Kjarnadæmi um það hvernig úrlausnarkerfið gagnast ekki til að leysa úr svona málum.
Pabbinn höfðaði nýtt forsjármál í þetta skiptið. Fyrsta málið í þessari atburðarrás hafði verið höfðað mörgum árum árum.
Ekki dæmigerð forsjárdeila.Hrd. nr. 1/2013 dags. 30. maí 2013[HTML] Hrd. nr. 687/2013 dags. 13. febrúar 2014 (Afneita barni)[HTML] K og M hófu sambúð haustið 2000 eftir að K flutti til Íslands. Þau gengu í hjúskap árið 2001. Þau eignuðust síðan barnið A árið 2004. K átti fyrir barnið B sem býr hjá K. Þau skildu að borði og sæng árið 2009 og voru ásátt um sameiginlega forsjá beggja á A, að lögheimili A yrði hjá K, og að M myndi greiða K einfalt meðlag.
Ágreiningur kom upp fljótlega eftir skilnaðinn um umgengni A við M og krafðist M úrskurðar sýslumanns og krafðist viku/viku umgengni en K vildi eingöngu umgengni aðra hvora helgi. Sýslumaður kvað upp úrskurð sem fór ákveðna millileið.
M höfðaði mál gegn K þar sem hann krafðist fullrar forsjár barnsins A, að henni yrði gert að greiða honum einfalt meðlag frá dómsuppkvaðningu og að inntak umgengnisréttar yrði ákveðið með dómi.
K gerði einnig kröfu um fulla forsjá og að M yrði áfram gert að greiða henni einfalt meðlag.
M kvað sig hafa rökstuddan grun um ofbeldi sem A yrði fyrir á heimili K, og vísaði til þess að A hafi sagt honum frá tveimur atvikum. Kærasti K átti að hafa ýtt A upp við vegg og skammað A, á meðan K hafi fylgst með en ekkert aðhafst. K sagðist kannast við það atvik en lýst með öðrum hætti. Síðan hafi K átt að hafa rassskellt A með inniskó. K neitaði staðfastlega að það hafi átt sér stað, en viðurkenndi að hafa einu sinni rassskellt B með þeim hætti, en hún hafi einsett sér það að láta slíkt aldrei gerast aftur.
Barnavernd skoðaði aðstæður í ljósi framangreindra atvika ásamt fleiri sem upptalin voru í dómnum. Niðurstaðan var sú að ekki væri tilefni til frekari afskipta miðað við fyrirliggjandi gögn.
Héraðsdómur taldi að þau atvik sem M lýsti fælu ekki í sér ofbeldi og hefðu einar og sér ekki áhrif á niðurstöðu forsjárdeilu þeirra beggja. Þá lægju engin gögn fyrir í málinu sem styddu fullyrðingar M um að A liði illa hjá K. Í matsgerð dómkvadds matsmann kom fram að forsjárhæfni bæði K og M væri mjög góð.
Héraðsdómur taldi í ljósi heildstæðs mats á málavöxtum leiði til þess að K ætti að fara með fulla forsjá með A, og telur upp þrjú atriði sem vegi þyngst:
* Að í fyrsta lagi hafi A búið alla ævi hjá móður sinni og að B búi þar einnig, ásamt því að A gangi vel í skólanum og hafi sterk félagsleg tengsl.
* Í öðru lagi að M sé líklegri en K til að hindra eða takmarka umgengni A við hitt foreldrið sem fengi ekki forsjána. K hafði lýst því að hún sé jákvæð fyrir aukinni umgengni M við A, og hún hafði ekki áður hindrað umgengni í samræmi við úrskurð sýslumanns. M hafi aftur á móti sett fram hugmyndir um takmarkaðri umgengni K við A. M taldi það ekki mikilvægt að A kynntist heimalandi og tungumáli K, en dómkvaddur matsmaður taldi það mikilvægt.
* Í þriðja lagi var K talin vera hæfari uppalanda að ýmsu leyti þó þau bæði séu almennt hæf til að ala upp A. Persónulegir eiginleikar K væru taldir öflugri og uppbyggilegri en hjá M. Þá taldi héraðsdómur að M hefði stöðvað umgengni A við K á veikum forsendum mestallt sumarið árið 2012. M hafði einnig lýst því yfir að ef hann fengi ekki forsjána myndi hann slíta öll tengsl við A, en óljóst var hvort um væri að ræða hótun sem M myndi ekki standa við eða raunverulegan ásetning þegar yfirlýsingin var gefin, en með henni taldi héraðsdómur felast í því að M hefði skort alvarlegt innsæi í þarfir A. Matsmaður hafði lýst því fyrir dómi að slíkar aðgerðir myndu valda barninu verulegu og alvarlegu tjóni.
