Fara á yfirlitÚrlausnir Hæstaréttar Íslands
Hrd. 1995:3169 nr. 166/1994[PDF]
Hrd. 1996:2006 nr. 206/1996 (Grettisgata - Upphaf sambúðar)[PDF]Fjallar um það hvenær til sambúðar hefur stofnast.
Hrd. 1997:1754 nr. 389/1996 (Byggingarsamvinnufélag - Vantaði kaupmála um gjöf)[PDF]Undirstöðudómur um að gjöf án kaupmála sé ógild.
Skuldheimtumenn fóru í mál til riftunar á gjafagerningi.
K átti íbúð og hafði átt hana í talsverðan tíma og bjó þar með M.
Íbúðin er svo seld og gerðu þau samning við byggingasamvinnufélag um að byggja nýja íbúð.
Fyrst var gerður samningur við bæði en síðar eingöngu á nafni M.
K varð síðar gjaldþrota og þá verður þessi saga dularfull.
Héraðsdómur taldi að K hefði eingöngu gefið M helminginn en Hæstiréttur taldi hana eiga íbúðina að fullu þrátt fyrir að íbúðin hefði öll verið á nafni M.
Ekki hafði tekist að sanna að M hefði átt hluta í íbúðinni. M varð því að skila því sem hann fékk.
Hrd. 1998:121 nr. 4/1997 (Lóð í Keflavík - Þrotabú)[PDF]Snerist um lóð þar sem M og K ætluðu að byggja hús.
M fékk úthlutað lóð en nokkrum árum síðar færði M helminginn yfir á K.
M varð gjaldþrota og yfirfærslunni rift þannig að M taldist eiga hana alla.
Hrd. 1998:1602 nr. 309/1997[PDF]
Hrd. 1998:2187 nr. 247/1997 (Lækjarás 34c - Riftun - Skuldir)[PDF]
Hrd. 1999:1653 nr. 371/1998[HTML][PDF]
Hrd. 2000:3296 nr. 140/2000 (Hótel Bræðraborg)[HTML][PDF]
Hrd. 2001:4454 nr. 210/2001[HTML]
Hrd. 2002:1476 nr. 307/2001 (Blikanes - Þrotabú)[HTML]K og M gengu í hjúskap 23. mars 1969. M hafði keypt kaupsamning um hluta húseignar 22. nóvember 1968 og fengið afsal fyrir henni 12. nóvember 1970. Þau fluttu þar inn eftir giftinguna. M seldi eignina 13. desember 1972 og fékk afsal fyrir annarri eign 25. apríl 1973, en ekki lá fyrir í málinu kaupsamningur um þá eign. Sú eign var seld með afsali 26. október 1984 en þann 15. maí 1984 hafi M fengið afsal fyrir tiltekinni eign í Garðabæ. Andvirðið af sölu fyrri eignarinnar var varið í þá næstu.
M tók þátt í rekstri tveggja sameignarfélaga og rak þau bæði með föður sínum. K kvaðst ekki hafa tekið þátt í þeim rekstri og hafi ekki verið í ábyrgð fyrir kröfum á hendur þeim. Viðvarandi taprekstur var á þessum félögum leiddi til þess að M tók ítrekað lán með veðsetningum í tiltekinni fasteign í Garðabæ frá vori 1990 en með því fleytti hann áfram taprekstri sameignarfélaganna sem stöðugt söfnuðu skuldum, án þess að reksturinn væri á vegum K.
Bú M var tekið til gjaldþrotaskipta þann 18. janúar 2000 með úrskurði héraðsdóms, og var skipaður skiptastjóri. Á fundi 9. febrúar það ár tjáði M við skiptastjóra að hann væri eignalaus en hefði áður átt tiltekna fasteign í Garðabæ sem hann hefði selt 9. apríl 1999 fyrir 20 milljónir króna, sem hefði rétt svo dugað fyrir áhvílandi veðskuldum. Söluandvirðið samkvæmt kaupsamningnum var 19,5 milljónir þar sem 5 milljónir yrðu greiddar við undirritun og frekari greiðslur á nánar tilteknum upphæðum á tilteknum dagsetningum, sú seinasta þann 10. júní 2000. Kaupendur myndu yfirtaka áhvílandi veðskuldir er námu 1,17 milljónum króna. Seljendur tóku þá að létta verulega af veðskuldum eignarinnar og létu tiltekinn lögmann um það gera það fyrir þeirra hönd.
