnsson .......0002000.00000ssn senn 817 Magnús Jóhannsson .......0000000000seesss ss öðð Marsh, Edwin James ........000.0.0..0.ses sess 654 Marteinn Andrés Dalberg ..........2.0.......nssss ss 180 Newton, Bernard ..............0..ssesesss ss 202 Petersen, Jón Adolf ........0.0.2000.0.s0sssss 63 Pétur Ólafur Pálsson ...........0..00000e 000 458, 460 Sigmundur Franz Kristjánsson ............000.00. 000... 751 Sigurjón Tómas Heiðar Tómasson .........00.002000. 00... 268 Sigurjón Einarsson ........2...000000.eee sess 309, 312 Steingrímur Njálsson ........02000.000 ss ess 235 Sverrir Brynjar Sverrisson .........00.0000000 0 nn 1332 Thornton, Jimmie Charles ...........20.000.... 0. nn 654 Vilhelm Ingólfsson .........22.0.000.. ess 1065 Werner Magnússon ...........0.0.0sssss ss 6, 628 Þorsteinn Þorsteinsson ....,......0200000.. es sess 597 Þorvaldur Ari Arason ..........00.0... sess 876 IH. SKRÁ um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl., sem til er vitnað í KKKIX. bindi hæstaréttardóma. 1798, 9. febrúar. Tilskipun um áritun afborgana á skuldabréf. 1. gr. — 415. 1878, nr. 3, 12. apríl. Lög um skipti á dánarbúum og félagsbúum o. fl. — 185. VI. kafli — 431. 90. gr. — 433, 439. 1884, nr. 1, 12. janúar. Lög um bygging, ábúð og úttekt jarða. 2. gr. — 353. 3. gr. — 353. 14. gr. — 355. 1885, nr. 29, 16. desember. Lög um lögtak og fjárnám án undan- farins dóms eða sáttar 1. gr. — 409, 410. 1887, nr. 18, 4. nóvember, Lög um veð. 3. gr. — 1263. 1903, nr. 42, 13. nóvember. Lög um veralunarskrár, firmu og prókúruumboð. 8. gr. — 1049. 10. gr. — 1048, 1049, 1050. 1905, nr. 13, 20. október. Lög um rithöfundarrétt og prentrétt. 8. gr. — 1010, 1013. 1905, nr. 14, 20. október. Lög um fyrningu skulda og annarra kröfuréttinda. 3. gr. — 393, 964. 11. gr. — 507, 1319. 1905, nr. 46, 10. nóvember. Lög um hefð. 2. gr. — 348, 351, 352. 5. gr. — 381. 6. gr. — 348. 8. gr. — 351. 1911, nr. 99, 31. júlí. Bréf stjórnarráðsins til biskups um hjónavígslu af uppgjafapresti. — 435, 437. 1913, nr. 41, 10. nóvember. Lög um mannanöfn. — 1048, 1050. 1914, nr. 56, 80. nóvember. Siglingalög. 13. gr. — 1035, 1214. 229. gr. — 666. KKVI Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1917, 1919, 1920, 1921, 1921, 1921, 1921, 1921, 1921, 1982, 1923, 1924, 1925, 1925, 230. gr. — 667. 236. igr. — 1044, 1214, 241. gr. — 1035. 251. gr. — 1035. nr. 61, 11. nóvember, Lög um framkvæmd eignarnáms. 10. gr. — 383. nr. 41, 28. nóvember. Lög um landamerki o. fl. 14. gr, — "81. 16. gr. — 737. nr. 5, 18. mdí, Lög um bann gegn botnvörpuveiðum. 1. gr. — 205. 4. gr. — 205. nr. 23, 27. júní. Lög um vátryggingarfélag fyrir fiskiskip. 10. gr. — 518, 522. nr. 39, 27. júní. Lög um stofnun og slit hjúskapar. — 436, 1013. 27. gr. — 436. 29. gr. — 432, 435. 36. gr. — 433. 78. gr. — 410, 411. 79. gr. — 410. nr. 55, 27. júní. Lög um skipulag kauptúna og sjávarborpa. — 391. IV. kafli — 383. 13. gr. — 392. 14. gr. — 391. 19. gr. — 391, 20. gr. — 391. nr. 74, 27. júní, Lög um tekjuskatt og eignarskatt. 8. gr. — 307. nr. 75, 27. júní, Lög um stimpilgjald. 14. gr. — 1138, 1139. nr. "1, 20. júní, Lög um hlutafélög. 18. gr. — 1050. nr. 83, 19. júní. Lög um rétt til fiskiveiða í landhelgi. — 205. 52. gr. — 320. nr. 20, 20. júní. Lög um réttindi og skyldur hjóna. VII. kafli. — 431. nr. 4, 11. apríl. Lög um að miða við gullkrónur sektir fyrir landhelgisbrot. — 204, 837. nr. 58, 87. júní. Lög um verelunaratvinnu. 2. gr. — 1160. nr. 54, 27. júní. Lög um mannanöfn. 3. gr. — 1046, 1048, 1050. 1928, 1929, 1929, 1980, 1930, 1931, 1938, 1933, 1933, 1933, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. KXKVII nr. 18, 81. maí. Lög um iðju og iðnað. 14. gr. — 1159. nr. 22, 7. maí. Hjúalög. 24. gr, — 377. nr. 24, 7. maí. Lög um eftirlit með verksmiðjum og vélum. — 1316. 10. gr. — 1317. 11. gr. — 1317. 17. gr. — 1317. nr. 69, 7. maí. Lög um einkasölu á áfengi. 1. gr. — 850. 12. gr. — 850, 851, 873. nr. 10, 16. febrúar. Reglugerð um eftirlit með verksmiðjum og vélum. — 1316. nr. 25, 14. júní. Lög um gjaldþrotaskipti. 17. gr. — 1194, 1204. 19. gr. — 1188, 1199. 23. gr. — 1188, 1199. nr. 2, 7. janúar. Lögreglusamþykkt fyrir Reykjavík. 92. gr. — 809. nr. 41, 19. moí. Sjómannalög. — 940. 2. gr. — 930. 3. gr. — 335. 5. gr. — 335. nr. 58, 8. september. Lög um einkasölu á tóbaki. 1. gr. — 818, 820, 850. 15. gr. — 818, 820, 821, 850, 851, 873. nr. 67, 29. júní. Reglugerð um breytingu á reglugerð frá 25. október 1929, um bifreiðatryggingar. — 13. nr. 33, 19. júní. Ábúðarlög. — 353. nr. 84, 19. júní. Lög um varnir gegn óréttmætum verælunar- háttum. 9. gr. — 1046. 16. gr. — 1046. nr. 93, 19. júní. Vísillög. 2. gr. — 1223, 1224. 10. gr. — 48. 11. gr. — 45. 17. gr. — 45. 25. gr. — 278. 31. gr. — 278. 53. gr. — 1225. KKVIII Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1935, 1936, 1986, 1937, 1938, 1938, 91. gr. — 1223. nr. 9, 22. janúar. Reglugerð um innlenda tollvörugerð. —- 589. 5. igr. — 589, 625. 6. gr. — 589. 8. gr. — 589, 623, 625, 626. nr. 85, 23. júní. Lög um meðferð einkamála í héraði. XVII. kafli — 278, 946. 12. gr. — 93. 36. gr. — 1029. 53. gr. — 945. 66. gr. — 93. 69. gr. — 554. T1. gr. — 412, 500, 1034, 1036, 1039, 1090. 88. gr. — 680, 989. 105. gr. — 680, 989. 113. gr. — 52. 114. gr. — 989. 116. gr. — 989. 117. gr. — 1156. 118. gr. — 16, 51, 456, 494, 497, 507. 120. gr. — 439, 627, 1107, 1194, 1195, 1205. 139. gr. — 91. 141. gr. — 91, 702. 178. gr. — 291, 554, 781. 180. gr. — 681, 990. 188. gr. — 160, 291. 190. gr. — 787. 193. gr. — "787. 195. gr. — 415. 200. gr. — 50. 208. gr. — 507. nr. 102, 23. júní. Lög um landssmiðju. 1. gr. — 75. 2. gr. — "5. 4. gr. — 75. 5. gr. — 75. 6. gr. — 75. nr. 46, 18. júní. Lög um samvinnufélög. — 1005, 1006. 2. gr. — 1006. 3. gr. — 1006. nr. 1, 5. janúar. Lög um síldarverksmiðjur ríkisins. 11. (gr. — 1005, 1006. nr. 62, 11. júní. Lög um bókhald. — 588. 1938, 1938, 1939, Skrá um lög, reglugerðir, sambykktir o. fl. KKXIX 1. gr. — 575, 598, 625. 2. gr. — 575, 589, 598, 625. 4. gr. — 625. 6. gr. — 560, 589. T. gr. — 560, 589. 8. gr. — 560, 589. 10. gr. — 560, 589. 11. gr. — 560. 14. gr. — 560. 15. gr. — 560, 589. 19. gr. — 560, 588, 589, 590, 598, 625, 626. 20. gr. — 560, 588, 589, 590. nr. 64, 11. júní. Lög um breyting á lögum nr. 55, 27. júní 1921, um skipulag kauptúna og sjávarþorpa. 3. gr. — 392. 4. gr. — 391. nr. 80, 11. júní. Lög um stéttarfélög og vinnudeilur. — 1156. T. gr. — 1152. mr. 60, 30. desember. Lög um gjald af innlendum tollvöru- tegundum. — 597, 612, 625. 2. gr. — 598, 623. 6. gr. — 625, 626. 7. gr. — 598, 623, 624, 625. nr. 19, 12. febrúar. Almenn hegningarlög. XKV. kafli — 290. 2. gr. — 204. 4. gr. — 850, 811. 13. gr. — 219. 15. gr. — 877. 20. gr. — 629, 648. 22. gr. — 629, 648. 49. gr. — 590. 57. gr. — 660, 661. 68. gr. — 560, 590, 598, 626, 923. 69. gr. — 851, 873, 1076. T1. gr. — 181, 182, 1185, 1334. 72. gr. — 288. TA. gr. — 923. 75. gr. — 277, 624, 923. 76. gr. — 205, 650, 877, 923. T1. gr. — 202, 590, 650, 760, 872. 106. gr. — 202, 204, 206, 225. 110. gr. — 656. 111. gr. — 656. XXK Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 145. gr. — 557, 587, 588. 146. gr. — 557, 587, 588. 147. gr. — 557, 587. 158. gr. — 560, 589. 159. gr. — 588. 194. gr. — 629, 648. 202. gr. — 629. 209. gr. — 629, 648. 211. gr. — 879, 920. 215. gr. — 227, 228, 230, 1067, 1074. 217. gr. — 876, STT, 879, 920. 219. gr. — 20, 797, 803, 1067, 1074. 220. gr. — 235, 236. 229. gr. — 1010. 234. gr. — 125, 288. 235. gr. — 282, 288. 236. gr. — 288. 239. gr. — 291. 240. gr. — 125, 129, 230. 241. gr. — 126, 129, 230, 282. 247. gr. — 556, 587, 755, 760. 248. gr. — 201, 288, 630, 649, 754. 261. gr. — 745, 760. 262. gr. — 560, 589, 590, 598, 625. 264. gr. — 125, 126, 129, 130, 235, 282, 238, 1322. 1940, nr. 35, 12. febrúar. Lög um heilbrigðisnefndir og heilbrigðis- samþykktir. 8. gr. — 268, 270. 1941, nr. 46, 27. júní. Landskiptalög. — 135. 1. gr. — 734, 3. gr. — 687, 699. 8. gr. — 687. 9. gr. — 696, 697. 10. gr. — 693, 696, 701. 12. gr. — 699, 734, 737. 13. gr. — "717. 1942, nr. 14, 15. mdí. Lög um læknaráð. 2. gr. — 14, 1107. 1942, nr. 61, 4. júlí, Lög um málflytjendur. 4. gr. — 414, 415. 1943, nr. 16, 26. febrúar. Lög um orlof. 4. gr. — 183. 1943, nr. 64, 16. desember. Lög um birtingu laga og stjórnvalda- erinda. 3. gr. — 1186, 1197. 1944, 1948, 1948, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fil. KKXKI nr. 83, 17. júní. Stjórnarskrá lýðveldisins Íslands. — 848. 40. gr. — "4. 41. gr. — 74. 60. gr. — 410. 64. gr. — 307. 66. gr. — 1010. 67. gr. — 111, 118, 120, 873, 874. 12. gr. — 1013. "tl. gr. — 307. 78. gr. — 307. nr. 21, 80. janúar, Lög um breyting á lögum nr. 102, 23. júní 1938, um landssmiðju. — 15. nr, 195. Byggingarsamþykkt fyrir Reykjavík. 10. gr. — 809, nr. 84, 29. apríl. Lög um fræðslu barna. — 368. nr. 48, 7. maí. Lög um gagnfræðanám. — 368. 10. gr. — 357, 361. 11. gr. — 357. nr. 26, 14. apríl. Lög um breyting á lögum nr. 60, 1939, um gjald af innlendum tollvörutegundum. — 612. 1. gr. — 598, 623. nr. 61, 31. maí. Lög um vátryggingarfélög fyrir fiskiskip. 30. gr. — 518, 522. nr. 82, 5. júní. Lög um Matsveina- og veitinga þjónaskóla. 1. gr. — 1160. nr. 96, 5. júní. Lög um lögræði. 5. gr. — 313. 39. gr. — 1263. nr. 17, 8. mara. Lög wm skráningu skipa. 13. gr. — 850, 871. 25. gr. — 850, 871. nr. 44, 5. apríl, Lög um vísindalega verndun fiskimiða landgrunnsins. — 205. 3. gr. — 206. nr. 97, 18. ágúst. Auglýsing að fyrirmynd að byggingar- samþykktum. Fylgiskjal. VIII. kafli — "746. IX. kafli — "46. 23. gr. — "49, 750. 25. gr. — "746. KXXKII Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fi. 1949, 1949, 1950, 1950, 1950, 1951, 1951, 1951, 1952, 1958, 1954, 1954, 26. gr. — 746, 749. nr. 18, 22. mara. Lög um kyrrsetningu og lögbann. 6. gr. — 532. 12. gr. — 143. 26. gr. — 1010. nr. 46, 25. maí. Lög um iðnfræðslu, 11. gr. — 191. nr. 57, 25. maí. Lög um nauðungaruppboð. 1. gr. — 1263. 4. gr. —- 258. 8. gr. — 255, 257. 22. gr. — 257. 36. gr. — 256, 258. nr. 11, 20. janúar. Heilbrigðissamþykkt fyrir Reykjavík. — 269. 10. gr. — 809. 41. gr. — 268, 269, 271, 276. 255. gr. — 268, 269, 271, 276. nr. 22, 19, mara. Lög um gengisskráningu, launabreytingar, stóreignaskatt, framleiðslugjöld o. fl. -— 116. 4. nóvember. Mannréttindasáttmáli Evrópuráðsins. 11. gr. — 307. nr. 5, 29. janúar. Lög um breyting á lögum mr. 5, 18. maí 1920, um bann gegn botnvörpuveiðum. 1. gr. — 206. nr. 8, 5. febrúar. Ábúðarlög. 9. gr. — 353. nr. 27, 5. mara. Lög um meðferð opinberra mála. 2. gr. — 1272, 1316. nr, 28, 1. febrúar. Lög um öryggisráðstafanir á vinnustöðum. — 1311, 1316. 16. gr. — 1317. 21. gr. — 1311, 1313, 1317, 1318. 23. gr. — 1272. 26. gr. — 1316. nr. 81, 8. desember, Lög um breyting á lögum nr. 44, 5. apríl 1948, um vísindalega verndun fiskimiða landgrunnsins. 1. gr. — 206. nr. 11, 9. febrúar. Auglýsing um fullgildingu Evrópuráðs- samnings um verndun mannréttinda og mannfrelsis. — 307. nr. 20, 8. mara. Lög um vátryggingarsamninga. 19. gr. — 1154. 20. gr. — 1147, 1153, 1154. öl. gr. — 1154. 1954, 1951, 1954, 1955, 1955, 1957, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XKKITII 124. gr. — 1147, 1152. nr. 46, 14. apríl. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. — 118, 122. T. gr. — 293, 298, 300, 301, 304, 307. 19. gr. — 120. 45. gr. — 112, 123. 4, mr. 58, 24. apríl. Áfengislög. 3. gr. — 850, ST1. 18. gr. — 850, 871. 21. gr. — 236. 24. gr, — 20, 181, 182, 467, 469, 822, 823, 1183, 1185, 1332, 1333. 33. gr. — 848, 850, 851, 871, 873. Co (o „gr. — 850, 871. 44. gr. — 236. 45. gr. — 20, 182, 467, 469, 823, 1183, 1185, 1332, 1333. nr. 70, 24. apríl. Lög um breyting á lögum mr. 80, 11. júní 1938, um stéttarfélög og vinnudeilur. 1. gr. — 1156. 2. gr. — 1156. nr. 102, 20. júlí, Auglýsing um staðfestingu á byggingarsam- Þþukki fyrir Kópavogshrepp. — "46. nr. 22, 8. maí. Lög um breytingar á almennum hegningar- lögum mr. 19, 12. febrúar 1940. 4. gr. — 660, 661. nr. 41, 17. maí. Lög um greiðslu kostnaðar við skóla, sem reknir eru sameiginlega af ríki og sveitarfélögum. — 368. 12. gr. — 361. 14. gr. — 357, 361. nr. 147, 80. desember. Reglugerð um tekjuskatt og eignarskatt. 12. gr. — 304. 15. gr. — 304, 305. nr. 57, 10. apríl. Lög um prentrétt. 13. gr. — 125, 129. 22. gr. — 282. nr. 68, 17, ágúst. Lög um tollheimtu og tolleftirlit. 38. gr. — 12, 815, 816, 818, 821, 850, 851, 870, 872, 873, 814. 39. gr. — 851. f, nr. 41, 13. mara. Reglugerð um tollheimtu og tolleftirlit. 34, gr. — 12, 815, 816. 35. gr. — 182, 815. 36. gr. — 12, 815, 816. 102. gr. — 815. nr. 25, 24. apríl. Lög um vísitölu byggingarkostnaðar, — 249. KKKIV Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1957, 1957, 1957, 1958, 1958, 1958, nr. 42, 1. júní. Lög um húsnæðismálastjórn, byggingarsjóð ríkisins, sparnað til íbúðabygginga, breytingar á I. kafla laga nr. 86/1952 o. fl. 3. gr. — 586. nr. 44, 8. júní. Lög um skatt á stóreignir. 111, 112, 113, 114, 116, 117, 118, 119, 121. gr. — 118, 120, 121, 122. gr. — 118, 120. gr. — 112, 119, 122, 123. gr. — 111, 115, 117. gr. — 112, 122. nr. 95, 28. júní, Reglugerð um skatt á stóreignir. 22. gr. — 112, 113. 23. gr. — 113, 115. 24. gr. — 112. nr. 16, 9. apríl. Lög um rétt verkafólks til uppsagnarfrests frá störfum og um rétt þess og fastra starfsmanna til launa vegna sjúkdóms- og slysaforfalla. Saasn | — 1330. 4. gr. — 69. 6. gr. — 1152. 7. gr. — 1152. nr. 24, 29. apríl. Lög um viðauka við lög nr. 23, 27. júní 1921, um vátryggingarfélag fyrir fiskiskip. — 522. 3. gr. — 518. nr. 26, 2. maí. Umferðarlög. — 1795, 822. 4, gr. — 182, 1067. 5. gr. — 182. 24. gr. — 20. 25. gr. — 20, 181, 182, 467, 469, 823, 1183, 1332, 1333. 26. gr. — 20, 65, 228, 230, 241, 797, 803, 1066, 1067, 1074. 27. gr. — 228, 459, 460, 461, 462. 28. gr. — 959. 37. gr. — 20, 65, 228, 230, 241, 797, 803, 1067, 1074. 38. gr. — 65, 66, 195, 198 40. gr. — 199. 45. gr. — 20, 797. 46. gr. — 20. át. gr. — 20, 797. 48. gr. — 241. 49. gr. — 20, 65, 66, 228, 230, 797, 1067, 1074. 52. gr. — "797. 56. gr. — 1067, 1074. 67. gr. — 39, 1257, 1258, 1260, 1261. 1958, 1959, 1959, 1959, 1959, 1960, 1960, 1960, 1960, 1960, 1960, 1960, 1960, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. KKKXV 63. gr. — 1261. 69. gr. — 18, 39, 1257, 1260. 70. gr. — "3. 80. gr. — 20, 65, 67, 181, 182, 230, 241, 458, 459, 460, 461, 462, 467, 469, 797, 803, 823, 1067, 1074, 1183, 1185, 1332, 1333. 81. gr. — 181, 182, 230, 234, 467, 469, 797, 822, 823, 1067, 1183, 1185. nr. 194, 8. desember. Auglýsing um greiðslu á stóreignaskatti. — 112. nr. 6, 17. febrúar. Lög um breyting á lögum nr. 5, 18. maí 1920, um bann gegn botnvörpuveiðum. 1. gr. — 206. nr. 39, 18. marg. Reglugerð um Vatnsveitu Reykjavíkur. 9. gr. — 499. nr. 19, 24. apríl. Lög um sameign í fjölbýlishúsum. — 809, 812. 10. gr. — 147. 11. gr. — 810, 812. nr. 86, 31. júlí, Reglugerð fyrir Matsveina- og veitinga þjóna- skólann. 18. gr. — 1160. nr. 4, 20. febrúar. Lög um efnahagsmál. — 612. nr. 10, 22. marg. Lög um söluskatt. — 583. 2. gr. — 585, 587. 25. gr. — 556, 587. 26. gr. — 556, 587. nr. 15, 81. mara. Reglugerð um söluskatt. 30. gr. — 556. 31. gr. — 556, 587. nr. 983, 22. apríl. Reglugerð um iðnfræðslu. 14. gr. — 1158. nr. 80, 25. maí. LÖg um skipan innflutnings- og gjaldeyris- mála o. fl. 5. gr. — 850, 871. 12. gr. — 850, 871. nr. 79, 27. maí. Reglugerð um skipan gjaldeyris- og innfluin. ingsmála o. fl. 22. gr. — 850, 871. 24. gr. — 850, 871. nr. 85, 30. maí. Lög um lögheimili. 2. gr. — 548. " nr. 54, 14. júní. Lög um verðlagsmál. — 1077. KXXVI Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1960, 1961, 1961, 1961, 1961, 1961, 3. gr. — 1076, 1077. 20. gr. — 1076. nr. 79, 22. desember. Lög um bráðabirgðabreyting og fram- lengingu nokkurra laga. — 612. mr. 8, 11. mara. Reglugerð um fiskveiðilandhelgi Íslands. 1. gr. — 206, 838. 2. gr. — 205. 4. gr. —- 838, 847. 7. gr. — 206, 838, 847. nr. 81, 24. mara. Lög wm breyting á almennum hegningar- lögum, nr. 19, 12. febrúar 1940. 6. gr. — 590, 928. mr. 36, 29. mara. Ábúðarlög. 9. gr. — 141, 143, 353. öd. gr. — 353. nr. 82, 21, ágúst. Lög wm meðferð opinberra mála. — 869. 2. gr. — 1316. ð. gr. —- 5ðð, Ö97. 67. gr. — 5, 10. 15. gr. — 1, 6. Tt. gr. — 181. 92. gr. — 315. 108. gr. — 923. 110. gr. — 599. 112. gr. — 180, 181, 182. 115. gr. — 466. 118. gr. — 11, 458, 766, 851, 870. 131. gr. — 626. 132. gr. — 626. 133. gr. — 626. 134. gr. — 626. 135. gr. — 626. 136. gr. — 626. 145. gr. — 625. 172. gr. — 1, 6, 309, 312. nr. 97, 18. desember. Lög um verðlagsráð sjávarútvegsins. 999, 1000. 5. gr. — 1006. T. gr. — 1006. 10. gr. — 1005, 1006. á. gr. — 1005, 1006. nr, 104, 18. desember. Lög um bráðabirgðabreyting og fram- lenging nokkurra laga. — 612. 4 1968, 1962, 1962, 1968, 1962, 1968, 1962, 1962, 1963, 1963, 1963, 1963, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. KXKVII nr. 19, 31. mara. Lög um breyting á lögum nr. 35, 12. febrúar 1940, um. heilbrigðisnefndir og heilbrigðissam þykktir. 1. gr. — 268, 270. nr. 25, 16. apríl. Lög um aðstoð til fatlaðra. — 598, 624. 1. gr. — 598. 2. gr. — 598. nr. 29, 18. apríl. Lög um breyting á lögum nr. 108, 23. júní 1936, um landssmiðju. — 75. nr. 57, 18. apríl. Lög um Hæstarétt Íslands. 20. gr. — 162, 258, 259, 356, 549, 1052, 1226. 21. gr. — 411, 416, 676, 787, 791, 925, 972, 1028, 1079, 1186, 1197. 22. gr. — 463. 28. gr. — 463. 36. gr. — 258, 929. 53. gr. — 258. 58. gr. — 627, 942. 59. gr. — 732. nr. 70, 28. apríl. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. 1. gr. — 293, 299, 304, 307, 719, 724. 48. gr. — 557, 588. nr. 123, 21. júní. Reglugerð um breyting á reglugerð nr. 79, 27. maí 1960, um skipan gjaldeyris- og innflutningsmála o. fl. 1. gr. — 850, 871. nr. 180, 31. október. Reglugerð um Verðlagsráð sjávarútvegsins. — 1005. nr. 90, 13. desember. Lög wm bráðabirgðabreyting og fram- lenging nokkurra laga. — 612. nr. 33, 26. apríl. Lög um breyting á lögum nr. 85, 23. júní 1936, um meðferð einkamála í héraði. 17. gr. — 91, nr, 66, 31. desember. Siglingalög. III. kafli — 1173. 199. gr. — 666. 216. gr. — 518, 521, 522, 523, 1044, 1178. 218. gr. — 518, 521. 235. gr. — 521. nr, 67, 81. desember. Sjómannalög. — 335. 2. gr. — 930. 13. gr. — 1177. mr, 73, 30. desember. Lög um bráðabirgðabreyting og fram- lenging nokkurra laga. XKKVIIIL Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1964, 1961, 1963, 1964, 1961, 196, 1964, 1965, 1965, 1965, 1965, 1965, — 612. nr. 245, 31. desember, Reglugerð um tekjuskatt og eignarskatt. 12. gr. — "Ta. 15. gr. — 301, 727. 112. gr. — 557. nr. 1, 81. janúar. Lög um ráðstafanir vegna sjávarútvegs- ins o. fl. 5. gr. — 586. nr. 19, 21. maí. Skipulagslög. 30. gr. — 387, 391. nr. 51, 10. júní. Lög wm tekjustofna sveitarfélaga. III. kafli — 585. 32. gr. — 386. 61. gr. — 557, 588. nr. 58, 30. júní, Bráðabirgðalög um launaskatti. — 250. 1. gr. — 250. 2. gr. — 250. nr. 55, 17. júlí. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. T. gr. — 119, 722, 123, 124, 126, 127. 25. gr. — 586, 588. 48. gr. — 557. nr. 60, 24. desember. Lög um breyting á lögum nr. 97, 18. des- ember 1961, um verðlagsráð sjávarútvegsins. — 1005, 1006. nr. 61, 24. desember. Lög um breyting á lögum nr. 10, 22. marz 1960, um söluskatt., — 586. nr. 14, 15. mara. Lög um launaskatt. — 250. 1. gr. — 250. 2. gr. — 250. nr. 45, 12. maí. Lög um eftirlit með útlendingum. 13. gr. — 630, 650. 18. maí. Auglýsing Seðlabanka Íslands um dráttarvegti af víslum og tékkum. — 1224. nr. 54, 18, mdí. Lög um breyting á víæillögum nr. 93 frá 19. júní 1933. — 1224. nr. 67, 21. maí. Lög um breyting á lögum nr. 51, 10. júní 1964, um tekjustofna sveitarfélaga. 3. gr. — 586. 5. gr. — 588. 61. gr. — 557. nr. 119, 81. maí. Reglugerð um launaskatt. 1965, 1965, 1966, 1966, 1967, 1967, 1967, 1967, 1967, 1967, 1968, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XKKIX 1. gr. — 251. 3. gr. — 250. 4. gr. — 251. nr. 90, 7. október, Lög um tekjuskatt og eignarskatt. 7. gr. — 119, 722, 723, 124, 126, 7127. 25. gr. — 586. 48. gr. — 557, 583, 588. nr. 104, 22. desember. Lög um aukatekjur ríkissjóðs. 23. gr. — 1145. 24. gr. — 1144. nr. 29, 28. apríl. Lög um breyting á lögum nr. 82, 21. ágúst 1961, um meðferð opinberra mála. 1. gr. — 180, 181, 182, 1332, 1333. nr. 53, 13. maí. Lög um vernd barna og ungmenna. 45. gr. — 629, 648. nr. 41, 28. apríl. Lög um bátaábyrgðarfélög. 17. gr. — 518. nr. 47, 28. apríl. Lög um Samábyrgð Íslands á fiskiskipum. T. gr. — 518. nr. 49, 29. apríl. Lög um skólakostnað. 20. gr. — 357, 361. 23. gr. — 361. nr. 62, 18. maí. Lög um bann gegn veiðum með botnvörpu og flotvörpu. — 204. 1. gr. — 838. 2. gr. — 838, 847. 4. gr. — 838, 847. 7. gr. — 838. nr. 72, 29. nóvember. Lög um breyting á lögum um verðlags- mál, nr. 54 frá 14. júní 1960. — 1076. nr. 182, 30. október. Tilkynning verðlagsstjóra. — 1076, 1077. nr. 11, 5. apríl. Tilkynning verðlagsstjóra. — 1074, 1076. IV. EFNISSKRÁ TIL YFIRLITS. Aðfarargerðir. Sjá fjárnám, innsetningargerð, kyrrsetning, lög- bann, lögtak, útburðarmál. Aðgerðarleysi. Sjá tómlæti. Aðild .. 124, 132, 145, 165, 356, 470, 492, 495, 662, 728, 738, 941, Aflýsing .........2..022 0000 Afsögn víxils .............200..0 nn Arkitektar. Sjá ábyrgð á mannvirkjagerð. Atvinnuréttindi. Sjá refsingar ................ 821, 876, 1065, Ábúð ..........00.00 0 140, Ábyrgð ......00..0...0 0. 1034, Ábyrgð á mannvirkjagerð ............00.000. 0... 165, Ábyrgð á verkum annarra 18, 134, 194, 259, 356, 498, 1034, 1051, Áfengislög ...............00 00... 235, 821, 848, Áfrýjun. 1. Áfrýjunarleyfi: a. Áfrýjunarfrestur liðinn 18, 49, 104, 110, 124, 145, 165, 194, 336, 454, 470, 492, 495, 505, 509, 523, 533, 549, 662, 734, 738, 928, 951, 990, 1045, 1051, 1080, 1091, 1105, 1155, 1178, 1262, 1267, 1269, b. Áfrýjunarfjárhæð nær eigi kr. 5.000.00 ........00.000.... c. Áfrýjunarfrestur liðinn. Áfrýjunarleyfis eigi aflað. Máli frávísað ..........200000000 00 162, 549, 2. Máli gagnáfrýjað 18, 49, 94, 104, 165, 194, 259, 356, 382, 470, 498, 565, 509, 523, 533, 681, 718, 734, 738, 1045, 1080, 1123, 1155, 3. Ný gögn lögð fyrir Hæstarétt: a. Einkamál 252, 259, 356, 428, 454, 492, 495, 544, 549, 662, 681, 738, 951, 1208, b. Opinber mál ........ 63, 202, 227, 458, TÖl, 814, 825, 876, 4. Ýmis atriði ............ 182, 346, 492, 495, 549, 928, 1034, Áfrýjunarfrestur. Sjá áfrýjun. Áfrýjunarleyfi. Sjá áfrýjun. Ákæra ..........2002000nn nr 227, Bifreiðar: A. Einkamál ..........2220200 00... 18, 194, 1226, B. Opinber mál .... 63, 227, 240, 458, 460, 797, 821, 1065, Björgun ............0.22220.0.r nes Blóðrannsókn ........2020000.0 000. 465, 821, 1182, Botnvörpuveiðar. Sjá fiskveiðabrot. Brot gegn valdstjórninni .............202.00 0. .n enn Byggingameistarar. Sjá ábyrgð á mannvirkjagerð. Dánarbætur. Sjá og skaðabætur ..............00000000 0000... Bls. 1034 128 1223 1182 336 1226 319 1226 1182 1271 67 1226 1344 121 1182 117 458 1251 1182 662 1332 Efnisskrá til yfirlits Dómar ..........202.000s0nr Dómarar. Sjá réttarfarsvítur: a. Samdómendur í héraði: Eignarréttur ..........22..0000000.0 ses Fasteignir .............0..0..0000. 0... 165, 319, 382, Firmanafn ..........2.2.0000eesse sr Fiskveiðabrot ..........220020.. 0 202, Landamerkjaðómur ........00.000000 00 nn ssen er Landskiptamál ..........2000020 0000 nr en Lögbannsmál ..........0000000 0000 enn Riftunarmál .............2220.00..0. en 1186, Sjó- og verzlunardómur 329, 492, 662, 925, 928, 999, 1028, 1034, 1146, 1171, Skaðabótamál 71, 132, 165, 259, 356, 738, 990, 1051, 1105, 1123, 1226, 1251, Vátryggingamál ...............0000000 00. T1, Verðlagsmál ..............200.0 0... Verksamningur ...........0..0.2.0.0 00... n ss Vettvangsdómur .................0.. 00... Vinnulaun ............00.00. 00 sn enn 182, Þóknun matsmanna ...........02.0.. sens b. Sératkvæði ............00...00..0. 110, 252, 356, 411, 428, c. Dómenda ekki getið í héraðsdómi .. 194, 825, 925, 1079, 1164, d. Ýmis atriði ...........0.00.00000. 00. 505, 592, 784, 787, Dómhæfi kröfu .............020.00 00... sn 92, Dómstólar .............000... 0. ss Eignarréttur .............0..0000.0 0... 336, 941, Embættismenn .............0.000..0 00... Erfðaskrá ..............20200. 000. Fangelsi ..............2.200000.0 0. Fasteignir ................ 140, 145, 252, 292, 319, 336, 382, 738, Félagsdómur ...............00.0 000 Félög. Sjá hlutafélög, samvinnufélög. Firma ..........00.0202 000 Fiskveiðabrot ..............2.00... sess 202, Fiskverzlun ...........0..022. 000... ess Fjárnám ...........000. 00... 156, 162, 454, 505, 728, 1079, Fjársvik ............... 0000 200, 628, Fógetagerðir. Sjá fjárnám, innsetningargerð, kyrrsetning, lög- bann, lögtak, útburðargerð. Framkrafa ...........2.0020.. 000 Frávísun: A. Einkamál. a. Frá héraðsdómi 15, 16, 49, 92, 104, 277, 329, 411, 462, 549, 676, 734, 972, 1186, 1045 825 162 681 1155 1197 1208 1267 T5l 132 52 1197 KLII Efnisskrá til yfirlits b. Frá Hæstarétti 162, 416, 492, 495, 549, 791, 925, 1079, 1226, 1267, B. Opinber mál ..........00..000 0 ene nee nr 312, Frelsissvipting. Sjá gæzluvarðhald. Fyrning ............20000000.00.0 sens 165, Gagnaöflun ..........0.00.0... sn ss sn 14, Geðrannsókn ........0.0002020 0. even 1, 6, 628, Gjaldþrot. Sjá þrotabú. Gerðardómur ............0000200 00 ess Gjafsókn. Gjafvörn ............ 356, 407, 440, 762, 951, 1105, Gææzluvarðhald .............00000 0... 1, 6, 628, 654, Hafning máls ...........02.202200000 eeen Hefð ..............2020000 ens Heimvísun: A. Einkamál. ........00.20000000 00. 1105, B. Opinber mál ..........00..0.0 00... 5ðð, Hjónaband. Sjá hjónavígsla. Hjónavígsla ...........000000 00. esnn ss Hjúskapur. Sjá hjónavígsla. Hlutafélög ..........20.00000.... s.s Hlutdeild ............2.00000.0 nv sn sn Iðnaður ...........2.200..0..senss ser Innsetningargerðir ............0200000 0000... 315, 591, Ítrekun ............000...n es 200, 460, Kaup og sala ........0.020000 0000... 319, 738, 990, 1014, Kaupgjald. Sjá vinnulaun. Kjörbörn .........0000.00. es se ns Kyrrsetning .........0.200000 esne Kærufrestur ...........0.000000.0.. sess Kærumál: A. Einkamál. 1. Frávísun frá héraðsdómi 15, 16, 92, 411, 462, 676, 972, 1186, 2. Frestur .........0220000.0 00 3. Kærumáli vísað frá Hæstarétti ........ 416, 791, 925, 4. Ómerking .......00000. 000. 0n 00 5. Vanhæfi dómara .........2.0.0000n s.s 784, 6. Þóknun matsmanna .........00000000 00 n. nn B. Opinber mál: 1. Dómsáttir ............00..... 0... 180, 2. Geðrannsókn ..........20...oeeessss ss 1, 3. Gæzluvarðhald ............00.0.00. 0... 1, 6, 309, Landamerkjamál .........22220.0 neee se rr Landhelgisbrot. Sjá fiskveiðabrot. Landskipti ..........0..0000..0nee nn 681, Landvist ............2..2.. eeen Bls. 1269 465 1034 439 876 329 1251 876 1207 382 1178 597 428 315 628 1155 941 1182 1123 1007 738 462 1197 182 1079 187 1028 sl 1332 312 762 134 Efnisskrá til yfirlits XLIII Lífeyrir ..........0.20000 0000 Likamsáverkar ...........000000.0..0 nn 440, Loftför ............2.22.02.000 rs Læknar. Sjá mat og skoðun. Blóðrannsókn .........00000000 0000... 465, 871, 1182, Geðhæilbrigði ..............2.2.0.0000 0... 628, Líkamsáverkar .... 18, 470, 628, 876, 951, 1080, 1208, 1226, Örorka .......... 18, 470, 951, 1034, 1051, 1105, 1208, 1226, Ýmis atriði ................2.0.0.. nn Læknaráð ............2.000.0.0 nn 14, 1105, Lög. Lögskýring ............20.0000. 0000... 18, 1146, 1155, Lögbann ............2.0000000 ne nn sn 145, 1007, Löggæzlumenn ...........000.00 20 Löghald. Sjá kyrrsetning. Lögheimili ................2..00.. 00. eð ns Lögmenn .............0000 00 156, Lögsaga ...........020000.0 seen Lögtak ........2..2..00.000 0... 110, 407, Manndráp ..........2.2.00000eeesn ss Mat og skoðun: 1. Atvinnutjón ........ 18, 470, 951, 1034, 1051, 1105, 1208, 2. Áverkar og heilsutjón 18, 470, 628, 876, 951, 1034, 1051, 1080, 1105, 1208, 1226, 3. Blóðrannsókn ........0002000000. 0... 465, 821, 1182, 4. Fiskveiðabrot ...........2.000000 00... 202, 5. Geðrannsókn ...........0..00 0 sn ens 628, 6. Ýmsar matsgerðir og skoðunar eftir tímaröð í dóma- safni ...... 165, 268, 319, 662, 738, 762, 1014, 1105, 1123, T. Þóknun matsmanna .........0.020000 0000 nn 8. Örorka ........ 18, 470, 951, 1034, 1051, 1105, 1208, 1226, 9. Öryggiseftirlit ................0..00.0 0. 1080, Matsmenn ...............00.0se rss Málflutningsmenn. Sjá lögmenn. Málflutningur ..............22..0 ner 52. Málskostnaður .............220... 0. ens 92, Meðsök. Sjá skaðabætur ............ 259, 356, 498, 951, 1226, Meiðyrði. Sjá ærumeiðingar. Miskabætur. Sjá skaðabætur. Nafnréttur .............2..200 00 ssene ss Nágrenni ..............000.0. 0. Niðurfelling máls. Sjá útivist aðilja. Opinber mál. Sjá atvinnuréttindi, áfengislög, áfrýjun, ákæra, bifreiðir, blóðrannsókn, botnvörpuveiðar, brot gegn vald- stjórninni, fangelsi, fiskveiðabrot, fjársvik, frávísun, frelsis- svipting, geðrannsókn, gæzluvarðhald, heimvísun, hlutdeild, ítrekun, kærumál, landhelgisbrot, landvist, líkamsáverkar, 1332 876 1271 121 1105 1271 1208 1155 202 534 876 202 118 876 1271 1271 1332 825 876 1271 s1 1271 1271 al 165 1262 1271 1045 268 XLIV Efnisskrá til yfirlits loftför, læknar, löggæzlumenn, lögsaga, manndráp, mat og skoðun, nágrenni, ómerking, óréttmætir verzlunarhættir, refsingar, sáttir, skattsvik, skilorðsbundnir refsidðómar, skir- lífisbrot, strok úr refsivist, tékkamisferli, tilraun, togveiðar, tolllagabrot, umferðarlög, verðlagsbrot, verjandi í opin- beru máli, ölvun. Ómaksbætur .............. 355, 652, 653, 793, 1031, 1032, 1033, Ómerking: a. Einkamál .................. 49, 104, 277, 549, "ST, 1105, b. Opinber mál ..........202000.0 000 465, 555, Ómerking ummæla. Sjá lögmenn, refsingar, ærumeiðingar. Óréttmætir verzlunarhættir ............0..000.. s.n. Prentréttur ............2..2.2220 02 0.esee 281, Prestar. Sjá embættismenn. Refsingar 11, 63, 124, 200, 202, 227, 235, 240, 268, 281, 458, 460, 628, 751, 795, 814, 817, 821, 825, 876, 1065, 1075, Einstakar refsitegundir og önnur viðurlög: a. Sekt dæmd og varðhald sem vararefsing 11, 63, 124, 202, 227, 240, 268, 281, 795, 814, 817, 825, b. Fangelsi dæmt ............ 200, 202, 235, 268, 281, 817 c. Varðhald dæmt ............0.0...... 458, 460, 821, 1065, d. Upptaka eigna dæmd .............. 11, 202, 814, 817, 825, e. Svipting landvistar dæmd ..............0200 000... 0... f. Svipting málflutningsleyfis dæmd ...............0.0.... g. Svipting verzlunarleyfis dæmd ...........000.0000.0..... h. Svipting ökuleyfis dæmd ..............0...... 821, 1065, i. Ómerking ummæla ...........000..0e. sess 124, Réttarfar. Sjá aðfarargerðir, aðgerðarleysi, aðild, áfrýjun, áfrýjunarfrestur, áfrýjunarleyfi, ákæra, dómar, dómarar, dómhæfi kröfu, dómstólar, félagsdómur, fjárnám, fógeta- gerðir, frávísun, gagnaöflun, gerðardómur, gjafsókn, gjaf- vörn, hafning máls, heimvísun, innsetningargerð, kyrrsetn- ing, kærufrestur, kærumál, lög, lögskýring, lögbann, lög- hald, lögmenn, lögsaga, lögtak, málflutningsmenn, málflutn- ingur, málskostnaður, niðurfelling máls, ómaksbætur, ómerking, réttarfarsvítur, sáttir, sératkvæði, stefna, stefnu- birting, tómlæti, úrskurðir, útburðarmál, útivist aðilja, van- reifun, venjuréttur, vitni, þingsókn. Réttarfarsvítur .............200000 00... 63, 110, 156, 281, Ritfrelsi ...............022.0 00. .n sn Sameign ..........200200 0. 145, 336, 804, Samningar ..........000.0.00 0... 244, 319, 1091, 1123, Samvinnufélög ..........0000000.sssnn sr Sáttir: A. Einkamál ..........220 000 1267, B. Opinber mál ..........20200000 0. eens 180, Bls. 1207 1178 597 1045 1007 1182 1075 876 1182 848 628 876 STG 1182 156 737 1007 1164 1324 999 Efnisskrá til yfirlits Sératkvæði ................ 110, 252, 356, 411, 428, 951, 1080 Sjó- og verzlunardómur 49, 392, 492, 495, 662, 925, 999, 1028, 1034, 1146, Sjóveð ...........0.0. 0... 492, 495, 517, 1034, 1171, Skaðabætur: a. Innan samninga ................ 165, 319, 738, 990, 1014, 'b. Utan samninga: 1. Bifreiðaslys .........00.0.0020 00... 18, 71, 194, 2. Fjársvik ..........20222 0000 3. Líkamsárás ..........2.22020 00. 4. Miskabætur ..........0.0000 00... 124, 235, 281, 5. Slys af dýrum .......02.000 00. nn 6. Slys Í skóla .......0...2.2.00.0. nn 7. Ýmsar skaðabætur ..............2..0000 00. 8. Vinnuslys .... 1 32, 259, 951, 1034, 1051, 1080, 1208, 1251, Skattar: 1. Skattsvik ..........0...2 0000 2. Skattur á stóreignir .........0.200.20. 00 3. Tekjuskattur ............0.0002. 0... 292, Skattsvik. Sjá skattar. Skattur á stóreignir. Sjá skattar. Skilorðsbundnir refsiðómar ..............2.200 00... kiptamál ........0.2000002 000 Skírlífisbrot ........2.2000..0... 0. Skólar ........0220200 nr Skuldamál ............ 52, 94, 156, 454, 509, 523, 533, 804, 999, Stefnur. Stefnubirting ............20.00.0 0... 15, Stjórnarskráin ..............0000 00... 110, Stjórnsýsla ...........20000..2 0. 356, Strok úr refsivist ............2...220200. 0 Tekjuskattur. Sjá skattar. Tékkamisferli ...........2....0.0..0 0. Tilraun ..............000.002 0. Togveiðar. Sjá fiskveiðabrot. Tollagabrot ..........2.202200.. nr 11, 814, Tómlæti ............0....20 0 319, 382, Umferðarlög. Sjá bifreiðar 18, 63, 194, 227, 240, 458, 460, 795, 821, 1065, Uppboð ......0200000 0... 252, 416, 517, 782, 794, 1178, Upptaka eigna .........0.200.0. 0... 11, 202, 814, 817, 825, Úrskurður ..........00.%.2. ns 14, Útburðarmál ........0...0..2.0. 2 140, Útivist aðilja 132, 243, 355, 651, 652, 653, 793, 794, 795, 1031, 1032, 1033, 1207, 1208, Vanreifun ...........0.0..0 0... sn 49, 104, 549, KLV Bls. 1271 1208 1208 1123 1226 151 440 1045 4T0 356 498 1271 öðð 110 718 200 428 628 356 1014 16 s48 428 654 151 628 KXLVI Efnisskrá til yfirlits Bls. Vátryggingar ...............00000 0... nn 71, 517, 964, 1146 Veð. Sjá sjóveð. Veikindadagar .............0..0.. ses ss 67 Venjuréttur .................20000.. 0. sess 428 Verðlagsbrot ............00..0.... ss 1075 Verðlagsráð sjávarútvegsins. Sjá fiskverzlun. Verjandi í opinberu máli ............02200 00... senn 309 Verksamningur ..............0.2.0 00. s es 244 Vextir ..............20000 sens 1223 Vinnulaun. Vinnusamningar 67, 182, 329, 376, 523, 533, 928, 1091, 1171, 1244, 1324 Vinnuslys. Sjá skaðabætur. Viti ..........2.0000 00 ene 312 Víxlar. Víxilmál ...........20000000 00... 45, 277, 505, 1233 Þinglýsing ..............000000. sess sen 128 Þinglýsingargjald ..............20002.00.00essss ss 1136 Þingsókn ...........0000000000ns rss 492, 496 Þjáningabætur. Sjá skaðabætur. Þrotabú ..........220000.0 000. neee 1186, 1197 Ærumeiðingar ............22000..e ses 124, 281 Ölvun. Sjá áfengislög. Örorka .......0...... 18, 470, 951, 1034, 1051, 1105, 1208, 1226, 1271 Öryggiseftirlit „.............2200.0020 000. 1080, 1271 V. EFNISSKRÁ. Aðfarargerðir. Sjá fjárnám, innsetningargerð, kyrrsetning, lögbann, lögtak, útburðarmál. Aðgerðarleysi. Sjá tómlæti. Aðild. Ekkja og börn manns höfðuðu mál gegn sagnamanni, höfundi og útgefendum æviminningabókar, þar sem þau töldu vera höfð niðrandi ummæli um hinn látna. Eftir að mál var höfðað í héraði andaðist einn þeirra, er málið höfðaði. Var því þá lýst, að ekkja hans og ófjárráða börn tækju við aðild málsins um önnur atriði en refsikröfu. Dæmt, að ekkjan og börnin ættu ekki aðild málsins, sbr. 2. mgr. 25. gr. laga nr. 19/1940 ...........0.00.0000r ven Aðilja stefnt til réttargæzlu ................ 132, 145, 470, 662, Eftir að mál var höfðað í héraði milli eigenda húss, um rétt til byggingar bifreiðageymslu, seldi stefnandi málsins hús- hluta sinn, og tók hinn nýi eigandi við málinu .......... Eftir uppsögu héraðsdóms varð aðili máls gjaldþrota. Þrota- bú hans tók við aðild málsins fyrir Hæstarétti .......... Bótakrefjandi í skaðabótamáli varð lögráða eftir að dómur gekk í héraði og tók sjálfur við aðild málsins fyrir Hæsta- Þétti ...........00020200 0 Í máli einu var útgerðarmaður skips dæmdur til að greiða skuld og eigandi skipsins dæmdur til að þola sjóveðrétt í skipinu til tryggingar dómsskuldinni. Skipið var síðar selt á nauðungaruppboði. Hæstbjóðandi í skipið áfrýjaði dómn- um, til að fá sjóveðréttinn niður felldan .............. 492, Hinn 28. maí 1965 lét Þ gera fjárnám í landspildu, þinglýstri eign SS. Krafðist Þ síðan, að landspildan yrði seld á nauð- ungaruppboði 10. febrúar 1966. Á uppboði mótmælti SE því, að uppboð færi fram, en hann kvaðst vera eigandi umræddrar landspildu samkvæmt afsali, útgefnu 4. júní 1963 og þinglýstu 15. júní 1966. Gekk úrskurður í uppboðs- rétti um ágreining þennan og var úrskurðað, að uppboðið skyldi fram fara. SE áfrýjaði úrskurðinum til Hæstaréttar, sem felldi hann úr gildi og synjaði um framgöngu uppboðs- ins, þar sem fógeti hefði eigi lýst fjárnámi í fasteigninni. SE krafðist þess nú, að þinglýsingin á fjárnáminu yrði af- máð úr veðmálabókum. Þeirri kröfu var synjað .......... Eftir uppsögu héraðsdóms andaðist málsaðili, og tók dánarbú Bls. 1 24 1034 3 4 — 56 95 28 KXLVIII Efnisskrá til yfirlits hans við málinu fyrir Hæstarétti ........................ Krafa T á hendur H var seld á nauðungaruppboði eftir að dæmt hafði verið um hana í héraði. Kaupandinn tók við aðild máls um kröfuna fyrir Hæstarétti ...................... 4flýsing. Hinn 26. maí 1965 lét Þ gera fjárnám í landspildu einni. Krafð- ist hann síðan uppboðs samkvæmt fjárnáminu og er upp- boð skyldi heyja 15. júní 1966 mótmælti S, er taldi sig hafa rétt til landspildunnar, að uppboðið færi fram. Kveðinn var upp úrskurður um deiluatriðin og úrskurðinum skotið til Hæstaréttar, þar sem dæmt var, að synjað skyldi um fram- gang uppboðsins, þar sem samkvæmt dómsgerðum máls- ins yrði eigi séð, að fógeti hefði lýst fjárnámi í fasteign þeirri, er uppboðs var beðið á. S krafðist þess, að fjárnám- inu yrði aflýst samkvæmt þessum dómi. Dæmt, að S hefði eigi fært fram þau gögn, er hann gæti reist á þá kröfu, að nefndri þinglýsingu yrði aflýst ...............0.....0.. Afsögn vígils. H krafði þá E og K um greiðslu tveggja víxla, sem K hafði samþykkt, en E gefið út og ábekt. Á víxlana var skráð, að greiðslustaður væri í Landsbanka Íslands í Vestrmanna- eyjum. Í Vestmannaeyjum er engin starfsstofa Landsbanka Íslands, en hins vegar hefur Útvegsbanki Íslands þar starfs- stofu. Voru víxlarnir þar til innheimtu og voru þar af- sagðir. Dærat, að samkvæmt þessu og 3. mgr. 2. gr. víxil- laga nr. 93/1933 væri greiðslustaður víxlanna heimili sam- Þykkjanda þeirra. Samkvæmt 91. gr. sömu laga hefði af- sagnargerð átt að fara þar fram. Þar sem þessa hefði eigi verið gætt, væri víxilréttur fallinn niður gagnvart E, sbr. 53. gr. sömu laga ..........2..0.. 