Fara á yfirlit Úrlausnir Hæstaréttar Íslands Hrd. 2001:3434 nr. 277/2001 (Alþýðusamband Íslands) [HTML] [PDF] Reynt var á hvort uppbygging Alþýðusambandsins væri slík að hún heimilaði málsókn þess vegna hagsmuna félagsmanna undirfélaga sinna.
Hrd. 2002:3365 nr. 464/2002 (Kjarasamningar sjómanna) [HTML] [PDF] Hrd. 2002:3686 nr. 167/2002 (ASÍ-dómur - Lagasetning á sjómannaverkfall) [HTML] [PDF] Í málinu var deilt um lagasetningu á verkföll og verkbönn ýmissa félaga innan Sjómannasambands Íslands og Farmanna- og fiskimannasambands Íslands, og eru þau félög innan ASÍ. ASÍ stefndi ríkinu og Samtökum atvinnulífsins til að fá úr skorið um lögmæti lagasetningarinnar. Hæstiréttur staðfesti dóm héraðsdóms með vísan til forsendna hans.
Megindeilurnar byggðust á því að með setningu laganna væri vegið að samningsfrelsi þeirra og verkfallsrétti sem nyti verndar 74. gr. stjórnarskrárinnar, sbr. 11. gr. MSE. Þá snerust þær einnig um að lögin hefðu einnig náð yfir aðildarfélög sem höfðu ekki tekið þátt í umræddum aðgerðum. Að auki var vísað til jafnræðisreglu 65. gr. stjórnarskrárinnar þar sem eitt aðildarfélaga Samtaka atvinnulífsins hafði gert kjarasamning við Vélstjórafélag Íslands um mörg atriði nátengd deilumálunum sem gerðardómur skyldi líta til.
Litið var til þess að með sérstakri upptalningu á stéttarfélögum í 74. gr. yrðu gerðar ríkari kröfur til takmarkana á réttindum þeirra. Hins vegar var ákvæðið ekki túlkað með þeim hætti að löggjafanum væri óheimilt að setja lög sem stöðvuðu vinnustöðvanir tímabundið. Við setningu laganna hafði verkfallið þá staðið í sex vikur og taldi löggjafinn að ef ekkert væri gert hefði það neikvæð áhrif á almannahagsmuni. Ekki voru talin efni til þess að hnekkja því mati löggjafans.
Lagasetningin kvað á um að gerðardómur myndi ákvarða kjör allra aðildarfélaganna og jafnframt þeirra sem ekki höfðu tekið þátt í umræddum aðgerðum. Í greinargerð viðurkenndi íslenska ríkið að það hefði ekki verið ætlun laganna að þau næðu jafnframt yfir félög sem hvorki væru í verkfalli né verkbanni við gildistöku laganna. Gerðardómur taldi sig samt knúinn til þess að ákvarða einnig kjör þeirra sökum lagafyrirmælanna og takmarkaðs valdsviðs. Dómur héraðsdóms, með vísan til 1. mgr. 74. gr. stjórnarskrárinnar, taldi að almannaheill hafi ekki krafist svo víðtæks gildissviðs og var því dæmt að umrætt bann laganna næði ekki yfir þau né ákvörðun gerðardómsins.
Dómsorð:
Fallist er á kröfu stefnanda að því leyti, að viðurkennt er að Verkalýðsfélagi Snæfellsbæjar, Verkalýðsfélaginu Stjörnunni í Grundarfirði og Verkalýðsfélagi Stykkishólms sé, þrátt fyrir ákvæði l. gr., 2. gr., og 3. gr. laga nr. 34/2001, heimilt að efna til verkfalls og að ákvörðun gerðardóms samkvæmt sömu lögum ráði ekki kjörum fiskimanna í þessum félögum.
Stefndu, íslenska ríkið og Samtök atvinnulífsins, skulu að öðru leyti vera sýknir af kröfum stefnanda, Alþýðusambands Íslands, í máli þessu.
Málskostnaður fellur niður.
Hrd. 2003:3355 nr. 46/2003 [HTML] [PDF] Hrd. 2004:4597 nr. 262/2004 [HTML] [PDF] Hrd. 2005:3274 nr. 62/2005 [HTML] [PDF] Hrd. 2005:3315 nr. 87/2005 (Valur) [HTML] [PDF] Hrd. 2006:4846 nr. 309/2006 (Sjómannabætur) [HTML] [PDF] Hrd. 394/2010 dags. 23. ágúst 2010 [HTML] [PDF] Hrd. 706/2009 dags. 14. október 2010 [HTML] [PDF] Hrd. 12/2011 dags. 27. október 2011 [HTML] [PDF] Hrd. 583/2012 dags. 14. mars 2013 [HTML] [PDF] Hrd. 634/2014 dags. 22. apríl 2015 [HTML] [PDF] Hrd. 467/2015 dags. 13. ágúst 2015 (Verkfallsmál) [HTML] [PDF] Hrd. 556/2016 dags. 10. nóvember 2016 [HTML] [PDF] Fara á yfirlit Alþingi Athugið að eingöngu eru birt þingskjöl, þingræður og erindi til Alþingis í tengslum við viðkomandi mál, ef skjalið/ræðan hefur þennan merkimiða.