Héraðsdómur taldi ekki tilefni til að breyta fyrirkomulagi umgenginnar út frá gildandi úrskurði sýslumanns, en ekkert væri því til fyrirstöðu að auka við hana ef K og M kæmu sér saman um það.
Héraðsdómur dæmdi föðurnum forsjá á báðum börnunum og þá fór mamman í felur með börnin.
M krafðist nýs mats eftir uppkvaðningu dóms héraðsdóms, og tók Hæstiréttur það fyrir.
K var talin hæfari skv. matsgerð en talið mikilvægara í dómi héraðsdóms að eldra barnið vildi ekki vera hjá K, heldur M, og að ekki ætti að skilja börnin að. Hæstiréttur var ósammála þeim forsendum og dæmdu forsjá þannig að eitt barnið væri í forsjá K og hitt forsjá M.
Talið að M hefði innrætt í eldri barnið hatur gagnvart K.
Lrú. 168/2018 dags. 7. mars 2018[HTML][PDF] Lrú. 619/2018 dags. 14. ágúst 2018 (Aðför heimil)[HTML][PDF] K og M eignuðust barn eftir skammvinn kynni og höfðu því ekki verið í föstu sambandi og voru ekki í neinum samskiptum á meðan meðgöngu stóð. Stuttu eftir fæðingu fór M fram á DNA-próf til að sannreyna faðernið og sagði K við M að barnið væri hans. Síðan hafi M þá farið að hitta barnið með reglulegu millibili. Síðar óskaði K eftir að barnið færi aftur í mannerfðafræðilega rannsókn, og í blóðrannsókn í það skiptið. Eftir að niðurstöður þeirrar rannsóknar lágu fyrir hitti M barnið sjaldnar en áður.
K tók saman við unnusta sinn og tilraunir M til að fá að heimsækja barnið gengu illa. Þetta ástand varði í rétt yfir ár. M óskaði árið 2012 við sýslumann eftir umgengnissamningi og að komið yrði á reglulegri umgengni. K taldi að barnið sjálft ætti að ráða henni, en það var þá rúmlega ársgamalt. Sýslumaðurinn kvað síðar upp úrskurð með nánara afmörkuðu inntaki. Eftir það hafi samskipti K og M batnað og umgengni hafi farið fram að mestu í samræmi við þann úrskurð þar til K flutti til útlanda með barnið sumarið 2014 en þá féll umgengnin niður að mestu.
K flutti aftur til Íslands en þá hélt umgengnin áfram en ekki í samræmi við úrskurð sýslumanns. K hélt því fram að barnið ætti að ráða því sjálft. Fór þá umgengnin fram með þeim hætti að M sótti það til K þá morgna sem umgengnin fór fram en skilað því til baka á kvöldin.
M fór þá til sýslumanns og krafðist álagningar dagsekta vegna tálmunar K á umgengni hans við barnið. Sýslumaður tók undir þá beiðni og lagði á dagsektir en tók þá fram að K hafði mótmælt því að tálmun hafi átt sér stað og setti á ný fram það sjónarmið að barnið ætti að ráða því hvort umgengnin fari fram eða ekki og hvort það myndi gista hjá M. Þá úrskurðaði hann einnig um umgengnina.
Úrskurður sýslumanns um umgengni og dagsektir var kærður til ráðuneytisins. Ráðuneytið staðfesti dagsektarúrskurðinn óbreyttan en umgengnisúrskurðinn með breytingum. Framkvæmd umgengninnar eftir það gekk alls ekki.
Árið 2018 krafðist M að gert yrði fjárnám hjá K vegna innheimtu dagsektanna, og lauk þeirri gerð með árangurslausu fjárnámi. Stuttu síðar komust K og M að samkomulagi um umgengni og var óskað eftir aðstoð frá sýslumanni til þess. Sáttamaðurinn náði sambandi við M en gekk erfiðlega að ná sambandi við K. K afþakkaði þá frekari aðkomu sýslumanns, og var síðar gefið út vottorð um árangurslausa sáttameðferð.
M krafðist þess að umgengni hans við barn sitt og K yrði komið á með aðför. K var talin hafa með margvíslegum hætti tálmað umgengni M við barn sitt þrátt fyrir að fyrir lægju úrskurðir sýslumanns og dómsmálaráðuneytisins.