0. ss Arkitekar. Sjá ábyrgð á mannvirkjagerð. ....... Atvinnuréttindi. Sjá refsingar. Dæmd svipting Ökuleyfis ......222.0000000 00... 821, 1065, Dæmd svipting verzlunarleyfa ..........2020000 0000 0 0. Dæmd svipting leyfa til málflutnings ..........0....0.0.00.00. Ábúð. Ó-hreppur átti jörð í nágrannahreppi sínum. Vorið 1966 leigði Ó-hreppur ÓG íbúðarhúsið á jörðinni, afnot af öðrum jarð- arhúsum og slægjuland jarðarinnar til eins árs. Vorið 1967 krafðist Ó-hreppur þess, að ÓG viki af jörðinni, enda hefði hann ekki ábúðarsamning. Í héraði var dæmt, að ÖG bæri Bls. 738 941 128 1223 Efnisskrá KLIX Bls. að víkja af jörðinni. Þessi niðurstaða var staðfest í Hæsta- rétti, þar sem fyrrgreint samkomulag aðilja yrði á engan hátt metið til ábúðar samkvæmt 9. gr. laga nr. 36/1961, enda hefði Ó-hreppi ekki verið skylt að byggja jörðina æviábúð samkvæmt niðurlagsákvæði nefndrar greinar .. 140 Dæmt, að bóndi, er mjög lengi hafði búið á % hluta jarðar, án þess, að sá hlutur væri hans eign, ætti æviábúð á þeim jarðarhluta án eftirgjalds ..............20...00 000. 336 Ábyrgð. G varð fyrir slysi um borð í togara 11. september 1962. Hann höfðaði mál til heimtu bóta úr hendi skipseiganda 2. sept- ember 1964, en jók kröfur sínar með framhaldsstefnu, birtri 28. febrúar 1968. Skip það, sem G var háseti á, hafði verið selt úr landi til niðurrifs hinn 17. júlí 1967. Dæmt, að sjóveðréttur fyrir framhaldskröfunni væri fallinn niður fyrir fyrningu samkvæmt 25i. gr. siglingalaganna. Þar sem þessi sjóveðréttarkrafa hvíldi eigi á skipinu, er sala fór fram, voru skilyrði 241. gr. sömu laga, fyrir stofnun sjálfskuldarábyrgðar skipseiganda, eigi fyrir hendi. Hins vegar var skipseigandi, samkvæmt sömu lagagrein, sjálf- skuldaraðili að réttmætum kröfum G í frumsök, en sjóveð- rétturinn féll niður við niðurrif skipsins ................ 1034 Ríkissjóður Íslands talinn bera ábyrgð á tjóni ökumanns bif- reiðar, er slasaðist í árekstri milli þeirrar bifreiðar og bif- reiðar í eigu varnarliðs Bandaríkja Norður-Ameríku á Keflavíkurflugvelli ..............2.02002 0000. 1226 Ábyrgð á mannvirkjagerð. Arkitektarnir A og B tóku að sér að teikna hús eitt og hafa umsjón með byggingu þess. Verkfræðifyrirtækið C tók að sér að teikna hitalögn og járnalögn og fylgjast með fram- kvæmdum þeirra verka. Verktakafyrirtækið D lét sjá um heildarframkvæmd byggingarinnar og kaup á meginhluta efnis. Múrarameistarinn E hafði á hendi umsjón með múr- smíði allri. Húsið var byggt á árinu 1957. Eftir að flutt var í húsið, kom í ljós, að galli var á einangrunarlagi í gólfi flestra herbergja í húsinu. Kvörtuðu húseigendur um þetta við byggjendur á árinu 1963 og voru þá dómkvaddir menn fengnir til að skoða gólfin og gallana. Húseigendur kröfðu síðan þá A, B, C, D og E óskipt um bætur vegna galla á húsinu. Fram kom í málinu, að geislahitalögn var lögð í gólfplötur, og var því sérstaklega þörf einangr- unar. Arkitektarnir A og B gerðu ráð fyrir, að frauð- steypa yrði notuð sem einangrun, múrhúðað yrði ofan á frauðsteypuna og síðan lagður á gólfdúkur. Síðar var frá L Efnisskrá Bls. því falið að nota frauðsteypu sem einangrun, Var ákveðið að nota vikursandlögun á gólfin í íbúðarherbengjum, og voru gerðar tilraunahellur úr vikursalla. Þeir ÁA og B sögðu fyrir um efni og blöndun nefndrar einangrunar og ákváðu þykkt slitlags ofan á vikurinn. Þessi einangrunaraðferð við geislahitalögn var þeim lítt kunn. Þrátt fyrir það fylgd- ust þeir frá upphafi eigi sem skyldi með framkvæmdum verksins og hvernig einangrunin reyndist, þegar á hólminn kom, en þá kom í ljós, að vikursteypan molnaði, og mynd- uðust pollar og dældir í gólfið. Voru þeir taldir bera ábyrgð á því tjóni, sem húseigendur urðu fyrir vegna þess, að ein- angrunin var gölluð. Múrarameistarinn E hafði múrsmíði á hendi, og honum var ljóst, að einangrunin fullnægði ekki þeim gæðaskilyrðum, sem gera bar til hennar. Var hann því einnig talinn bera ábyrgð á tjóni húseigenda. Starfs- maður D hafði á hendi verkstjórn og keypti vikursalla þann, sem notaður var í einangrunina, en lét hvorki kanna gæði vikursins, svo sem þeir A og B kváðust hafa gert ráð fyrir, né hafði nægilegt eftirlit með framkvæmdum verks- ins. Var D því einnig talinn bera ábyrgð á göllunum. Hins vegar var eigi talið, að C bæri hér nokkra ábyrgð og var því sýknaður af kröfum húseigenda. Þeim A, B, D og E var hins vegar dæmt að greiða húseigendunum óskipt bætur 165 Byggingameistarinn H byggði fjölbýlishús að Holtsgötu 13 hér í borg. Með afsali 29. maí 1957 seldi hann K íbúð í húsi þessu, og er í afsali þessu tekið fram, að íbúðinni fylgi „sér hitalögn“. Þegar K hafði flutt í íbúðina, kom í ljós, að heitt vatn í krönum í baði og eldhúsi var sameiginlegt hita- kerfi annarrar íbúðar í húsinu. K kvartaði um þetta við H á árinu 1960. Á árinu 1961 fékk hann dómkvaddða sérfróða menn, til að segja álit sitt um umrætt atriði, svo og hvað kosta mundi úr að bæta. Þá bað hann um, að metið yrði til fjár að gera við leka í stofulofti, er hann taldi orsakast af leyndum galla. Hinir dómkvöddu menn töldu, að það væri ekki sér hitalögn, þar sem kranavatn væri sameigin- legt. Mátu þeir til fjár, hvað kosta mundi að bæta úr þess- um galla, svo og umræddum leka. Dæmt, að K hefði mátt treysta því, að heitt vatn til hitunar og nota í íbúð hans væri eigi sameiginlegt með öðrum íbúðum hússins. Sam- kvæmt þessu var H dæmt að greiða K bætur vegna þessa atriðis. Að því er lekagalla varðaði, þá var fram komið, að um þá varð kunnugt á árinu 1958, en eigi sannað, að K hefði yfir þeim kvartað, fyrr en í marzmánuði 1960. Sam- kvæmt því og undirstöðurökum 52. gr. laga nr. 39/1952 var dæmt, að kvörtun vegna þessa galla hefði of seint fram komið, og var H sýknaður af kröfum risnum af þessu efni 319 Efnisskrá LI Bls. Ábyrgð á verkum annarra. Fyrirtækið V átti bifreið. Starfsmaður þessi hafði umráð bif- reiðarinnar utan vinnutíma síns og geymdi hana á nóttum. Þá var það þolað, að hann notaði bifreiðina í einkaerindum utan vinnutíma síns. Eitt sinn, utan vinnutíma síns hjá V, ók starfsmaðurinn bifreiðinni með áhrifum áfengis og óforsvaranlega. Lenti hann í árekstri við aðra bifreið og slösuðust ökumaður og farþegi í þeirri bifreið mjög. Vá- tryggingarfélag það, er skylduvátryggt hafði bifreið V, greiddi sem bætur hámark vátryggingarfjárhæðar. Hinir slösuðu töldu tjón sitt nema meiru fé og kröfðu V um bætur. Dæmt, að V bæri ábyrgð á tjóni hinna slösuðu, að því leyti, sem það hefði eigi þegar fengizt bætt, enda væri rétt að skýra ákvæði 2. mgr. 69. gr. laga nr. 26/1958 þannig, að það leysi eigi V undan ábyrgð ............0..0000... 18 Á árinu 1959 tók G að sér að sjá um pípulagnir í húsi einu. Í sambandi við það verk þurfti að brjóta niður reykháf í húsinu. Fyrirsvarsmaður G sneri sér til Ó og bað hann að sjá um múrbrotið. Ó gaf þau svör, að hann gæti eigi séð um það verk, en verið gæti, að tveir starfsmanna sinna vildu vinna þetta í yfirvinnu. Ræddi Ó við menn þessa, og tóku þeir að sér verkið. Ó fór með þeim á vinnustað og sýndi þeim, hvað gera skyldi, Við múrbrotið varð það slys, að reykháfurinn hrundi, og meiddist annar starfsmann- anna, V. Síðan krafði V þá G og Ó óskipt um bætur. Var það mál dæmt í Hæstarétti þannig, að Ó bæri að greiða bætur til V, en G var sýknaður, þar sem eigi væri fyrir hendi það réttarsamband, er veitti V rétt til bóta úr hendi G, þar sem fyrirsvarsmenn G hefðu eigi samið við V og félaga hans um framkvæmd verksins. Ó greiddi síðan dæmdar bætur til V. Síðan höfðaði Ó mál á hendur G til endurheimtu þeirra. Dæmt, að Ó hefði einungis tekizt á hendur gegnt G að ráða starfsmenn til múrbrotsins, en hefði undanskilið sig verkstjórn og starfsdrottinsskyldu. Sú vangæzla Ó, að skýra eigi starfsmönnunum frá því, hvernig háttað væri starfsherraábyrgð og verkstjórn, var eigi talin hafa valdið því, að hann glataði þeim rétti, að starfsdrottinsábyrgðin skyldi að lokum falla á G. Skyldi G því endurgreiða Ó það fé, sem hann hefði greitt vegna þessa ...........0000 000 132 Ökumaður bifreiðar talinn eiga sök á árekstri, og skráðum eiganda hennar dæmt að greiða bætur .................. 194 A var að störfum hjá B h/f við fermingu skips eins. ÁA var á leið upp úr lest skipsins, en eigi hafði hann látið lúgu- mann um það vita. Í sömu svifum var vindubyrði tekin um borð í skipið, og er hún var látin síga niður í lestina, LII Efnisskrá rakst hún í lestaropsbitana, sem voru lausir, færðust til og klemmdu A við lestaropskarminn, svo að hann meiddist. Dæmt, að B h/f hefði borið skylda til að sjá um, að lestar- opsbitar væru fastir, sbr. 4. mgr. 8. gr. reglugerðar nr. 69/1953 og bæri það fyrirtæki því fébótaábyrgð á, hvernig fór. Hins vegar hefði A sýnt gáleysi með því að fara upp úr lestinni um stigann án þess að láta lúgumann vita, sem auðvelt hefði verið. Var hann því einnig talinn eiga sök. Samkvæmt þessu var dæmt, að B h/f bæri að bæta A 7T0% af tjóni hans vegna slyss þessa .........0...2.0000. Nemi í gagnfræðaskóla slasaðist á óvörðu handfangsjárni í skólahúsinu. Krafði hún borgarsjóð Reykjavíkur og ríkis- sjóð óskipt um bætur. E var skólaskyld, er slysið varð. Það er skylda þeirra, er skóla reka, að sjá um, að viðhald skóla- húsnæðis og búnaður allur sé með þeim hætti, að nemend- um stafi eigi sérstök hætta af. Fram kom í vætti skólastjóra og umsjónarmanns skólans, að handfangsjárn það, er E Slasaðist á, hafði verið óvarið fyrir slysið, og þar sem þessum aðiljum var um þetta kunnugt, var dæmt óforsvar- anlegt, að eigi skyldi úr þessu bætt, sem þó var auðvelt og eigi kostnaðarsamt. Var því dæmt, að þeir, er ábyrgð bæru á rekstri skólans að þessu leyti, væru fébótaskyldir gagnvart E fyrir tjóni því, er hún varð fyrir vegna slyss þessa. Borgarsjóður Reykjavíkur hafði tekið húsnæði þetta á leigu til skólahalds, en skólanefnd skal sjá um, að skóla- húsi sé haldið við á fullnægjandi hátt og ríkissjóður taka þátt í kostnaði vegna þessa. Skólastjórinn, sem umsjón hafði með rekstri skólans, tók laun úr ríkissjóði, en um- sjónarmaður hússins var hins vegar launaður af borgar- sjóði. Var samkvæmt þessu dæmt, að ríkissjóður og borg- arsjóður bæru óskipt fébótaábyrgð á tjóni E, að því leyti sem það bæri að bæta. Sératkvæði ............0......... M hafði tekið á leigu húsnæði í kjallara húss eins við Lauga- veg. Haustið 1959 barst Vatnsveitu Reykjavíkur tengibeiðni frá eiganda hússins, þar sem þess var farið á leit, að vatn mætti taka úr aðalæð í Vegamótastig. Var beiðni þessi samþykkt, en jafnframt ákveðið, að húseigandi skyldi loka fyrir rennsli úr gamalli heimæð, sem tengd var við aðalæð, sem lá í norðanverðum Laugavegi. Í marzmánuði 1962 rann vatn inn í kjallara hússins, og skemmdust þar eiger M. Fram kom, að vatnið var úr hinni gömlu heimæð í Lauga- veginum, og var því talið ljóst, að æðinni hefði ekki verið lokað haustið 1959, eða lokunarbúnaði hefði verið áfátt. Samkvæmt reglugerð fyrir Vatnsveitur Reykjavíkur eru allar vatnsæðar frá vatnsveituæðum þeirra að húsi, eign húseiganda, og hann ber kostnað af lögn þeirra og við- Bls. 259 356 Efnisskrá LIII Bls. haldi. Dæmt, að starfsmönnum Vatnsveitunnar hefði borið að hafa eftirlit með því, að tryggilega væri gengið frá iokun heimæðarinnar, en sú eftirlitsskylda verið vanrækt. Húseig- andi hefði hins vegar vanrækt að sjá um, að gömlu heim- æðinni væri lokað og að koma fyrir dælubúnaði og safn- vatnsgryfju í kjallaranum. M krafði borgarsjóð Reykjavík- ur um bætur vegna tjónsins, og var dæmt, að honum bæri að bæta það að hálfu .................200000. 0... 0. 498 G var háseti á togara, eign B, og starfaði sem pokamaður. Eitt sinn, er verið var að taka in botnvörpuna, kom upp með henni lengja af netakúlum úr áli, sem hafði flækzt um hlekki í keðjunni. Er varpan var dregin inn, klemmdust kúlurnar milli borðstokksins og keðjunnar og sprungu. Brot úr einni kúlunni þeyttist í vinstri hönd G, og meiddist hann nokkuð. Dæmt, að B bæri fébótaábyrgð á tjóni G vegna slyss þessa. Var það á því byggt, að alloft komi fyrir, að gamlar netakúlur komi upp með vörpu og togvírum, en þær séu stundum skemmdar og tærðar og hætt við að þær springi. Sýrimaður sá á togaranum, sem á stjórnpalli var og mátti vita, að hætta gat stafað af kúlunum, gaf G ekki fyrirmæli um að framkvæma starf sitt á annan hátt en hann gerði eða draga sig í hlé, meðan verið var að draga kúlurnar inn fyrir. G hlaut vegna slyssins 2% varanlega örorku. Tryggingafræðingur áætlaði tjón G vegna slyssins kr. 58.808.00. Í frumstefnu hafði G krafizt kr. 20.000.00 í bætur fyrir vinnutekjutap og kr. 10.000.00 fyrir þjáningar, lýti og röskunar á stöðu og högum, og voru þær fjárhæðir teknar til greina að fullu, en eigi hærri fjárhæðir, sem G krafðist í Hæstarétti. Samkvæmt 13. gr. laga nr. 56/1914, sem voru Í gildi, þegar slysið varð, hinn 11. febrúar 1962, var ábyrgðin takmörkuð við skip það, er G var á. Stefna í framhaldssök í málinu var birt 28. febrúar 1968, en skipið hafði verið selt úr landi til niðurrifs hinn 17. júlí 1967. Sjó- veðréttur fyrir framhaldskröfunni var þá fallinn niður fyrir fyrningu samkvæmt 251. gr. siglingalaganna. Þar sem þessi sjóveðréttarkrafa hvíldi eigi lengur á skipinu, er sala fór fram, voru skilyrði 241. gr. sömu laga fyrir stofnun sjálfskuldarábyrgðar aðaláfrýjanda eigi fyrir hendi. Var því eigi talið unnt að taka til greina kröfu G í framhalds- sök. Hins vegar varð B samkvæmt sömu lagagrein sjálf- skuldaraðili að réttmætum kröfum G í frumsök, en sjó- veðrétturinn féll að sjálfsögðu niður við niðurrif skipsins 1034 Vinnuveitandi lét starfsmönnum sínum í té öryggisbelti, til að nota við vinnu. Fram kom, að á öryggisbeltunum war galli, og gat læsing þeirra opnazt við sérstakar aðstæður. H var að vinnu í slíku öryggisbelti, opnaðist lásinn og féll H til LIV Efnisskrá Bls. jarðar. Vinnuveitandinn talinn bera ábyrgð á tjóni því, er H varð fyrir vegna slyss þessa ..........2..000000000..0.0.. 1051 Ríkissjóður Íslands talinn bera ábyrgð á tjóni, sem bifreiðar- stjóri varð fyrir, er slasaðist í árekstri við bifreið, eign varnarliðs Bandaríkja Norður-Ameríku, hér á landi .... 1226 Áfengislög. Maður nokkur tók á leigu flugvél með flugstjóra til hálfrar stundar flugs um nágrenni Reykjavíkur. Var hann lítillega undir áhrifum áfengis, en er flug var hafið, hélt hann áfram drykkju. Þegar flugmaður hugðist lenda, hindraði A lendinguna. Eftir nokkurt þóf tókst flugmanninum þó að lenda flugvélinni uppi á Sandskeiði. Var A dæmd refsing vegna þessa framferðis síns og til að greiða flugmannin- um nokkrar skaðabætur .............0.0000 000... 0... 235 Löggæzlumenn á Akureyri komu að J þar sem hann sat undir stýri bifreiðar sinnar, og var hreyfill bifreiðarinnar í gangi. Var J ölvaður. Í blóði J fundust „reducerandi“ efni, er samsvara 1.97%, af vinanda. Dæmt, að gangsetning bif- reiðar verði að teljast þáttur í akstri hennar. Hefði J því gerzt brotlegur gegn ákvæðum umferðarlaga og áfengis- laga. Var honum dæmt varðhald vegna þessarar háttsemi sinnar og sviptur ökuleyfi ævilangt .................... 821 Fimm menn tóku á leigu fiskibátinn Á af eiganda hans, K, og kváðust ætla að stunda ufsaveiðar. Fimmmenningarnir tóku bátinn og sigldu honum til Belgíu, þar sem þeir fermdu hann áfengi og tóbaki. Erlends gjaldeyris til þessa öfluðu þeir sér með því að selja íslenzkan gjaldmiðil. Síðan sigldu þeir bátnum til Íslands, en upp komst um atferli þeirra. Var fimmmenningunum, svo og einum aðstoðar- manni þeirra, dæmd refsing vegna þessa, áfengi og tóbak gert fupptækt og, að K væri skylt að þola upptöku bátsins Á til ríkissjóðs. K skaut máli sínu til Hæstaréttar, og var þar dæmt, að samkvæmt skýlausum ákvæðum 4. mgr. 1. tl. 33. gr. áfengislaganna nr. 58/1954, sem brytu eigi í bága við stjórnarskrána nr. 33/1944, bæri að stað- festa ákvæði héraðsdómsins um upptöku bátsins ...... 848 Hinn 1. ágúst 1967 tóku löggæzlumenn G, er hann ók bifreið sinni, og töldu hann ölvaðan. Við rannsókn reyndust „redu- cerandi“ efni í blóði hans samsvara 0.96%, af vínanda. Hann hafði hinn 10. júní 1961 verið dæmdur fyrir ölvun við akstur, en hinn 22. febrúar 1966 hafði varðhaldsrefs- ingu verið með náðun breytt í sekt, er hann greiddi hinn 24. maí s. á. Þessi gamli dómur var talinn hafa ítrekunar- áhrif. Var G dæmt varðhald og sviptur ökuleyfi ævilangt 1182 Efnisskrá Áfrýjun. Áfrýjunarleyfi: a. Áfrýjunarfrestur liðinn 18, 49, 104, 110, 124, 145, 165, 194, 336, 454, 470, 492, 495, 505, 509, 523, 533, 549, 662, 734, 738, 928, 951, 990, 1045, 1051, 1080, 1091, 1105, 1155, 1178, 1262, 1267, 1269, b. Áfrýjunarfjárhæð nær eigi kr. 5.000.00 .............. c. Áfrýjunarfrestur liðinn. Áfrýjunarleyfis eigi aflað. Mál- inu frávísað .........0..00..n 162, 549, Máli gagnáfrýjað 18, 49, 94, 104, 110, 165, 194, 259, 356, 382, 470, 498, 505, 509, 523, 533, 681, 718, 734, 738, 1045, 1080, 1123, 1155, Ný gögn lögð fyrir Hæstarétt: a. Einkamál 252, 259, 356, 428, 454, 492, 495, 544, 549, 662 681, 738, 951, 1208, b. Opinber mál ........ 63, 202, 227, 458, 751, 814, 825, 876, Krafa reyndist ofreiknuð í héraðsdómi, en þar sem dóminum var ekki gagnáfrýjað varð honum eigi haggað að þessu leyti .....0..20000 0000 Í máli til heimtu launa og miskabóta vegna óheimillar frá- vikningar úr starfi var krafa um miskabætur eigi tekin til greina í héraði. Hún var heldur eigi tekin til greina fyrir Hæstarétti, þar sem málinu hafði eigi verið gagnáfrýjað Þingsókn manna fyrir Hæstarétt, að liðnum áfrýjunarfresti og án áfrýjunarleyfis, hefur ekki þýðingu í máli ........ 492, Skaðabótamáli áfrýjað að því er varðar fébótaskyldu ........ Aðili máls gagnáfrýjaði eigi máli á þeim þriggja vikna fresti, sem greinir í 3. mgr. 20. gr. laga nr. 57/1962, og aflaði sér eigi áfrýjunarleyfis. Var gagnsök hans því vísað frá Hæstarétti ............202.20000 0 Máli, er fellt hafði verið niður sökum útivistar lögmanns áfrýj- anda, áfrýjað samkvæmt heimild í 36. gr. laga nr. 57/1962 Héraðsdómur, sem áfrýjað hafði verið til breytingar, staðfestur með þeirri athugasemd, að honum hefði eigi verið gagn- áfrýjað .........000000. 00 G höfðaði mál á hendur útgerðarfélaginu B til heimtu bóta vegna tjóns, er hann varð fyrir af vinnuslysi. Sakarefni var skipt samkvæmt 5. mgr. 71. gr. laga nr. 80/1936 og fyrst dæmt um fébótaábyrgð skipseiganda á tjóni B. Gekk dómur um það efni 15. marz 1968. Þeim dómi var eigi áfrýj- að sérstaklega samkvæmt heimild í 5. mgr. 71. gr. laga nr. 85/1936, og var dæmt um fjárhæðir í héraði 15. marz 1968. Dæmt, að heimilt væri að áfrýja sakarefni í heild, báðum dómunum .......00000s sn Héraðsdómi var áfrýjað, en eigi gagnáfrýjað. Var dæmt, að LV Bls. 1271 67 1226 1344 1271 1182 182 346 495 498 549 928 928 1034 LVI Efnisskrá Bls. við dómsorð héraðsdómsins yrði að standa að þessum SÖkKUM .......000000 00... 1171 Áfrýjunarfrestur. Sjá áfrýjun. Áfrýjunarleyfi. Sjá áfrýjun. Ákæra. Bifreiðarstjórinn A ók vöruflutningabifreið, sem var 2.34 m að breidd, 4.326 kg. að eigin þyngd og hlassþyngd 5.000 kg. Bifreiðarstjóri hafði eingöngu minna próf bifreiðarstjóra og var því eigi heimilt að aka bifreið þessari. Þar sem hann var eigi saksóttur fyrir þetta atriði, var honum eigi dæmd refsing vegna þessa ..........0000. 0000. 227 Í ákæruskjali var sagt, að brot hefði verið framið 30. nóvember 1967, en gerðist 26. nóvember sama ár. Talið heimilt að leggja dóm á sakarefnið samkvæmt 118. gr. laga nr. 82/1961 458 Bifreiðar. A. Einkamál. A var starfsmaður verzlunarfyrirtækisins V og hafði undir höndum bifreið, er V átti. Geymdi hann bifreiðina heima hjá sér utan vinnutíma og notaði hana nokkuð í eigin þágu, án 'þess að fá sérstakt leyfi hverju sinni. Dag einn, utan vinnutíma, tók hann bifreiðina ölvaður og ók henni úr bænum. Lenti hann þá í árekstri við bifreið, er J ók, en kona hans, H, var farþegi í bifreiðinni. Hlutu þau J og H veruleg meiðsl. A var talin eiga alla sök á árekstrinum. Vátryggingafélag það, sem ábyrgðartryggt hafði bifreið V, greiddi vátryggingarfjárhæðina, kr. 500.000.00, sem skaðabætur til hjónanna. Þau J og H töldu tjón sitt mun meira og kröfðu V um bætur að því leyti, sem tjónið hefði eigi verið bætt. Talið, að V hefði fengið A vörzlu bifreiðar- innar og að ákvæði 2. mgr. 69. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 væri rétt að skýra þannig, að eigi leysi það V undan ábyrgð í tilvikum sem þessu. Var V dæmt að bæta þeim hjónunum tjón þeirra, að því leyti, sem þau höfðu eigi þegar fengið það bætt ................20202 0000 r 0 18 Hinn 21. jaúar 1966 var slökkvibifreið ekið um Hafnarstræti og inn á Kaupvangsstræti á Akureyri. Á mörkum Hafnar- strætis og Kaupvangsstrætis er biðskyldumerki, en eigi stöðvaði slökkvibifreiðin við það merki, og henni var ekið á syðstu akrein vestur Kaupvangsstræti, en ekið skyldi á miðakrein miðað við akstursleið. Í sama mund var annarri bifreið ekið norður Hafnarstræti og hiklaust yfir gatna- Efnisskrá LVII Bls. mótin, enda kvaðst ökumaðurinn ekki hafa séð neina hindrun í nálægð við sig og hafa ekið á aðalbraut. Allt í einu hafi hann séð slökkvibifreiðina, en þá hafi árekstri ekki orðið forðað. Dæmt, að ökumaður slökkvibifreiðar- innar hafi hagað akstri sínum andstætt umferðarreglum, án þess að sýna nægilega varúð, sbr. 2. mgr. 38. gr. laga nr. 26/1958. Var því bótaskylda vegna tjóns hinnar bif- reiðarinnar lögð á eiganda slökkvibifreiðarinnar ........ 194 Hinn 4. október 1966 ók J bifreið sinni frá Reykjavík til Kefla- víkur. Er hann var kominn fram hjá Hvassahrauni, var varnarliðsbifreið ekið fram úr bifreið hans. Fylgdust bif- reiðarnar síðan að um stund með nokkru millibili, Öku- maður varnarliðsbifreiðarinnar stöðvaði hana og hóf akst- ur aftur á bak. Bar J þá þar að í bifreið sinni. Varð árekst- ur og hlaut J mjög mikil meiðsl. Hemlaför bifreiðar J mældust um 21 metra, sem bendir til, að hraði þeirrar bif- reiðar hafi verið 64—67 km miðað við klst. Áreksturinn varð þó svo harður, að varnarliðsbifreiðin kastaðist til um 1—8 metra og bifreið J fór út af veginum. Dæmt, að öku- maður varnarliðsbifreiðarinnar ætti meginsök á hvernig fór. Óforsvaranlegt hafi verið, að stöðva bifreiðina og aka henni aftur á bak, svo sem gert var. Sá, er fébótaábyrgð bæri á þeirri bifreið, skyldi því bæta meginhluta tjóns J. Hins vegar var talið, að þar sem J hefði séð, að varnar- liðsbifreiðin var stöðvuð, er um 300 metrar voru á milli bifreiðanna, og síðan ekið aftur á bak, hefði hann haft nægan tíma til að draga úr hraða bifreiðar sinnar og jafn- vel stöðva hana, er hann sá hin óeðlilegu viðbrögð öku- manns varnarliðsbifreiðarinnar. Var því sök á árekstrinum skipt og dæmt, að J skyldi fá tjón sitt bætt að % hlutum .. 1226 H var starfsmaður á bifreiðaverkstæði O. Starfaði hann að viðgerð á hemlum tengivagns bifreiðar. Á bifreiðinni voru loftþrýstihemlar, og þurfti öðru hvoru að setja hreyfil bif- reiðarinnar í gang, til að fá nægan loftbrýsting. H hugðist gangsetja bifreiðina, en settist eigi upp í hana, heldur seildist inn um opna hurð stýrishússins og þrýsti á gang- setningarhnapp. Hreyfill bifreiðarinnar hafði verið tengdur og var Í fyrsta ganghraðastigi. Er hreyfill bifreiðarinnar Íór í gang, rann bifreiðin áfram og út úr verkstæðishúsinu og á aðra bifreið, er þar var. Klemmdist H þar á milli og hlaut veruleg meiðsl. H krafði eiganda bifreiðarinnar, O, um bætur. Byggði kröfu sína öðrum þræði á ákvæðum 67., sbr. 69. gr. laga nr. 26/1958 og að hinu leyti á því, að slysið hefði orðið vegna áreksturs bifreiða, sbr. 69. gr. sömu laga. Dæmt, að slysið yrði eingöngu rakið til stór- kostlegs gáleysis H sjálfs, og var O sýknaður af kröfum LVIII Efnisskrá B. Opinber mál. Hinn 30. ágúst 1955 um hádegisbil var löggæzlumaður að um- ferðarstjórn á mótum Miklubrautar og Grensásvegar, hér í borg. Kveðst hann hafa stöðvað umferð um Miklubraut, bæði til austurs og vesturs, en gefið bifreiðum, sem um Grensásveg óku, merki um að aka inn á aðalbrautina. Þrjár bifreiðar voru á leið suður Grensásveg. Þegar sú aftasta ók inn á Miklubraut, ók J bifreið sinni austur göt- una og inn á gatnamótin og rakst á bifreið þá, er var á leið suður Grensásveg. J kvaðst hafa ekið hægt og rólega í umrætt sinn, en alls ekki hafa séð til löggæzlumannsins, þar sem önnur bifreið hafi skyggt á hann. Eigi stöðvaðist bifreið J fyrr en 36 m frá árekstrarstað. Var J talinn hafa sýnt ógætni í akstri og dæmd sekt vegna þessarar háttsemi 63 Bifreiðarstjórinn A ók vestur Suðurlandsbraut á vöruflutninga- bifreið. Ók hann frekar hægt, en inn við Múla ók hann framhjá biðstöð strætisvagna. Þar stóð strætisvagn, og allt í einu kom tæplega 4 ára telpa hlaupandi fyrir framan vagninn, út á veginn og lenti á bifreiðinni. Ökumaðurinn reyndi að hemla, en hemlar biluðu, og lenti barnið undir bifreiðinni og slasaðist svo, að það andaðist. Dæmt, að eins og atvikum var háttað, hefði ökumanninum eigi verið unnt að afstýra slysinu og var því sýknaður af ákæru fyrir brot gegn 205. gr. alm. hegningarlaga. Hins vegar var dæmt, að bifreiðarstjórinn hefði eigi sýnt þá aðgæzlu, sem krafizt er af ökumönnum, er hann ók framhjá strætis- vagni, sem stöðvað hafði við biðstöð, án þess að hægja á ferð bifreiðarinnar. Var háttsemi hans talin brot á um- ferðarlögum og honum dæmd sektarrefsing .............. 227 A ók bifreið sinni vestur Álfhólsveg í Kópavogi. Hann kvaðst hafa stöðvað bifreiðina við stöðvunarskyldumerki við mót Álfhólsvegar og Reykjanesbrautar. Síðan hafi hann ekið af stað og stöðvað við malbiksbrúnina á Reykjanesbraut, gætt umferðar og látið bifreið sína aðeins síga áfram, en í því hafi bifreiðin rekizt á aðra bifreið, er ekið var þarna um. Var A eigi talinn hafa sýnt þá aðgæzlu, er krefjast verður, þegar ekið er inn á aðalbraut frá stöðvunarskyldu- merki og var dæmd sekt vegna þessarar háttsemi sinnar 240 P ók bifreið sinni um götur Vestmannaeyja ökuréttindalaus, en hann hafði verið sviptur ökuréttindum með dómi. Var honum refsað vegna þessa .........000000 0000... 458 G ók bifreið sinni ökuréttindalaus um götur í Vestmannaeyja- kaupstað, en hann hafði verið sviptur ökuleyfi með dómi. Vegna þessa var honum dæmd refsing, varðhald 45 daga, Efnisskrá LIX en hér var um ítrekunarbrot að ræða .........00000.000.. 460 Á ók bifreið sinni suður A-brún hér í Reykjavík með um 30 km hraða. Hann kveðst eigi hafa orðið var neinnar um- ferðar, en allt í einu hafi hann séð bifreið rétt fyrir framan sig á vinstri hönd og hafi árekstri eigi orðið forðað. Við áreksturinn þaut bifreið Á yfir götuna, yfir gangstétt og lenti þar á konu einni, er var á gangi, og hlaut hún stór- meiðsl. Ökumaður hinnar bifreiðarinnar kveðst einnig hafa ekið hægt suður A-brún og ætlaði að sveigja til hægri og gefið stefnumerki með góðum fyrirvara. Ökuskilyrði hafi verið góð, og hann ekki séð til nokkurs, er hindraði um- ferð. Allt í einu hafði orðið árekstur við aðra bifreið og sú bifreið síðan þotið áfram yfir götuna, yfir gangstéttina og lent á konu einni, er þar hafði verið á gangi. Dæmt, að Á hefði eigi sýnt næga varúð í akstri sínum og orðið of seint var við hina bifreiðina, en þarna var um fjölfarna akbraut að ræða og akstursskilyrði góð. Var háttsemi Á talin varða við 219. gr. laga nr. 19/1940 og 1. mgr. 26. sbr. 37. gr. laga nr. 26/1958, og honum dæmd sekt af þessu efni "797 Löggæzlumenn komu að J, þar sem hann sat undir stýri bif- reiðar sinnar, og var hreyfill hennar í gangi. J var mjög ölvaður og reyndust „reducerandi“ efni í blóði hans sam- svara 1.97%, af vínanda. Dæmt, að J hefði með háttsemi sinni gerzt brotlegur við ákvæði umferðarlaga og áfengis- laga, dæmd refsing og sviptur ökuréttindum ævilangt .... 821 J ók vöruflutningabifreið suður Hofsvallagötu og beygði til vesturs áleiðis inn á Grenimel. Í sömu mund var annarri bifreið ekið norður Hofsvallagötu og rákust bifreiðarnar á þarna á gatnamótunum. Stórskemmdist fólksflutningabif- reiðin og slösuðust farþegar í henni, þ. á m. ein kona, er andaðist skömmu síðar. Fram kom, að bifreið sú, er J ók, var ekki í góðu ástandi, þannig voru hemlar lélegir og stýrisvél laus. J viðurkenndi að hafa ekki séð bifreið þá, er hann lenti í árekstri við, fyrr en að gatnamótunum var komið. Var dæmt, að hann væri samvaldur að banaslys- inu og meiðslum farþega í fólksflutningabifreiðinni. Þá var dæmt, að hann bæri ábyrgð á því, að vörubifreiðin var með of bungu hlassi í umrætt sinn, en þá ábyrgð verður að leggja á ökumann, að hann gæti slíks. Samkvæmt þessu var J dæmd refsing og sviptur ökuleyfi ítvö ár .......... 1065 Lögreglumenn stöðvuðu G við akstur bifreiðar sinnar. Töldu þeir hann vera ölvaðan. Í blóði hans reyndust „reducer- andi“ efni, sem svara til 0.96% af vínanda. Hinn 10. júní 1961 hafði G verið dæmd refsing fyrir ölvun við akstur og sviptur ökuleyfi. Hinn 22. febrúar 1966 var varðhaldsrefs- ingu 'G með náðun breytt í sekt, er hann greiddi hinn 24. LX Efnisskrá maí sama ár. Með vísun til 71. gr. laga nr. 19/1940 var þessi gamli dómur frá 10. júní 1961 talinn hafa ítrekunar- áhrif, þar sem eigi væru liðin full fimm ár frá því, að refsing samkvæmt honum var afplánuð. Var G því dæmt varðhald og sviptur ökuleyfi ævilangt ................ Björgun. Hinn 16. janúar 1962 um kl. 0700 var v/s S á leið frá Stykkis- hólmi til Flateyjar á Breiðafirði. Um kl. 0830 tók skipið niðri. Skipið losnaði af strandstaðnum, en öll ljós slokkn- uðu og var akkeri látið falla. Önnur lest skipsins var full af sjó. Sjór komst í raftöflu skipsins og orsakaði eld, sem þó var slökktur. Nokkur hluti áhafnar fór í gúmmíbjörg- unarbát og frá skipinu. Um kl. 1100 kom bátur á vettvang og um kl. 1750 kom v/s Þór á vettvang. Hafði hann legið á Önundarfirði. Var þá vindur 9—10 stig af norðaustri og talsverður sjór. Þar sem ekkert var unnt að aðhafast, var beðið til næsta morguns og skipið þá dregið til Stykkis- hólms. Var þar gert við skipið til bráðabirgða og það síðan dregið til Reykjavíkur af v/s Þór, hinn 20. janúar s. á. Dómkvaddir menn töldu, að v/s S hefði verið í verulegri hættu statt eftir strandið. Hins vegar töldu þeir, að skipið hefði haft allverulega möguleika á að komast af eigin rammleik til Stykkishólms frá strandstaðnum, ef skipsmenn hefðu reynt það, þó með talsverðri áhættu. Dæmt, að vegna þeirrar óvissu um örlög v/s S, ef skip- inu hefði verið sigit á eigin spýtur til Stykishólms, væri hjálp sú, er v/s Þór veitti í umrætt sinn með drætti skips- ins, björgunarstarf í merkingu 229. gr. laga nr. 56/1914. Verðmæti v/s S var talið kr. 4.455.000.00, og voru björg- unarlaunin ákveðin kr. 330.000.00 ......00000 0000... Blóðrannsókn. Bifreiðastjórn ..........0000000. 00. 465, 821, 1182, Botnvörpuveiðar. Sjá fiskveiðabrot. Brot gegn valdstjórninni. Erlendur togari hafði verið færður til hafnar ákærður fyrir fiskveiðabrot. Tveir löggæzlumenn voru settir um borð í togarann og afhent gæzla hans. Nótt eina tók skipstjóri togarans með ofbeldi völd af lögreglumönnunum, svipti þá frelsi og færi til að setja sig í samband við yfirboðara sína og leita aðstoðar, og sigldi með þá til hafs. Íslenzk skip og flugvélar eltu togarann og náðu honum utan land- helgi. Eftir málavöxtum og eðli málsins samkvæmt var Bls. 1182 662 1332 Efnisskrá LXI Bls. Íslenzkum löggæzlumönnum rétt og skylt samstundis sem þeir urðu flótta og mannráns skipstjórans varir, að hefja eftirför eftir honum út. á úthafið og taka hann fastan ásamt skipi hans og færa hann til íslenzkrar hafnar og lögsækja hann. Var brot skipstjórans talið varða við 1. mgr, 106. gr. laga nr. 19/1940 ........00.00.0 0... v nn. 202 Byggingameistarar. Sjá ábyrgð á mannvirkjagerð. Dánarbætur. Sjá og skaðabætur. Útgerðarfélagið Á hafði skuldbundið sig til að tryggja skip- verja á bátum sínum gegn öllum slysum fyrir kr. 200.000.00 miðað við dauða eða fulla örorku. Einn af bátum Á var staddur í Vestmannaeyjum. Gerðist þá það, að einn háset- anna, alldrukkinn, hljóp niður að höfninni, henti af sér jakkanum, steypti sér í sjóinn og drukknaði, áður en til hans næðist. Var það mál manna, að hann hefði ætlað að synda yfir í skip það, er hann var háseti á, en það var hinum megin í höfninni. Foreldrar hins látna kröfðu út- gerðarfélagið um dánarbætur, kr. 200.000.00. Á hafði skuldbundið sig til að tryggja á sinn kostnað áhafnir sínar gegn öllum slysum, hvort heldur þau yrðu um borð eða í landi, fyrir kr. 200.000.00, miðað við dauða eða fulla ör- orku. Dæmt, að skýra yrði þetta samningsákvæði svo, að með því hafi útgerðarmaður tekið á sig þá skyldu að vá- tryggja skipverja gegn slysum, en um tryggingarskilmála skyldi fara að lögum. Orsakir slyssins mætti rekja til ölvunar hins látna og stórkostlegs gáleysis hans. Sam- kvæmt því og með hliðsjón af reglum 124. gr. laga nr. 20/ 1954, sbr. 20. gr. sömu laga, varð slys þetta eigi með þeim hætti, að skylt væri að bæta það skv. almennum reglum um slysatryggingar, enda væri sú niðurstaða í samræmi við góðar venjur í vátryggingarmálum .................. 1146 Dómar. V gaf út skuldabréf til handa R fyrir ákveðinni skuld, er skyldi greiðast með fjórum jöfnum afborgunum. Vanskil urðu á greiðslu af hendi V og krafði lögmaður R þá V um greiðslu eftirstöðva skuldabréfsins. Greiðslan fékkst ekki og stefndi R þá V til greiðslu eftirstöðvanna, er hann taldi nema ákveðinni fjárhæð, og gekk dómur um það efni. Var fjárnám gert til tryggingar kröfunni og hún greidd síðar. Nokkru síðar kom í ljós, að þegar lögmaður R stefndi til greiðslu kröfunnar, hafði hann eigi gætt þess, að V skuldaði þrjár afborganir, en eigi tvær, svo sem hann hafði talið. Krafði hann þá V um greiðslu þeirra eftirstöðva, er enn væru. Dæmt, að þar sem R hefði fengið dóm fyrir eftir- LXTI Efnisskrá stöðvum bréfsins, samkvæmt skýlausri yfirlýsingu hans sjálfs, gæti hann ekki höfðað nýtt mál á hendur V til greiðslu eftirstöðvanna. Var málinu því vísað frá dómi sam- kvæmt 196. gr. nr. 85/1936. Sératkvæði ................ Dómarar. Sjá réttarfarsvítur. Samdómendur í héraði: Eignarréttur ...........000220000 0000 Fasteignir ...............000.00 00... 165, 319, 382, Firmanafn ............0.0000eeenesess sr Fiskveiðabrot ..........e.seesesssess 202, Landamerkjaðómur ..........0.000000 0. en sens Landskiptamál ..........00200000.s0ssss ss Lögbannsmál ............0200.00 000. ee ns Riftunarmál ..............0002 000. ne rr 1186, Sjó- og werzlunardómur 329, 492, 662, 925, 928, 999, 1028, 1034, 1146, 1171, Skaðabótamál 71, 132, 165, 259, 356, 738, 990, 1014, 1051, 1105, 1123, 1226, 1251, Vátryggingarmál .........00000000 000... nn 11, Verðlagsmál .........220000.0eesse rss Verksamningur .......22000000 0. .sse sn Vettvangsdómur ..........202.20000 00 n er Vinnulaun ..........2.0..eessses ss 182, Þóknun matsmanna ..........2020000 0000 Sératkvæði ............0.00.0.. 000... 110, 252, 356, 411, 428, Dómenda ekki getið í héraðsdómi .... 194, 825, 925, 1079, 1164, Dómur í refsimáli, vegna meintra skattsvika og bókhalds- óreiðu, ómerktur og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsálagningar af nýju, þar sem málið bar að dæma í héraði með sérfróðum samdómendum, sbr. 4. mgr. 5. gr. laga nr. 82/1962 ......0000002. 0000... 555, Dæmt, að uppboðsdómari, sem áður hafði veitt öðrum aðilja í uppboðsmáli lögfræðilega aðstoð varðandi ágreinings- efni, sem var undanfari uppboðsmálsins, skyldi víkja sæti Héraðsdómari gætir eigi fyrirmæla 2. mgr. 190. gr. né 4. mgr. 190. gr. laga nr. 85/1936 ........0000000 0000 nn Í máli einu, sem M höfðaði gegn H til greiðslu skuldar, taldi H, að D h/f bæri að greiða skuldina. H krafðist þess, að héraðsdómarinn viki sæti í málinu, þar sem að hann ætti sæti í stjórn D h/f af hálfu sýslunefndar einnar, sem var hluthafi í félaginu. Dómarinn neitaði að víkja sæti, og var sá úrskurður staðfestur í Hæstarétti .................... Dómhæfi kröfu. Maður einn krafðist þess, að fjármálaráðherra vegna Hagstofu Bls. áll 1178 804 1045 825 162 681 1155 1197 1208 121 964 1075 244 734 1244 si 951 117 794 187 1028 Efnisskrá LXIII Is. Íslands, yrði dæmt skylt að skrá ógildingu á skírnarsátt- mála hans í þjóðskrá. Málinu vísað frá dómi, þar sem sak- arefnið væri þess eðlis, að það heyrði ekki undir lögsögu dómstóla ............00000 se eens 92 Í sjálfræðissviptingarmáli einu var þess krafizt af varnarað- ila, að ónafngreindir læknar á sjúkrahúsi yrðu kvaddir fyrir dóm, til að gefa skýrslu. Þessi krafa var eigi talin dómhæf, og var vísað frá héraðsdómi .................. 