Þrotabúið krafðist þess að hluti þess söluandvirðis, um 5,1 milljón króna tilheyrði þrotabúinu. Til tryggingar á fullnustu kröfunnar krafðist þrotabúið kyrrsetningar á eign K, þar sem hún var kaupandi eignarinnar skv. umræddum kaupsamningi ásamt eiginmanni sínum, er tilgreindi að eignarhluti hennar yrði 99% og M ætti 1% eignarhluta. Þrotabúið leit svo á að um hefði verið gjafagerning að ræða í tilraun til þess að skjóta undan eignum.
Fyrir héraðsdómi fólust varnir K aðallega í sér málsástæður sem ættu heima í deilum um eignaskipti milli hjóna. Fasteignin í Garðabæ var þinglýst eign M og því hefðu skuldheimtumenn hans mátt ætla að fasteignin stæði óskipt til fullnustu á kröfum á hendur honum. Því var lagt til grundvallar að eignin væri hjúskapareign M. Fallist var því á dómkröfur þrotabúsins.
Hæstiréttur fer, ólíkt héraðsdómi, efnislega yfir málsástæður K sem reistar voru á grundvelli ákvæða hjúskaparlaga. Að mati réttarins þótti K ekki hafa sýnt nægilega vel fram á það að hún hafi raunverulega innt af hendi greiðslur til kaupanna né tengsl hugsanlegra framlaga hennar til kaupverðs nokkurra þeirra kaupsamninga sem um ræddi í málinu né hvað varðaði tilhögun á greiðslu þeirra. Því hafi K ekki tekist að sanna að tiltekin fasteign í Garðabæ hafi verið að hluta til hjúskapareign þeirra. Var því talið að ráðstöfun á hluta andvirðis eignarinnar til K hafi verið gjafagerningur. Þar sem K hafi ekki getað sýnt fram á að M hafi verið gjaldfær við greiðslu fyrstu þriggja greiðslnanna var fallist á kröfu þrotabúsins um riftun. Fjórða greiðslan fór fram um tveimur vikum eftir að úrskurður gekk um gjaldþrotaskipti á búi M og því hlyti K að hafa verið kunnugt um að M hefði þá misst rétt til að ráða yfir þeim réttindum sem til búsins skyldu falla. Sú greiðsla var því ólögmæt og ber K því að endurgreiða þrotabúinu þá upphæð án þess að til riftunar kæmi á þeirri ráðstöfun.
Hæstiréttur breytti tímamarki vaxta frá því sem hafði verið dæmt af héraðsdómi. Hæstiréttur minnist ekki í dómsorði um gildi dóms héraðsdóms en tekur samt afstöðu til dómkrafna. Hann kveður á um riftun þriggja greiðslna af þeim fjórum sem þrotabúið hafði krafist, greiðslu K á samtölu upphæðar til þrotabúsins sem jafnast á við allar fjórar greiðslurnar. Í dómsorði er ekki að finna afstöðu til staðfestingu kyrrsetningarinnar sem hann staðfestir þó í niðurstöðukafla sínum.
Hrd. 2003:964 nr. 354/2002 (Bólstaðarhlíð - Gjöf)[HTML]Par keypti sér íbúð á meðan þau voru í sambúð. Síðar ganga þau í hjónaband og gera kaupmála. Íbúðin var gerð að séreign K. Ári síðar varð M gjaldþrota.
Sérstakt mál þar sem enginn vafi var að þau ættu íbúðina saman.
Vafi var hvort K hefði gefið M helming íbúðarinnar eða ekki.