Ekkert lá fyrir sem benti til þess að M gæti ekki tekið á móti barninu í umgengni né að umgengnin væri andstæð hagsmunum barnsins eða þörfum þess.
Við meðferð málsins í héraði tilkynnti lögmaður K um að hún og barnið væru flutt til tiltekins lands en ekki um nánari staðsetningu innan þess. K fór því fram á frávísun málsins á grundvelli skorts á lögsögu dómstóla. Hins vegar voru lögð fram gögn um að bæði K og barnið væru í raun og veru búsett á Íslandi. Frávísunarkröfu K var því hafnað.
Þá var talið að K hefði vanrækt tilkynningarskyldu sína um að tilkynna M um lögheimilisflutning barnsins og heldur ekki upplýst hann um meintan dvalarstað þess í útlöndum.
Með hliðsjón af málavöxtum féllst héraðsdómur á kröfu M um að umgengni hans við barnið yrði komið á með aðfarargerð.
Augl nr. 74/1895 - Reglugjörð fyrir hreppana í Árnessýslu vestan Hvítár og Ölfusár um notkun afrjetta, fjallskil, rjettahöld, meðferð á óskilafjenaði, grjenjaleitir og refaveiðar[PDF prentútgáfa] Augl nr. 75/1895 - Fjallskilareglugjörð fyrir hreppana milli Þjórsár og Hvítár (Ölfusár) í Árnessýslu[PDF prentútgáfa]
Augl nr. 44/1906 - Auglýsing um staðfesting stjórnarráðsins á heilbrigðissamþykkt fyrir Flateyrarkauptún[PDF prentútgáfa] Augl nr. 78/1906 - Auglýsing um staðfesting stjórnarráðsins á heilbrigðissamþykkt fyrir Hólshrepp í Norðurísafjarðarsýslu[PDF prentútgáfa] Augl nr. 79/1906 - Auglýsing um staðfesting stjórnarráðsins á heilbrigðissamþykkt fyrir Eyrarhrepp í Norðurísafjarðarsýslu[PDF prentútgáfa] Augl nr. 80/1906 - Auglýsing um staðfesting stjórnarráðsins á heilbrigðissamþykkt fyrir Súðavíkurhrepp í Norðurísafjarðarsýslu[PDF prentútgáfa]
1907
B
Augl nr. 56/1907 - Auglýsing um staðfesting stjórnarráðsins á heilbrigðissamþykt fyrir Hvammshrepp í Skaftafellssýslu[PDF prentútgáfa]
1908
B
Augl nr. 12/1908 - Auglýsing um staðfesting stjórnarráðsins á heilbrigðissamþykt fyrir Eyrarbakkahrepp í Árnessýslu[PDF prentútgáfa] Augl nr. 57/1908 - Auglýsing um staðfesting stjórnarráðsins á heilbrigðissamþykt fyrir kauptúnið Bíldudal og jarðirnar Litlueyri og Hól[PDF prentútgáfa] Augl nr. 67/1908 - Auglýsing um staðfesting stjórnarráðsins á heilbrigðissamþykt fyrir Siglufjarðarkauptún[PDF prentútgáfa] Augl nr. 68/1908 - Auglýsing um staðfesting stjórnarráðsins á heilbrigðissamþykt fyrir kauptúnið Haukadal í Vesturísafjarðarsýslu[PDF prentútgáfa] Augl nr. 69/1908 - Auglýsing um staðfesting stjórnarráðsins á heilbrigðissamþykt fyrir kauptúnið Þingeyri í Vesturísafjarðarsýslu[PDF prentútgáfa] Augl nr. 137/1908 - Auglýsing um staðfesting stjórnarráðsins á heilbrigðissamþykt fyrir Geithellahrepp í Suðurmúlasýslu[PDF prentútgáfa]
1909
B
Augl nr. 71/1909 - Reglugjörð fyrir Vestur-Húnavatnssýslu um fjallskil o. fl.[PDF prentútgáfa] Augl nr. 72/1909 - Reglugjörð um notkun afrjetta, fjallskil, rjettahöld, meðferð óskilafjenaðar, grenjaleitir og refaveiðar fyrir hreppana í Árnessýslu vestan Hvítár og Ölfusár[PDF prentútgáfa]
1910
B