312 Dómstólar. S krafðist þess, að honum yrði dæmdur umferðarréttur fyrir búfénað sinn, frá býli sínu um land næstu jarðar. Var málið dæmt í vettvangsdómi. Í Hæstarétti var dæmt, að málið bæri eigi að svo stöddu undir dómstóla, þar sem land- skiptamenn, er skiptu löndum jarða S og nágrannajarðar- innar, hefðu eigi mælt með þeim hætti, sem boðið er í lögum, fyrir um veg eða vegarstæði og kostnað af vegi á þeirri umferðarleið, er hér um ræðir. Væri S því rétt að krefjast endurskipta með tilliti til umferðarleiðar sinnar og áfrýja yrði endurskiptagerð til yfirlandskiptanefndar, ef þurfa þætti ............000.20200 0000. t34 Eignarréttur. Bóndinn B ólst upp með móður sinni og sambýlismanni hennar, S. Taldi B, að svo hefði verið um samið, að S gæfi honum 13 hluta jarðar þeirrar, er þau bjuggu á. Síðar keypti B 14 íhluta jarðarinnar. Á árinu 1929 gerði S arfleiðsluskrá, þar sem hann arfleiddi frænda sinn að hálfri jörðinni, en B að % hennar. B bjó á þessum tíma á % hlutum jarð- arinnar. Með afsali 3. júní 1942 seldi S frænda sínum, J, hálfa jörðina, og var gjörningi þeim þinglýst. B taldi sig eiga % hluta jarðarinnar. Dæmt, að B hefði eigi sannað, að hann ætti meira en hálfa jörðina, en hann hefði hins vegar ábúð á % hlutum hennar. Væri sá ábúðar- réttur til lífstíðar og án eftirgjalds. Var þetta á því byggt, að ekki væri sönnuð grandsemi J við afsalsgerðina 1942 né, að B hefði nýtt % hluta hennar, sem hann hafði í ábúð umfram helming hennar, þannig að sameigendur hans hafi verið með öllu útilokaðir frá notum þessa jarðarhluta af þeirra hendi ..............00002..0 00 sens 336 T seldi Ö firmanafn og nokkuð af vélum. Tók Ö við rekstri iðnfyrirtækis, er T hafði rekið. Áskildi T sér eignarrétt að vélum þeim, er seldar voru, þar til kaupverð yrði að fullu greitt. Áður en kaupverð yrði að fullu greitt, seldi Ö leigu- sala sínum, H, nokkrar þeirra véla og tækja, sem um var fjallað í kaupsamningi þeirra T og Ö. Ö stóð eigi í skilun LXIV Efnisskrá um greiðslur sínar til T og krafðist T þá innsetningar í munina. H mótmælti, að innsetningargerðin færi fram. Dæmt, að sannað væri, að fyrirsvarsmönnum H hefði verið kunnugt um efni samnings þeirra T og Ö um kaup mun- anna, sem áður getur. Þar sem eigi voru rök að því leidd, að T mundi fá meira verðmæti úr hendi Ö en honum bar samkvæmt samningi þeirra, þótt hann fengi umráð mun- anna, var leyfð innsetningargerð í munina .............. Sameigendur að húsi deildu um eignarrétt að herbergi í kjall- ara hússins, og krafðist annar sameigendanna þess, að hinn yrði borinn út úr því með beinni fógetagerð. Dæmt, að í málinu væri um að fjalla eignarrétt að herberginu, en samkvæmt gögnum málsins lægi ekki svo ljóst fyrir um eignarréttinn, að fógetadómi hefði verið rétt að taka kröfu um útburð til greina. Var því úrskurður fógeta um útburð úr gildi felldur ..............2.20222 0000 0000 Embættismenn. Dæmt, að það væri venjuhelguð íslenzk réttarregla, að menn, ME sem prestvígðir hefðu verið í þjóðkirkjunni, þótt ekki væru þjónandi sóknarprestar, gætu löglega gefið saman hjóna- efni og hefði slík vígsla allar venjulegar lögfylgjur hjóna- vígslu. Sératkvæði .............2...00000 000. Erfðaskrá. var eigandi jarðarinnar V. Hinn 4. janúar 1938 gerði ME erfðaskrá, er hann staðfesti af nýju með áritun 29. október 1940. Í erfðaskrá þessari segir, að hann arfleiði frænda sinn, SL, að öllum eigum sínum. Varðandi jörðina V var Það tekið fram, að faðir SL skyldi fá að búa á jörðinni svo lengi, sem hann lifði. Þá skyldi að honum látnum SL búa á jörðinni og síðan skyldi jörðin ganga að erfðum til elzta sonar hans, svo til niðja hans í beinan karllegg, þann- ig, að aðeins fengi einn maður jörðina, sá elzti í þeim legg, er að réttu bar arfurinn. Þá voru í erfðaskránni ákvæði um, hvernig með skyldi fara, ef hinn arfborni karlleggur dæi út, en þá skyldi jörðin ganga til afkomanda næstelzia sonar SL og niðja hans og svo framvegis. Það var enn- fremur skilyrði í skránni, að þeir, er jörðina erfðu, skyldu á henni búa, annars missa rétt til hennar. Ef karlleggur bessarar ættar dæi út, skyldi af andvirði eigna þeirra, er erfðaskráin tók til, myndaður sjóður. ME andaðist á árinu 1940. SL tók við jörðinni og bjó á henni. SL var tvíkvæntur. Skildi hann við fyrri konu sína, en er hann andaðist, 1966, bjó hann með síðari konu sinni á jörðinni. Á undanförnum árum hafði jörðin verið skert mjög, þar sem veruleg land- Bls. 941 1164 428 Efnisskrá LXV Bls. svæði höfðu bæði verið seld og tekin eignarnámi. Þá hafði mikið landsvæði verið leigt til þess að reisa þar sumar- hýsi. Elzti sonur SL krafðist nú jarðarinnar samkvæmt erfðaskránni, Var því andmælt af ekkju SL og ófjárráða börnum hennar og SL, á þeirri forsendu, að brostnar væru forsender fyrir því, að búið yrði á jörðinni, og bæri því að fella erfðaskrána úr gildi, nema það ákvæði, að allar eignir rynnu til SL. Dæmt, að engin rök lægju til að hnekkja erfðaskránni og var hún dæmd gild og elzta syni SL dæmt rétt að taka við henni samkvæmt ákvæðum erfða- skrárinnar ...........200.00.esnsssr 422 Fangelsi. Refsiföngum, er afplánuðu refsiðóm, dæmd refsing fyrir að brjótast út úr fangelsi, svo og manni utan hegningarhúss- ins, er aðstoðaði þá og fékk þeim tæki til útbrotsins .... 654 Fasteignir. Ó-hreppur átti jörð í nágrannahreppi sínum. Vorið 1966 leigði Ó-hreppur ÓG íbúðarhús jarðarinnar, afnot af öðrum jarð- arhúsum og slægjuland jarðarinnar. Vorið 1967 krafðist Ó-hreppur þess, að ÓG viki af jörðinni, enda hefði hann ekki ábúðarsamning. Í héraði var dæmt, að ÓG skyldi víkja af jörðinni, Þessi niðurstaða var staðfest í Hæsta- rétti, þar sem samkomulagi aðilja um jörðina yrði á engan hátt jafnað til ábúðarsamnings samkvæmt 9. gr. laga nr. 36/1961, enda Ó-hreppi eigi skylt að byggja jörðina ævi- ábúð samkvæmt niðurlagsákvæði sömu greinar .......... 140 Á árunum 1955 og 1956 reistu þeir A og B hús eitt hér í borg- inni og voru í því fjórar íbúðir. Á byggingaruppdrætti af lóðinni var gert ráð fyrir einni bifreiðargeymslu vestan við húsið, en lóðin að öðru leyti ræktuð óskipt til afnota fyrir alla eigendur hennar, Hinn 4. maí 1956 seldu þeir A og B rishæð hússins, og er tekið fram í afsali, að 1. hæð hússins hafi rétt til bifreiðargeymslu á lóðinni og einnig 2. hæð, ef heimild fáist til að byggja tvær bifreiðageymslur. Hinum selda eignarhluta fylgdi hins vegar ekki réttur til að byggja bifreiðargeymslu. Þeir A og B seldu síðan D hinn 11. ágúst 1956 aðra hæð hússins og segir í því afsali, að 1. hæð hússins fylgi réttur til að byggja bifreiðargeymslu á sameiginlegri lóð, en fáist leyfi til að byggja tvær bif- reiðageymslur á lóðinni skuli 2. hæð hafa rétt til annarrar geymslunnar. D seldi síðan E 2. hæð hússins með fylgirétt- indum 1. september 1962. Þeir A og B seldu síðan 2. október 1958 F 1. hæð og íbúð í kjallara hússins ásamt fylgiréttind- um og segir í afsali, að hinum selda eignarhluta fylgi réttur LXVI Efnisskrá Bls. til að bvægja bifreiðargeymslu á lóð hússins, en eigi er þar getið réttar 2. hæðar til bifreiðargeymslu. F seldi síðan hinn 19. nóvember 1956 G 1. hæð hússins og segir þar í afsali, að hinum selda eignarhluta fylgi réttur til að byggja bifreiðargeymslu á lóð hússins, en eigi er þar heldur getið réttinda 2. hæðar til bifreiðargeymslu. Hinn 18. desember 1956 seldi síðan F íbúð í kjallara hússins, og var H kaup- andi, og í þessu afsali er tekið fram, að réttindi til bif- reiðargeymslu fylgi ekki með kaupunum. Hins vegar er réttinda 2. hæðar til bifreiðargeymslu að engu getið í af- salinu. Hinn 29. ágúst 1966 seldi H síðan I eignarhluta sinn í húsinu. Þegar H keypti kjallaraíbúðina, hafði hann fyrir sér veðbókarvottorð, þar sem eigi er getið réttinda 2. hæðar til bifreiðargeymslu. Þá var á uppdrætti af húsinu, er honum var sýndur Í umrætt sinn, mörkuð ein bifreiðar- geymsla, er talin var fylgja 1. hæð hússins. Talið var, að H hafi verið grandalaus um bifreiðargeymsluréttindi 2. hæðar, Þegar hann keypti kjallaraíbúðina. Í afsölum fyrir 1. hæð og kjallaraíbúð, sem gengu kaupum og sölum sem sjálf- stæðir eignarhlutar, var aldrei getið bifreiðargeymslukvað- ar til handa 2. hæð. Var því talið, að sú kvöð bindi eigi grandalausan kaupanda kjallaraíbúðarinnar né rétttaka hans, I. Með hliðsjón af ákvæðum 1. mgr. 10. gr. laga nr. 19/1959 og meginreglum laga um eignarrétt var talið, að eigendur 1. og 2. hæðar hefðu, að fengnu leyfi byggingar- yfirvalda, rétt til að byggja bifreiðageymslur á þeim stað, sem þeir hefðu ætlað sér, gegn fébótum, samkvæmt samn- ingi eða mati, til eigenda kjallaraíbúðarinnar vegna verð- rýrnunar. En þar sem þeir buðu eigendum kjallaraíbúðar- innar eigi bætur áður en þeir hófu undirbúning á lóðinni að byggingu bifreiðageymslanna, var talið, að þær aðgerðir þeirra væru ólögmætar. Samkvæmt því var dæmt, að lög- bann, er H hafði látið leggja við byggingu bifreiðageymsl- anna væri ólöpmætt og að eigendum 1. og 2. hæðar bæri að færa í fyrra horf rask það, sem þeir hefðu gert á lóð- INNI ............. sr 145 Fasteign ein hér í borg var þinglesin eign A. Krafizt var nauð- ungaruppboðs á eign þessari vegna skulda B, eiginmanns A, svo og skulda, er þau skulduðu óskipt og skulda, er A skuldaði ein. Ekki var mætt af hálfu A og B á uppboðs- þingum, og var fasteignin seld hæstbjóðanda. A skaut upp- boðsgerðinni til Hæstaréttar. Fram kom, að tilkynningar um uppboðið höfðu verið sendar A og B í almennum bréf- um. Dæmt, að samkvæmt 3. mgr. 22. gr. laga nr. 57/1949 skyldi uppboðsdómari senda eiganda eignar uppboðslýs- ingu í ábyrgðarbréfi eða tilkynningu um uppboðið með Efnisskrá LXVII Bls. öðrum tryggum hætti, svo sem símskeyti. Þar sem tilkynn- ingar þær, sem yfirborgarfógeti sendi A og B voru sendar í almennum bréfum og ekki var sannað, að A hefði fengið vitneskju um uppboðið áður en það fór fram, þá var upp- boðsgerðin felld úr gildi. Sératkvæði um formhlið máls .. 252 Lögmaðurinn Á hafði átt nokkrar fasteignir lengur en 5 ár, er hann seldi þær. Skattyfirvöld töldu, að Á hefði keypt eign- irnir í því skyni að selja þær aftur með hagnaði og mátu honum söluhagnað til skattskyldra tekna. Þar sem skýrslu Á um, að hann hefði eigi keypt eignir þessar í því skyni að selja þær aftur með hagnaði, var eigi hnekkt, var dæmt, að söluhagnaðurinn væri eigi skattskyldur .............. 292 Byggingameistarinn IH byggði fjölbýlishús að Holtsgötu 13 hér í borg. Með afsali 29. maí 1957 seiði hann K íbúð í húsi og er Í afsali þessu tekið fram, að íbúðinni fylgi „sér hita- lögn“. Þegar K hafði flutt í íbúðina, kom í ljós, að heitt vatn í krönum í baði og eldhúsi var sameiginlegt hitakerfi annarrar íbúðar í húsinu. K kvartaði um þetta við H á árinu 1960. Á árinu 1961 fékk hann dómkvadda sérfróða menn til að segja álit sitt um umrædd atriði svo og, hvað kosta mundi úr að bæta. Þá bað hann um, að metið yrði til fjár að gera við leka í stofulofti, er hann taldi orsakast af leyndum galla. Hinir dómkvöddu menn töldu, að Það væri ekki sérhitalögn, bar sem kranavatn væri sameigin- legt. Mátu þeir til fjár hvað kosta mundi að bæta úr þessum galla svo og umræðdum leka. Dæmt, að K hefði mátt treysta því, að heitt vatn til hitunar og nota í íbúð- inni væri eigi sameiginlegt með öðrum íbúðum hússins. Samkvæmt þessu var H dæmt að greiða K bætur vegna þessa atriðis. Að því er lekagallana varðaði, þá var fram komið, að um það varð kunnugt á árinu 1958, en eigi sannað, að K hefði yfir þeim kvartað fyrr en í marzmán- uði 1960. Samkværat því og undirstöðurökum 52. gr. laga nr. 39/1952 var dæmt, að kvörtun vegna þessa galla hefði of seint fram komið, og var K sýknaður af kröfum varð- andi þetta .........200200. 00... 319 Bóndinn B ólst upp með móður sinni og sambýlismanni hennar, S. Taldi B, að svo hefði verið um samið, að S gæfi honum 14 hluta jarðar þeirrar, er þau bjuggu á. Síðar keypti B 1% hluta jarðarinnar. Á árinu 1929 gerði S arfleiðsluskrá, þar sem hann arfleiddi frænda sinn að hálfri jörðinni, en B að % hennar. B bjó á þessum tíma á % hlutum jarðar- innar. Með afsali 3. júní 1942 seldi S frænda sínum J hálfa jörðina, og var gerningi þeim þinglýst. B taldi sig eiga % hluta jarðarinnar. Dæmt, að B hefði eigi sannað, að hann ætti meira en hálfa jörðina, en hann hefði hins vegar ábúð LXVIII Efnisskrá Bls. á % hlutum hennar. Væri sá ábúðarréttur til lífstíðar og án endurgjalds. Var þetta á því byggt, að ekki væri sönnuð grandsemi J við afsalsgerðina 1942, né að B hefði nýtt % hluta hennar, sem hann hafði í ábúð umfram helming hennar, þannig, að sameigendur hans hafi verið með öllu útilokaðir frá notum þessa jarðarhluta af hans hendi ............22220000000 00 336 Hluti Keflavíkurbæjar er byggður á landi, sem taldist óskipt til jarða nokkurra einstaklinga. Skikar lands þessa höfðu áður fyrr verið seldir á erfðaleigu undir þurrkreiti og til túnræktunar. Var erfðaleigutökum veitt heimild til að framselja erfðaleiguréttinn til erfðaleiguskika í heild, en venjulega eigi til hluta þeirra. Með aukinni byggð leyfðu landeigendur þó erfðaleiguhöfum að skipta erfðaleigulönd- um í húsreiti, enda félli erfðaleigan niður og landið félli aftur til landeigenda. Að því rak að taka þurfti land undir skóla, ráðhús og fleiri almenningsmannvirki. Keflavíkur- kaupstaður keypti þá af erfðaleiguhöfum hluta af erfða- leiguskikum og tók jafnframt svæði úr óskiptu og óleigðu landi til gerðar þessara mannvirkja. Var þetta á því byggt af hendi Keflavikurkaupstaðar, að hið tekna land væri nauðsynlegt til almennra þarfa, eigi síður en götur í bæn- um. Þessi almenningsmannvirki væru forsenda þess, að landeigendur gætu haft fullan leiguarð af húsreitum sínum í bænum, og væri því rétt, að þeir legðu fram land undir þessi mannvirki. Landeigendur kröfðu nú Keflavíkurkaup- stað um leigu fyrir landskika þessa. Dæmt, að Keflavíkur- kaupstað væri rétt að taka eignarnámi land innan bæjar- marka kaupstaðarins til almennra mannvirkja. Við ákvörð- un eignarnámsbóta fyrir slíkt land væri rétt að taka tillit til þeirrar verðhækkunar, sem gerð almannamannvirkjanna hefði í för með sér á því landi, sem landeigendur héldu eftir. Dæmt, að hald Keflavíkurkaupstaðar á tæpum hekt- ara lands til skrúðgarðs hefði skapað hefðarrétt á því landi og að hald kaupstaðarins á öðrum landskikum, sem hann hefði eigi verið krafinn um leigu fyrir fyrr en á árinu 1961, hefði skapað honum eignarhefð, ef það hefði staðið hefðartímann fullan. Af þessu leiddi, að Keflavíkur- kaupstað yrði eigi dæmt að greiða landeigendum leigu Íram til þingfestingardags í málinu hinn 22. september 1964, en eigi yrði miðað við upphaflegan stefnudag, 17. apríl 1962, vegna þess, að það mál hefði eigi verið rekið með hæfilegum hraða. Var Keflavíkurkaupstaður því sýknaður af kröfum landeigenda .............22...0 sn. 382 Á árinu 1964 keypti G hús af S. Flutti G í húsið í febrúar- mánuði 1965. Í okóbermánuði 1965 kom í ljós, að kjallari Efnisskrá LXIX Bls. lak mikið og fékk G dómkvadda sérfróða menn til að skoða gallana og segja til um, hvað kosta mundi úr að bæta. Er fram á veturinn kom, kom í ljós, að einangrun hússins var ófullnægjandi. Var húsið skoðað af dómkvöddum mönnum, er töldu, að einangrun þess væri mjög ábótavant og mátu til fjár, hvað kosta mundi úr að bæta. Krafði G síðan S um greiðslu þessa fjár. Fram kom, að S hafði byggt umrætt hús og búið í því um 10 ára skeið. Var því talið ljóst, að honum mundi vera kunnugt um einangr- unarskort að nokkru og leka í kjallara og var dæmt að bæta úr þessum göllum, enda ósannað, að hann hefði bent G á þá. Hins vegar mátti hverjum manni vera ljóst, að húsið var óvandað og það gallað að nokkru, þannig að augljóst var, og var S eigi dæmt skylt að greiða bætur vegna þeirra atriða ............0.2.000000 0000 138 Þeir E og J voru sameigendur að húsi. Átti E 67.3% af eign- inni, en J 32.5%. Ósamkomulag var með aðilum og deildu þeir um flest. Á árinu 1958 lét E gera garð á lóðarmörkum og með götu við lóð húss þeirra aðilanna. Var talið, að lögmenn aðilanna hefðu rætt um þetta atriði, en er til kom, neitaði J að taka þátt í greiðslu. Atvik þessi gerðust áður en lög nr. 19/1959 gengu í gildi, en dæmt var, að efnis- lega sömu reglur og þar eru nú í 11. gr. laganna hefðu verið í gildi, er lóðin var girt. E fór ekki eftir þessum reglum varðandi samráð við J, og var því engin lögleg ákvörðun tekin um gerð garðsins, og gæti E því ekki krafið J um greiðslu á hluta kostaðarins. Hins vegar var J dæmt að greiða E kostnað vegna sameiginlegs viðhalds og aðgerða á sameiginlegum hlutum hússins .........0.....0........ 804 Félagsdómur. Félag ísl. kjötiðnaðarmanna lét leggja lögbann við því, að E, sem Var stjórnarformaður og framkvæmdastjóri matvöru- verzlunarinnar M, ynni að framleiðslu á hráunninni kjöt- vöru í verzlun sinni, þá vinnu, sem samkvæmt löggildingu kjötiðnaðar sem iðngreinar, eigi undir starf kjötiðnaðar- manna. Dæmt, að Félagsdómur skuli, samkvæmt ákvæð- um 2. gr. laga nr. 70/1954, fara með það efni, hvort starf- semi falli undir 1. og 2. kafla laga um iðju og iðnað, svo og um það, til hverrar löggiltrar iðngreinar hún taki. Dæmt, að samkvæmt eðlisrökum ákvæða 2. gr. laga nr. 10/1954 beri mál þetta undir Félagsðóm. Þar sem málið hefði eigi verið lagt fyrir Félagsdóm, sbr. 117. gr. laga nr. 85/1936, var lögbannsgerðin og dómur í staðfestingarmáli felldur úr gildi ..............02....... 00 „ 1155 LXK Efnisskrá Félög. Sjá hlutafélög, samvinnufélög. Firma. Á árinu 1916 tók Á upp ættarnafnið S samkvæmt heimild í 6. gr. laga nr, 41/1913, og var nafnið birt í B-deild Stjórnar- tíðinda 1916. Dóttir hans, G, var því heimilt að bera þetta ættarnafn samkvæmt 2. mgr. 3. gr. laga nr. 54/1925. Hinn 9. ágúst 1961 skráðu tveir menn hér í borg sameignarfélag með firmanafninu S. Sameignarfélagið var afmáð úr firma- skrá 22. júní 1967, að ósk eigendanna, en sama dag var skráð hlutafélagið S, og voru eigendur sameignarfélags- ins báðir meðal stofnenda þess og annar þeirra formaður félagsstjórnar. Dæmt, að samkvæmt 1. mgr. 9. gr. laga nr. 84/1933 væri bannað að nota í atvinnuskyni nafn, sem sá, sem ekki hefur rétt til, notar. S h/f væri því óheimilt að nota ættarnafn G í firmanafni sínu og var dæmt skylt að afmá það úr hlutafélagaskrá. Þá var þeim eigendum sameignarfélagsins og hiutafélaginu dæmt að greiða G nokkrar bætur ...........0202 0000. ð 1045 Fiskveiðabrot. Gæzluflugvél Landhelgisgæzlunnar var á eftirlitsflugi 24. apríl 1967 ki. 1529, Skömmu síðar var komið að togaranum B, þar sem hann var að veiðum og töldu yfirmenn flugvélar- innar, að hann væri innan fiskveiðimarka. Togaranum var gefið stöðvunarmerki, en hann sinnti því eigi né skeytum, er honum voru send, heldur tók stefnu út úr fiskveiðiland- helginni. Flugvélin sveimaði yfir togaranum og gaf honum merki öðru hverju til kl. 1753, er önnur flugvél kom á vett- vang og fylgdist með togaranum. Um kl. 2219 kom varð- skipið Þ á vettvang, og var togarinn þá stöðvaður og siglt til Reykjavíkur. Skipstjóri togarans neitaði að hafa verið að veiðum innan fiskveiðimarka. Þá taldi hann, að eftir- förin hafi verið rofin og ólögmæt, þar sem síðari flugvélin hefði verið í einkaeign. Dæmt, að eftirförin hefði verið órofin og lögmæt, enda löggæzlumönnum að Íslenzkum rétti heimilt að nota við löggæzlu, sem þeir framkvæma. flugvélar í einkaeign. Skólastjóri Stýrimannaskólans mark- aði á sjókort staði togarans samkvæmt mælingum gæzlu- lugvélarinnar og tók einnig tillit til hugsanlegra mælinga- og miðanaskekkju tækja flugvélarinnar. Taldi skólastjór- inn, að togarinn hefði verið innan fiskveiðimarkanna frá kl. 1529 til 1710. Var skipstjóri togarans því dæmdur sekur um brot gegn fiskveiðilöggjöfinni. Er togarinn lá hér í Reykjavíkurhöfn, voru tveir löggæzlumenn settir um borð Efnisskrá LXXKI Bls. í hann til gæzlu. Nokkru eftir miðnætti hinn 29. apríl 1967, meðan á rannsókn málsins stóð, tók skipstjórinn með of- beldi völdin af lögreglumönnunum um borð og svipti þá færi að setja sig í samband við yfirboðara sína og sigldi til hafs. Þá málaði hann yfir einkennismerki skipsins. Skip og flugvélar leituðu togarans og fundu hann utan land- helgi, og var hann færður til hafnar. Dæmt, að eftir mála- vöxtum og eðli málsins væri íslenzkum löggæzluvöldum rétt og skylt, samstundis sem þau urðu flótta og mannráns skipstjóra vör, að hefja eftirför eftir honum út á úthafið og taka hann fastan ásamt skipi hans, færa hann til ís- lenzkrar hafnar og lögsækja hann. Var brot hans talið varða við 1. mgr. 106. gr. alm. hegningarlaga. Var skip- stjóra togarans dæmd sekt í Landhelgissjóð svo og fangelsi vegna framangreindra brota ......000000. 0. 00 nn ne... 202 Varðskipið Óðinn var á eftirlitsferð við Glettinganes 24. október 1967. Um kl. 1848 sást skip í ratsjá varðskipsins. Gerð var staðarákvörðun þess, og taldist það vera 19 sml. innan fiskveiðamarkanna. Var siglt að skipinu, og kom í ljós, að hér var um að ræða togara einn. Er togarinn var Í sjónmáli, var hann rétt innan við fiskveiðamörkin. Var hon- um gefið stöðvunarmerki, en hann sinnti þeim eigi og stöðvaðist eigi fyrr en um 1.1 sml. utan fiskveiðamarkanna. Er eftirlitsmenn frá varðskipinu komu um borð í togar- ann, kom í ljós, að hann var vörpulaus. Töldu eftirlitsmenn- irnir, að vírar togarans hefðu verið höggnir. Fiskur var á þilfari. Skipstjóri togarans taldi sig hafa misst vörpuna við Langanes kl. 1100 sama dag og þá haldið af stað Í áttina að Glettinganesi. Í héraði var eigi talið sannað, að togarinn hefði verið að veiðum í landhelgi, og var honum því aðeins dæmd sekt vegna ólögmæts umbúnaðar veiðar- færa í landhelgi. Hinn 7. nóvember 1967 var gerð tilraun á varðskipinu Óðni til að slæða upp vörpu þá, sem talið var, að togaramenn hefðu höggvið frá togaranum og áður getur, Hinn 7. nóvember 1967 kom toghleri og togvírar upp á kröku og voru teknir um borð í varðskipið. Í poka vörpunnar var nokkuð af fiski, sem byrjaður var að skemmast og einnig Örfáir lifandi fiskar. Dómkvaddir voru menn til að skoða víra þá, er fylgdu toghlerum þeim, sem varðskipið slæddi upp og bera saman við búta af tog- vírum þeim, sem höggnir höfðu verið í athugunarskyni af togvindu fyrrgreinds togara. Skoðunarmenn töldu, að tog- virsbútarnir féllu allvel saman og að meitilför væru áber- andi á öðrum vírnum, en vildu eigi fullyrða, að botnvarpan yrði rakin til fyrrgreinds togara. Síðan voru dómkvaddir þrír yfirskoðunarmenn til að segja álit sitt um ýmis atriði LXKII Efnisskrá Bls. í þessu sambandi. Þessir yfirskoðunarmenn töldu ljóst, að vírar þeir, er hér um ræðir og fylgdu vörpunni, og þeir, er voru á vindu togarans, hefðu upphaflega verið sömu vírarnir. Brotfletir féllu algerlega saman. Þeir töldu úti- lokað, að vírarnir hefðu slitnað, heldur hefðu þeir verið höggnir með eggjárni. Skólastjóri Stýrimannaskólans í Reykjavík markaði á sjóuppdráttum staði togarans sam- kvæmt mælingum varðskipsins og reyndist togarinn þá hafa verið innan fiskveiðimarkanna alllanga stund. Þá setti skólastjórinn út í sjóuppdrátt staðarákvarðanir varð- skipsins reiknaðar með þeirri ónákvæmni í ratsjármæling- um, sem framleiðendur ratsjár viðurkenna, í hag togara- um. Þrátt fyrir þessar mælingar reyndist togarinn á tíma- bilinu frá kl. 1848 til kl. 1913 hafa verið innan fiskveiði- markanna. Þá taldi skólastjórinn, að staður sá, er um- ræddir toghlerar voru slæddir upp á, hefði verið um 0.1 sml. innan fiskveiðimarkanna. Dæmt, að siglingalag og siglingahraði togarans í umrætt sinn og viðbrögð hans við stöðvunarmerkjum varðskipsins, höggför og önnur merki á vírspottum, sem héraðsdómur lét höggva af vírendum svo og höggför og önnur ummerki á togvírum botnvörpu þeirrar, sem varðskipið slæddi upp hinn 7. nóvember 1967, veittu næga sönnun fyrir því, að skipstjóri togarans væri sekur um fiskveiðibrot. Var skipstjóra togarans því dæmd sekt, kr. 500.000.00 til Landhelgissjóðs vegna þessarar háttsemi sinnar og dragstrengir, afli og veiðarfæri togar- ans gerð upptæk til sama sjóðs ...........0000.0....... 825 Fiskverelun. Þrír menn á Kópaskeri gerðu út bát einn á árunum 1962 og 1963 og seldu kaupfélaginu á staðnum aflann. Er upp var gert, kröfðust útgerðarmenn þess, að kaupfélagið greiddi fyrir aflann verð það, sem Verðlagsráð sjávarútvegsins, sbr. lög nr. 97/1961, hefði ákveðið sem lágmarksverð á fiski. Kaupfélagið taldi hins vegar, að þar sem það væri samvinnufélag og útgerðarmennirnir félagar þess, þá yrði að líta svo á samkvæmt ákvæðum samvinnufélagalaganna, að þeir hefðu lagt fiskinn til sölumeðferðar hjá kaupfélag- inu og bæri því einungiis það verð, sem raunverulega hefði fengizt fyrir fiskinn, er hann hafði verið verkaður og seldur úr landi. Dæmt, að ekki væri það í ljós leitt, að skipti aðilanna varðandi umrædda fiskverzlun væri undanþegin ákvæðum laga nr. 97/1961 og bæri kaupfélag- inu því að greiða það lágmarksverð fyrir fiskinn, sem Verðlagsráð sjávarútvegsins hefði ákveðið ................ 999 Efnisskrá LXXIII Fjárnám. Fjárnám til tryggingar dómsskuld staðfest ........ 156, 162, Fyrirtækið FT hafði gert fjárnám í eignum FS til tryggingar dómkröfu. Héraðsdóminum og fjárnáminu var áfrýjað og var dæmt, að FS bæri ekki að greiða FT fyrrgreinda skuld, og var fjárnámið því úr gildi fellt ...................... Hinn 28. maí 1965 lét Þ gera fjárnám í landspildu einni, til tryggingar dómsskuld, og var fjárnámsgerðin þingiýst. Síðan krafðist Þ nauðungaruppboðs á landspildunni, en fyrir uppboðsrétti krafðist S þess, er taldi sig hafa rétt til landspildunnar, að synjað yrði uppboðs. Gekk úrskurður um 'það efni í uppboðsdómi, og var leyft, að uppboðið skyldi fram fara. Úrskurði þessum var skotið til Hæstaréttar, og var þar dæmt, að uppboðið skyldi eigi fram fara, enda kæmi eigi fram í gögnum málsins, að fógeti hefði lýst fjár- námi í landspildu þeirri, er uppboðs var beiðzt á. S krafðist nú, að þinglýsing fjárnámsins yrði afmáð úr veðmálabók- um, Dæmt, að S hefði engin þau gögn fært fram, er hann gæti reist kröfu sína á, og var henni því synjað ........ Við fjárnámsgerð í fógetadómi Keflavíkur var bent á til fjár- náms bifreið eina og bát, er þá var í Grindavík. Fógeti lýsti, að hann gerði fjárnám í bifreiðinni, en frestaði gerðinni, að því er varðaði bátinn, þar sem hann væri eigi staddur inn- an lögsagnarumdæmisins. Gerðarbeiðandi kærði ákvörðun fógeta, en málinu var vísað frá Hæstarétti, þar sem laga- heimild brysti til kæru máls sem þessa .................. Fjárnámsgerð til tryggingar sáttakröfu áfrýjað ásamt sáttinni. Sáttinni var vísað frá Hæstarétti, en hins vegar eigi fjár- námsgerðinni ..............2..0... sn Fjársvik., Maður einn tók sér far með bifreið án þess að hafa fé né mögu- leika á að greiða öÖkugjaldið. Var hann talinn hafa gerzt brotlegur við 248. gr. laga nr. 19/1940 og dæmd refsing. Árið áður hafði honum verið dæmt skilorðsbundið fangelsi Í 5 mánuði fyrir tékkasvik. Var hann talinn hafa rofið skilorð hins fyrra dóms og því dæmd refsing fyrir bæði brotin með hliðsjón af ákvæði 77. gr. almennra hegningar- laga ........0.000.0 nn A hafði tekið bifreið á leigu, en laumaðist frá ökumanni án þess að hafa greitt ökugjald. Var honum dæmd refsing vegna þessa athæfis ...............2.0.0 0... nn S rak fyrirtæki eitt. Greiddi hann kröfuhöfum fyrirtækisins með tékkum, er eigi var innistæða fyrir. Þá tók hann við fyrirframgreiðslum upp í vörur, en afhenti engar vörur. Fyrirtækið varð gjaldþrota og töpuðu viðskiptamenn fé Bls. 505 454 128 1079 1267 200 628 LXXKIV Efnisskrá Bls. því, er þeir höfðu greitt. Var S vegna þessa dæmd refsing, fangelsi 6 mánuðir .........020002 000. nn Tól Fógetagerðir. Sjá fjárnám, innsetningargerð, kyrrsetning, lögbann, lögtak, útburðargerð. Framkrafa. Á árinu 1959 tók G að sér að sjá um pípulagnir í húsi einu hér í borg. Í sambandi við þetta verk þurfti að brjóta niður reykháf í húsinu. Fyrirsvarsmaður G sneri sér til Ó og bað hann að taka að sér að brjóta niður reykháfinn. Ó gaf þau svör, að hann gæti eigi tekið að sér verk þetta, en verið gæti, að starfmenn hans wildu annast það sjálfir, enda vanir slíkri vinnu. Ó spurði síðan tvo starfsmenn sína, hvort þeir vildu vinna verk þetta í næturvinnu. Tóku þeir verkið að sér, og fór Ó með þeim á staðinn. Við niðurbrot reykháfsins varð það óhapp, að hluti hans féll niður, og meiddist annar starfsmanna, V, við það. V krafði þá Ó og G óskipt um bætur vegna slyss þessa. Hinn 24. marz 1964 var dæmt í Hæstarétti, að Ó bæri að greiða bætur til V, en G var hins vegar sýknaður af kröfum V. Var það á því byggt, að eigi væri fyrir hendi það réttarsamband, er veiti V rétt til bóta úr hendi G, þar sem fyrirsvarsmenn G hefðu eigi samið um verkið við þá V og félaga hans. Ó greiddi síðan bætur af hendi til V og krafði G um endurgreiðslu þeirra, Talið var, að Ó hefði einungis tekizt á hendur gegnt G að ráða tvo starfsmenn til rifs á reykháfnum og vísað þeim á tilteknum tíma til vinnustaðar, en hefði undanskilið sig verkstjórn og starfsdrottinsskyldu. Sú vangæzla Ó, að skýra eigi starfsmönnunum frá því, hvernig háttað væri starfsherraábyrgð og verkstjórn, var eigi talin valda því, að hann glataði þeim rétti, að starfsdrottinsábyrgðin skyldi að lokum falla á G. Var dæmt, að G skyldi endurgreiða Ó það fé, sem hann hefði greitt vegna þessa .............. 132 Framsal kröfu. K keypti bifreið af Á og galt að nokkru verð hennar með tveimur „víxlum“, sem S nokkur hafði samþykkt, en „víxl- ar“ þessir voru óútgefnir. Samstundis og á staðnum keypti Á Difreið af J, og runnu nefndir „víxlar“ til hans sem greiðsla. Samþykkjandi „víxlanna“ gat eigi greitt þá á gjalddaga og krafði J þá K um greiðslu fjárins. Talið ljóst, að hvorki Á né J hefðu tekið við nefndum „víxlum“ sem fullnaðargreiðslu á kröfum sínum vegna kaupanna, með tilliti til greiðslugetu samþykkjandans. Eðlilegasti skilningur á framkomu Á væri sá, að hann hefði í verki Efnisskrá LXKV framselt J kröfur sínar á hendur K vegna þess, að „víxl- arnir“ kynnu að reynast óinnheimtanlegir. Var því dæmt, að K bæri að greiða J fjárhæðina ..............0..0...0.. Frávísun. A. Einkamál. a) Frá héraðsdómi. B stefndi M h/f til greiðslu víxils. Stefna var birt fyrir manni einum, er skrifstofu hafði í sama húsi og M h/f. Dæmt, að stefnubirting þessi væri ekki í samræmi við ákvæði 95. gr. laga nr. 85/1936 og málinu því vísað frá dómi. Þessi niður- staða staðfest í Hæstarétti ............00.00.20.0000.0.. 15, Útgerðarmaðurinn S krafði útgerðarmanninn F um greiðslu á andvirði beitu, er hann taldi sig hafa selt F. Málið var talið mjög vanreifað af hendi aðilja. Málið hafði verið rekið fyrir bæjarþingi, en báðir aðiljar ráku útgerð og verzlunar- viðskipti, og var því talið, að samkvæmt ákvæði 200. gr. laga nr. 85/1936 skyldi það rekið fyrir sjó- og verzlunar- dómi. Var hinn áfrýjaði dómur því ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi ...........2..202.0000 0... nn Maður einn krafðist þess af fjármálaráðherra vegna Hagstofu Íslands, að skráð yrði í þjóðskrá ógilding á skírnarsátt- mála hans. Málinu var vísað frá héraðsdómi, samkvæmt ákvæðum TT. gr. laga nr. 85/1936 .......0.000000 0000... Tveir hluthafar í hlutafélagi, þar af annar prókúruhafi félags- ins, stóðu í samningum við lögmanninn Á um, að hann tæki að sér að selja fasteignir hlutafélagsins. Eigi varð þó úr, að lögmaðurinn seldi eignirnar. Málin snerust hins vegar þannig, að annar lögmaður tók við málefnum félags- ins og leysti vandkvæði þess. Á krafði alla hluthafa félags- ins óskipt um greiðslu söluþóknunar. Fram kom, að aðrir hluthafar félagsins en áður voru greindir, höfðu eigi tekið þátt í samningum við lögmanninn Á. Þá var ekkert fram komið um heimildir þeirra tveggja hluthafa, er áður grein- ir, til að bjóða eignir félagsins til sölu, og eigi lá fyrir, hverjir skipuðu stjórn hlutafélagsins á þeim tímum, er hér skiptir máli. Var málið því talið vanreifað og vísað frá héraðsdómi ............000.0.0 0. sn A krafði B um greiðslu víxils. Skjal það, sem víxilkrafan var byggð á, var gefið út af A á hendur heildverzlun einni, hlutafélagi, sem bar nafn B. B ritaði hins vegar persónu- lega nafn sitt sem samþykkjandi víxilsins. Dæmt, að þar sem B hefði eigi verið greiðandi, hafi nafnritun hans sem samþykkjanda verið ógild að víxilrétti samkvæmt 25. gr. Bis. 16 49 92 104 LXXVI Efnisskrá víxillaga nr. 93/1933 og hafi A eigi öðlazt víxilrétt á hend- ur honum. Málið hafði verið rekið sem víxilmál í héraði. Var dæmt, að slíkt væri óheimilt og héraðsdómur þvi ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi .............. 277 Þeir Á og D áttu bát saman og gerðu hann út. Var Á formað- ur á bátnum. Sameign lauk þannig, að D tók bátinn í sínar vörzlur, og hætti Á þá störfum. Samkomulag varð um, að gerðardómur gerði upp viðskipti vegna félagsútgerðar- innar, og skyldi niðurstaða hans vera bindandi. Á krafðist meðal annars greiðslu fyrir vinnu, er hann hefði innt af hendi, áður en sameign þeirra á bátnum hófst. Tók gerðar- dómurinn eigi afstöðu til þeirrar kröfu. Á krafði síðan D um greiðslu fyrrgreindra vinnulauna svo og um skaða- bætur vegna ólögmætrar uppsagnar úr skiprúmi. Dæmt, að verkefni gerðardóms hefði verið að gera upp Öll við- skipti aðilanna vegna félagsútgerðarinnar. Hefði gerðar- dóminum því borið að úrskurða um kröfu Á til bóta fyrir vikningu úr formannsstarfinu. Var því þessari kröfu vísað frá héraðsdómi ..................0..0220 0020 329 V gaf út skuldabréf til R, er skyldi greiðast með fjórum jöfn- um afborgunum. Er nokkurt fé hafði gerið greitt, urðu van- skil af hendi V, og krafði lögmaður R þá V um eftirstöðvar bréfsins. Fékk hann dóm fyrir þeirri kröfu. Síðar kom í ljós, að V hafði skuldað enn eina afborgun, sem eigi hafði verið tekin með í hinu fyrra máli. Stefndi R þá V til greiðslu eftirstöðva bréfsins af nýju. Dæmt, að þar sem R hefði fengið dóm fyrir eftirstöðvum bréfsins, gæti hann eigi krafið eftirstöðvar af nýju samkvæmt bréfinu. Var málinu því vísað frá héraðsdómi með vísan til 196, gr. laga nr. 85/1936. Sératkvæði .................0.0.... 411 Í skaðabótamáli einu sótti stefndi í héraði þing við þingfest- ingu og fékk frest til greinargerðar, en sótti eigi þing frá þvi. Lagði stefnandi þá málið í dóm. Héraðsdómarinn vís- aði málinu frá dómi vegna vanreifunar. Þessi málsúrslit voru staðfest í Hæstarétti ...............00............ 462 J ritaði sem ábekingur á víxil, sem útgerðarfélag eitt sam- þykkti og seldur var í banka í sambandi við útgerð báts- ins. Bátur þessi var síðan seldur A, sem meðal annars tók að sér að greiða fyrrgreinda víxilskuld. A greiddi ekki víxilinn, og varð J að greiða hann og fékk framsal kröf- unnar frá bankanum. Krafði hann A um endurgreiðslu þessa fjár. A taldi sig hins vegar eiga rétt til afsláttar á kaupverði bátsins sem víxilskuldinni næmi, vegna ýmissa galla og vanefnda á samningum. Dæmt, að eigi væru nægi- leg gögn fyrir hendi, er veittu vitneskju um, hvernig reikn- ingar stæðu milli seljenda bátsins og A og ekki væri ljóst Efnisskrá LXXVII um ýms skipti þeirra. Væri því varhugavert að staðhæfa, hvort, og ef því væri að skipta þá að hve miklu leyti. Á væri skyldugur til að standa við það ákvæði kaupsamn- ingsins, að greiða fyrrgreindan víxil. Af þessu leiddi, að ekki yrði fullyrt að svo komnu, að J hefði með greiðslu víxilsins innt af hendi framlag fjár, er hann gæti fram- krafið Á um. Var héraðsdómur og meðferð máls í héraði því ómerkt og málinu vísað frá héraðsdómi ............ Máli vísað frá héraðsdómi vegna vanreifunar og sá úrskurður staðfestur af Hæstarétti ................................ Mál um umferðarrétt yfir land, sem dæmt hafði verið af vett- vangsdómi, eigi talið bera undir dómstóla að svo stöddu, heldur yfirlandsskiptanefnd ..............0........ 0... K krafði aðila um skaðabætur. Héraðsdómari vísaði málinu frá dómi, þar sem málatilbúnaður K og kröfur allar væru óskýr- ar og á reiki. Þá hefði K eigi sinnt leiðbeiningum dómara. Ljóst væri, að K væri naumast hæfur til að flytja mál sitt sjálfur. Þessi niðurstaða héraðsdóms var staðfest af Hæstarétti ....................0.0 2000 Þeir F og J gerðu með sér viðskiptasamning. Skömmu siðar varð J gjaldþrota. F, einn af kröfuhöfum í þrotabú J, krafðist þess, að viðskiptasamkomulagi þeirra J og K yrði riftað og höfðað yrði mál til riftunar. Leitað var eftir heimildum til að höfða slíkt mál á skiptafundi í búinu, en heimild, sem F fékk þar, eigi skýr og skilyrt. Af þessum sökum m. a. var málinu vísað frá dómi í héraði. Frávis- unardómurinn var staðfestur í Hæstarétti með þeirri at- hugasemd, að auglýsing um skiptafundinn, þar sem taka skyldi ákvörðun um aðild þrotabúsins að riftunarmálinu, hafi ekki verið skýr um það efni, né birt á lögmæltan hátt, er um svo mikilvæga ráðstöfun væri að tefla, sbr. 3. gr. laga nr. 64/1943, enda hafi lánarðrottnum eigi verið sendar tilkynningar ............2.00000 000 1186, b) Frá Hæstarétti. A skaut héraðsdómi til Hæstaréttar svo og fjárnámi, er fram- kvæmt hafði verið til tryggingar dæmdum kröfum. Að því er dóminn varðaði, var áfrýjunarfrestur liðinn, en áfrýj- unarleyfis eigi aflað, og var málinu að því leyti vísað frá Hæstarétti. Hin áfrýjaða fjárnámsgerð var hins vegar eigi haldin neinum göllum, og var hún staðfest .......... Deila reis um, hverjir skyldu hljóta uppboðsandvirði fasteignar einnar, er seld hafði verið á nauðungaruppboði og úrskurð- aði uppboðsdómur um málsefni. Úrskurður uppboðsdóms var kærður, Dæmt, að lagaheimild brysti til að kæra mál þetta til Hæstaréttar, samkvæmt d-lið 4. tl. 21. gr. laga Bls. ö49 676 134 972 1197 LEXXVIII Efnisskrá Bls. nr. 57/1962, og var málinu vísað frá Hæstarétti .......... 416 Verzlunin B höfðaði mál gegn ÞH til greiðslu skuldar vegna matvælakaupa til útgerðar skips og svo ÞÞ til að þola sjó- veðrétt í skipinu, en hann var talinn eigandi skipsins. Stefndu sóttu ekki þing í héraði, og var því krafan dæmd eftir kröfum B. Skipið var selt á nauðungaruppboði 8. desember 1966 og varð L hæstbjóðandi og krafðist þess, að skipið yrði lagt sér út sem ófullnægðum veðhafa. Áfrýjaði L framangreindu máli og stefndi B og ÞH og krafðist þess, að niður yrði felldur sjóveðréttur í skipinu. Fram kom að ÞH var þinglesinn eigandi bátsins. Hins vegar var því lýst yfir af hendi aðilja, að á þeim tíma, sem mál þetta hefði verið höfðað í héraði, hefði ÞÞ verið eigandi og útgerðarmaður bátsins. ÞÞ sótti þing Hæstaréttar, er málið var munnlega flutt. Málinu var ekki áfrýjað, að því er varðaði ÞÞ, og var dæmi, að þingsókn hans að liðnum áfrýjunarfresti og án áfrýjunarleyfis skinti Þar engu um. Var málinu bví vísað frá Hæstarétti ...... 492 Vélstjórinn G höfðaði má! gegn útgerðarmanninum ÞH til greiðslu eftirstöðva aflahlutar og kaups, svo og ÞÞ til að þola sjóveðrétt í bát þeim, er G hafði unnið við, en ÞÞ var talinn eigandi bátsins. Í héraði sóttu þeir ÞÞ og ÞH eigi þing, og var málið dæmt eftir kröfum G. Báturinn var seldur á nauðungaruppboði 8. desember 1968, og varð L hæstbjóðandi í bátinn. Áfrýjaði hann málinu til Hæsta- réttar og stefndi þeim G og H og krafðist þess, að sjó- veðréttur í bátnum væri niður felldur. Fram kom, að ÞH var enn þinglesinn eigandi bátsins, en því var lýst yfir af hendi aðila, að er mál var höfðað í héraði, hefði ÞÞ verið eigandi bátsins og útgerðarmaður. Málinu var ekki áfrýjað að bví er varðaði ÞH. Dæmt, að þingsókn af hans hendi að liðnum áfrýjunarfresti og án áfrýjunarleyfis breytti þar engu um. Var málinu því vísað frá Hæsarétti 495 Gagnáfrýjandi máls hafði eigi gagnáfrýjað málinu á þeim þriggia vikna fresti, sem um ræðir í 3. mgr. 20. gr. laga nr. 57/1962 og eigi aflað sér áfrýjunarleyfis. Var gagnsök hans því vísað frá Hæstarétti ..................0....... 