Sönnunarbyrðin var á K að sýna fram á að um hefði verið að ræða gjöf. Ekki var tekið fram í kaupmálanum að K hefði verið að gefa M hlut í fasteigninni.
Hrd. 2005:5138 nr. 288/2005[HTML]
Hrd. 2006:5523 nr. 324/2006 (Búðir í Snæfellsbæ)[HTML]
Hrd. nr. 212/2007 dags. 20. desember 2007 (V&Þ - Tíföld frestun)[HTML]
Hrd. nr. 14/2008 dags. 9. október 2008[HTML]
Hrd. nr. 509/2007 dags. 23. október 2008[HTML]
Hrd. nr. 233/2008 dags. 18. desember 2008[HTML]
Hrd. nr. 61/2009 dags. 1. október 2009[HTML]
Hrd. nr. 352/2011 dags. 16. júní 2011[HTML]
Hrd. nr. 553/2011 dags. 28. október 2011[HTML]
Hrd. nr. 135/2012 dags. 28. mars 2012[HTML]
Hrd. nr. 133/2012 dags. 20. apríl 2012 (Ofgreitt - Endurgreiðsla)[HTML]Fjallar um hið endanlega uppgjör.
Erfingjarnir fengu meira en sinn hlut.
Erfingjarnir áttu að endurgreiða það sem var umfram þeirra hlut.
Orðalag um að ákvæði erfðalaga stæðu því ekki fyrir vegi.
Hrd. nr. 518/2011 dags. 10. maí 2012[HTML]
Hrd. nr. 422/2012 dags. 3. september 2012 (Þrotabú Fons gegn Römlu ehf.)[HTML]Dómurinn er til marks um að brotavarnarþing geti byggst á staðsetningu bankaútibús þar sem bankareikningur var staðsettur.
Hrd. nr. 406/2011 dags. 18. október 2012[HTML]
Hrd. nr. 176/2012 dags. 25. október 2012[HTML]
Hrd. nr. 175/2012 dags. 15. nóvember 2012[HTML]
Hrd. nr. 208/2012 dags. 29. nóvember 2012[HTML]
Hrd. nr. 457/2012 dags. 7. febrúar 2013[HTML]
Hrd. nr. 190/2013 dags. 24. apríl 2013[HTML]
Hrd. nr. 346/2013 dags. 10. júní 2013[HTML]
Hrd. nr. 705/2012 dags. 13. júní 2013[HTML]
Hrd. nr. 363/2013 dags. 18. júní 2013[HTML]
Hrd. nr. 383/2013 dags. 19. júní 2013[HTML]
Hrd. nr. 437/2013 dags. 20. september 2013[HTML]
Hrd. 437/2013 dags. 20. september 2013 (Skútuvogur)
Hrd. nr. 314/2013 dags. 31. október 2013[HTML]
Hrd. nr. 695/2013 dags. 19. nóvember 2013[HTML]
Hrd. nr. 518/2013 dags. 17. desember 2013[HTML]
Hrd. nr. 531/2013 dags. 23. janúar 2014[HTML]
Hrd. nr. 568/2013 dags. 23. janúar 2014[HTML]
Hrd. nr. 768/2013 dags. 24. janúar 2014[HTML]
Hrd. nr. 769/2013 dags. 24. janúar 2014[HTML]
Hrd. nr. 7/2014 dags. 13. febrúar 2014[HTML]
Hrd. nr. 664/2013 dags. 27. febrúar 2014 (Veigur)[HTML]
Hrd. nr. 724/2013 dags. 20. mars 2014[HTML]
Hrd. nr. 825/2013 dags. 22. maí 2014[HTML]
Hrd. nr. 826/2013 dags. 22. maí 2014[HTML]
Hrd. nr. 785/2013 dags. 5. júní 2014[HTML]
Hrd. nr. 528/2014 dags. 25. ágúst 2014[HTML]
Hrd. nr. 789/2013 dags. 18. september 2014[HTML]
Hrd. nr. 293/2014 dags. 4. desember 2014[HTML]
Hrd. nr. 598/2014 dags. 4. desember 2014[HTML]
Hrd. nr. 786/2013 dags. 4. desember 2014[HTML]