Löggjafarþing 127 Þingmál A16 (stéttarfélög og vinnudeilur)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 16 (frumvarp) útbýtt þann 2001-10-02 19:24:00
[HTML] Löggjafarþing 128 Þingmál A5 (stéttarfélög og vinnudeilur)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 5 (frumvarp) útbýtt þann 2002-10-02 19:29:00
[HTML] Löggjafarþing 130 Þingmál A37 (stéttarfélög og vinnudeilur)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 37 (frumvarp) útbýtt þann 2003-10-06 16:24:00
[HTML] Löggjafarþing 131 Þingmál A5 (stéttarfélög og vinnudeilur)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 5 (frumvarp) útbýtt þann 2004-10-04 20:41:00
[HTML] Þingmál A318 (kjaramál kennara og skólastjórnenda í grunnskólum)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 349 (nefndarálit) útbýtt þann 2004-11-13 10:57:00
[HTML] Þingræður: 28. þingfundur - Bjarni Benediktsson (Meiri hl. nefndar) - flutningsræða - Ræða hófst: 2004-11-13 11:48:03 -
[HTML] Þingmál A577 (Alþjóðavinnumálaþingin í Genf 2001--2004)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 865 (skýrsla rh. (frumskjal)) útbýtt þann 2005-02-24 10:12:00
[HTML] Löggjafarþing 132 Þingmál A32 (stéttarfélög og vinnudeilur)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 32 (frumvarp) útbýtt þann 2005-10-06 11:14:00
[HTML] Þingmál A396 (viðskipti með aflaheimildir)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 1318 (skýrsla (skv. beiðni)) útbýtt þann 2006-06-01 10:25:00
[HTML] Löggjafarþing 133 Þingmál A55 (stéttarfélög og vinnudeilur)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 55 (frumvarp) útbýtt þann 2006-10-10 12:57:00
[HTML] Löggjafarþing 135 Þingmál A40 (stéttarfélög og vinnudeilur)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 40 (frumvarp) útbýtt þann 2007-10-04 13:26:00
[HTML] Þingmál A238 (staða kjarasamninga sjómanna á smábátum)[HTML] Þingræður: 32. þingfundur - Jóhanna Sigurðardóttir (félagsmálaráðherra) - svar - Ræða hófst: 2007-11-28 18:02:40 -
[HTML] Löggjafarþing 136 Þingmál A36 (stéttarfélög og vinnudeilur)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 36 (frumvarp) útbýtt þann 2008-10-06 17:10:00
[HTML] Löggjafarþing 140 Þingmál A365 (kjararáð og Stjórnarráð Íslands)[HTML] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 947 - Komudagur: 2012-02-01 - Sendandi: Landsbankinn hf. - Skýring: (lagt fram á fundi ev.)
[PDF] Dagbókarnúmer 1629 - Komudagur: 2012-03-26 - Sendandi: Landsvirkjun
[PDF] Löggjafarþing 141 Þingmál A501 (fjármálafyrirtæki)[HTML] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 1297 - Komudagur: 2013-01-23 - Sendandi: Landsbankinn
[PDF] Löggjafarþing 143 Þingmál A600 (frestun verkfallsaðgerða Félags íslenskra atvinnuflugmanna gegn Icelandair ehf.)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 1149 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2014-05-14 21:16:00
[HTML] Þingmál A616 (frestun verkfallsaðgerða Flugvirkjafélags Íslands gegn Icelandair)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 1288 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2014-06-18 14:49:00
[HTML] Löggjafarþing 144 Þingmál A798 (kjaramál félagsmanna tiltekinna stéttarfélaga BHM og Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 1430 (nál. með brtt.) útbýtt þann 2015-06-13 14:05:00
[HTML] Þingræður: 129. þingfundur - Unnur Brá Konráðsdóttir (Meiri hl. nefndar) - andsvar - Ræða hófst: 2015-06-13 18:04:53 -
[HTML]
Umsjónaraðili vefsins er Svavar Kjarrval. Hægt er að ná í hann á netfanginu svavar@kjarrval.is eða með skilaboðum á Facebook .
Þó ekki sé hægt að lýsa yfir ábyrgð á réttleika upplýsinganna á þessum vef, er þó reynt að stuðla að því að þær séu eins réttar og kostur er.