549 Í máli einu í héraði var um það deilt, hvort vitnaleiðslur skyldu fram fara eða ekki, og gekk úrskurður þess efnis, að vitnaleiðsla skyldi fara fram. Úrskurður þessi var kærður til Hæstaréttar. Dæmt, að úrskurður héraðsdómara um synjun á frestun vitnaleiðslu sæti ekki kærumeðferð, og var málinu því vísað frá Hæstarétti ................ 791 Kærður var til Hæstaréttar úrskurður héraðsdóms um synjun frests. Málinu var vísað frá Hæstarétti, þar sem lagaheim- ild brysti til að kæra slík mál ...............000.000.... 925 Efnisskrá LXXTX Bls. Við fjárnámsgerð í fógetarétti Keflavíkur var bent á til fjár- náms bifreið eina og skip, er statt var í Grindavík. Fógeti lýsti því, að hann gerði fjárnám í bifreiðinni, en frestaði gerðinni að því er bátinn varðaði, þar sem hann væri ekki staddur innan lögsagnarumdæmis hans. Gerðarbeiðandi kærði ákvörðun dómara, en kærunni var vísað frá Hæsta- rétti, þar sem lagaheimild brysti til að kæra mál sem þessi 1079 Héraðsdómur í máli einu var kveðinn upp 11. júlí 1968. Málinu var áfrýjað með stefnu 23. september 1968, en gagnáfrýjað með stefnu 18. október 1968. Þar sem meira en þrír mán- uðir voru liðnir frá uppsögu héraðsdóms, er gagnáfrýjunar- stefnan var gefin út, og áfrýjunarleyfis ekki aflað og lið- inn frestur samkvæmt 3. mgr. 20. gr. laga nr. 57/1962, var gagnsökinni vísað frá Hæstarétti ........................ 1226 Hin: 6. desember 1946 sanvþykkti lögmaður K sem lögráða- maður E, að greiða P skuld, svo og vexti og kostnað. Eigi var staðið í skilum með greiðslu fjárins samkvæmt sáttinni og lét P því gera fjárnám til tryggingar sáttakröfunum hinn 11. nóvember 1967. E áfrýjaði nú sáttinni og fjár- náminu. Dæmt, að dómssátt sú, er í málinu fjallar, væri gerð samkvæmt skriflegu samkomulagi umboðsmanna málsaðilja. Var talið, að eigi yrði séð, að héraðsdómari hefði á nokkurn hátt lagt dóm á gildi sáttarinnar, og brysti því lagaheimild til áfrýjunar hennar, og var málinu vísað frá Hæstarétti. Hins vegar var ekki talið, að fram hefðu komið nein þau gögn, er leiddi til frávísunar málsins, að því er varðaði fjárnámsgerðina .................... 267, 1269 B. Opinber mál. Í máli, þar sem þess var krafizt, að maður yrði sviptur sjálf- ræði, kom fram sú krafa, að ónafngreindir læknar frá geðsjúkrahúsi, þar sem maðurinn hafði verið til rann- sóknar, kæmu fyrir dóm. Sú krafa var eigi talin dómhæf og því vísað frá héraðsdómi .............0.00.00..00. 0. 312 D var grunaður um ölvun við akstur. Fór lögreglurannsókn fram vegna þess dagana 24. og 25. ágúst 1967. 22. septem- ber 1967 kom D fyrir sakadóm, og voru honum kynnt gögn málsins, en eigi prófaður. Hinn 25. sama mánaðar kom lögregluvarðstjóri fyrir dóm og staðfesti skýrslu sína. Gögn málsins voru síðan send saksóknara ríkisins 26. september 1967, en saksóknari ríkisins gaf út ákæru á hendur Ð hinn 4. október 1967 án þess að frekari rannsókn hefði farið fram. Gekk síðan dómur í málinu. Eftir að héraðsdómur var genginn, voru háð dómpróf í málinu að tilhlutan saksóknara ríkisins og sjö vitni dómprófuð og heitfest. Þá kom fram í málinu, að blóðsýnishorn það, er LXXK Efnisskrá Ris, tekið var úr D, var merkt VM-35, en samkvæmt vottorði stofnunar þeirrar, er rannsakaði blóðið, er það talið VM-38. Engin skýring var gefin á þessu ósamræmi. Dæmt, að ákæra í málinu væri ekki reist á rannsókn, sem fullnægði skilyrðum til málshöfðunar, sbr. 1. mgr. 150. gr. laga nr. 83/1961. Var héraðsdómurinn ómerktur og ákærunni því vísað frá héraðsdómi ............22000 00. ss 465 Frelsissvipting. Sjá gæzluvarðhald. Fyrning. Í héraði var því eigi hreyft í máli, að krafa stefnanda kynni að vera fallin niður fyrir fyrningu. Þessi málsástæða var hins vegar höfð uppi í Hæstarétti, en eigi talin koma þar til álita ............20202 0000 165 G varð fyrir slysi um borð í togara 11. september 1962. Höfð- aði hann mál til heimtu bóta á hendur B, eiganda togarans, 2. september 1964. Með stefnu, birtri 28. febrúar 1968, höfð- aði hann framhaldssök í málinu og jók mjög kröfur sínar. Dæmt, að samkvæmt 13. gr. laga nr. 56/1914, sem voru í gildi, þegar slysið varð, væri ábyrgð skipseiganda tak- mörkuð við skipið sjálft. Stefna í framhaldssök var hins vegar birt eftir að skipið hafði verið selt úr landi til nið- urrifs 17, júlí 1967. Sjóveðréttur fyrir framhaldskröfunni var þá fallinn niður fyrir fyrningu samkvæmt 251. gr. siglingalaganna. Þar sem þessi sjóveðréttarkrafa hvíldi eigi lengur á skipinu, er sala fór fram, voru skilyrði 241. gr. sömu laga um stofnun sjálfsskuldarábyrgðar aðaláfrýjanda eigi fyrir hendi. Samkvæmt þessu var krafa G í framhalds- sök talin fallin niður fyrir fyrningu. Hins vegar var B samkvæmt sömu lagagrein talinn sjálfskuldaraðili að rétt- mætum kröfum í frumsök, enda þótt sjóveðréttur félli að sjálfsögðu niður við niðurrif skipsins .................. 1034 Gagnaðflun. Hæstiréttur leggur fyrir Læknaráð að láta í té álitsgerð um, hvort bótakrefjandi í skaðabótamáli hafi orðið fyrir varan- legri örorku af völdum slyss, og hverju sú varanlega ör- orka næmi, ef því væri að skipta .........000000..0.0.... 14 Úrskurðað, að aðiljum máls fyrir Hæstarétti skuli gefast kostur á að afla frekari gagna um kröfu ......0.0000000... 439, 627 Geðrannsókn. Sakadómur úrskurðaði, að sakaður maður skyldi sæta því, að sérfræðingur í geðsjúkdómum rannsakaði geðheilsu hans og sakhæfi. Hinn sakaði maður kærði úrskurðinn, sem var Efnisskrá LXXXI staðfestur .........22.000000000 nr 1, Læknir gefur álit um geðheilbrigði sakaðra manna .... 628, Sálfræðingur lætur í té álitsgerð um geðheilbrigði sakaðs MANNS ......2.. 0 Gjaldþrot. Sjá þrotabú. Gerðardómur. Þeir Á og D áttu saman bát einn og gerðu hann út saman. Var Á formaður á bátnum. Félagsútgerð þessari lauk þannig, að D tók bátinn í sínar vörzlur, og hætti Á þá formanns- starfi. Aðilar gerðu með sér gerðardómssamning, þar sem ákveðið var, að gerðardómur skyldi gera upp öll við- skipti vegna félagsútgerðarinnar og niðurstaða gerðardóms- ins vera bindandi. Fyrir gerðardómnum kom Á fram með þá kröfu, að hann ætti fé vegna vinnu við bátinn, áður en félagsútgerðin hófst. Gerðardómurinn tók eigi afstöðu til þessarar kröfu. Á krafði nú D um greiðslu fyrrgreindra vinnulauna svo og skaðabóta vegna ólögmætrar uppsagnar á formannsstarfanum. Dæmt, að D bæri að greiða Á vinnu- launakröfuna, en hins vegar var vísað frá héraðsdómi skaða- bótakröfunni, enda hefði gerðardóminum verið falið að gera upp öll viðskipti aðiljanna vegna félagsútgerðarinnar Gjafsókn. Gjafvörn. Nemandi, er krefur um bætur vegna slyss í skóla, fær gjaf- sókn fyrir Hæstarétti ...............2..0000 0000... Kona, er krafði um lífeyrisgreiðslur úr hendi fyrrverandi eiginmanns síns, fær gjafsókn fyrir Hæstarétti .......... Bótakrefjandi í skaðabótamáli fær gjafsókn í héraði ........ Stefndi í landamerkjamáli fær gjafvörn í héraði og fyrir Hæstarétti ............0.......... 000 Aðiljar máls til heimtu slysabóta vegna vinnuslyss fá gjafvörn í héraði. Tjónþoli fær gjafvörn fyrir Hæstarétti ........ Áfrýjandi máls til heimtu bóta vegna röntgenbruna fær gjaf- sókn í héraði og fyrir Hæstarétti ........................ Bótakrefjandi í máli til heimtu bóta vegna vinnuslyss fær gjafsókn í héraði .............0..2..000 0200. Gæaluvarðhald. Sakaður maður var við upphaf rannsóknar úrskurðaður í allt að 30 daga gæzluvarðhald. Fyrir lok þess tíma var gæzlu- varðhaldsvistin framlengd um allt að 5 vikur. Hinn sakaði maður kærði úrskurð þennan, sem var staðfestur .... 1, Gæzluvarðhaldsvist sakaðra manna komi til frádráttar dæmdri refsingu þeirra ...........000000000 000. 628, 654, 329 356 407 440 762 951 1105 1251 876 LXXKII Efnisskrá Hafning máls. Mál hafið að kröfu áfrýjanda ..........20000.000e ven... 1207 Hefð. Hluti Keflavíkurbæjar hafði risið á landi, sem taldist óskipt til jarða nokkurra manna. Hlutar þessa lands höfðu fyrr meir verið seldir á erfðaleigu, m. a. undir þurrkreiti og til túnræktunar. Var erfðaleigutökum veitt heimild til að framselja erfðaleiguréttinn til erfðaleiguskika í heild, en venjulega eigi til hluta þeirra. Er byggð óx þarna, leyfðu landeigendur þó erfðaleigutökum að skipta erfðaleigulönd- um með því skilyrði, að erfðaleigan félli niður og landið félli aftur til landeigenda. Þá varð þess þörf að taka land undir skóla, ráðhús, leikvelli og fleira. Keypti Keflavíkur- kaupstaður í því skyni erfðaleiguskika af erfðaleiguhöfum og tók jafnframt svæði úr óskiptu og óleigðu landi land- eigenda, bæði til gerðar íþróttavallar og skrúðgarða. Þessar aðgerðir réttlætti kaupstaðurinn með því, að hið tekna land væri nauðsynlegt til almenrra þarfa, eigi síður en götur í bænum. Dæmt, að Keflavíkurkaupstað hefði verið rétt eftir skipulagsreglum að taka eignarnámi land innan bæj- armarka kaupstaðarins til almennra mannvirkja. Við ákvörðun eignarnámsbóta fyrir slíkt land, sem numið hefði verið frá landeigendum, hefði verið rétt að taka tillit til verðaukningar þeirrar, sem gerð almannamannvirkja hefði í för með sér á landi því, sem landeigendur héldu eftir. Hald kaupstaðarins á tæpum hektara lands til skrúð- garðs var talið hafa skapað hefðarrétt á því landi. Þá hefði hald kaupstaðarins á öðrum landskikum, sem um var rætt í málinu, og hann var eigi krafinn um leigugjald fyrir fyrr en á árinu 1966, skapað honum eignarhefð, ef það hefði staðið hefðartímann fullan. Af því leiddi, að kaupstaðnum yrði eigi dæmt að greiða landeigendum leigu fram til þingfestingarðdags í málinu 24. september 1964, sbr. 5. gr. laga nr. 46/1905, en málið var upphaflega höfðað hinn 17. apríl 1962, en eigi við þann dag miðað, þar sem málið hefði eigi verið rekið með hæfilegum hraða. Var Keflavíkurkaupstaður því sýknaður af kröfum landeigenda um leigugjalð ............020.. 0... 382 Heilbrigðissamþykkt. Sjá nágrenni. Heimvísun. A. Einkamál. G, sem þjáðist af útbrotum, var til röntgenmeðferðar í Rönt- Efnisskrá LXXKIII Bls. genstofunni í Reykjavík og síðar Röntgendeild Landspítala Íslands. Taldi hann sig hafa orðið fyrir heilsutjóni af völdum röntgenbruna og stefndi ríkissjóði til greiðslu bóta. Dæmt, að málið væri mjög vanreifað af hendi málsaðilja og gagnaðflun ábótavant. Var hinn áfrýjaði dómur því ómerktur og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og uppsögu dóms af nýju .........00000000.0.. 1105 Á nauðungaruppboði varð E hæstbjóðandi í bát einn, og krafðist hann þess, að báturinn yrði lagður honum út sem ófull- nægðum veðhafa, og var boð hans samþykkt. B taldi sig eiga línuvindu, sem var í bátnum og krafði E um andvirði hennar. Eigi kom fram í málinu, hvenær boð E í bátinn var samþykkt, né hvenær B lýsti eignarrétti sínum til línuvindu þeirrar, er um var deilt. Þá var eigi upplýst í málinu, hvenær E hefði veitt bátnum móttöku, og ekki hafði heldur verið aflað aðiljaskýrslna fyrirsvarsmanna aðilja. Var málið því talið vanreifað og héraðsdómurinn ómerktur og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsálagn- ingar af NýÝjU ........0.000.2 000. 00 nn 1i78 B. Opinber mál. Dómur í refsimáli vegna skattsvika og meintrar bókhalds- óreiðu var ómerktur og málinu vísað heim í hérað til lög- legrar meðferðar og dómsuppsögu af nýju, þar sem hér- aðsdóm bæri að dæma með sérfróðum sarmdómendum, sbr. 4. mgr. 5. gr. laga nr. 82/1961, enda beri dómi að kanna sjálfstætt og meta sakarairiði, þótt skattstjórnvöld hafi bar áður um fjallað ................200 0000. 533 Í opinberu máli vegna meintrar bókhaldsóreiðu og undandráttar tollvörugjalds var héraðsdómur kveðinn upp af einum sakadómara. Dæmt, að héraðsdómari hefði átt að fara með málið ásamt sérfróðum samdómendum, sbr. 4. mgr. 5. gr. og 210. gr. laga nr. 80/1961, og var hinn áfrýjaði dómur því ómerktur og málinu vísað heim í hérað til lög- legrar meðferðar og dómsuppsögu af nýju .............. 59 = Hjónaband. Sjá hjónavígsla. Hjónavígsla. Á árinu 1962 hugðust K og I ganga í hjónaband. Öfluðu þau sér leyfis um undanþágu frá lýsingu og að þau mætti gefa saman í heimahúsum af hverjum þeim presti, er þau þar til kysu, en (þjónandi prestum þjóðkirkjunnar væri einum heimilt að framkvæma hjónavígsluna svo og löggiltum prestum eða forstöðumönnum annarra hérlendra trúfélaga. Hinn 15. september 1962 vígði Björn Magnússon, prófessor LXXKIV Efnisskrá Bls. við Guðfræðideild Háskóla Íslands aðilja. Hinn 16. janúar 1963 gerðu aðiljar með sér kaupmála. Síðla árs 1963 slitu Þau samvistum, og hinn 25. marz 1964 veitti dómsmálaráð- herra þeim leyfi til skilnaðar að borði og sæng. Fór síðan fram uppskrift á búi þeirra. Af hendi I var krafizt opin- berra skipta á búinu, en því var mótmælt af hendi K, þar sem engin heimild væri til slíks. Þau aðiljarnir hefðu aldrei verið gefin saman í lögmætt hjónaband, þar sem óbær vígslumaður, sem eigi hafi haft til þess þjóðfélagsvald, hefði gefið þau saman, og |því hafi eigi verið stofnað til hjúskapar að lögum. Nokkur könnun fór fram á því, hvort Prestvígðir menn, sem eigi hefðu sóknarprestsembætti á hendi, hefðu framkvæmt hjónavígslur á undanförnum ár- um, og kom fram, að svo Var í verulegum mæli. Dæmt, að alkunna væri, að slíkar vígslur hefðu verið taldar hafa sömu þýðingu að lögum og vígslur, sem þjónandi sóknar- prestar hefðu framkvæmt og enginn greinarmunur á þeim gerður við búskipti. Það væri því venjuhelguð íslenzk rétt- arregla, að menn, sem prestvígðir hefðu verið í þjóðkirkj- unni, þótt eigi væru þjónandi sóknarprestar, gætu löglega gefið saman hjónaefni. Samkvæmt því var dæmt, að hjóna- band aðilja frá 15. september 1962 væri lögmætt, og bæri því að taka bú þeirra til opinberra skipta samkvæmt 7. kafla laga nr. 20/1923 og 6. kafla laga nr. 3/1878, Sér- atkvæði .......00..0..... 0. 428 Hjúskapur. Sjá hjónavígsla. Hlutafélög. Hluthafi í hlutafélagi einu krafðist þess af stjórn félagsins, að hann fengi aðgang að bókum þess og skjölum. Félagið synjaði þessa og krafðist hluthafinn þá innsetningar í bækur og skjöl félagsins. Innsetningar var synjað, þar sem eigi var talið, að það bæri undir fógetadóm að veita hluthafa aðgang að bókhaldsgögnum hlutafélagsins .... 315 Hlutdeild. Sökuðum mönnum um skírlífisbrot dæmd refsing fyrir hlut- deild í broti hvors annars ..........20.00.. 00... 628 Iðnaður. Félag ísl, kjötiðnaðarmanna lét leggja lögbann við því, að E, sem var matreiðslumaður að iðn og framkvæmdastjóri matvöruverzlunarinnar M, ynni að framleiðslu hráunn- innar kjötvöru. Í 2. gr. laga nr. 70/1954 segir, að heimilt skuli stéttarfélögum o. fl. að leita úrskurðar Félagsdóms Efnisskrá LXKXKV Bls. um það, hvort starfsemi falli undir 1. og 2. kafla laga um iðju og iðnað, svo og um það til hverrar löggiltrar iðn- greinar hún taki. Mál það, sem hér er fjallað um, var því talið bera undir Félagsdóm samkvæmt 2. gr. laga nr. 70/ 1954, skýrðri eftir eðlisrökum og samræmis. Þar sem málið hafði ekki verið borið undir Félagsdóm, sbr. 117. gr. laga nr. 85/1936, var lögbannsgerðin og dómur í staðfestingar- málinu felldur úr gildi .................0000 00... . 1155 Innsetningargerðir. Hluthafi í hlutafélagi einu krafðist þess af stjórn félagsins, að hann fengi aðgang að bókum þess og skjölum. Félagið synjaði þess, og krafðist hluthafinn þá innsetningar í bækur og skjöl félagsins. Innsetningar var synjað, þar sem eigi var talið, að það bæri undir fógetaðóm að veita hlut- hafa aðgang að bókhaldsgögnum hlutafélagsins ........ 315 Þau A og B höfðu tekið upp sambúð. Meðan á sambúð þeirra stóð, keypti A bifreið og skráði hana á nafn B. Er sambúð þeirra sleit, afhenti A B lykla bifreiðarinnar. Þá málaði A mynd eina af B. Var myndin í vörzlum B. A krafðist nú Þess, að honum yrði afhent nefnd bifreið og málverkið með innsetningargerð. Dæmt, að þar sem bifreiðin væri skráð á nafn B og óljóst væri, hvort þeirra væri raun- verulegur eigandi hennar, væri synjað um innsetningu í bifreiðina. Að því er málverkið varðaði, kom fram, að A hafði haft málverkið til sölu á sölusýningu, er hann hélt, og þar sem B leiddi engar sönnur að því, að A hefði gefið henni málverkið, var dæmt, að A ætti rétt á að fá það afhent með innsetningargerð ...........0..0...0. 0 591 Hinn 30. apríl 1963 gerði T leigusamning um iðnaðarhúsnæði í húsi H. Hinn 19. júlí 1965 gerði T kaupsamning við Ö, þar sem hann skuldbatt sig til að selja Ö nokkrar vélar, er þar voru taldar, svo og firmaheiti. Þar sem greiðsla fór eigi fram um leið, áskildi T sér eignarrétt að vélum þeim, sem um var fjallað í kaupsamningnum. Tók Ö síðan við húsnæði því, er T hafði haft á leigu og rak þar áfram sams konar fyrirtæki og T hafði rekið. Í ágústmánuði 1966 gerði Ö kaupsamning við H, þar sem hann seldi honum ýmsar vélar og tæki, þ. á m. nokkuð af vélum og tækjum, er um var rætt í kaupsamningi þeirra T og Ö og T hafði áskilið sér eignarrétt að. Ö stóð ekki í skilum við T um greiðslu gjalds þess, er hann skyldi inna af hendi samkvæmt fyrr- greindum kaupsamningi. Höfðaði T þá mál til heimtu fjárins og viðurkenningar á eignarrétti sínum í vélunum. Lauk því máli svo, að Ö var dæmdur til að greiða eftir- LKXKVI Efnisskrá Bls. stöðvar kaupverðsins, en kröfunni um viðurkenningu á eignarrétti var vísað frá dómi, þar sem málið var rekið samkvæmt XVII. kafla laga nr. 85/1936. Krafðist T þess síðan, að hann yrði með beinni fógetagerð settur inn í umráð véla þeirra, er í kaupsamningnum við Ö greindi og nú voru í vörzlum H og H taldi sig eiga samkvæmt kaupsamningi sínum við Ö. Eftir að úrskurður gekk í héraði um mál þetta, var krafa T á hendur H seld á nauð- ungaruppboði, og keypti lögmaður einn kröfuna og tók við aðild málsins. Í málinu kom fram, að fyrirsvarsmönnum H var kunnugt um efni samnings þeirra T og Ö um kaup véla þeirra, er að framan hefur verið getið. Dæmt var, að eigi væru rök að því leidd, að T mundi fá meira verðmæti úr hendi Ö en honum bar samkvæmt samningum þeirra, þótt hann fengi umráð munanna. Samkvæmt því var leyft, að innsetningargerðin skyldi fram fara .............0...... 941 Ítrekun. A var hinn 13. júlí 1966 dæmt skilorðsbundið fangelsi 5 mánuði fyrir tékkasvik. Hinn 8. september 1967 var hann dæmdur fyrir ökugjaldssvik, og var refsing nú ákveðin fyrir bæði brotin með hliðsjón af 77. gr. almennra hegningarlaga .. 200 P ók bifreið sinni án ökuréttinda um götur Vestmannaeyja- kaupstaðar. Var honum dæmd refsing vegna þessa, 45 daga varðhald, en hér var um ítrekunarbrot að ræða .... 460 Hinn 1. ágúst 1967 tóku löggæzlumenn G, er hann ók bifreið sinni, og töldu hann ölvaðan. Við rannsókn reyndust „redu- cerandi“ efni í blóði hans, er samsvara 0.96% af vínanda, en hann hafði hinn 10. júní 1961 verið dæmdur fyrir ölvun við akstur, en hinn 22. febrúar 1966 hafði varðhaldsrefs- ingu verið með náðun breytt í sekt, er hann greiddi hinn 24, maí s. á. Þessi gamli dómur var talinn hafa ítrekunar- áhrif, Var G dæmt varðhald 10 daga og sviptur ökuleyfi ævilangt ........00202000.. 20 1182 Kaup og sala. Byggingameistarinn H byggði fjölbýlishús hér í borg og seldi K þar íbúð með afsali 29. maí 1967, og er tekið fram í afsali, að íbúðinni fylgi „sér hitalögn“. Er K var fluttur í íbúðina, kom í ljós, að lögn fyrir heitt vatn í baði og eldhúsi var sameiginleg með annarri íbúð í húsinu. K vildi eigi una þessu og krafði H um bætur á árinu 1960. Fékk hann dómkvadda tvo sérfróða menn til að segja álit sitt um þetta atriði og hvað kosta mundi úr að bæta. Hinir dómkvöddu menn töldu, að það væri eigi sérhitalögn, þar sem krana- vatn væri sameiginlegt. Þá skiluðu þeir álitsgerð um, hvað Efnisskrá LXXXVII Bls. kosta mundi úr að bæta. Dæmt, að K hefði mátt treysta því, að heitt vatn til hitunar og nota í íbúðinni væri eigi sameiginlegt með öðrum íbúðum hússins, og þar sem þessa hefði verið gætt, bæri H að greiða bætur vegna þessa, svo sem hinir dómkvöddu menn höfðu metið. K krafði einnig um bætur vegna galla, er hann taldi vera á íbúðinni. Í ljós kom, að gaili þessi hafði komið í ljós á árinu 1958, en eigi undan honum kvartað fyrr en á árinu 1960. Samkvæmt því og undirstöðurökum ákvæða 52. gr. laga nr. 39/1952 var talið, að þessi kvörtun hefði of seint fram komið og H sýknaður af bótakröfu vegna þessa .....0.0000..000.. 319 Seint á árinu 1964 keypti G af S íbúðarhús úr timbri á stein- steyptum kjallara. Flutti G í húsið í febrúarmánuði 1965. Um miðjan október 1965 kom fram leki í kjallara. Dóm- hvaddir voru menn til að meta, hvað kosta mundi úr að bæta. Er kom fram á veturinn, kom í ljós, að húsið var mjög kalt og illa einangrað. Voru enn dómkvaddir menn til að kanna það atriði og segja álit sitt á, hvað kosta mundi úr að bæta. Töldu hinir dómkvöddu menn, að einangrun væri mjög ófullkomin og kosta mundi verulegt fé úr að bæta. Krafði G nú S um bætur vegna þessa. Dómkvaddir yfirmatsmenn töldu, að húsið væri illa einangrað og yfir- leitt mætti segja, að það væri óvandað. Fram kom, að S hafði reist húsið árið 1955 og búið þar sjálfur um 10 ára skeið. Var talið sannað, að honum hefði verið kunnugt um einangrunarskort að nokkru og vitað um leka. Var dæmt, að S bæri að greiða G nokkrar bætur vegna þessa, en að því er varðaði þá galla, sem ljósir máttu hverjum, er húsið skoðaði, voru eigi dæmdar bætur .........00000.0.0.0000. 138 H seldi T gamla bifreið. Eftir að T hafði tekið við bifreiðinni komu fram á henni verulegir gallar. Meðal annars stöfuðu gallarnir af því, að hreyfill bifreiðarinnar var mjög slit- inn. Dæmt, að H bæri að greiða T nokkrar bætur vegna þessa, þar sem um leynda galla hefði verið að ræða á hreyfli bifreiðarinnar ............200.00 0. en nn 990 Bifreiðaverzlunin G seldi H bifreið. Er bifreiðin var flutt hingað til lands, skemmdist hún af sjótjóni. H tók samt við bif- reiðinni og samdi svo um við G, að hann mundi sjálfur gera upp bætur vegna sjótjónsins við vátryggingafélag það, er selt hafði G flutningatryggingu. Nokkru síðar krafði G um greiðslu eftirstöðva kaupverðsins. H synjaði greiðslu og krafðist auk þess skaðabóta, þar sem leyndir gailar hefðu verið á bifreiðinni, er hann tók við henni. Dóm- kvaddir menn töldu, að eigi hefði verið um að ræða leynda galla á bifreiðinni, og sérfróðir samdómendur féllust á þá skoðun í meginatriðum. Var því dæmt, að H bæri að greiða LXXKVIII Efnisskrá G eftirstöðvar kaupverðsins, en hins vegar var G sýknaður af skaðabótakröfu H .................200000 000. 0n 1014 Á árinu 1965 seldi A bifreið sína kaupandanum Ó. Í afsali er bifreiðin talin af árgerð 1964, en fram kom, að bifreiðin var skráð hér á landi 30. júlí 1963. Á afsalsdegi sýndi vegmælir bifreiðarinnar 14.400 ekna km. Dómkvaddir sér- fróðir menn töldu, að bifreiðinni hefði verið ekið a. m. k. 35.000 km., er kaupin fóru fram. Ó krafði A um bætur, bæði vegna þess, að bifreiðin væri mun slitnari en hann hefði mátt treysta og auk þess af annarri árgerð. Fram kom, að bifreiðin var að vísu smíðuð árið 1963, en í við- skiptum ætið talin árgerð 1964. Var því dæmt, að Ó gæti eigi átt rétt á bótum vegna þess. Hins vegar var talið, að Ó hefði mátt treysta því, að bifreiðinni væri eigi ekið meira heldur en vegmælir hennar sýndi, enda hefði A tjáð honum, að bifreiðinni hefði verið mjög lítið ekið. Var A dæmt að greiða Ó nokkrar bætur vegna þessa .......... 1123 Kaupgjald. Sjá vinnulaun. Kjörbörn. Þeir L og V tóku að sér að ritstýra riti, er gefa skyldi út og í væru æviágrip lækna á Íslandi. Til að afla gagna, sendu þeir læknum eyðublöð, er þeir óskuðu, að útfyllt yrðu, og yrði þar meðal annars getið barna og ef um kjörbörn væri að ræða, hverjir væru foreldrar þeirra. Læknirinn H, er ættleitt hafði barn, skráði á fyrrgreint eyðublað, að barnið væri kjörbarn, en gat þess eigi, hverjir væru for- eldrar þess. Þeir L og V öfluðu sér þá vitneskju um þessi atriði í þjóðskránni. H fékk þá lagt lögbann við því, að upplýsingar um foreldra barnsins yrðu birtar í ritinu. Dæmt, að samkvæmt grunnreglum laga um þagnarvernd einkalífs, ætti H rétt á því, að nöfn foreldra kjörbarns hans yrði eigi birt í ritinu. Var lögbannið því staðfest .. 1007 Kyrrsetning. Kyrrsetning til tryggingar skaðabótakröfu staðfest ....... „738 Kærufrestur. Upphaf kærufrests skal miðast við vitneskju aðilja eða um- boðsmanna þeirra um uppsögu hinna kærðu dómathafnar, she. 22. gr. laga nr. 57/1962 .....000000 00 nn enn. 462 Efnisskrá LEXKKTX Bls. Kærumál. A. Einkamál. 1. Frávísun frá héraðsdómi. D stefndi M h/f til greiðslu víxils. Stefna var birt fyrir manni einum, er skrifstofu hafði í sama húsi og M h/f. Dæmt, að stefnubirting þessi væri ekki í samræmi við ákvæði 95. gr. laga nr. 85/1936 og málinu því vísað frá héraðsdómi. Frávísunardómur var staðfestur í Hæstarétti ...... 15, 16 Maður einn krafðist þess af fjármálaráðherra vegna Hagstofu Íslands, að viðurkennd yrði ógilding á skírnarsáttmála hans með því að láta skrá hana í þjóðskrá. Málinu var vísað frá héraðsdómi samkvæmt "T. gr. laga nr. 85/1936 92 V hafði gefið út skuldabréf til F. Bréfið skyldi greiðast með fjórum jöfnum afborgunum. Vanskil urðu af hendi V og krafði lögmaður F þá V um greiðslu eftirstöðva bréfsins og fékk dóm fyrir þeirri fjárhæð. Síðar kom í ljós, að lögmaðurinn hafði misreiknað kröfuna, þar sem ein af- borgun, er hann taldi hafa verið greidda, var eigi greidd. Krafði hann nú V um þessar eftirstöðvar. Dæmt, að þar sem F hefði fengið dóm fyrir eftirstöðvum bréfsins, gæti hann eigi krafið það, sem hann nú teldi vera eftir af bréf- inu, með nýju máli. Var málinu því vísað frá héraðsdómi með vísan til 196. gr. laga nr. 85/1936. Sératkvæði ...... áli Í skaðabótamáli einu sótti stefndi í héraði þing við þingfest- ingu máls, en eigi síðar. Lagði stefnandi í héraði þá málið í dóm. Málið var talið svo vanreifað, að því var vísað frá dómi án kröfu. Voru þessi málsúrslit staðfest í Hæstarétti 462 Máli vísað frá héraðsdómi vegna vanreifunar. Var úrskurður héraðsdóms staðfestur ...............00 0000 00 676 K krafði aðilja skaðabóta og flutti sjálfur mál sitt í héraði. Málinu var vísað frá héraðsdómi, þar sem málatilbúningur K og kröfur væru mjög óskýrar og á reiki. Þá sinnti K ekki leiðbeiningum dómarans. Framkoma hans var talin gefa vísbendingu um, að hann væri óhæfur til að flytja mál sitt sjálfur. Samkvæmt þessu var málinu vísað frá héraðsdómi. Þessi niðurstaða var staðfest af Hæstarétti .. 972 Fyrirtækið J hafði gert samning við fyrirtækið F. Skömmu síðar varð J gjaldþrota. K, er var einn af kröfuhöfum í 'þrotabúið, krafðist þess, að mál yrði höfðað til riftunar á viðskiptasamkomulagi þeirra J og F. Höfðaði K síðan mál til riftunar þessa samkomulags. Eigi lá ljóst fyrir, hvort fyrirsvarsmenn þrotabús J vildu vera aðiljar málsins, þar sem sett voru fyrir því nokkur skilyrði. Vísaði héraðs- dómur málinu frá dómi. Þessi dómur var kærður, en stað- KC Efnisskrá festur í Hæstarétti og á það bent, að auglýsing um skipta- fund, þar sem taka skyldi ákvörðun um aðild þrotabús að riftunarmálinu, var ekki skýr um það efni né birt á lög- mætan hátt, og ekki voru lánardrottnum sendar tilkynn- ingar um þann fund .........00..00.0 0000... 1186, 2. Frestur. Í uppboðsmáli einu var veittur frestur. Úrskurður um frestinn var kærður, en niðurstaða hans var staðfest .............. 3. Kærumálum vísað frá Hæstarétti. Fyrir uppboðsrétti reis deila um skiptingu uppboðsandvirðis fasteignar, er seld hafði verið á nauðungaruppboði. Úr- skurður uppboðsdómara var kærður til Hæstaréttar, en dæmt var að lagaheimild brysti til að kæra mál þetta, sbr. d-lið 4. tl. 21. gr. laga nr. 57/1962 og málinu því vísað frá Hæstarétti ..............20.....000 00. Í máli einu úrskurðaði héraðsdómari að synjað skyldi um frest og að vitnaleiðsla, sem um var deilt, skyldi fram fara. Úr- skurður þessi var kærður. Dæmt, að úrskurður héraðs- dómara um synjun á frestun vitnaleiðslu sæti ekki kæru- meðferð, og var málinu því vísað frá Hæstarétti ........ Kærður var til Hæstaréttar úrskurður héraðsdómara um að fresti væri synjað. Dæmt, að lagaheimild brysti til kæru slíkra mála, og var málinu því vísað frá Hæstarétti ...... Við fjárnámsgerð í fógetadómi Keflavíkurkaupstaðar var bent á til fjárnáms bifreið eina og skip, er var í Grindavík. Fógeti lýsti því yfir, að hann gerði fjárnám í bifreiðinni, en að gerðinni væri frestað að því er bátinn varðaði, enda væri báturinn ekki staddur innan lögsagnarumdæmis hans. Gerðarbeiðandi kærði ákvörðun fógeta, en málinu var vísað frá Hæstarétti, þar sem lagaheimild brysti til kæru .....0..0000000 0000 4. Ómerking. Í máli einu var þess krafizt í héraði, að það skyldi talið niður fallið. Gekk úrskurður um það atriði, og var hafningar- kröfunni synjað. Úrskurður þessi var kærður, en þar sem í úrskurðinum greindi eigi dómkröfur og atvikum málsins var eigi lýst, var hinn kærði úrskurður ómerktur og mál- inu vísað heim í hérað til úrskurðar af nýju ............ 5. Vanhæfi dómara. Í uppboðsmáli einu var þess krafizt, að hinn reglulegi héraðs- dómari viki sæti sem uppboðsdómari. Dæmt, að regluleg- um uppboðsdómara bæri að víkja sæti í málinu, þar sem Bls. 1197 182 791 925 1079 181 Efnisskrá XCI Bls. fram hefði komið, að hann hefði áður veitt öðrum aðiljanum lögfræðilega aðstoð varðandi ágreiningsefni, sem var und- anfari uppboðsmálsins ..........2..022000 00. n nn 784 Í máli einu krafði H greiðslu úr hendi M á skuld einni. M synjaði greiðslu og taldi, að fyrirtækinu D h/f bæri að greiða skuldina. H krafðist þess, að héraðsdómarinn viki sæti í málinu, þar sem hann ætti sæti í stjórn D h/f vegna sýslunefndar einnar, sem var hluthafi í félaginu. Dómarinn neitaði að víkja sæti, og var sú niðurstaða staðfest í Hæsta- rétti ..............0 00 1028 6. Þóknun matsmanna. Matsbeiðandi fékk dómkvadda tvo sérfróða menn til að skoða og gera álitsgerð um smíði járnstiga. Matsmenn unnu verk sitt og skiluðu rækilegri greinargerð. Reiknuðu þeir sér kr. 14.000.00 fyrir verkið. Matsbeiðandi synjaði greiðslu, og var málið lagt fyrir héraðsdóm, sem úrskurðaði, að matsþóknun væri hæfileg. Matsbeiðandi kærði úrskurð þennan til Hæstaréttar, en þar var úrskurðurinn staðfestur $S1 B. Opinber mál. 1. Dómssáttir. Bifreiðarstjóri gekkst undir sekt vegna ölvunar við akstur og sviptingu öÖkuleyfis. Saksóknari ríkisins kærði sáttagerð þessa og krafðist þess, að sáttin yrði úr gildi felld. Fram kom, að tveimur árum áður hafði varnaraðilja verið dæmd sekt og svipting ökuleyfis fyrir brot gegn áfengis- og um- ferðarlögum. Var hann því nú sóttur til saka um ítrekað brot í því máli, sem lyktaði í héraði með hinni kærðu dómssátt. Þar sem þessi málalok voru óheimil að lögum, var dómssáttin felld úr gildi, samkvæmt 6. mgr. 112. gr. laga nr. 82/1961 ............0..0.0 0. .e ns 180 Hinn 11. janúar 1968 kærðu löggæzlumenn S fyrir að hafa ekið bifreið með áhrifum áfengis. Magn „reducerandi“ efna í blóði S reyndust samsvara 1.03%, vínanda. Fram kom, að með dómi sakadóms 4. ágúst 1965 hafði S verið dæmt varð- hald og sviptur ökuleyfi fyrir að aka bifreið með áhrifum áfengis. Héraðsdómari lauk málinu með sátt. Dæmt, að samkvæmt ákvæðum 4. mgr. 80. gr. laga nr. 26/1958 varði ítrekuð brot við 1., 2., sbr. 3. mgr. og 25. gr. sömu laga, varðhald eða fangelsi. Héraðsdómara var því samkvæmt skýlausum ákvæðum 2. tl. 1. mgr. 1. gr. laga nr. 29/1966 heimildarlaust að ljúka málinu með sátt. Var dómssáttin því úr gildi felld, skv. 6. mgr. 1. gr. sömulaga ............ 1332 XCII Efnisskrá 2. Geðrannsókn. Úrskurðað, að sakaður maður skyldi sæta því, að sérfræðingur í geðsjúkdómum rannsakaði geðheilsu hans og sakhæfi. Hinn sakaði maður kærði úrskurðinn, sem var staðfestur 1, 3. Gæzluvarðhald. Sakaður maður var úrskurðaður í gæzluvarðhald allt að 30 daga, en áður en þessi tími var að fullu liðinn, var gæzluvarðhaldsvist hans framlengd um allt að 5 vikur. Hinn sakaði maður kærði úrskurðinn, sem var staðfestur 1, Verjandi manns eins, er krafizt var að sviptur væri lögræði, óskaði þess að vera leystur frá störfum, enda krafðist skjólstæðingur hans þess. Dæmt, að lögmaðurinn hefði gegnt starfa sínum að öllu leyti forsvaranlega, og þar sem skipting á verjanda mundi valda töfum á málinu var kröfu lögmannsins um þetta efni synjað .................. Í máli til sviptingar lögræðis manns, krafðist hann þess, að geðsjúkdómalæknir, er rannsakað hafði heilsu hans og gefið um það vottorð í málinu, yrði kvaddur fyrir dóm. Læknir þessi var forstöðumaður geðsjúkrahúss ríkisins, og var því dæmt, að honum væri eigi skylt að mæta fyrir dómi í málinu eins og á stæði. Krafa um, að kvaddir yrðu fyrir dóm ónafngreindir læknar á nefndu geðsjúkrahúsi, var eigi talin dómhæf og vísað frá héraðsdómi ........ Landamerkjamál. Eigendur jarðanna H og HB deildu um landamerki. Fram kom, að á árinu 1916 höfðu bændur þar í sveitinni verið skip- aðir til að ganga á merki jarðanna og ákveða og afmarka fyrirhugaðri girðingu stað. Rituðu merkjagöngumenn skjal um þetta, og var eigandi H þar viðstaddur. Einn merkja- göngumanna var enn á lífi, og sýndi hann, hvar hann teldi merki ætti að vera samkvæmt merkjagöngunni. Þá kom fram, að Þ, sonur eiganda jarðarinnar H og siðar einn af eigendum hennar, hlóð garð einn skömmu eftir að marka- gangan átti sér stað, og reisti girðingu á þeim stað. Eig- endur H vildu nú eigi viðurkenna garð þennan og girðingar- leifar sem merki. Eigendur HB höfðu hins vegar um langan aldur sætt sig við þessi markamannvirki. Dæmt, að garð- ur sá, er að framan getur, skyldi ráða merkjum svo langt sem hann næði, en að öðru leyti voru merkin sett eftir viðmiðunarstöðum þeim, sem lagðir voru til grundvallar við merkjagönguna ............200.000 0... ern Landhelgisbrot. Sjá fiskveiðabrot. Bls. 309 312 Efnisskrá XCIII Bls. Landhelgissjóður. Sjá fiskveiðabrot. Landskipti. K krafðist þess, að yfirlandskiptagerð milli jarða yrði metin ógild, og var sú krafa m. a. á því byggð, að yfirlandskipta- nefnd hefði eigi kannað landið svo vel sem nauðsynlegt væri fyrir skiptin, auk þess sem skiptin væru mjög óhentug. Dæmt, að krafa K ílum ógildingu yfirlandskiptagerðarinn- ar yrði ekki tekin til greina ..............00..0..00.0. 0... 681 S krafðist þess, að bújörð hans yrði dæmdur umferðarréttur fyrir búfénað yfir land nágrannajarðar. Landskiptamenn höfðu skipt landi jarða þessara, en eigi var þar skýrt fram tekið um veg eða vegarstæði og kostnað af vegi á umferð- arleið þeirri, er um var fjallað í máli þessu. Var því dæmt, að málið bæri eigi að svo stöddu undir dómstólana, en S væri rétt að krefjast endurskipta með tilliti til umferðar- leiðar þeirrar, er að framan greinir, og skjóta yrði undir- skiptagerð til yfirlandsskiptanefndar ef þurfa þætti .... 734 Landvist. Dæmt, að sakaðir erlendir menn skuli vera af landi brott, er þeir hafi þolað refsingu samkvæmt dómi ................ 628 Lífeyrir. Hjónin Á og B, sem skildu að borði og sæng, höfðu hinn 26. maí 1948 gert með sér samkomulag um skilnaðarkjör, þ. á m. um greiðslu lífeyris úr hendi B til Á. Í leyfisbréfi til lögskilnaðar hjónanna, 24. júní 1948, staðfesti Dómsmála- ráðuneytið ákvæði greinds samkomulags um lifeyrisgreiðsl- ur B. Með bréfi 20. janúar 1966 lýsti Dómsmálaráðuneytið því, samkvæmt beiðni B, að meðlagsgreiðslur féllu niður frá 1. janúar 1966 að telja. Dæmt, að í þessari ákvörðun fælist það, að niður væri felld staðfesting ráðuneytisins á lífeyrissamningi aðila. Samkvæmt því fylgdi lögtaksréttur eigi lífeyriskröfu áfrýjanda, sbr. 6. tl. 1. gr. laga nr. 29/ 1885 og var lögtaks synjað ...........0.0.0.0. 0... 0... 407 Lákamsáverkar. M var staddur í íbúð sinni að kvöldlagi, drukkinn. Var þar nokkur hávaði og kom leigusali hans, E, á vettvang. Settist E þar svo og M, og ræddust þeir við nokkra stund. Allt í einu kveður E, að M hafi sprottið úr stól sinum, og þar sem hann hafi óttast, að M hyggðist berja sig, kveðst E einnig hafa sprottið upp, en við það rekizt á M, er hafi fallið í gólfið. Hlaut M af þessu slæmt fótbrot. Dæmt, að eigi yrði fullyrt, að E hafi verið offari, er hann spratt upp XCIV Efnisskrá úr stólnum og rakst á M með þeim afleiðingum, sem áður getur. Var E því sýknaður af skaðabótakröfu M vegna atviks þessa .........020000 0000. Maður var ákærður fyrir brot gegn 217. gr. laga nr. 19/1940 vegna líkamsáverka, er hann veitti konu einni. Dæmt, að meiðsli konunnar hefði verið slík, að þau hefðu fallið undir ákvæði 217. gr. laga nr. 19/1940, en þar sem áverk- arnir yrðu eigi taldir manninum til ásetningsverka, var hann sýknaður af ákæru af broti gegn þessari lagagrein — Loftför. A tók á leigu flugvél með flugmanni til skemmtiflugs yfir Reykjavíkurborg. Hann var nokkuð undir áhrifum áfengis og virðist hafa neytt áfengis á meðan á fluginu stóð. Er flugmaður hugðist lenda, hindraði A það um nokkurt skeið, en að lokum gat flugmaðurinn lent heilu og höldnu uppi á Sandskeiði. Var A dæmd refsing fyrir þetta fram- ferði sitt og nokkrar skaðabætur til flugmannsins ...... Læknar. Sjá mat og skoðun. Blóðrannsókn .........00000000 000... 465, 821, 1182, Geðheilbrigði ...............0.0000000 20 628, Líkamsáverkar ........ 18, 470, 628, 876, 951, 1080, 1280, 1226, Örorka .............. 18, 470, 951, 1034, 1051, 1105, 1208, 1226, Læknar gefa álit um heilsu manns og láta í ljós skoðun sína á því, hvort hann hafi hlotið heilsutjón af völdum röntgen- bruna .....00..002000 000 Læknaráð. Læknaráði falið að láta í té álitsgerð um, hvort maður hefur hlotið varanlega örorku af slysi og hverju hin varanlega örorka næmi, ef því væri að skipta .................... Læknaráð lætur í té álit um, hvort maður hafi beðið heilsutjón af völdum röntgenbruna ...........0200200. 