Hrd. nr. 44/2015 dags. 10. febrúar 2015[HTML]
Hrd. nr. 489/2014 dags. 19. febrúar 2015[HTML]
Hrd. nr. 507/2014 dags. 12. mars 2015[HTML]
Hrd. nr. 594/2014 dags. 22. apríl 2015[HTML]
Hrd. nr. 495/2015 dags. 27. ágúst 2015[HTML]
Hrd. nr. 5/2015 dags. 10. september 2015[HTML]
Hrd. nr. 6/2015 dags. 10. september 2015[HTML]
Hrd. nr. 7/2015 dags. 10. september 2015[HTML]
Hrd. nr. 4/2015 dags. 10. september 2015[HTML]
Hrd. nr. 3/2015 dags. 10. september 2015[HTML]
Hrd. nr. 808/2015 dags. 26. janúar 2016[HTML]
Hrd. nr. 298/2015 dags. 4. febrúar 2016[HTML]
Hrd. nr. 575/2015 dags. 14. apríl 2016[HTML]
Hrd. nr. 579/2015 dags. 28. apríl 2016[HTML]
Hrd. nr. 578/2015 dags. 28. apríl 2016[HTML]
Hrd. nr. 479/2015 dags. 2. júní 2016[HTML]
Hrd. nr. 713/2015 dags. 9. júní 2016[HTML]
Hrd. nr. 168/2016 dags. 27. október 2016 (Þrotabú IceCapitals ehf.)[HTML]
Hrd. nr. 44/2017 dags. 7. febrúar 2017[HTML]
Hrd. nr. 430/2016 dags. 16. mars 2017[HTML]
Hrd. 445/2016 dags. 1. júní 2017[HTML]
Hrd. nr. 584/2016 dags. 8. júní 2017[HTML]
Hrd. nr. 527/2016 dags. 15. júní 2017 (Umtalsverðar eignir - Riftun - Kaupmáli)[HTML]K og M hófu sambúð árið 2002 en gengu hjónaband 31. janúar 2009. Þau gerðu kaupmála 28. janúar 2009 og var hann móttekinn til skráningar í kaupmálabók sýslumanns 30. s.m. Þann dag afsalaði M þremur bifreiðum í sinni eigu til K.
Í hrd. 204/2014 var tekin til greina krafa Landsbankans hf. um að bú M yrði tekið til gjaldþrotaskipta. Frestdagur við skiptin var 12. febrúar 2013 og lauk kröfulýsingarfresti 10. maí 2014. Lýstar kröfur í búið námu 2.336.688.534 kr.
Við skoðun skiptastjóra á eignum og skuldum búsins taldi hann að M hefði ráðstafað verulegum hluta eigna sinna án endurgjalds. Höfðað var mál til riftunar á ráðstöfunum samkvæmt kaupmálanum og afsals á bifreiðunum. Málið var þingfest en K mætti ekki á þing. Málið var dómtekið en vísað frá þar sem það hafði verið höfðað að liðnum málshöfðunarfresti skv. 148. gjaldþrotalaga. Hæstiréttur felldi úr gildi frávísunarúrskurðinn með dómi í máli nr. 495/2015 og lagði fyrir héraðsdóm að taka það til efnismeðferðar. Dómur gekk síðan í málinu þar sem ráðstöfununum var rift og K gert að afhenda þrotabúinu eignirnar. K óskaði endurupptöku á málinu og var fallist á þá beiðni og kvað upp þann dóm sem áfrýjað var í þessu máli.
Hrd. nr. 327/2017 dags. 25. ágúst 2017[HTML]
Hrd. nr. 720/2016 dags. 1. febrúar 2018[HTML]
Hrd. nr. 19/2020 dags. 29. október 2020[HTML]
Hrá. nr. 2022-64 dags. 1. júní 2022[HTML]
Hrá. nr. 2024-100 dags. 14. október 2024[HTML]