Augl nr. 94/1910 - Auglýsing um staðfesting stjórnarráðsins á heilbrigðissamþykt fyrir Búðahrepp í Suður-Múlasýslu[PDF prentútgáfa] Augl nr. 95/1910 - Auglýsing um staðfesting stjórnarráðsins á heilbrigðissamþykt fyrir Kirkjuhvammshrepp í Húnavatnssýslu[PDF prentútgáfa] Augl nr. 96/1910 - Auglýsing um staðfesting stjórnarráðsins á heilbrigðissamþykt fyrir Ólafsfjarðarkauptún í Eyjafjarðarsýslu[PDF prentútgáfa] Augl nr. 139/1910 - Auglýsing um staðfesting stjórnarráðsins á heilbrigðissamþykt fyrir Laxárdalshrepp og kauptúnið Búðardal í Dalasýslu[PDF prentútgáfa]
1912
B
Augl nr. 85/1912 - Auglýsing um staðfesting stjórnarráðsins á heilbrigðissamþykt fyrir Hofsós og Grafarós í Skagafjarðarsýslu[PDF prentútgáfa] Augl nr. 86/1912 - Auglýsing um staðfesting stjórnarráðsins á heilbrigðissamþykt fyrir Stokkseyrarkauptún í Árnessýslu[PDF prentútgáfa]
1913
B
Augl nr. 97/1913 - Auglýsing um staðfesting stjórnarráðsins á heilbrigðissamþykt fyrir Hrófbergshrepp í Strandasýslu[PDF prentútgáfa] Augl nr. 103/1913 - Reglugjörð um viðauka við almenna reglugjörð um fjallskil fyrir Vestur-Skaftafellssýslu frá 6. júlí 1899[PDF prentútgáfa] Augl nr. 109/1913 - Brjef stjórnarráðsins til sýslumannsins í Mýra- og Borgarfjarðarsýslu um sveitfesti þurfalings[PDF prentútgáfa]
Augl nr. 107/1934 - Fjallskilareglugerð fyrir hreppana milli Þjórsár og Hvítár (Ölfusár) og þær jarðir í Biskupstungnahreppi, er liggja sunnan Hvítár í Árnessýslu[PDF prentútgáfa]
1935
B
Augl nr. 44/1935 - Auglýsing um staðfesting heilbrigðismálaráðuneytisins á heilbrigðissamþykkt fyrir þann hluta Svarfaðardalshrepps, er telst til Dalvíkurkauptúns[PDF prentútgáfa]
Augl nr. 162/1953 - Fjallskilareglugerð fyrir hreppana milli Þjórsár og Hvítár (Ölfusár) og þær jarðir í Biskupstungnahreppi, er liggja sunnan Hvítár í Árnessýslu[PDF prentútgáfa]
Augl nr. 380/1975 - Fjallskilareglugerð fyrir hreppana milli Þjórsár og Hvítár (Ölfusár) og þær jarðir í Biskupstungnahreppi, er liggja sunnan Hvítár í Árnessýslu[PDF prentútgáfa]
Augl nr. 108/1988 - Lög um breytingu á lagaákvæðum og niðurfellingu laga vegna breytinga á skipan sveitarstjórnarmála samkvæmt sveitarstjórnarlögum, nr. 8/1986[PDF prentútgáfa]
Þingskjöl: Þingskjal nr. 614 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2012-11-30 10:23:00 [HTML][PDF]
Löggjafarþing 143
Þingmál A161 (flutningur verkefna frá innanríkisráðuneytinu til sýslumannsembætta)[HTML]
Þingskjöl: Þingskjal nr. 192 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2013-11-11 14:42:00 [HTML][PDF] Þingskjal nr. 331 (nál. með brtt.) útbýtt þann 2013-12-10 21:56:00 [HTML][PDF] Þingræður: 41. þingfundur - Unnur Brá Konráðsdóttir (Nefnd) - Ræða hófst: 2013-12-18 23:15:52 - [HTML] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 241 - Komudagur: 2013-11-18 - Sendandi: Sýslumaðurinn í Reykjavík - [PDF] Dagbókarnúmer 350 - Komudagur: 2013-11-22 - Sendandi: Sýslumannafélag Íslands, Þórólfur Halldórsson sýslum. - [PDF]
Þingmál A250 (framkvæmdarvald og stjórnsýsla ríkisins í héraði)[HTML]
Þingskjöl: Þingskjal nr. 458 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2013-12-20 09:52:00 [HTML][PDF] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 968 - Komudagur: 2014-02-07 - Sendandi: Þjóðskrá Íslands - Skýring: (um upplýsingatæknimál sýslumannsembætta) - [PDF]
Löggjafarþing 144
Þingmál A598 (úrskurðir um umgengni barna við umgengnisforeldra)[HTML]