0. enn Læknaráð gefur álit um, hvort heilsubrestur manns stafi af slysi og hvort heilsubresturinn hafi verið orsök að dauða hans .......20202000 0000 Lög. Lögskýring. Fyrirtækið V fékk starfsmanni sínum, A, vörzlu bifreiðar utan vinnutíma og lét átölulaust, að hann notaði bifreiðina í eigin þágu. Talið, að skýra beri ákvæði 2. mgr. 69. gr. umferðar- laga nr. 26/1958 þannig, að það leysi eigi V undan ábyrgð á tjóni því, er varð vegna nota A á bifreiðinni og eigi fékkst að fullu bætt frá vátryggingarfélagi því, er selt hafði ábyrgðartryggingu fyrir bifreiðina ...................... Í heildarkjarasamningi samtaka útgerðarmanna og sjómanna 440 876 1332 876 1271 1271 1105 1105 1271 18 Efnisskrá KCV Bis. var svo ákveðið, að útgerðarmaður tryggði á sinn kostnað hvern þann mann, er væri háseti á skipi hans, gegn öllum slysum, hvort heldur þau yrðu um borð eða í landi, fyrir kr. 200.000.00, miðað við dauða eða fulla örorku. Háseti einn á skipi var ölvaður í landi. Fór hann úr fötum og fleygði sér í sjóinn, en sökk og drukknaði. Talið var, að hann hefði ætlað að synda yfir höfnina, en skip það, sem hann var skráður á, lá hinum megin í höfninni. Foreldrar hins látna kröfðu um dánarbætur samkvæmt samningnum. Samningsákvæðið var þannig skýrt, að með því hefði út- gerðarmaðurinn tekið á sig þá skyldu að vátryggja skip- verja gegn slysum, en um tryggingarskilmála skyldi fara að lögum. Dæmt, að í ljós væri leitt, að orsakir slyssins mætti rekja til ölvunar hins látna og stórkostlegs gáleysis hans. Samkvæmt því og með hliðsjón af reglum 124. gr. laga nr. 20/1954, sbr. 20. gr. sömu laga, hefði slysið eigi orðið með þeim hætti, að skylt sé að bæta það samkvæmt almennum reglum um slysatryggingar, enda væri sú niður- staða Í samræmi við góðar venjur í vátryggingarmálum 1146 Félag ísl. kjötiðnaðarmanna lét leggja lögbann við því, að E, sem var matreiðslumaður að iðn og framkvæmdastjóri matvöruverzlunarinnar M, ynni að framleiðslu hráunninnar kjötvöru, sem samkvæmt löggildingu kjötiðnaðar sem iðn- greinar heyrði undir starf kjötiðnaðarmanna. Dæmt, að grunnúrlausnarefni málsins bæri undir Félagsdóm, skv. 2. gr. laga nr. 70/1954, skýrðri eftir eðlisrökum og samræm- is. Þar sem Félag kjötiðnaðarmanna hafði eigi hirt um að leggja grunnviðfangsefnið fyrir Félagsdóm, sbr. 117. gr. laga nr. 85/1936, var lögbannsgerðin og dómur í staðfest- ingarmáli felld úr gildi ...............2...0. 00... 1155 Háseta, er slasaðist, og talið var, að skipseigandi bæri fébóta- ábyrgð á tjóni hans vegna slyssins, dæmdur sjóveðréttur í skipinu til tryggingar dæmdum bótum samkvæmt lög- jöfnun frá ákvæðum 4. tl, 236. gr., sbr. 13. gr. laga nr. 56/ 1914 .......0..2002 00. 1208 Lögbann. Hús eitt var eign fjögurra aðila. Við hús þetta mátti reisa tvær bifreiðageymslur. Eigendur tveggja hluta hússins hófu að reisa Þifreiðageymslur, en eigandi eins hlutans, kjallaraíbúðar, taldi með því gengið á rétt sinn og fékk lagt lögbann við framkvæmdum meðeigenda sinna. Lög- bannsgerðin var staðfest ..........02.200000 00. n nn. 145 Þeir L og V tóku að sér að ritstýra læknatali, er gefa skyldi út. Sendu þeir félagar læknum eyðublað til útfyllingar, þar sem óskað var upplýsinga um börn, þ. á m. kjörbörn, KXCVI Efnisskrá Bls. og þess óskað, að getið yrði foreldra kjörbarns. Læknirinn H hafði ættleitt barn. Á eyðublaðinu gat hann þess, að barnið væri kjörbarn, en svaraði því eigi, hverjir væru foreldrar þess. Þeir L og V öfluðu sér þá upplýsinga úr þjóðskránni um þessi atriði og munu hafa ætlað að birta. H fékk lagt lögbann við því, að upplýsingar um foreldra kjörbarnsins yrðu birtar í ritinu. Dæmt, að samkvæmt grunnreglum um þagnarvernd einkalífs, eigi H rétt á því, að nöfn foreldra kjörbarns hans verði eigi birt í ritinu. Var lögbannið því staðfest ...................0000 000... 1007 Félag ísl, kjötiðaðarmanna lét leggja lögbann við því, að E, sem var stjórnarformaður og framkvæmdastjóri matvöru- verzlunarinnar M, ynni í verzlun félagsins að framleiðslu á hráunninni kjötvöru þeirri, sem samkvæmt löggildingu kjötiðnaðar sem iðngreinar heyri undir starf kjötiðnaðar- manna. Í 2. gr. laga nr. 70/1954 segir, að heimilt skuli stéttarfélögum, félögum meistara og iðnrekenda og ein- stökum öðrum atvinnurekendum að leita úrskurðar Félags- dóms um það, hvort starfsemi falli undir 1. og 2. kafla laga um iðju og iðnað, og einnig um það til hvaða lög- giltrar iðgreinar hún taki. Við meðferð slíks máls skal Félagsdómur, skv. 1, gr. laga nr. 70/1954, skipaður tveimur öðrum sérkunnáttudðómurum en endranær. Dæmt, aði grunn- úrlausnarefni þess máls, sem hér var um fjallað, beri undir Félagsdóm skv. fyrrgreindu lagaákvæði, skýrðu eftir eðlisrökum og samræmis. Þar sem félag íslenzkra kjöt- iðnaðarmanna hefði eigi gert gangskör að því að leggja grunnviðfangsefnið fyrir Félagsdóm, sbr. 117. gr. laga nr. 85/1936, var hinn áfrýjaði dómur og lögbannsgerð felld úr Bildi ............0..02.02 00 1155 Löggæglumenn. Erlendur togari hafði verið færður til hafnar, ákærður fyrir fiskveiðabrot. Tveir löggæzlumenn voru settir um borð í togarann og afhent gæzla hans. Nótt eina tók skipstjóri togarans með ofbeldi völd af lögreglumönnunum, svipti þá frelsi og færi til að setja sig í samband við yfirboðara sína og leita aðstoðar, og sigldi með þá til hafs. Íslenzk skip og flugvélar eltu togarann og náðu honum utan land- helgi. Eftir málavöxtum og eðli málsins samkvæmt, var Íslenzkum löggæzlumönnum rétt og skylt, samstundis sem þeir urðu flótta og mannráns skipstjórans vör, að hefja eftirför eftir honum út á úthafið og taka hann fastan ásamt skipi hans og færa hann til íslenzkrar hafnar og lögsækja hann. Var brot skipstjórans talið varða við 1. mgr. 106. gr. laga nr. 19/1940 ...........0.000 000. 202 Efnisskrá KCVI Bls. Löghald. Sjá kyrrsetning. Lögheimili. G, sem uppalinn var í B-hreppi, hafði átt þar lögheimili um langt skeið og dvalið hjá foreldrum sínum, tilkynnti 22. nóvember 1984, að hann hefði flutt lögheimili sitt í R- hrepp. Fram kom, að G hafði ekkert húsnæði í R-hreppi og dvaldi þar ekki og kom þar aðeins sem gestur. Þá hafði hann þar enga þá hluti, er honum voru persónulega tengdir. Hins vegar dvaldi G hjá foreldrum sínum í B-hreppi öðru hvoru. Dæmt, að lögheimili G skyldi teljast í B-hreppi .. 534 Lögmenn. Ummæli lögmanns í varnarskjali í héraði átalin og ómerkt .. 156 Maður, er dæmdur var sekur um manndráp, sviptur leyfum til málflutnings ........0.00000 000 ns ss 876 Lögsaga. Togari einn hafði verið færður til hafnar grunaður um fisk- veiðibrot. Tveir löggæzlumenn voru settir um borð í togar- ann og falin gæzia hans. Skipstjóri togarans tók með oÍ- beldi vald af löggæzumönnunum um borð, svipti þá frelsi og færi til þess að setja sig í samband við yfirboðara sína eða fá aðstoð og sigldi til hafs. Íslenzk skip og flug- vélar leituðu togarans og fundu hann á úthafi, stöðvuðu hann og færðu til íslenzkrar hafnar. Dæmt, að eftir mála- vöxtum öllum og eðli málsins hefði íslenzkum löggæzlu- völdum verið rétt og skylt, samstundis sem þau urðu flótta og mannránsins vör, að hefja eftirför eftir skipinu út á úthafið, taka skipstjórann fastan ásamt skipi hans og færa hann til íslenzkrar hafnar og lögsækja hann þar. Brot skipstjórans var talið varða við 1. mgr. 106. gr. laga nr. 19/1940 ........2.200 000 202 Lögtak. K h/f hafði verið gert að greiða skatta á stóreignir, skv. lögum nr. 44/1957. K h/f vildi eigi greiða skattinn, og krafðist inn- heimtuaðili ríkissjóðs þá lögtaks fyrir honum. Af hendi K h/f var talið, að skattheimta þessi væri andstæð 67. gr. stjórnarskrár nr. 33/1944. Dæmt, að annmarkar á lögum nr. 44/1957 sáu eigi slíkir, að alveg fullnægjandi ástæða sé til að telja lögin í heild ógild, samkvæmt 67. gr. stjórnar- skrárinnar, Var því framgangur lögtaksins leyfður. Sér- atkvæði ............00000. 0 110 Hjónin Á og B gerðu með sér samkomulag um hjónaskilnaðar- kjör 27. maí 1948. Var þar m. a. kveðið á um greiðslu 09 KXCVIII Efnisskrá Bls. lífeyris úr hendi B til Á. Í leyfisbréfi til lögskilnaðar aðilja, 24. júní 1948, staðfesti Dómsmálaráðuneytið ákvæði sam- komulagsins um lifeyrisgreiðslur B. Með bréfi, 25. janúar 1966, lýsti ráðuneytið því, samkvæmt beiðni B 14. desember 1965, að lífeyrisgreiðslan félli niður frá 1. janúar 1966 að telja. Dæmt, að í (þessari ákvörðun fælist það, að niður væri felld staðfesting ráðuneytisins á lífeyrissamningi aðilja. Fylgi því lífeyriskröfu Á eigi lögtaksréttur, sbr. 6. tl. 1. gr. laga nr. 29/1885, og var lögtaks synjað ...... 407 K bjó um skeið að R-læk 19 hér í borg og átti þá íbúð. Íbúð þessa seldi hann 13. desember 1962, en 10. júlí s. á. hafði hann keypt íbúð að K-vegi 44 og flutti þangað um haustið 1962 og bjó þar fram á sumar 1963. Íbúðina að K-vegi seldi hann 2. júlí 1963 og flutti þá út á S-mýri 34, en þar keypti hann íbúð um sumarið. Í desembermánuði 1963 seldi K íbúð sína að S-mýri 34 og flutti þá í leiguíbúð, er hann bjó í þar til á miðju árinu 1964, er hann keypti af nýju íbúð að K-vegi 44 og flutti þangað. Skattyfirvöld töldu K til tekna hagnað af sölu íbúðanna að K-vegi 44, er hann seldi hana 2. júlí 1963, og íbúðarinnar að S-mýri 34, er hann seldi í desember s. á. K kvaðst hafa neyðzt til að selja íbúðir þessar vegna fjárskorts, en keypt þær til íbúðar fyrir sig og fjölskyldu sína, en alls ekki í sérstöku hagnaðar- skyni. Gjaldheimtan í Reykjavík krafðist lögtaks vegna skatta þessara, en lögtaks var synjað, þar sem skýrslu K hefði eigi verið hnekkt, og eigi yrði talið, að um atvinnu- rekstur væri hér að ræða og söluhagnaður því eigi skatt- Skyldur ...........0.000000 202. 718 Manndráp. Þ hafði skilið við eiginkonu sína. Að morgni dags réðist hann inn til fyrrverandi eiginkonu sinnar. Var hann með hníf með- ferðis. Dvaldi hann þar nokkra stund, en áður en lauk, hafði hann sært fyrrverandi eiginkonu sína þeim sárum með hnífnum, að hún beið bana af og auk þess særðist kona ein, er var þar í íbúðinni. Þ var ákærður fyrir brot gegn 217. gr. laga nr. 19/1940 að því er varðaði áverkana á konu þeirri, er í íbúðinni var. Dæmt, að það verk yrði eigi talið Þ til ásetningsverks, og var hann því sýknaður af broti gegn þeirri lagagrein. Talið var sannað, að Þ hefði ráðið fyrrverandi eiginkonu sinni bana af ráðnum hug í umrætt sinn, en eigi þótti verða staðhæft, að ásetningur hans til að fremja brotið hefði orðið til fyrr en við síðustu orða- sennu þeirra í íbúð konunnar. Var Þ dæmd refsing sam- kvæmt 211. gr. laga nr. 19/1940, fangelsi 16 ár. Þá var hann sviptur ýmsum atvinnuréttindum .................. 876 Efnisskrá KCIX Mat og skoðun. . Atvinnutjón: Tryggingafræðingur metur atvinnutjón 18, 470, 951, 1034, 1051, 1105, 1208, 1226, ! . Áverkar og heilsutjón: Læknar lýsa líkamsáverkum og heilsutjóni 18, 470, 628, 876, 951, 1934, 1051, 1080, 1105, 1208, 1226, - Blóðrannsókn: Bifreiðarstjórn ..............20000 000. 465, 821, 1182, . Fiskveiðabrot: Alitsgerðir og gagnakönnun sérfróðra manna ...... 202, - Geðrannsókn: Læknar rannsaka geðheilsu sakaðra manna og láta í té álilsgerðir ..............0.2 0 628, Sálfræðingur rannsakar geðheilsu sakaðs manns og lætur Í té álitsgerð ..............0...00 00. 00 . Ýmsar matsgerðir og skoðunar eftir tímaröð í dómasafni: Dómkvaddir sérfróðir menn gefa álit um galla á húsi og meta hvað kosta muni úr aðbæta ...........00.0....0...... Dómkvaddir sérfróðir menn gefa álitsgerð um hljóðein- angrun húsa ...........002.0..000 s.n Starfsmaður bæjarlæknis gerir athuganir og mælingar á hávaða frá verksmiðju og lætur í tá álit um þau efni .. Bémkvaddir sérfróðir menn segja álit sitt um, hvað sé sérhitalögn og hvað kosta muni að bæta úr göllum að því leyti. Enn fremur, hvað kosta muni að bæta úr leka- galla á húsi .............0...002..0 00 Kennari í siglingafræði gefur álitsgerð um siglingu skips og hættu þá, sem það hafi verið í ...................... Dórkvaddir menn meta verðmæti skips, er hafði strandað Sérfróðir dómkvaddir menn lýsa galla á húsi og segja, hvað kosta muni að bæta úr þeim ................0.. 0000 Verkfræðingur gerir uppdrátt af þrætulandi og markar þar dæmd merki ...............0. 2000 Dómkvaddir menn skoða bifreið og láta í té álit um galla á henni ................. 0000. 0 ss Læknaráð lætur í té álit um, hvort líkamstión manns sé af völdum röntgenmeðferðar ...........00.00.00. 0. Dómkvaddir sérfróðir menn skoða bifreið og lýsa ástandi hennar og hvað þeir ætli, að henni hafi verið ekið langan VEÐ 0000 00ssssss Læknaráð gefur álit um, hvort heilsubrestur manns sé af völdum slyss, svo og hvort slysið hafi verið orsök að dauða hans .........2...000.00 nn Tryggingafræðingur reiknar fjárhagstjón dánarbús, ekkiu og barna manns, er slasaðist við vinnu sína og beið síðan v Bls. 825 876 876 319 662 662 762 1014 1123 121 Cc Efnisskrá bana af .........22.000 0000 eð sr 7. Þóknun matsmanna: Hinn 14. september 1967 voru tveir menn dómkvaddir til að gera athugun á reikningum og smíði járnstiga í húsi einu. Sömdu matsmenn vandaða skoðunar- og matsgerð og reiknuðu sér þóknun fyrir, kr. 14.000.00, Dæmt, að þessi þóknun væri hæfileg og bæri matsbeiðanda að greiða féð 8. Öroka: Örorkumat framkvæmt af læknum 18, 470, 951, 1034, 1051, 1105, 1208, 1226, 9. Öryggiseftirlit: Öryggiseftirlit ríkisins framkvæmir rannsókn á vinnustað og leitar að orsökum slyss ........000000.0 00... 1080, Matsmenn. Hinn 14. september 1967 voru tveir sérfróðir menn dómkvaddir til að framkvæma skoðunar- og matsgerð. Unnu þeir verk sitt og reiknuðu sér kr. 14.000.00 í þóknun. Dæmt, að þókn- unin væri hæfileg og bæri matsbeiðanda að greiða hana .. Málflutningsmenn. Sjá lögmenn. Málflutningur. Dæmt, að leggja mætti dóm á málsástæður, þótt lögmenn aðila hefðu eigi haft þær uppi í málflutningi, sbr. 113. gr. laga nr. 85/1936 ........02.02000 0. nn Í máli einu var því eigi hreyft í héraði af hendi stefndu, að krafa væri fallin niður fyrir vangeymslu eða fyrningu. Þessi málsástæða var hins vegar höfð uppi í Hæstarétti, en eigi talin koma þar til álita ..........0.0000..0.0.0000.. Málskostnaður. Stefndi í máli hafði hvorki sótt né látið sækja sáttafund né þing í máli. Var honum því gert að greiða málskostnað, enda þótt málinu væri vísað frá dómi. Voru þessi úrslit stað- fest í Hæstarétti, enda frávísunardómur héraðsdómara eigi gagnkærður ...........200000 0000 nn ns Í uppboðsmáli einu var synjað um að uppboð skyldi fram fara, en málskostnaður látinn niður falla. Uppboðsþolandi áfrýj- aði máli þessu og krafðist þess, að uppboðsbeiðandi yrði dæmdur til að greiða fullan málskostnað í héraði svo og málskostnað fyrir Hæstarétti. Héraðsdómurinn var stað- festur og málskostnaður fyrir Hæstarétti látinn niður falla .......200.0.sssenn sr sl 1271 1271 sl 52 92 Efnisskrá CI Bls. Meðsök. Sjá skaðabætur. A var að störfum hjá B h/f við fermingu skips eins. Á var á leið upp úr lest skipsins, en eigi hafði hann látið lúgu- mann vita um það. Í sömu svifum var vindubyrði tekin um borð í skipið, og er hún var látin síga niður í lestina, rakst hún í lestaropsbitana, sem voru lausir og færðust til. Klemmdist A við lestaropskarminn, svo að hann meiddist. Dæmt, að B h/f hefði borið skylda til að sjá um, að lestar- opsbitar væru fastir, sbr. 4. mgr. 6. gr. reglugerðar nr. 69/1953, og bæri það fyrirtæki því fébótaábyrgð á, hvernig fór. Hins vegar hefði A sýnt gáleysi með því að fara upp úr lestinni um stigann, án þess að láta lúgumann vita, sem auðvelt hefði verið. Var hann því einnig talinn eiga sök. Samkvæmt þessu var dæmt, að B h/f bæri að bæta A 70% af tjóni hans vegna slyss þessa .........0.0200000 0000... 258 Stúlkan E, 14 ára að aldri, var nemandi í gagnfræðaskóla. Dag einn í frímínútum var hún að leik á gangi skólans. Var þá hringt til kennslu, og hljóp hún inn skólaganginn, en rakst þá í handfang á hurð einni í ganginum, þar sem hand- fangsjárn var óvarið, og hlaut veruleg meiðsl. Fram kom í málinu, að skólastjóri skólans og umsjónarmaður vissu, að handfangsjárn það, er hér um ræðir, var óvarið og eigi öruggt. Var dæmt, að óforsvaranlegt væri, að eigi hefði verið úr þessu bætt, sem þó var auðvelt og ekki kostnaðar- samt. Var dæmt, að þeir, sem ábyrgð bæru á rekstri skól- ans að þessu leyti, væru fébótaskyldir gagnvart E fyrir því tjóni, er hún varð fyrir vegna slyssins. E hafði skýrt svo frá, að hún myndi eigi eftir handfanginu öðruvísi en handfangið væri óvarið. Hið sama kom fram í skýrslum annarra nemenda. Dæmt, að E hefði mátt vera ljóst, að hætta stafaði af handfangsjárninu, og með hliðsjón af aldri hennar og þroska, var talið, að hún hefði sýnt verulegt gá- leysi, er hún hljóp meðfram hurð þeirri, sem um var að tefla. Var því talið, að hún skyldi bera sjálf tjón sitt að hálfu. Sératkvæði ..............20000 00 r 356 M hafði tekið á leigu húsnæði í kjallara húss eins við Lauga- veg. Haustið 1959 barst Vatnsveitu Reykjavíkur tengibeiðni frá eiganda hússins, þar sem þess var farið á leit, að vatn mætti taka úr aðalæð í Vegamótastig. Var beiðni þessi samþykkt, en jafnframt ákveðið, að húseigandi skyldi loka fyrir rennsli úr gamalli heimæð, sem tengd var við aðalæð, sem Já í norðanverðum Laugavegi. Í marzmánuði 1962 rann vatn inn Í kjallara hússins, og skemmdust þar eigur M. Í ljós var leitt, að vatnið kom úr hinni gömlu heimæð í Laugaveginum, og var því talið ljóst, að æðinni hefði ekki verið lokað haustið 1959 eða lokunarbúnaði hefði verið CTI Efnisskrá Bls. áfátt. Samkvæmt reglugerð fyrir Vatnsveitu Reykjavíkur eru allar vatnsæðar frá vatnsveituæðum að húsi eign hús- eiganda, og hann ber kostnað af lögn þeirra og viðhaldi. Dæmt, að starfsmönnum Vatnsveitunnar hefði borið að hata eftirlit með því, að tryggilega væri gengið frá lokun heimæðarinnar, en sú eftirlitsskylda hefði verið vanrækt. Húseigandi hafi hins vegar vanrækt að sjá um, að gömlu heimæðinni væri lokað og að komið væri fyrir dælubúnaði og safnvatnsgryfju í kjallaranum. M krafði borgarsjóð Reykjavíkur um bætur vegna tjónsins, og var dæmt, að honum bæri að bæta það að hálfu .........0.0....00000.... 498 Drengurinn G, fæðdur 29. nóvember 1941, var í sumarvinnu að búi R sumurin 1954 og 1955. R eignaðist dráttarvél sumarið 1954, og lærði G að stjórna henni. R keypti sláttu- vél í júlí 1955, og var hún tengd við dráttarvélina. Var drifhjólabúnaður sláttuvélarinnar aftast á dráttarvélinni, tvö hjól, hið efra og minna um 1 meter frá jörðu, en hitt um hálfan meter. Hjól þessi voru tensd með reim og í sambandi við svokallaða hlaupastelpu og ljá sláttuvélar- innar, Snerist hjólabúnaðurinn þegar dráttarvélin var í gangi og tengd sláttuvélinni. Yfir hjólabúnaðinum var hlíf, en hann war óvarinn, þegar staðið var aftan við vélina. G sló með dráttarvélinni um sumarið 1955 og fram í miðj- an september, en þá var það dag einn, að hann þurfti að stiga af dráttarvélinni, til þess að losa úr greiðu sláttuvélar- innar, en lét vélina ganga á meðan. Hugðist hann síðan stíga á dráttarvélina aftan frá yfir drifhjólabúnaðinn. Lenti hægri hönd hans þá inn á milli reimar og efra hjóls og skaddaðist mjög. Dæmt, að ljóst sé, að ýmsar hættur séu því samfara að láta ungling, vart af barnsaldri, hafa stjórn dráttarvélar með tengdu fylgitæki. Sannað væri, að verulega hefði þar skort á, að R hefði leiðbeint G svo um meðferð vélanna og haft það eftirlit með vinnubrögðum G, sem nauðsynlegt var. Þá væru hjólin og reimin aftan á dráttarvélinni illa varin, og hefði þó mátt vel úr því bæta með litlum kostnaði. Var R því talinn eiga að megin hluta sök á slysinu. Hins vegar var talið, að óvarlegt hafi verið af G að stíga niður af dráttarvélinni og upp á hana að aftan, með tilliti til hinna óvörðu vélarhluta. Þá hefði verið gálaust af honum að stíga niður af dráttarvélinni án þess að taka sláttuvélina áður úr sambandi. Var því talið, að G ætti sjálfur einnig sök. Var R talinn bera fé- bótaábyrgð á tjóni því, er G varð fyrir vegna slyss þessa, að 3% hlutum, en G skyldi bera sjálfur tjón sitt að % hlut- um, og var þá sérstakt tillit tekið til hins unga aldurs hans. Sératkvæði. ................000.2..0... 0. 951 Efnisskrá CIII Bls. Hinn 4. október 1966 ók J bifreið sinni frá Reykjavík til Keflavíkur. Er hann var kominn fram hjá Hvassahrauni, ók bifreið, eign varnarliðs Bandaríkja Norður-Ameríku, fram úr bifreið hans. Eftir þetta fylgdust bifreiðarnar nokkurn veginn að með stuttu millibili. Allt í einu stöðvaði Ökumaður varnarliðsbifreiðarinnar bifreið sína og hóf akstur hennar aftur á bak og sneri henni til, sjáanlega í þeim tilgangi að aka yfir á vinstri vegarhelming. Í sömu svifum bar J þar að í bifreið sinni, og varð árekstur nilli bifreiðanna. Hlaut J við það mikil meiðsl. Fram kom, að hemlaför bifreiðar J voru um 21 metri, og bendir það til að hraði hennar hafi verið 64—67 km miðað við klukku- stund, en hún kastaði varnarliðsbifreiðinni áfram um 7—8 metra. Dæmt, að ökumaður varnarliðsbifreiðarinnar hefði ekið mjög óvarlega og óforsvaranlega, er hann ók bifreið sinni aftur á bak á veginum án þess að hyggja nægilega að umferð, og ætti hann meginhluta sakar. J hafði séð, að varnarliðsbifreiðin var stöðvuð er um 300 metrar voru á milli bifreiðanna. Bar honum þá að draga mjög úr hraða bifreiðar sinnar og jafnvel stöðva hana, enda gat hann séð, að viðbrögð ökumanns varnarliðsbifreiðarinnar voru óeðlileg og varhugaverð. Þar sem hann gætti þess eigi, var hann einnig talinn eiga nokkra sök á hvernig fór. Sök var skipt þannig, að ökumaður varnarliðsbifreiðarinnar var talinn eiga % hluta sakar, en J sjálfur % hluta .......... 1226 J, sem var rafvirki að iðn, starfaði hjá G að alls konar við- gerðum og viðhaldi. Hinn 22. febrúar 1952 taldi J, að sprenging hafi orðið í eldhólfi gufuketils í húsi G. Hefði hann orðið fyrir áfalli og misst heilsuna vegna þessa. J höfðaði mál til heimtu bóta á árinu 1960, en hann andaðist skömmu síðar. Orsakasamband var talið á milli slyssins og dauða J. Eigi lét G tilkynna Öryggiseftirliti ríkisins um slys þetta, né óskaði rannsóknar vegna þess. Dæmt, að í ljós væri leitt, að sprenging hefði orðið í ketilhúsinu um- rætt sinn og J hefði hlotið þar áfall. Eigi væri sannað, hverjar væru orsakir sprengingar þessarar, en sprengingin virðist hafa orðið af völdum bilunar á tækjum eða vegna lélegrar umhirðu. Var því dæmt, að G bæri fébótaábyrgð á tjóni því, sem varð vegna slyss þessa. Í skýrslu J um atvik þetta sagði, að hann hefði verið að vinna annars staðar í húsi G, orðið litið út um glugga og séð þá mikinn reyk leggja upp úr reykháfi þvottahússins og þá orðið ljóst, að ekki mundi allt vera með felldu með olíukyndinguna. Hefði hann íþá farið út og inn í ketilhúsið, til þess að reyna að koma í veg fyrir frekara hættuástand eða tjón, en þá hafi sprengingin orðið og hann hrokkið upp að vegg og CIV Efnisskrá misst meðvitund. Dæmt, að J hefði verið kunnugur tækj- um þeim, sem um var að ræða. Honum mátti því vera ljóst, að hættulegt gat verið að fara inn í ketilhúsið eins og á stóð, og var það metið honum til óvarkárni. Var fé- bótaábyrgð á tjóninu skipt og dæmt, að G bæri að bæta tjón það, er orðið hefði vegna slyssins, að % hlutum. Sératkvæði ...........2.002.02.0 0020. 12 Meiðyrði. Sjá ærumeiðingar. Miskabætur. Sjá skaðabætur. Nafnréttur. Á árinu 1916 tók Á upp ættarnafnið S samkvæmt heimild í 6. gr. laga nr. 41/1913, og var nafnið birt í B-deild Stjórn- artíðinda 1916. Dóttur hans, G, var því heimilt að bera þetta ættarnafn samkvæmt 2. mgr. 3. gr. laga nr. 54/1925. Hinn 9. ágúst 1961 skráðu tveir menn sameignarfélag hér í borginni með firmanafninu S. Sameignarfélag þetta var afmáð úr firmaskrá 22. júní 1967, að ósk eigenda, en sama dag var skráð í hlutafélagsskrá hlutafélagið S, en eigendur sameignarfélagsins voru báðir meðal stofnenda þess og annar formaður félagsstjórnar. Samkvæmt 1. mgr. 9. gr. laga nr. 84/1933 er bannað að nota í atvinnuskyni nafn, sem sá hefur ekki rétt til, er notar. Samkvæmt því var dæmt, að S h/f væri óheimilt að nota ættarnafn G í firma- nafni sínu og dæmt skylt að láta afmá það úr hlutafélaga- skrá. Þá voru G dæmdar nokkrar skaðabætur úr hendi hlutafélagsins og þeirra manna, er sameignarfélagið stofn- UÐU ......00200 200 1045 Nágrenni. A var forstjóri ölgerðarhúss, er hafði verksmiðju sína í íbúðar- hverfi. Af vélum ölgerðarhússins var hávaði, er talinn var til óþæginda fyrir íbúa húss, sem sambyggt var verksmiðju- húsinu. Þrátt fyrir áskoranir heilbrigðisnefndar Reykja- víkur fékkst A eigi til að bæta úr göllum þessum. Dæmt, að hann hefði gerzt brotlegur við 8. gr. laga nr. 35/1940, sbr. 1. gr. laga nr. 19/1962, svo og 1. mgr. 255. gr. almennra hegningarlaga með háttsemi sinni, og var dæmd sekt vegna þessa ..........00000000 0... 268 Niðurfelling máls. Sjá útivist aðilja. Opinber mál. Sjá atvinnuréttindi, áfengislög, áfrýjun, ákæra, bifreiðir, blóðrannsókn, botnvörpuveiðar, brot gegn Efnisskrá CV Bls. valdstjórninni, fangelsi, fiskveiðabrot, fjársvik, frávísun, frelsissvipting, geðrannsókn, gæzluvarðhald, heimvísun, hlutdeild, ítrekun, kærumál, landhelgisbrot, landvist, lík- amsáverkar, loftför, læknar, löggæzlumenn, lögsaga, manndráp, mat og skoðun, nágrenni, ómerking, óréttmætir verzlunarhættir, refsingar, sáttir, skattsvik, skilorðsbundn- ir refsidómar, skírlífisbrot, strok úr refsivist, tékkamisferli, tilraun, togveiðar, tolllagabrot, umferðarlög, verðlagsbrot, verjandi í opinberu máli, ölvun. Ómaksbætur. Áfrýjanda gert að greiða ómaksbætur 355, 652, 653, 793, 1031, 1032, 1033, 1207, 1244 Ómerking. a) Einkamál. Útgerðarmaðurinn S krafði útgerðarmanninn F um andvirði beitu, er hann taldi sig hafa selt F. Málið var mjög van- reifað af hendi aðilja, og þar sem báðir aðiljar ráku útgerð og verzlunarviðskipti, var talið, að málið, er dæmt hafði verið á bæjarþingi, skyldi rekið fyrir sjó- og verzlunar- dómi, sbr. ákvæði 200. gr. laga nr. 85/1936. Var héraðs- dómur því ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi .. 49 Tveir hluthafar í hlutafélagi einu áttu í samningum við lög- manninn A um, að hann sæi um sölu á fasteignum hluta- félagsins. Annar hluthafanna hafði prókúruumboð fyrir félagið. Virðist Á nokkuð hafa unnið í fasteignasölunni. En mál snerust þannig, að annar lögmaður tók við málefnum hlutafélagsins og leysti þau. Lögmaðurinn krafði nú alla hluthafa félagsins óskipt um greiðslu söluþóknunar. Í mál- inu kom fram, að aðrir hluthafar félagsins en þeir, er áður voru nefndir, tóku ekki þátt í samningum við lög- manninn Á, og ekkert kom fram um heimildir þeirra tveggja, sem áður getur, til að bjóða eignir félagsins til sölu. Þá lá eigi fyrir, hverjir skipuðu stjórn hlutafélags- ins þann tíma, sem hér um ræðir. Voru slíkir gallar taldir á málstilbúnaði og gagnaöflun, að héraðsdómur var ómerkt- ur og málinu vísað frá héraðsdómi .........00000.000.... 104 A krafði B um greiðslu víxilskuldar. Víxill þessi var útgefinn af A á hendur hlutafélagi einu, er bar nafn B. B ritaði persónulega á víxilinn sem samþykkjandi. Dæmt, að þar sem B væri eigi greiðandi, væri nafnritun hans sem sam- þykkjanda ógild að víxilrétti, sbr. 25. gr. víxillaga nr. 93/ 1933 og veittu A eigi víxilrétt á hendur B. Málið hafði verið rekið sem víxilmál í héraði, en eigi var heimilt að CvI Efnisskrá Bls. reka það sem slíkt. Var héraðsdómurinn ómerktur og mál- inu vísað frá héraðsdómi ...............0000.000 0000. 277 J hafði ritað sem ábekingur á víxil, er seldur var í banka í sambandi við útgerð báts eins. Báturinn var síðan seldur A, sem tókst á hendur að greiða fyrrnefndan víxil sem hluta af kaupverði bátsins. Eigi greiddi hann víxilskuldina, og varð J að greiða hana og fékk þá framsal frá banka þeim, er keypt hafði víxilinn. Krafði J nú A um greiðslu víxilskuldarinnar. A taldi sig hins vegar eiga rétt til al- sláttar af kaupverði bátsins, er víxilskuldinni næmi, vegna ýmissa galla á tækjum og veiðarfærum bátsins og van. efndum á kaupsamningi. Dæmt, að gögn málsins veittu eigi glögga vitneskju um, hvernig stæðu reikningar milli A og eiganda bátsins. Þá væru eigi í ljós leiðd ýmis atriði í skiptum “þeirra, þannig, að eigi væri öruggt, að A væri skyldur að standa við það ákvæði í kaupsamningnum að greiða umræddan víxil. Því yrði ekki fullyrt að svo komnu, að J hafi með greiðslu víxilsins innt af hendi framlag fjár, er hann gæti krafið A um. Málið var því talið svo van- reifað, að héraðsdómur og meðferð máls í héraði var ómerkt og málinu vísað frá héraðsdómi ................ 549 Í máli einu í héraði krafðist stefndi þess, að það yrði hafið. Hafningarkröfunni var hrundið. Úrskurður þessi var kærð- ur, en ómerktur fyrir Hæstarétti, þar sem þar voru eigi greindar dómkröfur og atvikum málsins eigi lýst. Var hinn kærði úrskurður því ómerktur og málinu vísað heim í hérað til úrskurðar af nýju .............0.0.0000..... 787 G hafði verið til meðferðar sem sjúklingur á Röntgenstofunni í Reykjavík og síðan í Röntgendeild Landspítalans. Taldi hann sig hafa orðið fyrir heilsutjóni af völdum röntgen- bruna og krafði ríkissjóð um bætur. Dæmt, að gagnaöflun og málsreifan hefði verið mjög ábótavant í héraði. Var hinn áfrýjaði dómur því ómerktur og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og uppsögu dóms af nýju 1105 Bátur einn var seldur á nauðungaruppboði, og varð E hæst- bjóðandi. Krafðist hann þess, að báturinn yrði lagður sér út sem ófullnægðum veðhafa. B taldi sig eiga línuspil, er var um borð í bátnum, þegar hann var seldur, og krafði E um andvirði þess. Boð E í bátinn var samþykkt, en eigi kom fram í héraðsdómi, hvenær það var, og eigi heldur, hvenær B lýsti eignarrétti sínum til línuspils þess, sem var í bátnum og um var deilt. Þá var eigi upplýst í málinu, hvenær E veitti bátnum móttöku, og eigi hafði verið aflað aðiljaskýrslna fyrirsvarsmanna aðilja. Var því dæmt, að mál þetta væri svo vanreifað, að hinn áfrýjaði dómur var ómerktur og því vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar Efnisskrá og dómálagningar af nýju ..........0000000 00 nn nn... b) Opinber mál. D var grunaður um ölvun við akstur, og fór fram lögreglu- rannsókn vegna þessa dagana 24. og 25. ágúst 1967. Hinn 22. september sama ár kom D fyrir sakadóm, og voru kynnt gögn málsins, en eigi var hann prófaður um sakarefni. Hinn 25. sama mánaðar kom lögregluvarðstjóri fyrir dóm og staðfesti skýrslu sína. Síðan voru gögnin send saksókn- ara ríkisins, er gaf út ákæru hinn 4. október 1967. Gekk dómur í málinu. Eftir að héraðsdómur var genginn, voru háð í málinu dómpróf og vitni yfirheyrð og heitfest. Þá kom í ljós, að vafi var um, hvort blóðsýnishorn í málinu hefðu ruglazt. Dæmt, að bar sem ákæran í málinu væri reist á rannsókn, sem ekki fullnægði skilyrðum laga til málshöfðunar, sbr. 1. mgr. 150. gr. laga nr. 82/1961, bæri að ómerkja héraðsdóminn og vísa ákærunni frá héraðsdómi Í refsimáli einu, vegna meintra skattsvika og bókhaldsóreiðu, var dæmt, að héraðsdómara bæri að dæma málið með sér- fróðum samdómendum, sbr. 4. mgr. 5. gr. laga nr. 82/1961, enda beri dómi að kanna sjálfstætt og meta sakarefni, þótt skattstjórnarvöld hafi þar áður um fjallað. Var hinn áfrýjaði dómur því ómerktur og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og uppsögu dóms af nýju ........ Í opinberu máli, þar sem Þ var ákærður fyrir að hafa dregið undan tollvörugjald og gerzt brotlegur um ýmis konar bókhaldsóreiðu, var málið dæmt af einum sakadómara. Dæmt, að héraðsdómari hefði átt að fara með þetta mál ásamt sérfróðum samdómendum, sbr. 4. mgr. 5. gr. og 110. gr. laga nr. 82/1961 og var héraðsdómur því ómerktur og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og upp- sögu dóms af nýju ........00000.00 0... nn Ómerking ummæla. Sjá lögmenn, refsingar, ærumeiðingar. Óréttmætir verglunarhættir. Á árinu 1916 tók Á upp ættarnafnið S, skv. heimild í 6. gr. laga nr. 41/1913, og var nafnið birt í B-deild Stjórnartíð- inda 1916. Dóttur hans, G, var því heimilt að bera ættar- nafn þetta, skv. 2. mgr. 3. gr. laga nr, 54/1925. Hinn 9. ágúst 1961 skráðu tveir menn hér í Reykjavík sameignar- félag með firmanafninu S. Sameignarfélag þetta var afmáð úr firmaskrá 22. júní 1967 að ósk eigenda, en sama dag var skráð í hlutafélagaskrá hlutafélagið S, og voru eig- endur sameignarfélagsins báðir meðal stofnenda þess og annar formaður félagsstjórnar. Bent var á, að samkvæmt 465 555 CVIII Efnisskrá Bls. 1. mgr. 9. gr. laga nr. 84/1933 væri bannað að nota í atvinnuskyni nafn, sem sá hefur ekki rétt til, er notar. Samkvæmt því var S h/f dæmt óheimilt að nota ættar- nafn G í firmanafni sínu og dæmt skylt að afmá það úr firmaskrá. Þá var eigendum sameignarfélagsins og hluta- félaginu dæmt að greiða G nokkrar bætur með hliðsjón af bótareglum 3. megr., sbr. 4. gr. 16. gr. laga nr. 84/1933 1045 Prentréttur. Í meiðyrðamáli, er lögmaðurinn M höfðaði gegn ritstjóranum E, lagði E fram greinargerð, þar sem sveigt var mjög að M. Síðan birti hann greinargerðina í blaði, er hann ritstýrði. Dæmt, að ummælin væru meiðandi fyrir M, en eigi hefði verið næg ástæða til að refsa E fyrir þau meðan einungis var um að tefla refsinæmi þeirra í varnarskjali fyrir dómi. Hins vegar varðaði birting ummælanna í vikublaðinu E refsingu samkvæmt 235. gr. almennra hegningarlaga. Við ákvörðun refsingar var þess gætt, að M hafði haft nokkur harðyrði um E í málsskjölum. Ummælin voru ómerkt. Þá var E dæmt skylt að sjá svo til, að birtar væru forsendur og dómsorð Hæstaréttar í málinu í blaði því, er meiðyrðin höfðu birzt í ..........2.....20002.0.0 von 281 Þeir L og V tóku að sér að ritstýra riti, er gefa skyldi út og í væru æviágrip lækna á Íslandi. Til að afla gagna sendu þeir læknum eyðublöð, er þeir óskuðu, að útfyllt yrðu, og yrði þar meðal annars getið barna, og ef um kjörbörn væri að ræða, hverjir væru foreldrar þeirra. Læknirinn H, er ættleitt hafði barn, skráði á fyrrgreint eyðublað, að barnið væri kjörbarn, en gat þess eigi hverjir væru foreldrar þess. Þeir L og V öfluðu sér þá vitneskju um þessi atriði í þjóð- skránni. H fékk (þá lagt lögbann við því, að upplýsingar um foreldra barnsins yrðu birtar í ritinu. Dæmt, að sam- kvæmt grunnreglum laga um Íþagnarvernd einkalífs, ætti H rétt á því, að nöfn foreldra kjörbarns hans yrðu eigi birt í ritinu. Var lögbannið því staðfest ...............0....... 1007 Prestar. Sjá embættismenn. Refsingar. Manni dæmd sekt, kr. 2.000.00, fyrir tolllagabrot ............ 1i Bifreiðarstjóra dæmd sekt, kr. 1.000.00, fyrir að aka bifreið gáleysislega ............02000.. 0. ser 63 Sagnamanni, höfundi og útgefendum bókar, sem í birtust niðr- andi ummæli um látinn mann, dæmd refsing, kr. 4.000.00 fésekt hverjum ...........0.00eesee een 124 Manni dæmt fangelsi 5 mánuðir fyrir fjársvik. Ítrekun ........ 200 Efnisskrá Togaraskipstjóra dæmd sekt, kr. 400.000.00, fyrir fiskveiða- brot og fangelsi 6 mánuðir fyrir brot gegn 1. mgr. 106. gr. laga nr. 19/1940 ..........2.200 00. n es Ökumanni dæmd sekt, kr. 4.000.00, fyrir brot á umferðarreglum Farþega í flugvél, sem var ölvaður og hindraði flugmann við stjórn flugvélar og lendingu, dæmd refsing, fangelsi 6 Mánuðir ..........00020 0 Bifreiðarstjóra dæmd sekt fyrir að sýna eigi næga gát, er hann ók inn á aðalbraut ........2020000000 0000... Verksmiðiueiganda dæmd sekt fyrir að sinna eigi kröfum heil- brigðisnefndar um að bæta úr hávaða og göllum í verk- smiðju einni ..........0.0.0000.. nn Ritstjóra dæmd refsing fyrir ummæli í blaðagrein ............ Manni, er ók bifreið ökuréttindalaus, dæmt varðhald 10 daga Ökumanni dæmd refsing, varðhald 45 daga fyrir akstur án öku- réttinda. Ítrekunarbrot .........0000.0.. nn Tveimur mönnum dæmt fangelsi, 2 ár og 6 mánuði hvorum, fyrir skírlífisbrot og fjársvik .........0000.000 00... Manni, er dæmdur var fyrir tékkamisferli og fjárdrátt, dæmt fangelsi 6 mánuðir ........0...02.00 0. nn Ökumanni bifreiðar, er lenti í árekstri, og síðan eftir árekstur- inn rakst á vegfaranda, dæmd sekt vegna ógætilegs akst- WIES 202... Farmanni, er flutti kæliskáp til lands og tilkynnti hann eigi tollyfirvöldum, dæmd refsing vegna þess og skápurinn gerður upptækur .........2.200.0202 00. Farmanni, er smyglaði vindlingum til landsins, dæmd refsing, fangelsi 30 daga og kr. 70.000.00 sekt til ríkissjóðs, vegna þessarar háttsemi sinnar. Smyglvarningurinn var gerður upptækur .........202000 0000 Ökumanni dæmt 15 daga varðhald vegna brota á áfengis- og umferðarlögum ............220.000 000 Skipstjóra á togara, er dæmdur war sekur um fiskveiðibrot, dæmd sekt, kr. 500.000.00 ..........0.0.00n enn Manni, er varð fyrrverandi eiginkonu sinni að bana, dæmd refsing, 16 ára fangelsi og sviptur atvinnuréttindum ...... Ökumanni bifreiðar, er lenti í árekstri við aðra bifreið, og slösuðust farþegar í þeirri bifreið og einn svo, að hann beið bana af, dæmd refsing, varðhald 60 daga, og sviptur ökuleyfi tvö ár ......2..0000000 0. Manni dæmd refsing, sekt kr. 10.000.00, fyrir verðlagsbrot .. Bifreiðarstjóra, er ók bifreið sinni með áhrifum áfengis, dæmt varðhald og sviptur ökuleyfi ævilangt .........0.0.00..00.... Einstakar refsitegundir og önnur viðurlög: a. Sekt dæmd og varðhald sem vararefsing: Fjárhæð sektar kr. 8.000.00. Varðhald 15 daga ........ 268 281 458 460 814 CX Efnisskrá Fjárhæð sektar kr. 1.000.00. Varðhald 2 daga ........ Fjárhæð sektar kr. 4.000.00. Varðhald 6 daga .......... Fjárhæð sektar kr. 400.000.00. Varðhald 8 mánuði ...... Fjárhæð sektar kr. 4.000.00. Varðhald 10 daga ........ Fjárhæð sektar kr. 1.000.00. Varðhald 2 daga .......... Fjárhæð sektar kr. 3.000.00. Varðhald 2 daga .......... Fjárhæð sektar kr. 1.000.00. Varðhald 2 daga .......... Fjárhæð sektar kr. 3.000.00. Varðhald 4 dagar ........ Fjárhæð sektar kr. 5.000.00. Varðhald 7" daga .......... Fjárhæð sektar kr. 70.000.00. Varðhald 70 daga ........ Fjárhæð sektar kr. 500.000.00. Varðhald 8 mánuði ...... Fjárhæð sektar kr. 10.000.00. Varðhald 12 daga ........ b. Fangelsi dæmt .............. 200, 202, 236, 628, 751, SIT c. Varðhald dæmt .................... 458, 460, 821, 1065, d. Upptaka eigna dæmd ............ 11, 202, 814, 817, 825, e. Svipting landvistar dæmd .............00.00. 0000 0000. Í. Svipting málflutningsleyfis dæmd .................... g. Svipting verzlunarleyfis dæmd .................00..... h. Svipting ökuleyfis dæmd .................. 821, 1065, i Ómerking ummæla ...........000.0 00. 124, Réttarfar. Sjá aðfarargerðir, aðgerðarleysi, aðild, áfrýjun, áfrýjunarfrestur, áfrýjunarleyfi, ákæra, dómar, dómarar, dómhæfi kröfu, dómstólar, félagsdómur, fjárnám, fógeta- gerðir, frávísun, gagnaöflun, gerðardómur, gjafsókn, gjaf- vörn, hafning máls, heimvísun, innsetningargerð, kyrrsetn- ing, kærufrestur, kærumál, lög, lögskýring, lögbann, lög- hald, lögmenn, lögsaga, lögtak, málflutningsmenn, mál- flutningur, málskostnaður, niðurfelling máls, ómaksbætur, ómerking, réttarfarsvítur, sáttir, sératkvæði, stefna, stefnu- birting, tómlæti, úrskurðir, útburðarmál, útivist aðilja, van- reifun, venjuréttur, vitni, þingsókn. Réttarfarsvítur. Að því fundið, að löggæzlumaður, er var við umferðarstjórn, þar sem umferðarslys varð, gerði engan reka að því að ná til vitna á árekstrarstað. Þá gerðu hvorki rannsóknar- lögreglan, héraðsdómari né ákæruvald nokkuð til að reyna að hafa upp á vitnum, sem á staðnum kunna að hafa verið. Var þetta vítt .........0.00002. 000 Að því fundið, að dómari hafi tekið til úrlausnar frávísunar- kröfu, sem málsaðili hafi haft upp í greinargerð í héraði, en fallið frá, áður en málið var dæmt .........00000.0.... Ummæli í varnarskjali lögmanns í héraði talin óréttmæt og ómerkt ..........0020200. rns Í meiðyrðamáli einu höfðu aðiljar í málflutningi meiðandi um- 63 110 156 Efnisskrá CXT mæli hvor um annan. Var það vítt .........0..000.0..... 281 Í úrskurði einum hafði dómari eigi greint dómkröfur né lýst atvikum máls. Var að þessu fundið og úrskurðurinn Ómerktur ............2..2200 00... 781 Ritfrelsi. Þeir L og V tóku að sér að ritstýra bók, er í væru æviágrip lækna á Íslandi. Í gagnaöflunarskyni sendu þeir læknum eyðublað, þar sem m. a. var óskað upplýsinga um börn þeirra, Var þess óskað, að gefnar væru upplýsingar um foreldra kjörbarna, H, sem ættleitt hafði barn, gat þess, er hann endursendi fyrrgreint eyðublað, að barnið væri kjörbarn, en svaraði eigi, hverjir væru foreldrar þess, Þeir L og V öfluðu sér þá upplýsinga um þetta úr þjóðskránni og hugðust birta í ritinu. H fékk þá lagt lögbann við því, að umræddar upplýsingar um foreldra kjörbarnsins yrðu birtar. Dæmt, að samkvæmt grunnreglum laga um þagnar- vernd einkalífs, eigi H rétt á því, að nöfn foreldra kjör- barns hans yrðu eigi birt í fyrrgreindu riti. Var lögbannið því staðfest ............00.2....0 0. 1007 Sameign. Á árunum 1955 og 1956 reistu þeir Á og B hús eitt hér í borg- inni, og voru í því fjórar íbúðir. Á byggingaruppdrætti af lóðinni var gert ráð fyrir einni bifreiðargeymsiu vestan Við húsið, en lóðin að öðru leyti ræktuð til afnota fyrir alla eigendur þess óskipt. Hinn 4. maí 1956 seldu þeir A og B rishæð hússins, og er tekið fram í afsali, að 1. hæð húss- ins hafi rétt til bifreiðargeymsiu á lóðinni og einnig 2. hæð, ef heimild fáist til að byggja þar tvær bifreiðageymslur. Hinum selda eignarhluta fylgdi hins vegar ekki réttur til að byggja bifreiðargeymslu. Þeir A og B seldu síðan D hinn 11. ágúst 1956 aðra hæð hússins, og segir í því afsali, að 1. hæð hússins fylgi réttur til að byggja bifreiðar- geymslu á sameiginlegri lóð, en fáist leyfi til að byggja tvær bifreiðageymslur á lóðinni, skuli 2. hæð hafa rétt til annarrar geymslunnar., D seldi síðan E 2. hæð hússins með fylgiréttindum 1., september 1962. Þeir A og B seldu, síðan 2. október 1958 F 1. hæð og íbúð í kjallara hússins ásamt fylgiréttindum, og segir þar í afsali, að hinum selda eignarhluta fylgi réttur til að byggja bifreiðargeymslu á lóð hússins, en eigi er getið réttar 2. hæðar til bifreiðar- geymslu. F seldi síðan hinn 19. nóvember 1956 G 1. hæð hússins, og segir þar í afsali, að hinum selda eignarhluta fylgi réttur til að byggja bifreiðargeymslu á lóð hússins, en eigi er þar getið réttinda 2. hæðar til bifreiðargeymslu. CXIl Efnisskrá Bls. Hinn 18.. desember 1956 seldi síðan F íbúð í kjallara húss- ins og var H kaupandi, og í þessu afsali er tekið fram, að réttindi til bifreiðargeymslu fylgi ekki með kaupunum. Hins vegar er réttinda 2. hæðar til bifreiðargeymslu að engu getið í afsalinu. Hinn 29. ágúst 1966 seldi H síðan I eignarhluta sinn í húsinu. Þegar H keypti kjallaraíbúðina, hafði hann fyrir sér veðbókarvottorð, þar sem eigi er getið réttinda 2. hæðar til bifreiðargeymslu. Þá var á uppdrætti af húsinu, er honum var sýndur í umrætt sinn, mörkuð ein bifreiðar- geymsla, er talin var fylgja 1. hæð hússins. Talið var, að H hafi verið grandalaus um bifreiðargeymsluréttindi 2. hæðar, þegar hann keypti kjallaraíbúðina. Í afsölum fyrir 1. hæð og kjallaraíbúð, sem gengu kaupum og sölum sem sjálfstæðir eignarhlutir, var aldrei getið bifreiðargeymslu- kvaðar til handa 2. hæð. Var því talið, að sú kvöð bindi eigi grandalausan kaupanda kjallaraíbúðarinnar né rétt- taka hans, I. Með hliðsjón af ákvæðum 1. mgr. 10. gr. laga nr. 19/1959 og meginreglna laga um eignarrétt var talið, að eigendur 1. og 2. hæðar hefðu, að fengnu leyfi byggingaryfirvalda, rétt til að byggja bifreiðageymslur á eim stað, sem þeir hefðu ætlað sér, gegn fébótum sam- kvæmt samningi eða mati til eigenda kjallaraíbúðarinnar vegna verðrýrnunar. En þar sem þeir buðu eigendum kjall- araíbúðarinnar eigi bætur áður en þeir hófu undirbúning á lóðinni að byggingu bifreiðageymslanna, var talið, að þær aðgerðir þeirra væru ólögmætar. Samkvæmt því var dæmt, að lögbann, er H hafði látið leggja við byggingu bifreiða- geymslanna væri lögmætt og að eigendum 1. og 2. hæðar bæri að færa í fyrra horf rask það, sem þeir höfðu gert á lóðinni ..........2000eeeeenr nr 145 Bóndinn B ólst upp með móður sinni og sambýlismanni hennar, S. Taldi B, að svo hefði verið um samið, að S gæfi honum % hluta jarðar þeirrar, er þau bjuggu á. Síðar keypti B % hluta jarðarinnar. Á árinu 1929 gerði S arfleiðsluskrá þar sem hann arfleiddi frænda sinn að hálfri jörðinni, en B að 4 hennar. B bjó á þessum tíma á % hlutum jarðarinnar. Með afsali 3. júní 1942 seldi S frænda sínum, J, hálfa jörðina, og var þeim gerningi þinglýst. B taldi sig eiga % hluta jarðarinnar. Dæmt, að B hefði eigi sannað, að hann ætti meira en hálfa jörðina, en hann hefði hins vegar ábúð á 2%4 hlutum hennar. Væri sá ábúðarréttur til lífstíðar og án endurgjalds. Var þetta á því byggt, að ekki væri sönnuð grandsemi J við afsalsgerðina 1942, né að B hefði nýtt % hluta hennar, sem hann hafði í ábúð umfram helming hennar, þannig, að sameigendur hans hafi verið með öllu útilokaðir frá notum þessa jarðarhluta af hans Efnisskrá CXIII hendi ..................0 000 336 Þeir E og J voru sameigendur að húsi. Átti E 67.35% af eign- inni, en J 32.5%. Ósamkomulag var með aðiljum og deildu Íþeir um flest. Á árinu 1958 lét E gera garða á lóðarmörkum og með götu við lóð húss þeirra aðilanna. Var talið, að lögmenn aðiljanna hefðu rætt um þetta atriði, en er til kom, neitaði J að taka þátt í greiðslu. Atvik þessi gerðust áður en lög nr. 19/1959 gengu í gildi, en dæmt var, að efnislega sömu reglur og þar eru nú í 11. gr. laganna hefðu verið í gildi, er lóðin var girt. E fór ekki eftir þessum reglum varðandi samráð við J og var því engin lögleg ákvörðun tekin um gerð garðanna og gæti E því ekki krafið J um greiðslu á hluta kostnaðarins. Hins vegar var J dæmt að greiða E kostnað vegna sameiginlegs Viðhalds og aðgerða á sameiginlegum hlutum hússins ........................ 804 Sameigendur að húsi deildu um eignarrétt að herbergi í kjall- ara hússins og krafðist annar sameigendanna þess, að hinn yrði borinn út úr því með beinni fógetagerð. Dæmt, að í málinu væri um að fjalla eignarrétt að herberginu, en samkvæmt gögnum málsins lægi ekki svo ljóst fyrir um eignarréttinn, að fógetadómi hefði verið rétt að taka kröfu um útburð til greina. Var því úrskurður fógeta um útburð felldur úr gildi ..................0.00 0... 1164 Samningar. Með samningi 4. júní 1964 tók S að sér að byggja fjölbýlishús fyrir Reykjavíkurborg fyrir ákveðið verð. Í verksamningi aðilja voru nokkur ákvæði um breytingar á samningsverði miðað við þær breytingar, sem kynnu að verða á fram- kvæmdum. Þá sagði í samningnum, að samningsverðið væri miðað við byggingarvísitölu Hagstofu Íslands. Var greint, hver vísitala væri á samningsdegi og síðan sagt, að breyt- ingar á þessari vísitölu skuli koma til hækkunar eða lækkunar á samningsverðinu. Meðan á byggingu húsanna stóð, hækkaði vísitala byggingarkostnaðar verulega, og krafði S þá borgarsjóð um hækkun á samningsverðinu samkvæmt því. Borgarsjóður neitaði að greiða hækkun þessa, og var á því byggt, að hann hefði tekið að sér að greiða Ýmis gjöld, sem raunverulega væru þættir í bygg- ingarvísitölunni og ættu að takast út úr reikningsgrund- vellinum samkvæmt því. Dæmt, að eigi væri nein þau atvik í ljós leidd, er þiggi borgarsjóð undan hinu fortaks- lausa ákvæði verksamningsins, að breytingar á byggingar- vísitölunni skuli koma til hækkunar eða lækkunar á samn- ingsverðinu. Var því krafa S tekin til greina .............. 244 Byggingameistarinn H byggði fjölbýlishús hér í borg og seldi CXIV Efnisskrá Bls. K þar íbúð með afsali 29. maí 1957, og er tekið fram í af- sali, að íbúðinni fylgi „sér hitalögn“. Er K var fluttur í íbúðina, kom í ljós, að lögn fyrir heitt vatn í bað og eldhús var sameiginlegt með annarri íbúð í húsinu. K vildi eigi una þessu og krafði H um bætur á árinu 1960. Fékk hann dómkvadda tvo sérfróða menn til að segja álit sitt um þetta atriði og hvað kosta mundi úr að bæta. Hinir dóm- kvöddu menn töldu, að það væri eigi sérhitalögn þar sem kranavatn væri sameiginlegt. Þá skiluðu þeir álitsgerð um hvað kosta mundi úr að bæta. Dæmt, að K hefði mátt treysta því, að heitt vatn til hitunar og nota í íbúðinni væri eigi sameiginlegt með öðrum íbúðum hússins, og þar sem þessa hafði ekki verið gætt, bæri H að greiða bætur vegna þessa, svo sem hinir dómkvöddu menn höfðu metið. K krafði einnig um bætur vegna galla, er hann taldi vera á íbúðinni. Í ljós kom, að galli þessi hafði komið í ljós á árinu 1958, en eigi undan honum kvartað fyrr en á árinu 1960. Samkvæmt því og undirstöðurökum ákvæða 52. gr. laga nr. 39/1922 var talið, að þessi kvörtun hefði of seint fram komið og var H sýknaður af bótakröfu vegna þessa .. 319 Veitingahúsaeigandinn S réði hljómsveitina Þ til starfa í veit- ingahúsi sínu á árinu 1964. Starfaði hún þar allt fram í janúarmánuð 1965, að S sagði henni upp með hálfs mán- aðar fyrirvara miðað við 1. febrúar 1965. Talið var sannað, að enda þótt samningar væru munnlegir, hefði svo verið ráð fyrir gert og hljómsveitarmennirnir mátt treysta því, að þeir væru ráðnir til 1. maí 1965. Var S því gert að greiða þeim laun til þess tíma, þar sem um samningsrof af hans hendi væri að ræða, en ósannaðar allar sakir á hljóm- sveitarmennina ...........0.00e senn 1091 A seldi Ó bifreið. Í afsali var tekið fram, að bifreiðin væri af árgerð 1964 og vegmælir hennar sýndi, að henni hefði verið ekið 14.400 km. Fram kom, að bifreiðin var skráð hér á landi 30. júlí 1963. Þegar Ó hafði tekið við bifreið- inni, taldi hann koma Í ljós, að hún væri mun slitnari en akstur sá, er vegmælirinn sýndi, gæfi til kynna. Fékk hann dómkvadda sérfróða menn til að skoða bifreiðina, og töldu þeir, að ljóst væri, að bifreiðinni hefði verið ekið a. m. k. 35.000 km, þegar kaupin gerðust. Ó krafði nú A um bætur vegna þessara tveggja atriða. Fram kom, að bifreiðin var að vísu smíðuð árið 1963, en í öllum viðskiptum voru bif- reiðar af þessari gerð nefndar árgerð 1964, og var því Ó synjað um bætur vegna þessa atriðis. Hins vegar var talið sannað, að Ó hefði mátt treysta því, að bifreiðinni hefði verið mjög lítið ekið og mun minna en henni hefði verið ekið í raun og veru. Voru honum því dæmdar nokkrar Efnisskrá CXV bætur vegna þessa galla ...........22000000 0... 0n 0. 1123 Í heildarkjarasamningum samtaka útvegsmanna og sjómanna var svo ákveðið, að útgerðarmenn skyldu tryggja á sinn kostnað hvern þann mann, er væri háseti á skipum þeirra, gegn öllum slysum, hvort sem þau yrðu um borð eða í landi, fyrir kr. 200.000.00 miðað við dauða eða fulla örorku. Háseti einn á skipi Á var ölvaður eitt sinn og henti sér í höfnina og synti þar, en drukknaði. Foreldrar hins látna kröfðu um dánarbætur samkvæmt samningnum. Samnings- ákvæðið var þannig skýrt, að með því hefði útgerðarmaður- inn tekið á sig þá skyldu að vátryggja hásetana gegn slysum, en um tryggingarskilmála skyldi fara að lögum. Dæmt, að í ljós væri leitt, að orsakir slyssins mætti rekja til ölvunar hins látna og gáleysis hans. Samkvæmt því og með hliðsjón af reglum 124. gr. laga nr. 20/1954, sbr. 20. gr. sömu laga, hefði slysið eigi orðið með þeim hætti, að skylt væri að bæta það, samkvæmt almennum reglum um slysatryggingar, enda væri sú niðurstaða í samræmi við góðar venjur í vátryggingarmálum ............000.0.00... 1146 Tannlækni, er talinn var hafa slitið vinnusamningi við að- stoðarstúlku sína án sakar, dæmt að greiða henni laun, venjulegan uppsagnarfrest, sem ákveðinn var einn og hálfur mánuður ..........2020200 0000 1524 Samvinnufélög. Þrír menn á Kópaskeri gerðu út bát einn á árunum 1962 og 1963. Aflann seldu þeir kaupfélagi á staðnum. Er viðskiptin skyldu gerð upp, kröfðust útgerðarmenn þess, að fyrir fiskinn greiddi kaupfélagið verð samkvæmt ákvörðun Verðlagsráðs sjávarútvegsins, sbr. lög nr. 97/1961. Kaup- félagið taldi hins vegar, að því bæri einungis að greiða það verð, sem það hefði raunverulega fengið fyrir fiskinn. Kaupfélagið væri samvinnufélag, og útgerðarmennirnir væru félagar þess. Þeir hefðu afhent fiskinn til sölumeð- ferðar og gætu eigi krafið kaupfélagið um hærra verð samkvæmt ákvæðum samvinnufélaga, en það verð var all- miklu lægra en lágmarksverð það, er Verðlagsráð sjávar- útvegsins hafði ákveðið. Dæmt, að eigi væri í ljós leitt, að skipti aðilja, sem í máli þessu var um fjallað, væru undanþegin ákvæðum laganna nr. 90/1961 og bæri kaup- félaginu því að greiða það verð fyrir fiskinn, sem Verð- lagsráð sjávarútvegsis hafði ákveðið .................... 999 Sáttir. A. Einkamál. Hinn 6. desember 1966 undirgekkst K, sem skipaður lögráða- CXVI Efnisskrá Bls. maður E, sátt við D um greiðslu víxilskulda auk vaxta og kostnaðar. Eigi var staðið í skilum með greiðslu fjár sam- kvæmt sáttinni, og var gert fjárnám til tryggingar henni hjá E. E skaut dómssáttinni og fjárnáminu til Hæstaréttar. Dæmt, að dómssátt sú, er um var fjallað í málinu, væri gerð samkvæmt skriflegu samkomulagi umboðsmanna málsaðilja, er þeir hefðu undirritað og lagt fram á dóm- þinginu. Eigi yrði séð, að héraðsdómari hefði á nokkurn hátt lagt dóm á gildi sáttarinnar. Að svo vöxnu brysti lagaheimild til áfrýjunar dómssáttarinnar, og var málinu því vísað frá Hæstarétti. Hins vegar var ekkert talið fram komið, er réttlætti að frávísa fjárnámsgerðinni, og var kröfu um það efni því synjað ............0.00..... 1267, 1269 B. Opinber mál. Hinn 29. janúar 1967 var bifreiðarstjóri einn tekinn að akstri bifreiðar með áhrifum áfengis. Í þinghaldi 27. sept. 1967 gekkst hann undir sekt og sviptingu ökuleyfis til að sleppa við málssókn út af brotinu. Saksóknari ríkisins kærði sátt þessa og krafðist þess, að hún væri úr gildi felld. Fram kom, að hinn 14. okt. 1964 hafði varnaraðilja verið dæmd sekt og svipting ökuleyfis fyrir brot gegn áfengislögum og umferðarlögum. Varnaraðili var því sóttur um ítrekað brot gegn lagaboðum þessum í máli því, sem lyktaði í hér- aði með hinni kærðu dómssátt. Þessi málalok voru óheimil að lögum, og var dómssáttin því felld úr gildi samkvæmt 6. mgr. 112. gr. laga nr. 82/1961 ..............0..0 000. 0... 180 Hinn 11. janúar 1968 kærðu löggæzlumenn S fyrir að hafa ekið bifreið með áhrifum áfengis. Blóð S var rannsakað, og reyndist það innihalda „reducerandi“ efni, er svaraði til 1.03%c vínanda. Héraðsdómarinn lauk málinu með dóms- sátt og var S gert að greiða sekt í ríkissjóð. Fram kom, að S hafði hinn 4. ágúst 1965 verið dæmdur í varðhald og sviptur ökuleyfi fyrir að aka bifreið undir áhrifum áfengis. Samkvæmt ákvæðum 4. mgr. 80. gr. laga nr. 26/ 1958 varða ítrekuð brot gegn 1., 2., sbr. 3. mgr. 25. gr. lag- anna varðhaldi eða fangelsi. Var héraðsdómara því sam- kvæmt skýlausum ákvæðum 2. tl. 1. mgr. 1. gr. laga nr. 29/1966 heimildarlaust að ljúka málinu með sátt, og var sáttin því felld úr gildi, sbr. 6. mgr. 1. gr. laga nr. 29/1966 1332 Sératkvæði. Hæstaréttardómari greiðir sératkvæði um forsendur dóms í skattheimtumáli .............2.2020000 00. 110 Tveir hæstaréttardómarar greiða sératkvæði um formhlið Máls .......2200.000sse rr 252 Efnisskrá CXVITI Hæstaréttardómari greiðir sératkvæði um skiptingu sakar í máli til heimtu bóta vegna slyss nemanda í skóla ........ Hæstaréttardómari greiðir sératkvæði um fébótaábyrgð í skaða- bótamáli, er nemandi höfðaði vegna slyss í skóla ...... Hæstaréttardómari greiðir sératkvæði í kærumáli .......... Tveir hæstaréttarðómarar greiða sératkvæði um forsendur ÁÓMS ........00.000 00 Hæstaréttardómari greiðir sératkvæði um skiptingu sakar í máli til heimtu bóta vegna vinnuslyss ........00...00...... Hæstaréttardómari greiðir sératkvæði um sakarskiptingu í máli til heimtu bóta vegna vinnuslyss .................. Hæstaréttardómari greiðir sératkvæði um sakarskiptingu í máli til heimtu bóta vegna vinnuslyss .................. Sjó- og veralunardómur. Útgerðarmaðurinn S krafði útgerðarmanninn F um greiðslu beitu, er hann taldi sig hafa selt honum. Mál þetta var dæmt á bæjarþingi, en það skyldi rekið fyrir sjó- og verzlunardómi samkvæmt ákvæðum 200. gr. laga nr. 85/ 1936. Var héraðsdómurinn því ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi ...........02..00. ess Mál til heimtu vöruúttektar vegna skips .................... Björgunarmál ...........220000 nn Mál um fiskverð ..............000 02... Mál um verzlunarviðskipti ..............0.0.00. 0... Mál til heimtu bóta vegna vinnuslyss .................. 1034, Mál til heimtu dánarbóta ..............2.. 0... sn Sjóveð. Verzlunin B höfðaði mál gegn ÞH til greiðslu skuldar fyrir matvæli, er keypt höfðu verið til skipsins G. Þá var ÞÞ stefnt til að þola sjóveðrétt í bátnum, en hann var talinn eigandi bátsins. Í héraði sóttu þeir ÞH og ÞÞ ekki þing, og voru kröfur B teknar til greina að öllu leyti. Báturinn var seldur á nauðungaruppboði 8. desember 1966, og varð L hæstbjóðandi og krafðist þess, að báturinn yrði lagður sér út sem óflullnægðum veðhafa. Áfrýjaði L fyrrgreindu máli og stefndi B og ÞH og krafðist þess, að sjóveðréttur væri niður felldur. Fram kom, að ÞH var þinglesinn eig- andi bátsins, en því var lýst yfir í Hæstarétti, að ÞÞ hefði verið eigandi og útgerðarmaður bátsins á þeim tíma, er mál þetta var höfðað í héraði. ÞÞ sótti þing Hæstaréttar, er málið var munnlega flutt. Dæmt, að þar sem málinu hefði eigi verið áfrýjað að því er varðaði ÞÞ, breytti þing- sókn af hans hendi að liðnum áfrýjunarfresti og án áfrýj- Bls. 49 11r1 492 662 999 1028 1208 1146 CXVIII Efnisskrá Bls. unarleyfis engu, og var málinu því vísað frá Hæstarétti .. 492 Vélstjórinn G starfaði á bát einum og stefndi ÞH til greiðslu eftirstöðva aflahlutar og kaups, og ÞÞ, sem talinn var eig- andi bátsins, til að þola sjóveðrétt í bátnum til tryggingar kröfunum. Í héraði sóttu þeir ÞH og ÞÞ eigi þing og málið því dæmt eftir kröfum G. Báturinn var síðan seldur á nauð- ungaruppboði, og varð L hæstbjóðandi og krafðist útlagn- ingar sem ófullnægður veðhafi. L áfrýjaði málinu og stefndi þeim G og ÞH og krafðist þess, að sjóveðréttur í bátnum yrði niður felldur. ÞÞ var eigi stefnt í málinu. Þar sem málinu hafði eigi verið áfrýjað varðandi ÞÞ, var dæmt, að þingsókn af hans hendi að liðnum áfrýjunarfresti og án áfrýjunarleyfis breytti engu þar um, og var málinu því vísað frá Hæstarétti ...................2.00000 0... 495 Bátur einn var seldur á nauðungaruppboði. Skipverjar, sem á bátnum höfðu verið, kröfðust þess, að vangoldin laun þeirra yrðu greidd af uppboðsandvirði skipsins. Þá lýsti Samá- byrgð Íslands á fiskiskipum iðgjaldakröfum allt frá árinu 1964 og krafðist þess, að iðgjöldin yrðu greidd af upp- boðsandvirði og gengju á undan launakröfum skipverja. Vátryggingariðgjöld Samábyrgðarinnar og vélbátaábyrgð- arfélaga eru tryggð með lögveði tvö ár frá gjalddaga í vátryggðum skipum. Í 216. gr. siglingalaga nr. 66/1963 eru taldar upp þær kröfur, sem sjóveðrétt eigi í skipi og farm- gjaldi, en samkvæmt 1. tl. lagagreinarinnar hafa meðal annars forgangsrétt: „lestargjöld, vitagjöld, hafnargjöld og önnur slík opinber gjöld, sem greiða ber af skipi“. Taldi Samábyrgðin, að iðgjaldaveð félli hér undir og lögveð gengi því fyrir sjóveði áhafnarinnar, sem stofnað væri samkvæmt heimild í 2. tl. 216. gr. siglingalaganna. Dæmt, að vátryggingarstofnanir þær, sem hér um ræðir, væru að vísu reknar fyrir atbeina ríkisins að meira eða minna leyti og vátryggingariðgjöld þeirra njóti lögveðréttar í vátryggð- um skipum, en iðgjöldin falla allt að einu eigi undir ákvæði 1. tl. 216. gr. laga nr. 66/1963, enda væri óeðlilegt að vá- tryggingariðgjöld gengju fyrir björgunarlaunum, sem tryggð eru með sjóveðrétti samkvæmt 3. tl. 216. gr. laga nr. 66/1963 og standa því að baki sjóveðtryggðum kröfum samkvæmt 1. tl. 216. gr. og launakröfum skipverja sam- kvæmt 2. tl. 216. gr. laga nr. 66/1963. Var því dæmt, að laun skipverja nytu sjóveðréttar og skyldu ganga á undan iðgjaldakröfum S ..........000000 00. 5lt G varð fyrir slysi um borð í togara 11. febrúar 1962. Höfðaði hann mál til heimtu bóta úr hendi eiganda togarans með stefnu 2. september 1964. Kröfu sína hækkaði hann síðan með framhaldsstefnu hinn 28. febrúar 1968. Dæmt, að sam- Efnisskrá CXIX Bls. kvæmt 13. gr. laga nr. 56/1914, sem voru í gildi, þegar slysið varð, væri ábyrgð B takmörkuð við skipið. Stefnan í fram- haldssök var birt 28. febrúar 1968, en skipið hafði verið selt úr landi til niðurrifs þann 17. júlí 1967. Sjóveðréttur fyrir framhaldskröfunni var þá fallinn niður fyrir fyrn- ingu samkvæmt 251. gr. laga nr. 56/1914. Þar sem þessi sjóveðréttarkrafa hvíldi eigi lengur á skipinu, er sala fór fram, voru skilyrði 241. gr. sömu laga Íyrir stofnun sjálf- skuldarábyrgðar aðaláfrýjanda eigi fyrir hendi. Samkvæmt íþessu væri eigi unnt að taka kröfu G í framhaldssökinni til greina. Hins vegar var B samkvæmt sömu lagagrein sjálfskuldaraðili að réttmætum kröfum G í frumsök, en sjóveðréttur féll að sjálfsögðu niður við niðurrif skipsins 1034 Háseta á skipi, sem vikið var úr skiprúmi og dæmdar bætur fyrir, dæmdur sjóveðréttur í skipi því, er hann hafði verið á 1171 Háseta á skipi, sem vikið var úr skiprúmi og dæmdar bætur var talinn bera fébótaábyrgð á. Samkvæmt lögjöfnun frá ákvæðum 4. tl. 236. gr., sbr. 13. gr., laga nr. 56/1914 var hásetanum dæmdur sjóveðréttur í skipinu til tryggingar dæmdum bótum ......0000000 000 1208 Skaðabætur. a) Innan samninga. Arkitektarnir A og B tóku að sér að teikna fjölbýlishús eitt og hafa umsjón með byggingu þess. Verktakafyrirtækið C sá um útvegun starfsmanna og efniskaup að verulegu leyti. Múrarameistarinn D hafði umsjón með múrsmíði og verkfræðifyrirtækið E sá um járnateikningar og teikn- ingar á hitalögn og framkvæmd þeirra verka. Húsið var byggt á árinu 1957. Húseigendur töldu brátt, að gólf í húsinu væru gölluð, þar sem pollar mynduðust í gólfinu. Var um þetta formlega kvartað á árinu 1963 og gólfin þá skoðuð af dómkvöddum mönnum. Fram kom, að gólfin þurftu sérstakrar einangrunar, þar sem geislahitalögn var í gólfplötum. Í teikningu arkitektanna Á og B var upp- haflega gert ráð fyrir frauðsteypu, sem múrhúðuð yrði og síðan lagður á dúkur, Var síðan horfið að því ráði að nota vikursandlögun á gólfin sem einangrun. Voru gerðar nokkrar tilraunahellur úr vikursalla og sementi og þær athugaðar. Var múrarameistaranum D og verkstjóra verk- takafyrirtækisins C falið að ganga úr skugga um gæði efnisins. Var síðan gengið frá vikureinangrun þessari, en hún reyndist svo illa, að hún molnaði og mynduðust pollar og dældir í gólfið. Sannað var, að arkitektarnir Á og B sögðu fyrir um efni og blöndun nefndrar einangrunar CXX Efnisskrá Bls. og ákváðu þykkt slitlags ofan á vikrinum. Þessi einangr- unaraðferð við geislahitalögn var þeim lítt kunn, en þrátt fyrir það fylgdust þeir frá upphafi eigi sem skyldi með framkvæmd verksins né hvernig einangrunin reyndist, þegar á hólminn kom. Voru þeir því taldir bera ábyrgð á göllum þeim, er í ljós komu. Múrarameistarinn D hafði á hendi framkvæmd verksins og var honum ljóst, að ein- angrunin fullnægði eigi þeim gæðaskilyrðum, sem til hennar bar að gera. Var hann talinn hafa sýnt slíka van- gæzlu við undirbúning og framkvæmd verksins, að hann bæri ábyrgð á hvernig fór. Fyrirsvarsmaður verktaka- fyrirtækisins C annaðist um kaup á vikursallanum, en lét hvorki kanna gæði vikursins, svo sem þeir A og B höfðu þó gert ráð fyrir, né hafði nægilegt eftirlit með fram- kvæmd verksins. Var C því einnig talinn bera fébótaábyrgð á göllunum. Ekkert var fram komið um það, að E hefði sýnt vangæzlu í sambandi við framkvæmd síns verks og var því sýknaður af kröfum húseigenda. Samkvæmt þessu var þeim A, B, C og D dæmt að greiða húseigendum óskiptar bætur vegna þessara galla. Í héraði hafði því ekki verið hreyft, að krafa húseigenda kynni að vera fallin niður fyrir fyrningu eða vangeymslu, en þessu var hreyft fyrir Hæstarétti og eigi talið eiga að koma þar til álita .. 165 Byggingameistarinn H byggði fjölbýlishús hér í borg og seldi K þar íbúð með afsali 29. maí 1967, og er tekið fram í afsali, að íbúðinni fylgi „sér hitalögn“. Er K var fluttur í íbúðina, kom í ljós, að lögn fyrir heitt vatn í bað og eldhús var sameiginlegt með annarri íbúð í húsinu. K vildi eigi una þessu og krafði H um bætur á árinu 1960. Fékk hann dómkvadda tvo sérfróða menn til að segja álit sitt um þetta atriði og hvað kosta mundi úr að bæta. Hinir dómkvöddu menn töldu, að það væri eigi sérhitalögn, Þar sem kranavatn væri sameiginlegt. Þá skiluðu þeir álits- gerð um hvað kosta mundi úr að bæta. Dæmt, að K hefði mátt treysta því, að heitt vatn til hitunar og nota í íbúð- inni væri eigi sameiginlegt með öðrum íbúðum hússins, og þar sem þessa hefði ekki verið gætt, bæri H að greiða bætur vegna þessa, svo sem hinir dómkvöddu menn höfðu metið. K krafði einnig um bætur vegna galla, er hann taldi vera á íbúðinni. Í ljós kom, að galli þessi hafði komið í ljós á árinu 1958, en eigi undan honum kvartað fyrr en á árinu 1960. Samkvæmt því og undirstöðurökum ákvæða 52. gr. laga nr. 39/1922 var talið, að þessi kvörtun hefði of seint fram komið, og var H sýknaður af bótakröfu vegna þessa ...............20 200. 319 Seint á árinu 1964 keypti G af S íbúðarhús úr timbri á stein- Efnisskrá CXXI Bls. steyptum kjallara. Flutti G í húsið í febrúarmánuði 1965. Um miðjan október 1965 kom fram leki í kjallara. Dóm- kvaddir voru menn til að meta, hvað kosta mundi úr að bæta. Er kom fram á veturinn, kom í ljós, að húsið var mjög kalt og illa einangrað. Voru enn dómkvaddir menn til að kanna það atriði og segja álit sitt um, hvað kosta mundi úr að bæta. Töldu hinir dómkvöddu menn, að ein- angrun væri mjög ófullkomin og kosta mundi verulegt fé úr að bæta. Krafði G nú S um bætur vegna þessa. Dómkvaddir yfirmatsmenn töldu, að húsið væri illa ein- angrað og yfirleitt mætti segja, að það væri óvandað. Fram kom, að S hafði reist húsið árið 1955 og búið þar sjálfur um 10 ára skeið. Var talið sannað, að honum hefði verið kunnugt um einangrunarskort að nokkru og vitað um leka. Var dæmt, að S bæri að greiða G nokkrar bætur vegna þessa, en að því er varðaði galla þá, sem ljósir máttu vera hverjum, er húsið skoðaði, voru eigi dæmdar bætur ...... 138 H seldi T gamla bifreið. Eftir að T hafði tekið við bifreiðinni, komu fram á henni verulegir gallar. Meðal annars stöf- uðu gallarnir af því, að hreyfill bifreiðarinnar var mjög slitinn. Dæmt, að H bæri að greiða T nokkrar bætur vegna þessa, þar sem um leynda galla hefði verið að ræða á hreyfli bifreiðarinnar ..................0.0000....0.... 990 Bifreiðaverzlunin G seldi H bifreið. Er bifreiðin var flutt hingað til lands, skemmdist hún af sjótjóni. H tók samt við bifreið- inni og samdi svo um við G, að hann mundi sjálfur gera upp bætur vegna sjótjónsins við vátryggingafélag það, er selt hafði G flutningatryggingu. Nokkru síðar krafði G um greiðslu eftirstöðva kaupverðsins. H synjaði greiðslu og krafðist auk þess skaðabóta, þar sem leyndir gallar hefðu verið á bifreiðinni, er hann tók við henni. Dómkvaddir menn töldu, að eigi hefði verið um að ræða leynda galla á bifreiðinni, og sérfróðir samdómendur féllust á þá skoðun Í meginatriðum. Var því dæmt, að H bæri að greiða G eftirstöðvar kaupverðsins, en hins vegar var G sýknaður af skaðabótakröfu H .................00.00..0.0. 000 1014 Á árinu 1965 seldi A bifreið sína kaupandanum Ó. Í afsali er bifreiðin talin af árgerð 1964, en fram kom, að bifreiðin Var skráð hér á landi 30. júlí 1963. Á afsalsdegi sýndi vegmælir bifreiðarinnar 14.400 ekna km. Dómkvaddir sér- fróðir menn töldu, að bifreiðinni hefði verið ekið a. m. k. 35.000 km., er kaupin fóru fram. Ó krafði A um bætur, bæði vegna þess, að bifreiðin væri mun slitnari en hann hefði mátt treysta, og auk þess af annarri árgerð. Fram kom, að bifreiðin var að vísu smíðuð árið 1963, en í við- skiptum ætið talin árgerð 1964. Var því dæmt, að Ó gæti CXXII Efnisskrá Bls. eigi átt rétt á bótum vegna þess. Hins vegar var talið, að Ó hefði mátt treysta því, að bifreiðinni væri eigi ekið meira heldur en vegmælir hennar sýndi, enda hefði A tjáð honum, að bifreiðinni hefði verið mjög lítið ekið. Var Á dæmt að greiða Ó nokkrar bætur vegna þessa ........ 1123 b) Utan samninga. 1. Bifreiðaslys. Hinn 1. október 1960 ók A bifreið, eign V h/f, út úr bænum. Í sama mund ók J bifreið sinni til bæjarins eftir Suður- landsvegi, og var kona hans, H, farþegi í bifreiðinni. Skammt frá mótum Suðurlandsvegar og Vesturlandsvegar hugðist A aka fram úr annarri bifreið og færði sig yfir á hægri vegarbrún, og ók þá beint framan á bifreið þá, er J ók, og varð árekstur. Hlutu þau hjónin J og H mikil meiðsl. Rannsókn leiddi í ljós, að A var ölvaður í umrætt sinn, og var honum dæmd refsing vegna þessa og óforsvar- anlegs aksturs. Bifreið sú, er A ók, var skylduvátryggð fyrir kr. 500.000.00, og greiddi vátryggingarfélagið hjón- unum J og H það fé. Þau J og H töldu tjón sitt hafa numið meiru fé og kröfðu V h/f, eiganda bifreiðarinnar, um bætur. Af hálfu V h/f var talið, að A, sem var starfs- maður V h/f, hefði eigi haft heimild til að nota bifreiðina til einkaerinda. Fram kom, að A hafði umráð bifreiðar- innar utan vinnutíma og geymdi hana, og að hann hafði notað bifreiðina á þeim tíma, án þess að fá sérstakt leyfi. Var dæmt, að V h/f bæri ábyrgð á tjóni þeirra J og H, enda væri rétt að skýra ákvæði 2. mgr. 69. gr. umferðar- laga nr. 26/1958 þannig, að það leysi eigi V h/f undan ábyrgð. Við slys þetta hlaut J, sem var ríkisstarfsmaður, varanlega örorku, sem tryggingalæknir mat 30%. Trygg- ingafræðingur taldi, að örorkutjón J næmi samtals kr. 813.049.00. Þá krafði J bóta fyrir þjáningar og lýti, kr. 350.000.00. H hlaut einnig veruleg meiðsl, en eigi varan- lega örorku. Krafði hún um örorkubætur, kr. 38.262.00, og bætur fyrir þjáningar og lýti, kr. 100.000.00. J gat eigi sinnt störfum sínum vegna meiðslanna í rúma 9 mánuði, en hélt launum sínum óskertum í 6 mánuði og hálfum launum í rúmlega 314 mánuð. Örorkutjón J, það er bæta bæri, var metið á kr. 350.000.00 og bætur til hans fyrir þjáningar og lýti, kr. 150.000.00. Örorkubætur til H voru ákveðnar kr. 35.000.00 og bætur til hennar vegna þjáninga og lýta, kr. 75.000.00. Frá tjóninu þannig reiknuðu auk útlagðs fjár voru dregnar þær kr. 500.000.00, er áður höfðu verið greiddar. Við ákvörðun örorkubóta J var þess gætt, Efnisskrá CXXKITII Bls. að hann hefði haldið föstum launum sínum, og við ákvörðun bótanna var tillit til þess tekið að nokkru, að þau hjónin fengu greiðslu tryggingafélagsins þegar raungildi krón- unnar var mun hærra en við uppkvaðningu dómsins .... 18 Hinn 15. janúar 1963 var bifreið, eign Landssmiðjunnar, ekið á flugvél, eign Landhelgisgæzlunnar, og skemmdist hún nokkuð. Landhelgisgæzlan krafði Landssmiðjuna um greiðslu fyrir tjón, og innti Landssmiðjan bætur af hendi. Krafði Landssmiðjan síðan vátryggingarfélag það, er skylduvátryggt hafði bifreiðina, um endurgreiðslu hins út- lagða fjár. Dæmt, að þótt hvorttveggja stofnunin væri eign ríkisins, þá væri rekstur þeirra hvorrar fyrir sig sjálfstæður og óháður. Gæti því Landssmiðjan komið fram sem sjálfstæður aðili gagnvart Landhelgisgæzlunni í þeim lögskiptum, sem hér var um að ræða. Var vátryggingar- félagið S því dæmt til að endurgreiða Landssmiðjunni Það fé, er hún hafði orðið að inna af hendi vegna tjóns Þessa ......0000000 nn 71 Slökkvibifreið á Akureyri var ekið yfir Hafnarstræti og inn í Kaupvangsstræti, án þess að stöðva við biðskyldumerki og á syðri akrein, en þegar aka skal inn á Kaupvangs- stræti, skal aka miðakrein. Ökumaðurinn kvað öryggisljós- merki og varúðarhljóðmerki hafa verið gefin. Í sama mund var bifreið ekið norður Hafnarstræti á hægri ferð. Er ökumaður þeirrar bifreiðar nálgaðist gatnamót Kaupvangs- strætis, kveðst hann ekki hafa séð til umferðar og því ekið hiklaust áfram, enda á aðalbraut. Allt í einu hafi hann séð slökkvibifreiðina fyrir framan sig. Hafi hann þá heml- að, en árekstur orðið. Dæmt, að ökumaður slökkvibifreið- arinnar hefði hagað akstri sínum andstætt umferðarregl- um án þess að gæta nægilegrar varúðar, sbr. 2. mgr. 38. gr. laga nr. 26/1958. Var því öll sök á akstrinum lögð á ökumanninn og eiganda bifreiðarinnar gert að greiða eig- anda hinnar bifreiðarinnar fullar bætur ................ 194 Hinn 4. október 1966 var J á leið frá Reykjavík til Keflavíkur í bifreið sinni. Er hann var kominn fram hjá Hvassahrauni, ók bifreið, eign varnarliðs Bandaríkja Norður-Ameríku hér á landi, fram úr bifreið hans. Er varnarliðsbifreiðinni hafði verið ekið nokkra stund á undan J, stöðvaði öku- maður þeirrar bifreiðar bifreið sína og hóf akstur aftur á bak, greinilega í þeim tilgangi að aka yfir á vinstri vegar- helming. Í þeim togum bar J þar að á sinni bifreið, og skipti það engum togum, að bifreiðarnar rákust á. Hlaut J af þessu mjög mikil meiðsl, og varð að taka af honum hægri fót 5 cm fyrir ofan hné. Dæmt, að aksturshættir varnarliðsbifreiðarinnar hafi verið óeðlilegir og óforsvar- CXKIV Efnisskrá Bls. anlegir eins og á stóð og eigi hún því megin sök á, hvernig fór. Hins vegar hafi komið fram, að J mátti sjá til varn- arliðsbifreiðarinnar í um 300 metra fjarlægð, og var varn- arliðsbifreiðin þá kyrrstæð. Var talið, að þar sem J hefði haft nægan tíma til að draga úr hraða bifreiðar sinnar og jafnvel stöðva hana, þegar hann sá, að viðbrögð öku- manns varnarliðsbifreiðarinnar voru óeðlileg og varhuga- verð. Var hann því talinn eiga nokkra sök á, hvernig fór. Var dæmt, að sá, er fébótaábyrgð bar á varnarliðsbifreið- inni, skyldi bæta tjón J að % hlutum. J var 35 ára að aldri, er slysið varð, og starfaði sem skrifstofumaður. Trygg- ingayfirlæknir mat varanlega örorku hans 60%. Trygg- ingafræðingur reiknaði tjón J vegna orkutapsins kr. 2.179.234.00. J krafðist, auk bóta fyrir örorkutap, bóta fyrir óþægindi, lýti og röskun á stöðu og högum, kr. 1.000.000.00. Dæmt, að fjárhagstjón J vegna slyssins væri hæfilega metið kr. 1.280.000.00, og hefðu þá verið dregin frá verð- mæti örorkulífeyris frá Tryggingastofnun ríkisins og barnalífeyrir, samtals kr. 351.183.00. Bætur vegna þjáninga, lýta og röskunar á stöðu og högum voru dæmdar kr. 200.000.00 .......2.2002.0n0n rr 1226 2. Fjársvik. Manni, er greitt hafði kröfur með innistæðulausum tékkum og dregið fé af viðskiptavinum sínum, dæmd refsing og að endurgreiða hið svikna fé .............0.0000 000. Tól 3. Líkamsárás. Kvöld eitt var M nokkuð ölvaður í íbúð sinni. Var nokkur hávaði í íbúð M, og kom E, leigusali hans, sem bjó í sama húsi, inn í íbúðina og ræddi við M. Settist E þar í stól, og ræddu þeir nokkra stund. Allt í einu sprettur M upp úr stól þeim, er hann sat í, og kveðst E þá hafa óttazt, að hann ætlaði að berja sig og hafi því stokkið um leið upp úr stól sínum, en við það hafi þeim lent saman og féll M til hliðar og fótbrotnaði. M krafði skaðabætur úr hendi E vegna þessa. Dæmt, að ósannað væri, að E hefði orðið offari, er hann spratt upp úr stól þeim, er hann sat í og rakst á M með þeim afleiðingum, sem fyrr getur, Var E því sýknaður af skaðabótakröfunni ...................0... 440 4. Miskabætur. Afkomendum látins manns, sem um voru höfð niðrandi um- mæli í æviminningabók, eigi dæmt fégjald úr hendi sagna- manns, höfundar og útgefenda, þar sem lagaskilyrði brast til slíks samkvæmt 264. gr. laga nr. 19/1940 .............. 124 Efnisskrá CKXV Bls. A tók á leigu flugvél með flugmanni til skemmtiflugs yfir Reykjavíkurborg. Var hann nokkuð með áhrifum áfengis og neytti áfengis eftir að flugið hófst. Er flugmaður hugð- ist lenda, hindraði A það, og stóð í þófi nokkra stund, en að lokum tókst flugmanni að lenda heilu og höldnu uppi á Sandskeiði. Flugmaðurinn krafðist þjáninga- og miska- bóta úr hendi A. Dæmt, að ekki þætti óeðlilegt, að háttsemi A hefði haft í för með sér andlegar þjáningar fyrir flug- manninn, og ætti hann rétt á bótum samkvæmt 1. mgr. 264. gr. almennra hegningarlaga. Samkvæmt því, og þegar þess var gætt, að þegar flugið hófst, var flugmanninum ljóst, að A var með áhrifum áfengis, voru bætur ákveðnar kr. 10.000.00 .........00.000enð rr 235 Ritstjórinn E hafði haft meiðandi ummæli um lögmanninn M í blaði sínu. Var E dæmd refsing vegna þessa og að greiða M fégjald, kr. 10.000.00, samkvæmt 264. gr. almennra hegn- ingarlaga .............0.0.ene ens r 281 Á árinu 1916 tók Á upp ættarnafnið S samkvæmt heimild í 6. gr. laga nr. 41/1913, og var nafnið birt í B-deild Stjórn- artíðinda 1916. Dóttur hans, G, var því heimilt að bera ætt- arnafn þetta samkvæmt 2, mgr. 3. gr. laga nr. 54/1925. Hinn 9. ágúst 1961 skráðu tveir menn hér í borg sam- eignarfélag með firmanafninu S. Sameignarfélagið var afmáð úr firmaskrá 22. júní 1967, að ósk eigenda, en sama dag var skráð í hlutafélagaskrá hlutafélagið S, en fyrr- nefndir eigendur sameignarfélagsins voru báðir meðal stofnenda þess og annar formaður félagsstjórnar, Dæmt, að S h/f væri óheimilt að nota ættarnafn G í firmanafni sínu. Þá var dæmt, að með hliðsjón af bótareglu 3. mgr. sbr. 4. mgr., 16. gr. laga nr. 84/1933, ætti G rétt á nokkrum bótum vegna þessa, og var eigendum sameignarfélagsins og hlutafélagið dæmt að greiða henni óskipt bætur, kr. 10.000.00 .......0..0000 rn 1045 5. Slys af dýrum. Fyrirsvarsmenn Hestamannafélagsins F skipulögðu skemmti- ferð á hestum í nágrenni Reykjavíkur, og tók milli 60 og 80 manns þátt í förinni, og voru margir með tvo til reiðar. Einn þeirra, er hafði tvo til reiðar, var B, félagsmaður í F. S slóst með í för þessa, en hann var félagsmaður í öðru hestamannafélagi. S reið næstur á eftir B. Hestur sá, er B teymdi, gekk aðeins aftar en hestur sá, sem hann reið. Allt í einu sló taumhesturinn. Lenti höggið á hægra fæti S, og brotnaði hann illa. S krafði B svo og Hestamanna- félagið F óskipt um bætur. B var sýknaður af kröfu S, og var það byggt á því, að þeir hefðu tekið saman þátt í hóp- CXKVI Efnisskrá Bls. ferð þessari. Eigi væri sannað, að hestur B, sá, er sló 8, hefði verið hættulegur umhverfi sínu eða haldinn öðrum og verri eiginleikum en almennt er um hesta og eigi hagað sér á annan hátt en búast megi við af hestum, er þeir koma margir saman. Eigi væri heldur sýnt fram á, að B hefði sýnt af sér gálaust reiðlag eða taumhald á hestum sínum. Þá var dæmt, að það færði eigi fébótaskyldu á F, þótt fyrirsvarsmenn félagsins létu það viðgangast, að förunautar í reiðför þeirri, sem hér um ræðir, teymdu lausa hesta, og engin sú hegðun væri sönnuð á fyrinsvans- mennina, er leitt gætu til fébótaskyldu. Var F því einnig sýknað ...........202.0.. 0. 470 6. Slys í skóla. Stúlkan E, 14 ára að aldri, var nemandi í gagnfræðaskóla. Dag einn í frímínútum var hún, ásamt skólafélögum sínum, að leik á gangi í skólahúsinu. Var þá hringt til kennslu, og brá E við og hljóp til skólastofu sinnar. Hljóp hún framhjá hurð einni, þar sem handfang hurðarskrár var óvarið, og rak hægri handlegginn í handfangsjárnið og meiddist verulega. Krafði hún borgarsjóð Reykjavíkur og ríkissjóð óskipt um bætur vegna slyssins. Fram kom, að hurðar- handfang þetta hafði um nokkurt skeið verið óvarið, og skýrði E svo frá, að hún myndi ekki eftir hurðarhand- fanginu öðruvísi en óvörðu. Var dæmt, að ljóst væri, að hætta stafaði af handfangsjárninu, en með hliðsjón af aldri og þroska E, þótti hún hafa sýnt gáleysi, er hún hljóp um dyrnar meðfram hurð þeirri, sem um var að tefla, og skyldi hún sjálf bera tjón sitt að hálfu. E var skólaskyld, er þetta gerðist. Það er skylda þeirra, er skóla reka, að sjá um, að viðhald skólahúsnæðis og búnaður allur sé slíkur, að nemendum stafi ekki hætta af. Viðurkennt var af skóla- stjóra og umsjónarmanni húsnæðisins, að handfangsjárn Það, er orsakaði slysið, hefði um nokkurt skeið verið óvarið, og þeim verið það kunnugt. Var þó eigi úr þessu bætt. Samkvæmt því var dæmt, að þeir, sem bæru ábyrgð á rekstri skólans, bæru fébótaábyrgð á tjóni því, er hér varð. Borgarsjóður Reykjavíkur hafði tekið húsnæði þetta á leigu, og ber skólanefnd að sjá um, að skólahúsi sé haldið við og ríkissjóður á að taka þátt í kostnaði vegna þess. Skólastjórinn tekur laun úr ríkissjóði og hefur yfir- umsjón með rekstri skólans, en umsjónarmaðurinn er hins vegar launaður af borgarsjóði. Var því dæmt, að borgar- sjóður Reykjavíkur og ríkissjóður bæru óskipt fébóta- ábyrgð á tjóni E, að því leyti, sem hún skyldi fá það bætt. Talið var, að E hefði hlotið 10% varanlega örorku vegna Efnisskrá CKXVII Bls. slyssins. Krafði hún um örorkubætur að fjárhæð kr. 128.797.00 og þjáninga- og lýtabætur kr. 40.000.00, auk ýmiss útlagðs fjár. Tjón E vegna örorku var talið hæfi- legt kr. 110.000.00 og tjón hennar vegna þjáninga og lýta kr. 40.000.00. Sératkvæði ..........000000 00. nn 356 7. Ýmsar skaðabætur. M hafði tekið á leigu húsnæði í kjallara húss eins við Lauga- veg í Reykjavík. Haustið 1959 barst Vatnsveitu Reykja- víkur tengibeiðni af hálfu eiganda hússins, og var þess farið á leit, að vatn til hússins mætti taka úr aðalæð í Vegamótastíg. Varð vatnsveitan við þessari beiðni, en jafn- framt var ákveðið, að húseigandi skyldi loka fyrir rennsli úr gamalli heimæð, sem tengd var við aðalæð, er lá í norðanverðum Laugavegi. Á árinu 1962 rann vatn inn Í kjallara hússins, sem M hafði á leigu, og spilltust þar verðmæti. Kom fram, að vatnið hafði komið úr hinni gömlu heimæð í Laugaveginum, er loka skyldi. Talið ljóst, að heimæðinni hefði ekki verið lokað haustið 1959 eða lokunarbúnaði hefði verið áfátt. Allar vatnsæðar frá vatns- veituæðum Vatnsveitu Reykjavíkur að húsi eru eign hús- eiganda, og ber hann kostnað af lögn þeirra og viðhaldi. Starfsmönnum vatnsveitunnar bar hins vegar að hafa eftirlit með því, að tryggilega hefði verið gengið frá lokun fyrrgreindrar heimæðar, en sú eftirlitsskylda hafði verið vanrækt. Eigandi hússins hafði einnig vanrækt að koma fyrir dælubúnaði og safnvatnsgryfju í kjallaranum. M krafði borgarsjóð Reykjavíkur um skaðabætur, og var dæmt, að borgarsjóður væri fébótaskyldur gagnvart M að hálfu ..........00. 00. 498 8. Vinnuslys. Á árinu 1959 tók G að sér pípulagnir í húsi einu hér í borg. Meðal verka þeirra, er G skyldi framkvæma, var niðurbrot reykháfs. Fyrirsvarsmaður G sneri sér til múrarameistar- ans Ó og bað hann að taka að sér að brjóta niður reyk- háfinn. Ó gaf þau svör, að hann gæti eigi látið vinna verk þetta, en verið gæti, að starfsmenn hans vildu annast það sjálfir eftir venjulegan vinnutíma, enda vanir slíkri vinnu. Ræddi Ó síðan við tvo starfsmenn sína, og varð að samkomulagi, að þeir ynnu verkið. Hófu þeir síðan niðurbrotið, en við verkið varð það slys, að reykháfurinn hrundi, og slasaðist annar starfsmaðurinn, V. V krafði G og Ó óskipt um bætur vegna slyss þessa. Með dómi Hæsta- réttar 24. marz 1964 var G sýknaður af kröfum V, en Ó dæmt að greiða honum nokkrar bætur. Í þeim dómi Hæsta- CXXVIII Efnisskrá Bls. réttar er tekið fram, að fyrinsvarsmenn G hafi hvorki samið um verkið við V og félaga hans né stjórnað framkvæma- um verksins. Sé því eigi fyrir hendi það réttarsamband, er veiti V rétt til bóta úr hendi G. Ó innti bætur af hendi til V samkvæmt hæstaréttardómnum. Ó krafði nú G um endurgreiðslu þess fjár, er hann þannig hafði innt af hendi. Talið sannað, að Ó hefði einungis tekizt á hendur gegnt G að ráða mennina til niðurrifs á reykháfnum og vísa þeim á tilteknum tíma til vinnustaðar, en hefði undan- skilið sig verkstjórn og starfsdrottinsskyldu. Sú vangæzla Ó, að skýra eigi starfsmönnunum frá því, hvernig háttað væri starfsherraábyrgð og verkstjórn, var eigi talin valda því, að hann hefði glatað þeim rétti sínum, að á G skyldi falla að lokum starfsdrottinsábyrgð á verkinu. Sam- kvæmt því var dæmt, að G bæri að greiða Ó það fé, er hann innti af hendi í skaðabætur ................0........ 132 A var að störfum hjá B h/f við fermingu skips. Var A að fara upp úr lestinni upp stiga, er vindubyrði, sem verið var að flytja um borð, rakst í lestaropsbita, svo þeir hreyfðust til og klemmdiu A við lestaropsbrúnina. Dæmt, að B h/f hafi borið að sjá til, að lestaropsbitar væru fastir, svo sem gert er ráð fyrir í 4. mgr. 8. gr. reglugerðar nr. 69/ 1953. Yrði því að leggja fébótaábyrgð á hann vegna slyss- ins. Hins vegar hefði A eigi skýrt lúgumanni frá þeirri ætlun sinni að fara upp úr lestinni. Var það talið gáleysi, og að A ætti að bera nokkurn hlut sjálfur af tjóni sínu. Samkvæmt því var B h/f gert að greiða 70% af tjóni A. Tryggingafræðingur reiknaði, að verðmæti vinnutekjutaps A á slystíma hefði numið vegna tímabundinnar örorku kr. 107.006.00 og vegna varanlegrar örorku kr. 139.062.00. Tjón A var vegna örorku metið kr. 215.000.00 og þjáningabætur hans kr. 30.000.00 ......0...200000 0. 259 Drengurinn G, sem fæddur var 29. nóvember 1941, vann sumar- vinnu á búi R sumurin 1954 og 1955. R hafði eignazt drátt- arvél sumarið 1954, og lærði G að stjórna henni. Í júlímán- uði 1955 keypti R sláttuvél, er var tengd við dráttarvélina. Var drifhjólabúnaður sláttuvélarinnar aftast á dráttarvél- inni. Voru þar tvö hjól. Hið efra og minna um 1 metra frá jörðu og hitt um hálfan metra. Hjól þessi voru tengd með reim og í sambandi við svokallaða hlaupastelpu og ljái sláttuvélarinnar. Snerist hjólabúnaður, þegar dráttarvélin var Í gangi og tengd sláttuvélinni. Yfir hjólabúnaði þessum var nokkur hlíf, en þó var hann óvarinn, þegar staðið var aftan við dráttarvélina. Er G var að slá með dráttarvél- inni 15. september 1955, þurfti hann að stíga af henni, til þess að losa úr greiðu sláttavélarinnar, en lét vélina ganga Efnisskrá CXKIX Bls. á meðan, Hugðist hann síðan stíga á dráttarvélina aftan frá yfir drifhjólabúnaðinn. Lenti þá hægri hönd hans inn á milli reimar og efra hjólsins og skaddaðist mjög. Dæmt, að ýmsar hættur væru því samfara að láta ungling, vart af barnsaldri, hafa á hendi stjórn dráttarvélar, sérstak- lega þegar bess sé gætt, að henni fylgdi vélknúið fylgi- tæki. Skorti mjög á, að R leiðbeindi G svo um notkun vélarinnar, öryggisbúnað og rétt vinnubrögð, sem krefjast verður. Var R því talinn bera að verulegu leyti fébóta- ábyrgð á tjóni því, er G varð fyrir vegna slyss þessa. Hins vegar var dæmt, að mjög óvarlegt hefði verið af G að stíga niður af dráttarvélinni og upp á hana aftur með vélina í gangi og sérstaklega með tilliti til hinna óvörðu hjóla og reimar. Var dæmt, að R skyldi bæta G tjón hans að % hlutum. G skaddaðist mjög á hægri hönd og varð að taka þar af liði. Var varanleg örorka hans vegna þessa metin 25%. Tryggingafræðingur áætlaði tjón G vegna orkumissis 17. október 1968 og taldi verðmæti teknataps nema kr. 407.566.00. Dæmt, að hæfilegt væri að meta tjón hans vegna örorkunnar kr. 250.000.00 og bætur fyrir lýti, þjáningar og röskun á stöðu og högum kr. 80.000.00. Sératkvæði „..............22. 000... 951 G var háseti á togara, eign B, og starfaði sem pokamaður. Eitt sinn, er verið var að taka inn botnvörpuna, kom upp með henni lengja af netakúlum úr áli, sem hafði flækzt um hlekki í keðjunni. Er varpan var dregin inn, klemmdust kúlurnar milli borðstokksins og keðjunnar og sprungu. Brot úr einni kúlunni þeyttist í vinstri hönd G, og meiddist hann nokkuð. Dæmt, að B bæri fébótaábyrgð á tjóni G vegna slyss þessa. Var það á því byggt, að all oft kom fyrir, að gamlar netakúlur komi upp með vörpu og togvírum, en þær séu stundum skemmdar og tærðar og hætt við, að þær springi. Stýrimanni þeim á togaranum, sem á stjórnpalli var og um þetta mátti vita og að hætta gat stafað af kúlunum, gaf G ekki fyrirmæli um að framkvæma starf sitt á annan hátt en hann gerði eða draga sig í hlé meðan verið var að draga kúlurnar inn fyrir. G hlaut vegna slyssins 2% varanlega örorku. Tryggingafræðingur áætl- aði tjón G vegna slyssins kr. 58.808.00. Í frumstefnu hafði G krafizt kr. 20.000.00 í bætur fyrir vinnutekjutap og kr. 10.000.00 fyrir þjáningar, lýti og röskun á stöðu og högum, og voru þær fjárhæðir teknar að fullu til greina, en eigi hærri fjárhæðir, sem G krafðist í Hæstarétti. Sam- kvæmt 13. gr. laga nr. 56/1914, sem voru í gildi þegar slysið varð hinn 11. febrúar 1962, var ábyrgðin takmörkuð við skip það, er G var á. Stefna í framhaldssök í málinu CXXK Efnisskrá Bis. var birt 28. febrúar 1968, en skipið hafði verið selt úr landi til niðurrifs hinn 17. júlí 1967. Sjóveðréttur fyrir fram- haldskröfunni var þá fallinn niður fyrir fyrningu sam- kvæmt 251. gr. siglingalaganna. Þar sem þessi sjóveðréttar- krafa hvíldi eigi lengur á skipinu, er sala fór fram, voru skilyrði 241. gr. sömu laga fyrir stofnun sjálfskuldar- ábyrgðar aðaláfrýjanda eigi fyrir hendi. Var því eigi talið unnt að taka til greina kröfu G í framhaldssök. Hins vegar varð B samkvæmt sömu lagagrein sjálfskuldaraðili að réttmætum kröfum G í frumsök, en sjóveðrétturinn féll að sjálfsögðu niður við niðurrif skipsins .................-. 1034 H var verkstjóri hjá R. Hafði hann það starf með höndum að setja upp rafmagnslínur fyrir R. Við það verk þurfti að klifra upp í línustaura, og var notað öryggisbelti af sérstakri gerð. Eitt sinn, er H var að vinnu sinni í staur með öryggisbelti, opnast læsing beltisins, og féll H til jarðar og meiddist. Athugun leiddi í ljós, að á læsingu beltisins var galli, þannig að það gat opnazt undir sér- stökum aðstæðum. Var dæmt, að R bæri fébótaábyrgð á tjóni H af völdum slyss þessa, enda væri þess eigi að vænta, að hann hefði gert sér grein fyrir smíðagallanum, sem á beltinu var. Varanleg örorka af völdum slyssins var metin 20%. Tryggingafræðingur reiknaði út tjón H vegna slyss- ins og taldi það nema alls kr. 908.132.00. Miðaði H kröfur sínar við þá fjárhæð. Þá krafðist hann kr. 100.000.00 í bætur fyrir þjáningar, lýti og röskun á stöðu og högum. Bætur til H vegna tjóns af örorku voru dæmdar kr. 500.000.00, og höfðu þá verið dregnar frá greiðslur frá Tryggingastofnun ríkisins og öðrum aðiljum um kr. 90.000.00. Þá voru hon- um dæmdar bætur fyrir þjáningar, lýti og röskun á stöðu og högum, kr. 70.000.00 .......000000 ern 1051 O starfaði í veitingastofu, er S rak. Í verkahring O var að sjá um kaffigerð. Skyldi hún færa heitt vatn úr heitupotti einum í stóra kaffikönnu, og var efri brún kaffikönnunnar um 161.5 em frá gólfi. Var þannig að þessu unnið, að vatn var látið renna úr heitupottinum í lítinn pott, er tók 6 lítra. Potti þessum, sem var með eyrum, skyldi síðan lyfta með höndunum og úr honum hellt í kaffikönnuna. Eitt sinn, er O hellti á milli potts og könnu, missti hún pottinn, og rann heitt vatn um hana, og stórslasaðist hún. Dæmt, að orsakir slyssins yrðu raktar til þess, að aðstæður á vinnu- stað hafi verið óhæfilegar og umbúnaði áfátt. Handbrögð O við verkið höfðu að vísu meiri hættu í för með sér en þau handbrögð, sem henni hafði verið leiðbeint um að beita við starfið, en hins vegar var sú aðferð einnig hættu- söm. Var því fébótaábyrgðin óskipt lögð á S. Við slysið Efnisskrá CKXKXI Bls. hlaut O bruna á brjóstum og kviðarholi og veruleg ör, er voru af allmikil lýti. Voru henni vegna þessa dæmdar bætur fyrir þjáningar og lýti, kr. 80.000.00. Sératkvæði .. 1080 H var háseti á skipi, er V gerði út. Er skipið var að síldveiðum hinn 24. maí 1963, var verið að háfa úr afar stóru kasti. Varð þá það slys, að svokallaður svanaháls á lyftiarmi brotnaði, með þeim afleiðingum, að lyftiarmurinn slóst í H og stórmeiddi hann. H, sem var lengi ófær til starfa vegna slyssins, krafði V um bætur. V viðurkenndi bóta- skyldu sína, en krafðist verulegrar lækkunar á öllum kröfum H og taldi meðal annars, að bati hefði sótzt óeðli- lega seint, þar sem H hefði byrjað að vinna of snemma. Meiðsl H voru þau, að hægri handleggur margbrotnaði. Tryggingalæknir mat örorku H vegna slyssins og taldi, að hann hefði verið öryrki vegna slyssins um langt skeið og varanleg Örorka hans væri 15%. Tryggingafræðingur áætlaði fjárhagstjón hans vegna slyssins. Taldi trygginga- fræðingurinn, að tjón H vegna tímabundinnar og varan- legrar örorku næmi samtals kr. 1.293.242.00 miðað við 30. september 1968. H krafði um bætur vegna þjáninga og lýta, kr. 500.000.00. Fram kom, að H hafði fengið greitt úr Tryggingastofnun ríkisins dagpeninga og örorkubætur, svo og aðrar tryggingabætur, samtals að fjárhæð kr. 470.583.15. Var dæmt, að óbætt tjón hans vegna orkutaps- ins næmi kr. 500.000.00 og að þjáningabætur væru hæfi- legar kr. 7T5.000.00 ......000022 0200... 1208 H var að störfum sínum á bifreiðaverkstæði O. Vann H ásamt öðrum manni við að gera við hemla tengivagns bifreiðar. Á bifreiðinni voru loftþrýstihemlar, og varð því að gang- setja bifreiðina við og við, til þess að ná nægum þrýstingi. H hugðist gangsetja bifreiðina í þessu skyni, en fór eigi inn í hana, heldur teygði sig inn í stýrishúsið til að styðja á gangsetningartæki bifreiðarinnar. Kom þá í ljós, að hreyfill bifreiðarinnar var tengdur og í fyrsta ganghraða- stigi. Er hreyfillinn fór í gang, rann bifreiðin áfram og út úr verkstæðisbyggingunni og á aðra bifreið, er var þar fyrir utan, og klemmdist H þar og meiddist verulega. H krafði O um bætur. Byggði hann kröfur sínar á 1. mgr. 67. gr. laga nr. 26/1958, sbr. 1. mgr. 69. gr. sömu laga. Þá byggði hann einnig kröfu sína um fébótaábyrgð O á 68. gr. sömu laga, þar sem um árekstur tveggja bifreiða væri að ræða. Dæmt, að slysið hefði eingöngu orðið vegna stór- kostlegs gáleysis H sjálfs. Var O því sýknaður af öllum kröfum H ..........2.20000 00. 1251 J, sem var rafvirki að iðn, starfaði frá því um haustið 1950 hjá G. Í febrúarmánuði 1952 taldi J sig hafa orðið fyrir CKKKTI Efnisskrá Bls. sprengingu í kyndiherbergi húss G. Taldi hann sig hafa fengið heilahristing og veruleg meiðsl og eigi náð heilsu. Mun hann hafa hætt að vinna hjá G í september 1953. J andaðist hinn 21. júlí 1960. Nokkru áður á árinu 1960 hafði J höfðað mál til heimtu bóta vegna slyss þessa. Það mál var dæmt í héraði á árinu 1967, en frávísað vegna galla á málatilbúnaði, og var frávísunin staðfest í Hæsta- rétti, Höfðaði þá ekkja hans mál vegna dánarbús J og svo barna þeirra. Engin rannsókn fór fram vegna slyss þessa eða hinnar meintu sprengingar í ketilhúsi þvottahúss G. Frásögnin um það kom þó í dagblaði um sama leyti. Eigi var Öryggiseftirliti ríkisins tilkynnt um slysið. Af skrá Öryggiseftirlits ríkisins kom fram, að gert hafði verið við umræddan ketil um þetta leyti. Öryggiseftirlitið gaf umsögn um hugsanlega sprengingu og taldi hana eigi úti- lokaða. Dæmt, að í ljós væri leitt, að sprenging hefði orðið í ketilhúsi þvottahúss G þann dag, er slysið varð og J heitinn hlotið nokkurt áfall. Orsakir sprengingarinnar væru eigi kunnar, en þar sem G hefði eigi tilkynnt Ör- yggiseftirliti ríkisins um slysið né óskað rannsóknar vegna þess, þá yrði nú eigi um það fullyrt, en ljóst virtist, að sprengingin hefði annað hvort orðið vegna bilunar á tækj- um eða vegna lélegrar umhirðu um þau. Var því dæmt, að G bæri fébótaábyrgð á tjóni því, sem orðið hefði vegna slyss þessa. Fram kom, að J var kunnugur tækjum þessum og hafði lýst atvikum svo, að hann hefði verið að vinna annars staðar í húsinu slysðaginn og litið út um glugga og séð mikinn reyk leggja út um reykháf þvottahússins og því verið ljóst, að eigi var þar allt með felldu. Hafi hann þá farið inn í ketilhúsið til að reyna að koma í veg fyrir frekari hættu eða tjón, en þá orðið þar sprenging og hann skollið upp að vegg og misst meðvitund. Dæmt, að þar sem J var iðnaðarmaður og hafði unnið að þessum störfum, viðhaldi og athugun á tækjum hjá G um nokkurra ára skeið, og hann kunnugur tækjum þeim, sem um var fjallað, mátti honum vera ljóst, að hættulegt gat verið að fara inn í ketilhúsið eins og á stóð. Var honum metið það til óvarkárni. Var fébótaábyrgð á slysinu skipt, þannig að dæmt var, að G bæri að bæta % hluta þess. Læknar deildu mjög um, hvort heilsubrestur J væri af völdum slyssins og hvort slysið hefði verið meðverkandi orsök dauða hans. Í áliti Læknaráðs var sagt, að heilsubrestur J af völdum slyssins hafi a. m. k. verið meðverkandi orsök að dauða hans. Dánarbú J krafðist bóta vegna orku- taps hans frá slysdegi til dánardags og bóta fyrir þján- ingar og röskun á stöðu og högum, kr. 240.000.00, svo Efnisskrá CKKXIIl Bls. og útlagðs fjár. Dæmt, að tjón dánarbúsins væri hæfilega metið kr. 100.000.00, enda hefðu þá verið frádregnar kr. 21.056.16, er J hafði fengið greiddar frá Tryggingastofnun ríkisins. Tjón vegna þjáninga og röskunar á stöðu og hög- um var ákveðið, kr. 60.000.00. J var fæddur 7. júní 1921 og ekkja hans, G, 25. júní 1921. Tryggingafræðingur taldi 27. marz 1968, að fjárhagstjón G vegna missis eiginmanns síns næmi kr. 941.066.00, miðað við dánardag J. Var tjón hennar metið kr. 550.000.00, en þá tekið tillit til verðmætis ekkjubóta og mæðralauna frá Tryggingastofnun ríkisins, kr. 63.000.00. Þá krafðist ekkjan bóta fyrir röskun á stöðu og högum, kr. 250.000.00, og var sá kröfuliður tekinn til greina með kr. 100.000.00. Þau hjónin áttu þrjú börn, G, fæddan 27. september 1944, 1, fædda 23. janúar 1950, og Á, fædda 23. september 1952. Dæmt var, að tjón barnanna, bæði fjárnagstjón og tjón fyrir röskun á stöðu, væri hæfilega ákveðið kr. 40.000.00 til G, kr. 90.000.00 til Á og kr. 75.000.00 till, Sératkvæði .......0..0.2000 000... 1271 Skattar, 1. Skattsvik. Héraðsdómur í refsimáli vegna meintra skattsvika og bókhalds- óreiðu ómerktur og máli vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og uppsögu dóms af nýju, þar sem það skyldi hafa verið dæmt af sérfróðum samdómendum .......... 555 2. Skattur á stóreignir. K h/f hafði verið gert að greiða skatt á stóreignir, samkvæmt lögum nr. 44/1957, en greiddi eigi skattinn. Krafðist inn- heimtuaðili ríkissjóðs þá lögtaks fyrir skattinum. K h/f taldi, að skattheimta þessi væri andstæð ákvæðum 67. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944. Dæmt, að annmarkar á lögum nr, 44/1957 væru eigi slíkir, að alveg fullnægjandi ástæða væri til að telja lögin í heild ógild samkvæmt 67. gr. stjórnarskrárinnar, enda þótt áður hafi verið dæmt af Hæstarétti, að tilnefndir þættir laga nr. 44/1957 væru andstæðir 67. gr. stjórnarskrárinnar. Var því leyfður fram- gangur lögtaksins. Sératkvæði ........0..00.000000 00... 110 3. Tekjuskattur. Lögmaðurinn Á átti landspildu skammt frá Reykjavík og hluta í tveimur húseignum í borginni. Seldi hann eignir þessar eftir að hafa átt þær lengur en 5 ár. Skattayfirvöld töldu, að Á hefði keypt eignirnar í því skyni að selja þær aftur með hagnaði, og var söluhagnaðurinn metinn honum til CXKKIV Efnisskrá Bls. skatiskyldra tekna, sbr. e-lið 7. gr. laga nr. 46/1954 og e-lið 7. gr. laga nr. 70/1962. Lendu þá, er um ræðir, keypti Á og reisti þar sumarbústað til eigin nota. Með hliðsjón af þessari nýtingu lendunnar var eigi talið, að hagnaður af sölu hennar skyldi teljast til skattskyldra tekna Á. Húshluta þá, er í málinu getur, kvaðst Á hafa keypt í því skyni að leigja þar íbúðir, en eigi að selja húsnæðið aftur með hagnaði. Leiga íbúðanna hafi hins vegar eigi gefið góða raun og meðal annars af þeim sökum hafi hann selt þessar eignir. Þar sem skýrslu Á um þetta efni var ekki hnekkt, var dæmt, að umræddur söluhagnaður af þessum eignum væri heldur eigi skattskyldur .................... 292 K átti íbúð að R-læk hér í borg. Íbúð þessa seldi hann 13. desember 1962, en keypti 10. júlí s. á. íbúð að K-vegi 44. Um haustið 1962 flutti hann búsetu sína að K-vegi 44 og bjó þar fram á sumarið 1963, er hann seldi þá íbúð 2. júlí 1963. Þaðan flutti K að S-mýri 34, en þá íbúð kveðst hann hafa keypt um sumarið, en afsal er dagsett 27. september 1963. Íbúð sína að S-mýri 34 seldi K í desember 1963 og flutti þá í leiguíbúð, er hann bjó í fram á mitt ár 1964, er hann keypti aftur íbúð að K-vegi 44 og flutti Þangað. Skattayfirvöld töldu K til tekna hagnað af sölu íbúðanna að K-vegi 44, er hann seldi 2. júlí 1963, og S- mýri 34, er hann seldi í desember s. á. K kvaðst hafa neyðzt til að selja íbúðirnar vegna fjárskorts, en keypt þær til íbúðar fyrir sig og fjölskyldu sína, en alls ekki í sérstöku hagnaðarskyni. Dæmt, að skýrslu K um þetta efni hefði ekki verið hnekkt, og þar sem eigi yrði talið, að hér hefði verið um atvinnurekstur að ræða, væri umræddur sölu- hagaður af sölu íbúðanna eigi skattskyldur .............. 718 Skattsvik. Sjá skattar. Skattar á stóreignir. Sjá skattar. Skilorðsbundnir refsiðómar. A var hinn 13. júlí 1966 dæmt 5 mánaða fangelsi, skilorðsbundið, fyrir tékkasvik. Hinn 8. september 1967 var hann dæmdur fyrir ökugjaldssvik, og var refsing ákveðin fyrir bæði brotin með hliðsjón af 77. gr. almennra hegningarlaga .... 200 Skiptamál. Á árinu 1962 hugðust aðilarnir K og I ganga í hjónaband. Öfluðu þau sér venjulegs leyfisbréfs. Hinn 15. september 1962 voru þau vígð af prófessor við Guðfræðideild Háskóla Íslands. Tóku (þau síðan upp samvistir og hinn 16. janúar Efnisskrá CXKXV Bls. 1963 gerðu þau með sér kaupmála. Þau slitu samvistum síðla árs 1963, og hinn 25. marz 1964 veitti dómsmálaráð- herra þeim leyfi til skilnaðar að borði og sæng. Fór síðan fram uppskrift á búi þeirra, og óskaði þá lögmaður 1, að búið yrði tekið til opinberra skipta. Því var andmælt af hendi K á þeim forsendum, að þau væru eigi hjón, þar sem óbær vígslumaður, sem eigi hefði haft til þess þjóð- félagsvald, hefði gefið þau saman, og því væri eigi til hjúskapar stofnað að lögum. Kæmi því eigi til, að bú þeirra yrði tekið til opinberra skipta. Dæmt, að alkunna væri, að menn, sem prestvígðir hefðu verið í þjóðkirkjunni, hefðu oftsinnis á síðustu áratugum gefið saman hjón, þótt þeir væru ekki þjónandi sóknarprestar. Slíkar vígslur hefðu verið taldar hafa sömu þýðingu að lögum og vígslur, sem þjónandi sóknarprestar hefðu framkvæmt, og enginn grein- armunur hefði verið á þessu gerður við búskipti. Því bæri að líta svo á, að það væri venjuhelguð íslenzk réttarregla, að menn, sem prestvígðir hefðu verið í þjóðkirkjunni, þótt ekki væru þjónandi sóknarprestar, gætu löglega gefið saman hjónaefni. Prófessor sá, er vígsluna framkvæmdi, hefði hlotið prestvígslu í þjóðkirkjunni. Hefðu aðiljar málsins því verið gefin saman í lögmætt hjónaband 15. september 1962, og bæri því að taka bú þeirra til opinberra skipta samkvæmt 7. kafla laga nr. 20/1923 og 6. kafla laga nr. 3/1878. Sératkvæði ..........22.00000 00 enn 428 Skírlífisbrot. A og B voru taldir hafa gerzt sekir um að hafa nauðgað stúlk- unni C, rúmlega 15 ára gamalli. Þá voru þeir taldir hafa brotið gegn ákvæðum 45. gr. laga nr. 53/1966. Vegna þess- arar háttsemi var þeim A og B hvorum um sig dæmt fangelsi 2 ár og 6 mánuði. Þar sem þeir voru erlendir ríkisborgarar, var dæmt, að þeir skyldu verða héðan af landi brott, þegar þeir hefðu þolað refsingu samkvæmt dóminum ...........0sss sr 628 Skólar. Nemandi í gagnfræðaskóla slasaðist á óvörðu handfangsjárni í skólahúsinu. Krafði E ríkissjóð og borgarsjóð Reykja- víkur um bætur. E var skólaskyld, er slysið varð, en það er skylda þeirra, er skóla reka, að sjá um viðhald skóla- húsnæðis og að búnaður allur sé með þeim hætti, að nemendum stafi eigi hætta af. Skólastjóri og umsjórar- maður hússins báru, að þeim hefði verið kunnugt um, að handfangsjárn það, er E slasaðist á, hefði verið óvarið fyrir slysið. Var dæmt óforsvaranlegt, að eigi skyldi úr þessu CXXXVI Efnisskrá Bls. bætt, sem þó var auðvelt og eigi kostnaðarsamt. Borgar- sjóður hafði tekið umrætt húsnæði á leigu, en skólanefnd bar að sjá um, að skólahúsinu væri haldið við á fullnægj- andi hátt og ríkissjóður taka þátt í kostnaðinum vegna þessa. Skólastjórinn, sem hafði yfirumsjón með rekstri skólans, tók laun úr ríkissjóði, en umsjónarmaður hússins var hins vegar launaður úr borgarsjóði. Samkvæmt þessu var dæmt, að borgarsjóður og ríkissjóður bæru óskipt fé- bótaábyrgð á tjóni áfrýjanda, að því leyti sem það bæri að bæta. Sératkvæði ...............220..0.. 0 356 Skuldamál. Hinn 4. marz 1959 keypti K bifreið af Á og greiddi meðal annars andvirði hennar með tveimur „víxlum“, sem voru þá óút- gefnir, Samstundis og á sama stað keypti Á bifreið af J, og runnu nefndir „víxlar“ til J til lúkningar á andvirði þeirrar bifreiðar. Sá, sem samþykkt hafði „víxla“ þessa, gat eigi greitt þá á gjalddaga og krafði J þá K um greiðslu fjárins. Talið, að ljóst væri, að hvorki Á né J hefðu tekið við nefndum „vixlum“ sem fullnaðargreiðslu á kröfum sínum vegna kaupanna án tillits til greiðslugetu samþykkj- anda. Var það talinn eðlilegasti skilningur á framkomu Á, að hann hefði í verki framselt J kröfur sínar á hendur K vegna þess, að „víxlarnir“ kynnu að reynast óinnheimt- anlegir. Þar sem samþykkjandi hefði eigi reynzt greiðslu- maður fyrir „víxlunum“, hefði K eigi staðið að sama skapi skil á andvirði bifreiðar þeirrar, er hann keypti af Á, sem renna átti beint til J til lúkningar á viðskiptum hans og Á. Samkvæmt því var dæmt, að K bæri að greiða fjár- hæðir þær, er hér var um deilt .............0... 00... 52 G fékk að nokkru þjónustu og fæði hjá Þ. Þá áttu þau ýmis önnur viðskipti. Fjármálasambandi þeirra virðist hafa verið lokið á árinu 1959, en árið 1960 höfðaði Þ mál til heimtu fjár vegna þessa. Dæmt, að G bæri að greiða Þ lán, er hann hafði fengið, svo og nokkurt gjald fyrir fæði, enda þótt eigi hafi verið um endurgjald krafið fyrr en eftirá .........000020 0000 iss 94 Skipasmíðastöðin N tók að sér að byggja skip fyrir G. Er smíði skipsins var lokið, gaf stjórnarformaður N út skipa- smíðaskírteini, og er þess þar getið, að hið umsamda smíða- verð sé að fullu greitt. Þrátt fyrir þetta taldi skipasmíða- stöðin sig eiga fé hjá G vegna smíðanna og krafði um greiðslu. G synjaði greiðslu með vísan til fyrrgreindrar yfirlýsingar. Fram kom, að löngu eftir að umrædd smíða- yfirlýsing hafði verið gefin út, hafði af hendi G verið greitt upp í reikninga til N. Var N eigi talin bundin af Efnisskrá CXXXVII Bis. yfirlýsingu þeirri, er fólst í iskipasmíðaskírteininu og dæmt, að G bæri að greiða skuldina .................... 156 Fyrirtækið E hafði afgreiðslu og sjóð í sömu skrifstofu og fyrir- tækið F. Aðili, er innti störf af hendi fyrir E, krafði F um greiðslu fyrir verkið og taldi, að beðið hefði verið um þjónustuna frá skrifstofu þess fyrirtækis. Dæmt, að þar sem reikningar kröfunnar hefðu upphaflega verið stílaðir á E, væri eigi sannað gegn andmælum fyrirsvarsmanna F, að það fyrirtæki hefði tekið að sér að greiða þá reikninga. Var F því sýknað af kröfunni og fjárnám fellt úr gildi, er gert hafði verið til tryggingar dómsskuldinni ............ 454 Með samningi 30. marz 1964 lofuðu þeir JA og Á að selja þeim JS og B hlutabréf sín í hlutafélagi einu. Í samningn- um segir, að þeir J og B skuli semja um og greiða skuldir hlutafélagsins við þá P og ÁA. Eignir hlutafélagsins voru seldar á nauðungaruppboði 21. október 1964. Varð P hæst- bjóðandi í eignirnar og fékk bær útlagðar sem ófullnægð- ur veðhafi. Í útlagningargerðinni er talið, að ógreiddar séu nokkrar eftirstöðvar af kröfu P á hendur hlutafélag- inu, svo og að ekkert hafi komið upp í kröfu A. Þeir JA og Á kröfðu nú þá JS og B um greiðslu á þessu fé, en bú hlutafélagsins var tekið til gjaldþrotaskipta 11. desember 1964, Dæmt, að í samningi aðila hefði ekki verið áskilið, að þeir JS og B skyldu greiða þeim JA og Á fé, ef eigi yrði staðið í skilum við þá P og A, og þar sem engin gögn hefðu komið fram í málinu um, að þeir JA og Á hafi greitt skuldir þessar að meira eða minna leyti, voru þeir JS og B sýknaðir af kröfum þeirra JA og Á ........0.0.0...... 509 Maður, er starfaði hjá kvikmyndatökufyrirtæki, krafði fyrir- tækið um greiðslu vinnulauna og endurgreiðslu útlagðs fjár. Krafan var tekin til greina ...........0000000000.0.. 523, 533 Sameigendur að húsi, þeir E og J, deildu um viðskipti sín. Hafði E látið gera á sinn kostnað steingarða um lóð húss þeirra. Krafði hann J um hluta af greiðslunni, en J neitaði. Dæmt, að þar sem engin samráð höfðu verið við J um gerð garðanna og fyrirkomulag, yrði hann eigi krafinn um þátt- töku í greiðslu kostnaðar þeirra. Hins vegar var dæmt, að J bæri að greiða E ýmsar kröfur vegna sameignarinnar og sameiginlegs viðhalds á húsinu ..............0..00.... 804 Þrír menn gerðu út bát frá Kópaskeri á árinu 1962 og fram í maí 1963. Samkomulag var um, að kaupfélagið Þ, þar á staðnum, tæki fisk til vinnslu, en félagið rak hraðfrysti- hús. Er aflaverðmæti skyldi uppgert, kröfðust útgerðar- menn bátsins, að þeim yrði greitt það verð, er Verðlags- ráð sjávarútvegsins hafði ákveðið samkvæmt lögum nr. 97/1961, sbr. lög nr. 60/1964. Kaupfélagið neitaði hins CXXXVIII Efnisskrá Bls. vegar að greiða slíkt verð og taldi sér það óskylt, þar sem það væri samvinnufélag samkvæmt lögum nr. 46/1937. Útgerðarmenn bátsins væru meðlimir kaupfélagsins og hefðu því lagt afurðirnar til sölumeðferðar og gætu eigi krafizt hærra endurgjalds fyrir þær en þær hefðu raun- verulega skilað í sölu, sem var mun lægra verð en hið ákveðna lágmarksverð Verðlagsráðs sjávarútvegsins. Dæmt, að eigi væri í ljós leitt, að þau skipti aðilja, sem um var fjallað í málinu, væru undanþegin ákvæðum laga nr. 97/1961, og bæri því kaupfélaginu að greiða útgerðar- mönnunum 'það verð, er Verðlagsráð sjávarútvegsins hafði ákveðið ...........000..0.enr sn 999 Bifreiðaverzlunin G seldi H vöruflutningabifreið, Í flutningi hingað til lands skemmdist bifreiðin nokkuð. H tók við bifreiðinni og samdi svo um við G, að hann gerði upp tjónið við félag það, er vátryggt hafði bifreiðina í flutningnum. Nokkuð löngu seinna krafðist G þess, að H greiddi eftirstöðvar kaupverðs bifreiðarinnar, H taldi þá, að á henni hefðu verið ýmsir leyndir gallar og bæri G að greiða sér skaðabætur vegna þessa. Sérfróðir dómkvaddir menn töldu, að eigi yrði séð, að leyndir gallar hefðu verið á bifreiðinni, Sérfróðir samdómendur féllust á þá skoðun, og var H því dæmt að greiða G eftirstöðvar kaupverðsins, en G var sýknaður af kröfu H um skaðabætur .......... 1014 Stefnur. Stefnubirting. Ð stefndi M h/f til greiðslu víxilskuldar. Stefna var birt fyrir manni einum, er skrifstofu hafði í sama húsi og M h/í. Var talið, að slík stefnubirting væri eigi í samræmi við ákvæði 95. gr. laga nr. 85/1936, og var málinu vísað frá dómi. Var sú niðurstaða staðfest í Hæstarétti ...... 15, 16 Stjórnarskráin. Annmarkar á lögum um skatt á stóreignir mr. 44/1957 eigi taldir slíkir, að alveg fullnægjandi ástæða væri til að telja lögin í heild ógild, samkvæmt 67. gr. stjórnarskrár- innar, enda þótt áður hefði verið dæmt af Hæstarétti, að ákveðnir þættir laganna væru andstæðir ákvæðum 67. gr. stjórnarskrárinnar. Sératkvæði .........0.02000000.0...00.0.. 110 Dæmt, að upptökuákvæði 4. mgr. 1. tl. 33. gr. laga nr. 58/1954 brytu eigi í bága við stjórnarskrána nr. 33 frá 1944 .... 848 Stjórnsýsla. Nemandi í gagnfræðaskóla slasaðist á óvörðu handfangsjárni í skólahúsinu. Krafði E ríkissjóð og borgarsjóð Reykja- víkur um bætur. E var iskólaskyld, er slysið varð, en það Efnisskrá CXKXKIX Bls. er skylda þeirra, er skóla reka, að sjá um viðhald skóla- húsnæðis og að búnaður allur sé með þeim hætti, að nem- endum stafi eigi hætta af. Skólastjóri og umsjónarmaður hússins báru, að þeim hefði verið kunnugt um, að hand- fangsjárn það, er E slasaðist á, hefði verið óvarið fyrir slysið. Var dæmt óforsvaranlegt, að eigi skyldi úr þessu bætt, sem þó var auðvelt og eigi kostnaðarsamt. Borgar- sjóður hafði tekið umrætt húsnæði á leigu, en skólanefnd bar að sjá um, að skólahúsinu væri haldið við á fullnægj- andi hátt og ríkissjóður taka þátt í kostnaðinum vegna þessa. Skólastjórinn, sem hafði yfirumsjón með rekstri skólans, tók laun úr ríkissjóði, en umsjónarmaður hússins var hins vegar launaður úr borgarsjóði. Samkvæmt þessu var dæmt, að borgarsjóður og ríkissjóður bæru óskipt fé- bótaábyrgð á tjóni áfrýjanda, að því leyti sem það bæri að bæta. Sératkvæði ...............020200 000... 356 Dæmt, að það væri venjuhelguð íslenzk réttarregla, að menn, sem prestvígðir hefðu verið í þjóðkirkjunni, þótt ekki væru þjónandi sóknarprestar, gætu löglega gefið saman hjóna- efni og hefði slik vígsla allar venjulegar lögfylgjur hjóna- VÍgslu ........00000.0.nnnnnsssss rr 428 Strok úr refsivist. Refsifangarnir A, B og C voru í hegningarhúsinu í Reykjavík til að afplána refsidóma. ÁA ræddi um það við félaga sína, þá B og C, að brjótast út úr fangelsinu og flýja. Fékk A síðan D, er kom í heimsókn til hans, til að færa sér járn- sagarblöð. Söguðu þeir í sundur gluggarimlana og fóru út. A fór út í bæ og hitti D, en fór síðan aftur sömu leið í fangelsið. Vegna þessarar háttsemi var hinum sökuðu dæmd refsing, A fangelsi í T mánuði, en þeim B, C og D fangelsi í 6 mánuði hverjum .............000000. 0... 0... 654 Tekjuskattur. Sjá skattar. Tékkamisferli. Manni, er gaf út innistæðulausa tékka og notaði sem greiðslu á skuldum, dæmd refsing .........0....0.0000 0... nn. Tól Tilraun. Sökuðum mönnum um skírlífisbrot dæmd refsing fyrir tilraun 628 Togveiðar. Sjá fiskveiðabrot. Tolllagabrot. Sjómaður einn flutti til landsins nokkurt magn af matvælum CKXL Efnisskrá án þess, að varningurinn væri færður á tollskrá né toll- vörðum til hans sagt. Var sjómanninum dæmd refsing vegna þessa og hin smygluðu matvæli gerð upptæk ...... Vélstjóri á millilandaskipi einu hafði flutt með sér frá út- löndum kæliskáp einn. Við komu skipsins hingað til lands var skápur (þessi eigi skráður á farmskrá né á skrá yfir skipverja og vörur þeim tilheyrandi. Tollmenn fundu skáp- inn, sem var eigi falinn, og viðurkenndi H að vera eigandi hans. Dæmt, að hér væri um tolilagabrot að ræða, og H dæmd sekt vegna þessa og kæliskápurinn gerður upptækur Farmaður flutti til landsins verulegt magn af vindlingum, er hann faldi í skipi sínu, en fannst við tollleit. Var honum dæmd reising fyrir tolllagabrot og smyglvarningurinn gerður upptækur ...........22000000. ses Tómlæti. Með afsali 29. maí 1957 keypti K íbúð af H. Fram komu sprungur á veggjum íbúðarinnar. Virðist þetta hafa komið fram á árinu 1958, en K kvartaði ekki fyrr en í marzmán- uði 1960. Eins og málavöxtum var háttað og samkvæmt undirstöðurðkum 52. gr. laga nr. 39/1922 var talið, að kvörtun hefði of seint fram komið og H var sýknaður af bótakröfu K vegna þessa .........00000000 0... Mál var upphaflega höfðað 17. apríl 1962, en var síðan hafið, og var stefnt í því aftur 22. september 1964. Dæmt, að málið hefði eigi verið rekið með hæfilegum hraða, sbr. 4. gr. laga nr. 46/1905 ......0000000 nn Eigendur jarða, sem um langan aldur höfðu sætt sig við ákveð- in markamannvirki, taldir vera við þau bundnir .......... Umferðarlög. Sjá bifreiðar. Fyrirtækið V átti bifreið. Starfsmaður V hafði umráð bifreiðar- innar utan vinnutíma síns og geymdi hana á nóttum. Fram kom í málinu, að hann notaði bifreiðina í einka- erindum sínum á þessum tíma, án þess að að væri fundið. Eitt sinn ók hann bifreiðinni utan vinnutíma með áhrifum áfengis og mjög gálauslega. Lenti hann í árekstri við aðra bifreið, og slösuðust ökmaður og farþegi þeirrar bifreiðar mjög. Vátryggingafélag það, er skyldutryggt hafði bifreið- ina, greiddi sem bætur hámark vátryggingarfjárhæðar. Hinir slösuðu töldu tjón sitt nema meiru fé og kröfðu V um bætur. Dæmt, að V væri fébótaskyldur, enda væri rétt að skýra ákvæði 2. mgr. 69. gr. laga nr. 26/1958 þannig, að það leysi V eigi undan ábyrgð ........020000000 0000... Dag einn var löggæzlumaður við umferðarstjórn á gatna- mótum Miklubrautar og Grensásvegar, Kvaðst hann hafa Bis. 11 elt 319 382 762 18 Efnisskrá CXLI Bls. stöðvað umferð um Miklubraut, bæði til austurs og vesturs, en gefið þeim bifreiðum, sem um Grensásveg fóru, merki um að aka inn á gatnamótin. Þrjár bifreiðar voru á leið suður Grensásveg. Þegar sú aftasta ók inn á Miklubraut- ina, ók J bifreið sinni austur Miklubraut og inn á 'gatna- mótin og rakst á bifreið þá, er var á leið suður Grensás- veg. Kvaðst J ekki hafa séð löggæzlumanninn, þar sem bifreiðar hefðu skyggt á hann. Eigi stöðvaðist bifreið J fyrr en 36 m frá árekstrarstað. J var talinn hafa sýnt ógætni í akstri og dæmt sekt vegna þessa ................ 63 Slökkvibifreið á Akureyri var ekið framhjá biðskyldumerki án þess að stöðva og á rangri akrein. Bifreiðin var með tendr- uð varúðarljós og gaf varúðarhljóðmerki. Varð árekstur milli slökkvibifreiðarinnar og annarrar bifreiðar, sem ekið var þarna um. Dæmt, að ökumaður slökkvibifreiðarinnar hefði hagað akstri sínum andstætt umferðarreglum án þess að gæta nægilegrar varúðar, sbr. 2. mgr. 38. gr. laga nr. 26/1958, og var lögð fébótaábyrgð á árekstrinum á eig- anda slökkvibifreiðarinnar ............0.0.2..00.0 0000... 194 Ökumaður vöruflutningabifreiðar ók framhjá strætisvagni, er stóð á biðstöð. Lítil telpa, er verið hafði farþegi í strætis- vagninum, hljóp fram fyrir hann og út á götuna og varð fyrir bifreiðinni, og hlaut þau meiðsl, að hún andaðist. Er ökumaðurinn hemlaði, snöggbiluðu hemlarnir. Hemla- bilun sem þessi er mjög óvanaleg. Ökumaður var sýknaður af ákæru af broti gegn 205. gr. alm. hegningarlaga, en hins vegar var honum dæmd refsing fyrir brot á umferðar- lögum, þar sem hann hafði eigi sýnt þá aðgæzlu, er krafizt er af ökumönnum, þegar ekið er framhjá strætis- vögnum, er stanzað hafa við biðstöðu .................. 227 A ók bifreið sinni vestur Álfhólsveg í Kópavogi og stöðvaði við stöðvunarskyldumerki á mótum Álfhólsvegar og Reykjanesbrautar. Síðan ók hann aðeins áfram inn á Reykjanesbraut og stöðvaði þar, en lét bifreiðina síga áfram eftir það og lenti þá í árekstri við bifreið, er ekið var eftir Reykjanesbrautinni. A var eigi talinn hafa sýnt þá aðgæzlu, er krefjast yrði undir þeim kringum- stæðum, er hér var um að ræða, og dæmd sekt vegna háttsemi sinnar ..........2000..2. 0000 ss r sn 240 P ók bifreið sinni í Vestmannaeyjum, en hann hafði verið sviptur ökuleyfi. Var honum af því efni dæmd refsing .... 458 P ók bifreið sinni um götur Vestmannaeyjakaupstaðar, og hafði hann þá verið sviptur ökuréttindum. Var honum dæmt varðhald 45 daga, þar sem um ítrekað brot var að ræða .. 460 Árekstur varð milli tveggja bifreiða um bjartan dag við góð akstursskilyrði, og fór önnur bifreiðin eftir áreksturinn CKLII Efnisskrá yfir götu og gangstétt og lenti þar á konu einni, er stór- meiddist. Dæmt, að Á hefði eigi sýnt næga varúð í akstri í umrætt sinn, og var honum dæmd refsing vegna þessa .. "T9B Löggæzlumenn komu að J, þar sem hann sat undir stýri bif- reiðar sinnar, og var vél bifreiðarinnar í gangi. Fram kom, að J hafði gangsett bifreiðina. J var mikið ölvaður og mældust „reducerandi“ efni í blóði hans samsvara 1.97%o af vínanda. Dæmt, að gangsetning bifreiðar teldist þegar þáttur í akstri hennar, og var háttsemi J talin varða við ákvæði umferðarlaga og áfengislaga. Var honum dæmd refsing, varðhald 15 daga, vegna þessa og sviptur öku- réttindum ævilangt .............2.000 0... sn ens 821 Ökumanni bifreiðar, er lenti í árekstri með þeim afleiðingum, að farþegar í hinni bifreiðinni stórslösuðust, og einn svo, að hann andaðist af afleiðingum meiðsla sinna, dæmd refsing, varðhald 60 daga og sviptur ökuleyfi tvö ár. .... 1065 G var tekinn við akstur bifreiðar sinnar, og reyndist í blóði hans „reducerandi“ efni, sem samsvara 0.96%, af vín- anda. Var honum dæmd refsing vegna þessa, varðhald 10 daga og sviptur ökuleyfi ævilangt ..............00...... 1182 Uppboð. Hinn 17. janúar 1966 krafðist Gjaldheimtan í Reykjavík upp- boðs á fasteign, sem hún taldi vera eign Á, en var þing- lesin eign eiginkonu hans, B, til lúkningar opinberum gjöld- um samkvæmt lögtaksgerð. Yfirborgarfógetinn í Reykjavík tilkynnti A hinn 10. febrúar 1966, að eignin yrði auglýst í Lögbirtingablaðinu 26. sama mánaðar og uppboðið yrði tekið fyrir á skrifstofu borgarfógeta 18. apríl 1966. Hæsta- réttarlögmaðurinn C krafðist uppboðs á sömu fasteign 16. febrúar 1966 samkvæmt heimild í handhafaveðskulda- bréfi, sem útgefið var af B og samþykkt af eiginmanni hennar, A. Var B tilkynnt þessi krafa 1. marz 1966. Lands- banki Íslands krafðist uppboðs á nefndri fasteign 17. febrúar 1966 til lúkningar skuld, sem tryggð var með fjár- námi Í eigninni, en fjárnám þetta var framkvæmt til full- nægju á dómi, þar sem þeim A og B svo og þriðja manni hafði verið dæmt að greiða óskipt skuld. Enn krafðist Gjaldheimtan í Reykjavík 3. maí 1966 uppboðs á eigninni fyrir opinberum gjöldum B. Var tilkynning um þetta send B 10. maí 1966. Tilkynningar allar höfðu verið sendar í almennum bréfum og skráðar á heimilisfang þeirra A og B á eign þeirri, er hér um ræðir. Nauðungaruppboðið fór fram 20. júlí 1966. Varð D hæstbjóðandi, og var honum afsöluð eignin. B, sem var þinglesinn eigandi fasteignarinnar, lýsti því fyrir dómi, að hún hefði enga tilkynningu fengið frá Efnisskrá CXLITI B!s. uppboðshaldara um uppboð á eigninni og ekkert um það vitað fyrr en eftir söluna, er hún hafi frétt það út á land, þar sem hún var búsett. Eiginmaður hennar, A, kvaðst hafa fengið tilkynningu um uppboð á fasteigninni fyrri hluta árs 1966, en ekki hafa fengið aðra tilkynningu og ekk- ert um uppboðið hafa vitað, fyrr en eftir að það hafði farið fram. Dæmt, að samkvæmt 3. mgr. 22. gr. laga nr. 57/1949 um nauðungaruppboð, skuli uppboðshaldari senda eiganda eignar uppboðslýsingu í ábyrgðarbréfi eða tilkynn- ingu um uppboðið með öðrum slíkum hætti, svo sem símskeyti. Þar sem tilkynningar þær, sem yfirborgarfógeti sendi þeim A og B, voru sendar í almennum bréfum, og ekki var sannað, að B hefði fengið vitneskju um uppboðið áður en það fór fram, þá var hin áfrýjaða uppboðsgerð felld úr gildi. Tveir dómarar gerðu sératkvæði um formhlið Máls ..........0000000 0 ern 252 Kveðinn var upp í uppboðsdómi úrskurður um, hver hljóta skyldi uppboðsandvirði fasteignar, sem seld hafði verið á nauðungaruppboði. Úrskurður var kærður til Hæstaréttar, en málinu var vísað frá Hæstarétti, þar sem lagaheimild brysti til kæru .............0000000. 00 ss 416 Skip eitt var selt á nauðungaruppboði. Skipverjar, sem verið höfðu á skipinu, kröfðust greiðslu á vangoldðnum launum sínum af uppboðsandvirði skipsins. Samábyrgð íslenzkra fiskiskipa og vélbátaábyrgðarfélag eitt kröfðust þess, að vangoldin iðgjöld vegna skipsins yrðu greidd af uppboðs- andvirðinu og að krafa þeirra gengi á undan kröfu skip- verjanna. Dæmt, að vátryggingastofnanir þær, er hér um ræðir, væru að vísu reknar fyrir atbeina ríkis að meira eða minna leyti og vátryggingariðgjöld þeirra njóti lögveðrétt- ar í hinum vátryggðu skipum, en vátryggingariðgjöldin geti ekki talizt „önnur slík opinber gjöld“, sem um ræðir í 1. tl. 216. gr. laga nr. 66/1963. Var því dæmt, að hin van- goldnu laun skipverja skyldu greiðast af uppboðsandvirð- inu á undan gjaldakröfum S ...........000.00 000... 00. ölt Veittur frestur í uppboðsmáli ........02.02000 000. nn 782 Í uppboðsmáli einu var þess krafizt, að hinn reglulegi upp- boðshaldari viki sæti. Var dæmt, að uppboðshaldaranum bæri að víkja sæti, þar sem hann hafði veitt öðrum aðilja uppboðsmálsins lögfræðiaðstoð um ágreiningsefni, sem var undanfari uppboðsmálsins .........00022000 00. n sn... 784 Á nauðungaruppboði var E hæstbjóðandi í bát einn, og krafð- ist hann þess, að báturinn yrði lagður honum út sem ófullnægðum veðhafa, og var boð hans samþykkt. B taldi sig eiga línuspil, sem var í bátnum, og krafði E um and- virði þess. Eigi kom fram í málinu, hvenær boð E í bátinn CKLIV Efnisskrá Bls var samþykkt, né hvenær B lýsti eignarrétti sínum til línu- spils þess, er um var deilt. Þá var eigi upplýst í málinu, hvenær E hefði veitt bátnum móttöku, og ekki hafði heldur verið aflað aðiljaskýrslna fyrirsvarsmanna aðilja. Var málið því talið vanreifað og héraðsdómurinn ómerktur og mál- inu vísað heim í hérað til dómsálagningar af nýju ...... 1178 J, eigandi tveggja veðskuldabréfa útgefnum af C, hafði af- hent þau til innheimtu í banka nokkrum. Er um 7—10 dagar voru til gjalddaga, taldi bankinn, að tilkynning hefði verið send til C um það, hvar bréfin væru, gerð grein fyrir gjalddaga, greiðslustað og greiðslufjárhæð. Bréf þetta var sent sem almennt bréf í pósti, og barst eigi svar. Um þrem vikum eftir gjalddaga hafði bankinn tilkynnt C með ábyrgðarbréfi, að umrædd veðskuldabréf væru til inn- heimtu hjá bankanum og C krafinn um greiðslu afborg- ana og vaxta og tilkynnt, að annars mundi gengið að veð- inu. Svo virðist sem þessa bréfs hafi aldrei verið vitjað af C, og var það endursent bankanum. Næst gerist það, að lögmaður M ritar C bréf 8. júlí 1966 og krefur hann um allar eftirstöðvar veðskuldabréfanna auk vaxta og kostn- aðar. Greiðsla barst ekki, og krafðist J þá uppboðs á veð- inu 21. júlí 1966. Fram kom, að C hafði afhent fé til geymslu í útibú banka þess, sem hafði bréfið til innheimtu. Hann benti á, að greiðslustaður bréfanna væri eigi tiltek- inn og væri því hjá skuldara, nema annað væri sérstaklega fram tekið eða á það bent. Þar sem eigi var talið sannað, að C hefði borizt bréfið um kröfu fyrir gjalddaga skulda- bréfanna, og eigi tilkynningar um ábyrgðarbréf frá bank- anum, þannig, að hann ætti kost á að kynna sér geymslu- stað skuldabréfanna, var litið svo á, að með því að greiða féð í banka, hefði C gert það, sem eftir atvikum mátti af honum heimta sem skuldara bréfanna. Samkvæmt því var talið, að er J ritaði kröfubréfið, hefðu eigi verið forsendur fyrir því að telja skuldabréfin í gjaldaga fallin vegna van- skila. Var uppboðs því synjað .............0.2000. 0... 0... 1262 Upptaka eigna. Smyglvarningur gerður upptækur .................. 11, 814, 817 Afli og veiðarfæri fiskiskips gerð upptæk .............. 202, 825 Fimm menn tóku á leigu fiskibátinn Á. Skýrðu þeir eiganda bátsins, K, svo frá, að þeir myndu stunda ufsaveiðar, Fimm- menningarnir tóku bátinn og sigldu honum til Belgíu. Fermdu þeir bátinn þar af áfengi og tóbaki, Verð vara þessara greiddu þeir með íslenzkum gjaldmiðli, er þeir fluttu með sér. Þá skiptu þeir um nafn á bátnum meðan hann lá í höfn í Belgíu. Fimmmenningarnir sigldu síðan Efnisskrá CKLV Bls. bátnum til Íslands. Er til Íslands kom, varð löggæzla og tollgæzla bátsins vör og var farmur hans gerður upp- tækur. Þeim fimmmenningunum var dæmd refsing vegna háttsemi sinnar svo og einum aðstoðarmanni þeirra. Þá var í héraði dæmt, að K skyldi þola það, að báturinn væri upptækur gerr til ríkissjóðs. K skaut máli sínu til Hæsta- réttar. Þar var dæmt, að samkvæmt skýlausum ákvæðum 4. mgr. 1. tl. 33. gr. laga nr. 58/1954, sem eigi bryti í bága við stjórnarskrána nr. 30 frá 1944, bæri að staðfesta ákvæði héraðsdómsins um upptöku bátsins ríkissjóði til handa ........0..00... sens 84 Gg Úrskurður. Hæstiréttur úrskurðar, að Læknaráð skuli láta í té álitsgerð um, hvort bótakrefjandi í skaðabótamáli hafi hlotið var- anlega örorku af völdum slyss, og ef því væri að skipta, hverju næmi sú varanlega Örorka .........00000.00.0.0.. 14 Úrskurðað, að aðiljum máls fyrir Hæstarétti skuli gefast kostur á að afla frekari gagna í málinu .......... 439, 627 Úiburðarmál. Ó-hreppur átti jörð í nágrannahreppi sínum. Vorið 1966 leigði Ó-hreppur ÓG íbúðarhúsið á jörðinni til eins árs svo og af- not af slægjulandi jarðarinnar og öðrum jarðarhúsum. Vorið 1967 krafðist Ó-hreppur þess, að ÓG viki úr húsum jarðarinnar, enda hefði hann engan ábúðarsamning. Í héraði var úrskurðað, að samningur aðilanna væri ekki þess eðlis, að um ábúð væri að ræða og ætti Ó-hreppur rétt á að fá ÓG borinn út úr húsum jarðarinnar og vera sviptur afnotum hennar. Fór útburðargerðin síðan fram. Þessi niðurstaða var staðfest af Hæstarétti, þar sem fyrr- greint samkomulag aðilja yrði á engan hátt metið til ábúðar samkvæmt 9. gr. laga nr. 36/1961, enda hafði Ó- hreppi ekki verið skylt að byggja jörðina ævilangt sam- kvæmt niðurlagsákvæði nefndrar greinar ................ 140 Sameigendur að húsi deildu um eignarrétt að herbergi í kjall- ara hússins og krafðist annar sameigendanna þess, að hinn yrði borinn út úr því með beinni fógetagerð. Dæmt, að í málinu væri um að fjalla eignarrétt að herberginu, en samkvæmt gögnum málsins lægi ekki svo ljóst fyrir um eignarréttinn, að fógetadómi hefði verið rétt að taka kröfu um útburð til greina. Var því úrskurður fógeta um útburð úr gildi felldur ..............202.0.. 00 even 1164 Útivist aðilja. Áfrýjandi sótti ekki þing. Útivistardómur 132, 243, 355, 651, 652, 653, 793, 794, 795, 1031, 1032, 1033, 1207, 1208, 1244 CXLVI Efnisskrá Vanreifun. . Útgerðarmaðurinn S krafði útgerðarmanninn F um greiðslu beitu, er hann taldi sig hafa selt honum. Málatilbúnaði og málsreifan var mjög áfátt. Málið var dæmt á bæjar- þingi, en skyldi rekið fyrir sjó- og verzlunardómi sam- kvæmt ákvæðum 200. gr. laga nr. 85/1936. Hinn áfrýjaði dómur var því ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi Þeir gallar taldir á málatilbúnaði og gagnaöflun, að héraðs- dómur var ómerktur og málsmeðferð í héraði og málinu vísað frá héraðsdómi ................000.00.... 104, 549, Varnarsamningur við Bandaríki Norður-Ameríku. Ríkissjóður talinn bera ábyrgð á tjóni manns, er varð fyrir slysi við árekstur varnarliðsbifreiðar og bifreiðar þeirrar, erhannóÓk..........00202000eneen es Vátryggingar. Hinn 5. janúar 1963 var bifreið, eign Landssmiðjunnar en vá- tryggð hjá vátryggingafélaginu S, ekið á flugvél, eign Landhelgisgæzlunnar, svo að flugvélin skemmdist nokkuð. Fyrirsvarsmenn Landhelgisgæzlunnar kröfðu Landssmiðj- una um bætur fyrir tjónið, og greiddi Landssmiðjan það. Landssmiðjan krafði síðan vátryggingafélagið S um endur- greiðslu þess fjár. Í vátryggingarskírteini fyrir umræðda bifreið segir meðal annars, að vátryggingafélagið tryggi samkvæmt hins vegar skráðum almennum og sérstökum tryggingarskilmálum Landssmiðjuna í Reykjavík sem eiganda bifreiðarinnar, fyrir allt að kr. 500.000.00 fyrir hvert einstakt tjón, gegn sérhverri einkaréttarskaðabóta- kröfu, sem vátryggingartaka samkvæmt gildandi íslenzk- um umferðarlögum sé skylt að tryggja gegn, sem eiganda hinnar vátryggðu bifreiðar vegna tjóns, sem hlotizt hefur af notkun hennar. S synjaði um greiðslu á þeim grund- velli, að bæði Landssmiðjan og Landhelgisgæzlan væru eign ríkissjóðs og væri hér raunverulega um einn og sama aðilja að ræða og gæti því ekki kröfuréttarsamband stofn- azt, þannig að bótaskylt væri. Fram kom, að Landssmiðjan og Landhelgisgæðlan hafa algerlega aðskilinn fjárhag. Báðar þessar stofnanir eru eign ríkissjóðs, en rekstur Landssmiðjunnar er þó algerlega sjálfstæður og óháður dómsmálastjórninni, en Landhelgisgæzlan heyrir undir dómsmálastjórnina. Var dæmt, að Landssmiðjan gæti komið fram sem sjálfstæður aðili gagnvart Landhelgis- gæzlunni í lögskiptum þeim, er hér var um fjallað, en Bls. 49 676 1226 Efnisskrá CKLVII Bls. samkvæmt vátryggingarsamningnum, sem stofnaður var við útgáfu vátryggingarskírteinisins, bæri S að bæta Lands- smiðjunni það tjón, sem hún væri ábyrg fyrir. Var krafa Landssmiðjunnar því til greina tekin ...........022000.... tl Bátur einn var seldur á nauðungaruppboði 19. apríl 1967. Skip- verjar á bátnum lýstu launakröfum sínum og kröfðust greiðslu af uppboðsandvirði, en hið sama gerði vátrygg- ingafélagið S, er krafðist, að af uppboðsandvirðinu yrði greidd vangreidd iðgjöld vegna trygginga allt frá árinu 1964. Taldi S, að kröfur þess skyldu koma á undan kröf- um skipverja. Iðgjöld fyrir skylduvátryggingu skipa eru tryggð með lögveði tvö ár frá gjalddaga í hinum vá- tryggðu skipum. Í 216. gr. laga nr. 66/1963 eru taldar þær kröfur, sem sjóveðrétt eiga í skipum og farmgjaldi. Samkvæmt 1. tl. lagagreinarinnnar hafa meðal annars forgangsrétt lestagjöld, vitagjöld, hafnargjöld og önnur slík opinber gjöld, er greiða ber af skipi. Taldi S, að ið- gjaldalögveð hans félli hér undir og gengi fyrir sjóveði áhafnarinnar í bátnum. En sjóveðréttur áhafnar fyrir laun stofnast samkvæmt 2. tl. 216. gr. laga nr. 66/1963. Dæmt, að vátryggingastofnanir þær, sem hér væri um að fjalla, væru að vísu reknar fyrir atbeina ríkis að meira og minna leyti og vátryggingariðgjöld þeirra nytu lögveðréttar í hinu vátryggða skipi, en vátryggingariðgjöldin féllu alit að einu eigi undir ákvæði 1. tl. 116. gr. laga nr. 66/1963, þar sem þau yrðu eigi talin „önnur slík opinber gjöld, sem greiða ber af skipi“. Þá væri óeðlilegt, að vátryggingarið- gjöld gengju fyrir björgunarlaunum, sem tryggð væru með sjóveðrétti samkvæmt 3. tl. 216. gr. laga nr. 66/1963, og standa því að baki sjóveðtryggðum kröfum samkvæmt 1. tl. sömu greinar og launakröfum skipverja samkvæmt 2. tl. greinarinnar. Var því dæmt, að launakröfur skipverja skyldu ganga fyrir iðgjaldakröfum S við úthlutun uppboðs- andvirðising ..........2200000en enn 517 H sendi vörur með bifreið til sölu utan bæjar. Áður en vör- urnar væru sendar, keypti hann hjá vátryggingafélaginu A flutningstryggingu með „all risk“ skilmálum. Er sölu- maðurinn kom aftur úr söluferðinni, kom í ljós, að mis- ræmi var á milli fjár þess, er hann taldi sig hafa selt fyrir og vara þeirra, er hann skilaði aftur. Krafði H úr hendi A bætur að því leyti, sem minna fé kom til baka en rýrnun vörubirgða gaf til kynna. Á viðurkenndi, að því bæri að greiða bætur vegna nokkurra plagga, sem sölu- maðurinn gat gert grein fyrir, að skemmzt hefðu í flutn- ingunum. Að öðru leyti synjaði A greiðslu. Dæmt, að H gæti ekki bent á ákveðin tjónaatvik, er valdið hefðu CKLVIII Efnisskrá Bls. rýrnun á varningnum fram yfir það, sem A viðurkenndi. Samkvæmt því væri eigi í ljós leitt, að þau atvik lægju til grundvallar rýrnunar á varningnum í söluferðinni, að hún verði metin tjón samkvæmt vátryggingarskilmálunum. Var því krafa H einungis tekin til greina að því leyti, sem viðurkennt var, að vátryggðir munir hefðu skemmzt ...... 964 Útgerðarfélagið Á hafði keypt slysatryggingu hjá trygginga- félaginu B vegna skipshafna sinna og var vátryggingar- fjárhæð kr. 200.000.00 fyrir hvern mann, miðað við dauða eða fulla örorku. Háseti einn á bát, er Á gerði út, var við drykkju í Vestmannaeyjum og hugðist fara til skips. Var hann ölvaður, hljóp niður að höfn, fór úr jakkanum og henti sér í sjóinn. Bátur sá, er hann var á, var hinum megin í höfninni, og var það ætlan manna, að hann hefði ætlað að synda yfir í bátinn. Hásetanum fataðist sundið, og drukknaði hann. Foreldrar hins látna manns kröfðu Á um greiðslu dánarbóta, kr. 200.000.00. Dæmt, að kjör hins látna skyldu fara eftir heildarkjarasamningi samtaka út- gerðarmanna og sjómanna, en þar sagði, að útgerðar- maður tryggði á sinn kostnað hvern þann mann, er á skipi væri, gegn öllum slysum, hvort heldur þau væru um borð eða í landi, fyrir kr. 200.000.00 miðað við dauða eða fulla örorku. Dæmt, að skýra yrði þetta ákvæði þannig, að með því hefði útgerðarmaður tekið á sig þá skyldu að vátryggja skipverja gegn slysum, en um vátryggingarskil- mála skyldi fara að lögum. Orsakir slyssins mætti rekja til ölvunar hins látna og stórkostlegs gáleysis hans og samkvæmt því og með hliðsjón af reglum 124. gr. laga nr. 20/1954, sbr. 20. gr. sömu laga, hefði slysið eigi orðið með þeim hætti, að skylt væri að bæta það, samkvæmt almennum reglum slysatryggingar, enda væri sú niður- staða í samræmi við góðar venjur í vátryggingarmálum 1146 Veð. Sjá sjóveð. Veikindadagar. K var sjúkur um skeið á árinu 1961 og krafði vinnuveitandann E um laun þann tíma, bæði dagvinnu og yfirvinnu. Byggði K málssókn sína á ákvæðum 4. gr. laga nr. 16/1958. Voru K dæmd laun í veikindaforföllum sínum, bæði fyrir dag- vinnu svo og yfirvinnu, enda var hún í samræmi við yfir- vinnu þá, er hann hafði unnið á undanförnum árum, svo og yfirvinnustundafjölda og kaup staðgengils hans í um- ræddum sjúkdómsforföllum ........2000000000 00... 67 Efnisskrá CXLIR Bls. Venjuréttur. Dæmt, að það sé venjuhelguð íslenzk réttarregla, að menn, sem prestvígðir hafi verið í þjóðkirkjunni, þótt ekki séu þjónandi prestar, geti löglega gefið saman hjónaefni og hafi slík vígsla allar venjulegar lögfylgjur hjónavígslu. Sératkvæði ............02.000000 0... 428 Verðlagsbrot. Rakari einn sinnti eigi ákvörðun verðlagsstjóra um hámarks- þóknun fyrir klippingar. Var honum af þessu efni dæmd refsing, sekt kr. 10.000.00 ..........0.00..enr sr 1075 Verðlagsráð sjávarútvegsins. Sjá fiskverzlun. Verjandi í opinberu máli. Lögmaðurinn B var skipaður verjandi manns eins, sem krafizt var að sviptur væri lögræði. Maðurinn krafðist þess, að B yrði leystur frá störfum sem verjandi. Tók B undir þá kröfu. Dæmt, að B hefði gegnt starfa sínum í málinu þannig, að eigi yrði fundið að og það gæti valdið töfum á rekstri þess, ef skipt yrði um verjanda. Var krafan því eigi tekin til greina .................00000. 0... nn. 309 Verksamningar. Með samningi 4. júní 1964 tók S að sér að byggja fjölbýlis- hús fyrir Reykjavíkurborg gegn ákveðnu verði. Í verk- samningi var tekið fram um ýmsar breytingar á samn- ingsverði miðað við breytingar, sem kynnu að verða á framkvæmdum, bæði til hækkunar og lækkunar. Þá var Íram tekið, að samningsverðið væri miðað við byggingar- vísitölu Hagstofu Íslands og hver hún væri á samnings- degi, og síðan skyldi koma til hækkunar eða lækkunar á samningsverðinu ef breytingar yrðu á vísitölunni. Meðan á byggingu húsanna stóð, urðu verulegar hækkanir á byggingarvísitölu. Krafði S þá borgarsjóð um hækkun samningsverðsins samkvæmt því. Borgarsjóður synjaði greiðslu á þeim forsendum, að hann hefði við gerð samn- ingsins tekið að sér að greiða ýmis gjöld í sambandi við bygginguna, sem mynduðu þætti á þeim grundvelli, sem Hagstofa Íslands notaði við reikning byggingarvísitölu. Ætti S aðeins rétt á hækkun þeirri, sem fram kæmi, þegar þessir þættir hefðu verið brott numdir úr reikningsgrund- vellinum. Dæmt, að eigi væri í ljós leidd þau tilvik, er þiggi borgarsjóð undan því fortakslausa ákvæði samn- ingsins, að breytingar á greindri vísitölu skyldi koma til hækkunar eða lækkunar á samningsverðinu. Var því krafa CL Efnisskrá S tekin til greina ........0020000 00 ns ss Vextir. Vextir af víxli dæmdir samkvæmt lögum nr. 54/1965, sbr. aug- lýsingu Seðlabanka Íslands 18. maí 1965 ................ Vinnulaun. Vinnusamningar. K hafði um 7 ára skeið starfað við bifreiðarakstur hjá E. Árið 1961 var hann veikur tvisvar sinnum í nokkra daga. Bif- reiðin var eign E og laut K við vinnu sína ákvörðunum verkstjóra E. K krafði E um laun samkvæmt ákvæðum 4. gr. laga nr. 16/1958 og taldi, að sér bæri að fá greiðdar bæði dagvinnustundir, miðað við þann tímafjölda, sem sá maður, sem tók við starfi hans, hafði unnið. Með hlið- sjón af yfirvinnustundum K á undanförnum árum, svo og yfirvinnustundafjölda og kaups staðgengils hans í um- ræddum sjúkraforföllum, var E dæmt að greiða K laun, bæði fyrir dagvinnutíma svo og yfirvinnu ................ H réðist til veitingahússins N til náms í matreiðslu og vann þar um 5 mánaða skeið. Eigi var gerður námssamningur við H og kveðst hann þó hafa óskað þess. H hætti síðan störfum hjá N og krafði nú um laun samkvæmt launa- taxta Verkamannafélagsins Dagsbrúnar fyrir dagvinnu og yfirvinnu, en meðan hann starfaði hjá N, fékk hann ein- ungis greitt nemakaup. H réðist til N til iðnnáms, og þar sem N vanrækti að gera við hann skriflegan námssamn- ing, sbr. 11. gr. laga nr. 46/1949, var talið, að H ætti rétt á verkamannakaupi. H lagði fram skrá yfir vinnustunda- fjölda sinn, en af hendi N virtist engin vinnutímaskrá hafa verið haldin. Var því vinnustundaskrá H lögð til grundvallar í málinu .........000200 ene nsn rr Þeir D og Á áttu saman bát og gerðu hann út saman. Var Á formaður á bátnum. Samútgerð þeirra lauk með nokkurri skyndingu og tók D bátinn í sínar vörzlur, og hætti Á þá formennsku. Aðiljar gerðu með sér gerðardómssamning, þar sem tekið var fram, að gerðardómur skyldi gera upp öll viðskipti þeirra vegna útgerðar bátsins og að niður- staða gerðardómsins væri bindandi, Á krafðist greiðslu fyrir vinnu við bátinn, áður en sameign hófst, og þá krafð- ist hann bóta vegna ólögmætrar uppsagnar á formanns- starfi. Gerðardómurinn tók enga afstöðu til vinnulauna- kröfunnar, en lauk að öðru leyti úrskurði á deilumál- inu. Dæmt, að Á ætti rétt til launa fyrir vinnu sína við bátinn, áður en samútgerðin hófst. Hins vegar var kröfu Á um bætur vegna uppsagnar á formannsstarfi vísað frá dómi, þar sem það hefði borið undir gerðardóminn að 1223 67 182 Efnisskrá CLI úrskurða um það atriði ........0...00000.n. enn. 329 T, sem starfaði sem verzlunarmaður hjá J, hafði sagt upp starfa sínum frá 31. janúar 1966. Hinn 18. nóvember 1965 hvarf hann úr starfa eftir skipun starfsmanns verzlunar- innar. Taldi T sig verða að hlíta uppsögninni og ræddi nokkru síðar um þetta við eiganda verzlunarinnar, sem lýsti því, að verzlunarmaðurinn hefði eigi haft heimild til uppsagnarinnar, en hins vegar hefði T hagað sér þannig í starfi, að full ástæða væri til að segja honum upp starfa. Bauð eigandinn T að taka aftur við starfi sínu, en T neitaði því vegna ummæla verzlunareigandans. Var dæmt, að T ætti rétt á föstum launum fyrir tímabilið frá 18. nóvember 1965 til 31. janúar 1966, en hins vegar eigi rétt til yfir- vinnulauna, enda ósannað, að hann mundi hafa haft tekjur af yfirvinnu .........2.20000 ner 376 Maður, er starfaði á vegum kvikmyndatökufélags,, krafði fé- lagið um vangoldin vinnulaun. Var vinnulaunakrafan tekin til greina .........000000 0... 523, K var skipstjóri á v/s E á sumarsíldveiðum 1963. Var hann skráður úr skiprúmi 20. september sama ár. Í lok sept- embermánaðar 1963 greiddi útgerðarmaður K laun fyrir starfa hans á sumarsíldveiðunum samkvæmt reikningum K, og kvittaði hann fyrir þeirri fjárhæð, og er eigi sannað, að hann hafi gert fyrirvara um frekari kröfur. Vorið 1964 krafði K útgerðarmanninn enn um greiðslu fyrir auka- og eftirvinnu á síldarvertíðinni samkvæmt eigin reikningum, og greiddi útgerðarmaður það fé. Ekki gerði K enn nokk- urn fyrirvara um, að hann ætti vangoldið fé hjá útgerðar- manni, sem taldi sig inna þessa greiðslu af hendi umfram skyldu. Loks 30. júní 1964 krafði K útgerðarmanninn um bætur vegna óréttmætra slita á ráðningarsamningi. Þessari kröfu neitaði útgerðarmaðurinn, og höfðaði K þá mál til heimtu fjárins hinn 15. september 1964. Sama dag fram- haldsstefndi K í máli þessu og krafði nú um frekari skaða- bætur miðað við aflahlut skipstjóra þess, er var með skipið á haustsíldveiðum frá 15. október 1963 til áramóta. Hér- aðsdómur dæmdi útgerðarmanninn að greiða K bætur vegna óréttmætra slita á ráðningarsamningi Í samræmi við kröfur K frá 30. júní 1964. Í Hæstarétti var dæmt, að er útgerðarmaðurinn greiddi reikninga K vorið 1964, hefði hann mátt eins og á stóð treysta því, að lokið væri að fullu fjárskiptum þeirra vegna sumarsildveiða 1963. Hinn áfrýjaði dómur var þó staðfestur, þar sem honum hafði eigi verið gagnáfrýjað ...........020000 000... nn 928 Veitingahús S réði hljómsveit Þ til að leika í veitingahúsi sínu. Samningar voru munnlegir og starfaði hljómsveitin í ut Gm Cð CLII Efnisskrá Bls. veitingahúsinu fram á árið 1965. Hinn 14. janúar 1965 sagði S hljómsveitinni upp störfum frá og með 1. febrúar 1965. Kröfðu hljómsveitarmennirnir S um bætur vegna samningsrofa og töldu sig vera ráðna til 1. maí 1965. Dæmt, að þeir væru ráðnir til 1. maí 1965 og ættu þeir því rétt á bótum fyrir samningsrofin .........000.20.00. 020... 1091 Þ var lögskráður háseti á skip, er A átti. Þ dvaldist heima hjá sér í sumarleyfi, er skipið affermdi síldarafla á þeim stað, er hann bjó, 20. ágúst 1965. Er skipið hélt þaðan á síldarmiðin við Jan Maven hinn 30. sama mánaðar, taldi Þ sig eiga eftir tvo daga af sumarleyfi sínu. Fór hann því eigi til skips, þótt hann væri boðaður. Skipstjórinn vék honum þá úr skiprúmi. Þ taldi sig eiga rétt á skiprúminu alla síldarvertíðina og krafði A um bætur vegna óheim- illar brottvikningar. Í héraði var dæmt, að Þ ætti rétt á viku uppsagnarfresti og launum fyrir þann tíma. Í Hæsta- rétti var dæmt, að Þ hefði eigi mátt treysta því, að skipið kæmi í höfn af nýju innan þess tíma, sem Þ taldi sig eiga eftir af sumarleyfi sínu. Hefði Þ því borið, eins og á stóð, að gefa sig fram til starfs á skipinu, áður en það hélt úr heimahöfn. Þar sem hann gerði það ekki, var skipstjóra rétt að vísa honum úr skiprúminu án fyrirvara. Þar sem málinu hafði ekki verið gagnáfrýjað, var héraðsdómurinn hins vegar staðfestur ...............20%. 0... .0 nn 1171 Trésmiðurinn V tók að sér að annast mótauppslátt og aðra trésmíðavinnu við hús, er G var að láta byggja. Taldi V, að svo hefði verið umsamið munnlega, að hann og menn þeir, er með honum störfuðu, fengju greitt fyrir verk sitt samkvæmt tímareikningi. Lagði hann í því sambandi fram kvittanir frá sér og samstarfsmönnum sínum, þar sem kvittað var fyrir launum. Þá hafði V reiknað sér 9% meistaraálag á greitt fé. G lét mæla upp vinnu þá, er V og samstarfsmenn hans inntu af hendi og taldi sér aðeins skylt að greiða laun samkvæmt uppmælingu. Dæmt sann- að, að V og samstarfsmenn hans hefðu ráðizt þarna til starfa fyrir tímavinnugreiðslu. Yrðu því þeir reikningar lagðir til grundvallar, enda þótt sú fjárhæð væri hærri en uppmælingargerðin gaf til kynna .................... 1244 M hafði starfað um tveggja ára skeið sem aðstoðarstúlka á tannlækningastofu Ö. Sumarið 1966 bauðst henni þátttaka í skemmtiferð, er taka skyldi 56 vikur. Ákvað M að fara ferðina. Réði Ö sér aðra aðstoðarstúlku, og var gert ráð fyrir, að hún yrði þann tíma, er M væri í skemmtiferðinni. Er M kom úr skemmtiferðinni á tilsettum tíma, lýsti Ö því, að störfum hennar væri endanlega lokið hjá honum. Ö viðurkenndi, að þegar M fór í ferðalagið, hafi ekki Efnisskrá CLIII Bls. annað verið ákveðið en að staðgengill hennar ynni þar meðan á ferðalaginu stæði. Samkvæmt því var dæmt, að vinnusamningi hennar og Ö hefði ekki verið endanlega slitið, er M fór í ferðalagið, og ætti hún rétt á uppsagnar- fresti. Var dæmt, að hæfilegur uppsagnarfrestur væri einn og hálfur mánuður, og var henni dæmt kaup samkvæmt því 1324 Vinnuslys. Sjá skaðabætur. Vitni. Í sjálfræðissviptingarmáli einu krafðist varnaraðili þess, að yfirlæknir ríkissjúkrahúss, þar sem hann hafði verið til rannsóknar, yrði kvaddur fyrir dóm til að gefa skýrslu í Málinu, en yfirlæknirinn hafði áður gefið ýtarlega, skrif- lega skýrslu um málið. Dæmt, að læknum væri eigi skylt að koma fyrir dóm vegna þessa atriðis, sbr. 92. gr. laga nr. 82/1961. Krafa um, að ónafngreindir læknar á sama sjúkrahúsi yrðu kvaddir fyrir dóm, var eigi talin dómhæf og málinu vísað frá héraðsdómi að því leyti ............ 312 Víælar. Vísilmál. I hafði skrifað sem ábekingur á víxil, en taldi, að þá hefði hvorki verið ritað á víxileyðublaðið útgáfudagur né gjald- dagi. Andvirði víxilsins hafi átt að nota til að standa straum af ferð þeirra samþykkjanda og útgefanda, en af ferð þeirra hafi ekki orðið og hafi víxillinn því átt að eyðileggjast. Samþykkjandi seldi B víxilinn, sem krafði I um greiðslu. Dæmt, að þar sem ósannað væri, að B hefði vitað, er hann keypti víxilinn, að samþykkjanda skorti heimild til að selja víxilinn, gæti hann krafið I um greiðslu á hORUM ........... 45 ÁA krafði B um greiðslu víxils, Víxill Þessi var útgefinn af A á hendur hlutafélagi, er bar nafn B. B ritaði persónulega samþykki á víxilinn. Dæmt, að þar sem B væri eigi greið- andi, væri nafnritun hans sem samþykkjanda ógild að víxilrétti, sbr. 25. gr. víxillaga nr. 93/1933 og veittu A eigi víxilrétt á hendur B, sbr. ákvæði 4. mgr. 31. gr. sömu laga. Málið varð því eigi rekið sem víxilmál samkvæmt 17. kafla laga nr. 85/1936. Var héraðsdómur ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi ....................00...... 277 A krafði J um greiðslu víxils svo og aði staðfest yrði veð til tryggingar víxilskuldinni í lausafé. Krafan var tekin til greina í héraði og sú niðurstaða staðfest í Hæstarétti .... 505 H stefndi þeim K og E til greiðslu tveggja víxla, sem K hafði samþykkt en E gefið út og ábekt, en á víxlana var skráð, að þeir skyldu greiðast í Landsbanka Íslands, Vestmanna- CLIV Efnisskrá eyjum. Víxlarnir voru í innheimtu í Útvegsbanka Íslands í Vestmannaeyjum, en Landsbanki Íslands hefur eigi starfs- stofu í Vestmannaeyjum. Voru víxlarnir 'síðan afsagðir vegna greiðslufalls í starfsstofu Útvegsbanka Íslands í Vestmannaeyjum. H krafði þá K og E óskipt um greiðslu víxlanna. Var K dæmdur til greiðslu víxlanna, en að því er E varðaði, var dæmt, að samkvæmt 3. mgr. 2. gr. laga nr. 93/1933 væri greiðslustaður víxlanna heimili samþykkij- anda. Samkvæmt 91. gr. sömu laga hefði afsagnargerðin átt að fara þar fram. Þar sem þessa hefði eigi verið gætt, væri víxilréttur gagnvart E niðurfallinn og hann því sýkn- aður af kröfum H .......0000000. sense Þinglýsing. Hinn 28. maí 1965 lét Þ gera fjárnám í landspildu einni til Við tryggingar dómskuld. Fjárnáminu var þinglýst. Síðan krafðist Þ þess, að landspildan yrði seld á nauðungarupp- boði, en S, er taldi sig eiga rétt til landspildunnar, mótmælti uppboðinu. Gekk úrskurður í uppboðsrétti um deiluna og var þar dæmt, að uppboðið skyldi fram fara. Úrskurði þessum var skotið til Hæstaréttar, er felldi hinn áfrýjaða úrskurð úr "gildi og synjaði um framgang uppboðsins, þar sem eigi lægi fyrir í gögnum málsins, að fógeti hefði lýst fjárnámi í fasteign þeirri, er uppboðs var óskað. S krafðist þess nú, að þinglýsing fjárnámsins yrði afmáð úr veðmálabókum. Dæmt, að S hefði engin þau gögn fært fram, er hann gæti byggt kröfu sína á, og var henni því SyNjað .....2.00000r00 rns sera nrnrnrn Þinglýsingargjald. skipti á félagsbúi hjóna fékk K í sinn hluta íbúð. Taldi þinglýsingarðómari, að þinglýsingargjald skyldi reikna mið- að við fasteignamat íbúðarinnar og nema kr. 415.00. K taldi hins vegar, að hér væri aðeins um einfalda yfirlýsingu að ræða, er gjalda skyldi fyrir kr. 50.00. Byggði K þessa skoðun sína á ákvæðum 24. gr. laga nr. 104/1965, en af hendi þinglýsingarðómarans var talið, að miða bæri við ákvæði 23. gr. sömu laga. Dæmt, að í áratugi hefði við töku þinglýsingargjalda verið þannig farið í Reykjavík, að þegar þinglýst hefði verið frjálsri eignarheimild maka eða erfingja við skipti, þá hafi þinglýsingargjaldið verið miðað við fasteignamat eignarinnar, og hafi annað og hærra verð ekki verið lagt til grundvallar við skipti. Ekki hafi þótt ástæða til að setja ný og fyllri ákvæði varð- andi gjald þetta, þótt ný aukatekjulög hafi verið sett. Var því dæmt, að þinglýsingargjaldið skyldi vera kr. 415.00 .. Bls. 1223 728 1136 Efnisskrá CLV Bls. Þingsókn. Máli hafði ekki verið áfrýjað að því er varðaði einn aðilja máls í héraði, en hann sótti þing fyrir Hæstarétti að liðn- um áfrýjunarfresti og án áfrýjunarleyfis. Var það ekki talið skipta máli og málinu vísað frá Hæstarétti .. 492, 496 Þjáningabætur. Sjá skaðabætur. Þrotabú. Þeir F og J gerðu með sér viðskiptasamning. Skömmu síðar varð J gjaldþrota. F, einn af kröfuhöfum í þrotabú J, krafðist þess, að viðskiptasamkomulagi þeirra J og K yrði riftað, og höfðað yrði mál til riftunar. Leitað var eftir heimildum til að höfða slíkt mál á skiptafundi í búinu, en heimild, sem F fékk, var eigi skýr og skilyrt. Af þessum sökum m. a. var málinu vísað frá dómi í héraði. Frávísunardómurinn var staðfestur í Hæstarétti með þeirri athugasemd, að auglýsing um skiptafundinn, þar sem taka skyldi ákvörðun um aðild þrotabúsins að riftunar- málinu, hafi ekki verið skýr um það efni, né birt á lög- mæltan hátt, er um svo mikilvæga ráðstöfun væri að tefla, sbr. 3. gr. laga nr. 63/1943, enda hafi lánardrottnum eigi verið sendar tilkynningar ............020000.0.0..0.0.. 1186, 1197 Ælrumeiðingar. Í desembermánuði 1962 gaf útgáfufyrirtæki eitt út æviminn- ingar A, og var J sagnamaður. Talið var, að í bók þessari væru niðrandi ummæli um S, sem látinn var fyrir mörgum árum. Ekkja S, svo og börn hans, höfðuðu þá mál gegn þeim A og J, svo og útgefendum bókarinnar, og kröfðust refsingar vegna ummælanna, ómerkingar og fébóta. Meðan málið var rekið í héraði, andaðist einn stefnenda, sonur S. Var því þá lýst yfir, að ekkja hans og ófjárráða dætur gengju inn í málið í hans stað, að öðru leyti en því, er varðaði aðild að refsikröfu. Dæmt, að ekkjan fyrir sína hönd og ófjárráða barna sinna ætti ekki aðild máls þessa, sbr. 2. mgr. 25. gr. laga nr. 19/1940, Á það var fallizt, að ummælin í bókinni væru niðrandi fyrir minningu S heitins. Var því þeim A og J, svo og útgefendum, dæmd refsing samkvæmt 243. og 240. gr.laga nr.19/1940 svo og 13.gr.laga nr. 57/1956. Þá voru ummæli ómerkt. Hins vegar var sýknað um kröfu um fégjald, þar sem lagaskilyrði skorti til að dæma það, skv. 244. gr. laga nr. 19/1940 .......00..00..0.... 124 Í meiðyrðamáli milli ritstjórans E og lögmannsins M lagði E fram greinargerð, þar sem mjög var sveigt að M. Síðar birti E greinargerð sína í vikublaði, er hann ritstýrði. CLVI Efnisskrá Bls. Dæmt, að eigi hefði verið ástæða til að refsa E vegna um- mæla þessara, þar sem einungis var um að tefla refsinæmi íþeirra í varnarskjali fyrir dómi. Hins vegar varðaði birt- ing ummælanna í vikublaðinu E refsingu samkvæmt 235. gr. almennra hegningarlaga. Var E dæmd refsing vegna þessarar háttsemi sinnar, en við ákvörðun refsingar var þess gætt, að M hafði haft harðyrði um E í héraðsdóms- stefnu og greinargerðum í málinu. Þá voru hin umstefndu ummæli ómerkt. Þá var E dæmdur til að greiða M fégjald samkvæmt 264. gr. almennra hegningarlaga, kr. 10.000.00 281 Ölvun. Sjá áfengislög. Örorka. Örorkumat framkvæmt af læknum 18, 470, 951, 1034, 1051, 1105, 1208, 1226, 1271 Öryggiseftirlit ríkisins. Öryggiseftirlit ríkisins framkvæmir rannsókn á vinnustað og leitar að orsökum slyss .......0.00.0000 00. 1080, 1271