Þingskjöl: Þingskjal nr. 1041 (fsp. til skrifl. svars) útbýtt þann 2015-03-04 17:34:00 [HTML][PDF] Þingskjal nr. 1207 (svar) útbýtt þann 2015-04-15 16:58:00 [HTML][PDF]
Þingskjöl: Þingskjal nr. 565 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2015-12-02 18:50:00 [HTML][PDF] Þingskjal nr. 1460 (frumvarp eftir 2. umræðu) útbýtt þann 2016-06-02 23:00:00 [HTML][PDF] Þingskjal nr. 1468 (lög (samhlj.)) útbýtt þann 2016-06-02 17:12:00 [HTML][PDF] Þingræður: 58. þingfundur - Eygló Harðardóttir (félags- og húsnæðismálaráðherra) - flutningsræða - Ræða hófst: 2015-12-18 19:37:14 - [HTML] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 1064 - Komudagur: 2016-03-08 - Sendandi: Velferðarráðuneytið - [PDF] Dagbókarnúmer 2137 - Komudagur: 2016-03-08 - Sendandi: Velferðarráðuneytið - [PDF]
Löggjafarþing 146
Þingmál A172 (úrskurðir um umgengni barna við umgengnisforeldra)[HTML]
Þingskjöl: Þingskjal nr. 239 (fsp. til skrifl. svars) útbýtt þann 2017-02-21 15:34:00 [HTML][PDF] Þingskjal nr. 577 (svar) útbýtt þann 2017-04-04 15:58:00 [HTML][PDF]
Þingmál A215 (úrskurðir sýslumanns í umgengnismálum)[HTML]
Þingskjöl: Þingskjal nr. 227 (fsp. til skrifl. svars) útbýtt þann 2018-10-10 18:11:00 [HTML][PDF] Þingskjal nr. 382 (svar) útbýtt þann 2018-11-08 11:33:00 [HTML][PDF]
Þingskjöl: Þingskjal nr. 1587 (fsp. til skrifl. svars) útbýtt þann 2019-05-21 20:58:00 [HTML][PDF] Þingskjal nr. 2050 (svar) útbýtt þann 2019-08-29 17:59:00 [HTML][PDF]
Þingmál A402 (barnaverndarnefndir og umgengni)[HTML]
Þingskjöl: Þingskjal nr. 555 (fsp. til skrifl. svars) útbýtt þann 2019-11-26 16:10:00 [HTML][PDF] Þingskjal nr. 861 (svar) útbýtt þann 2020-01-22 14:52:00 [HTML][PDF]
Þingmál A642 (forsjár- og umgengnismál barna)[HTML]
Þingskjöl: Þingskjal nr. 1086 (þáltill.) útbýtt þann 2020-03-17 17:47:00 [HTML][PDF]
Þingskjöl: Þingskjal nr. 165 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2021-12-10 16:58:00 [HTML][PDF] Þingskjal nr. 770 (nál. með brtt.) útbýtt þann 2022-03-30 16:30:00 [HTML][PDF] Þingskjal nr. 1170 (frumvarp eftir 2. umræðu) útbýtt þann 2022-06-07 15:28:00 [HTML][PDF] Þingskjal nr. 1194 (lög í heild) útbýtt þann 2022-06-09 20:29:00 [HTML][PDF] Þingræður: 84. þingfundur - Jóhann Friðrik Friðriksson (Meiri hl. nefndar) - Ræða hófst: 2022-06-02 19:51:54 - [HTML] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 1226 - Komudagur: 2022-03-28 - Sendandi: Dómsmálaráðuneytið - [PDF]
Þingmál A301 (áhrif heimilisofbeldis við úrskurð um umgengni)[HTML]
Þingskjöl: Þingskjal nr. 418 (beiðni um skýrslu) útbýtt þann 2022-02-02 17:53:00 [HTML][PDF]
Þingmál A416 (eignarráð og nýting fasteigna)[HTML]
Þingskjöl: Þingskjal nr. 595 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2022-03-01 19:15:00 [HTML][PDF] Þingskjal nr. 1337 (frumvarp eftir 2. umræðu) útbýtt þann 2022-06-15 22:44:00 [HTML][PDF] Þingskjal nr. 1398 (lög (samhlj.)) útbýtt þann 2022-06-15 22:40:00 [HTML][PDF]
Þingmál B497 (samvinna barnaverndar og sýslumanna í umgengnismálum)
Þingskjöl: Þingskjal nr. 1238 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2023-03-06 14:55:00 [HTML][PDF]
Löggjafarþing 154
Þingmál A537 (sértækur húsnæðisstuðningur vegna náttúruhamfara í Grindavíkurbæ)[HTML]
Þingskjöl: Þingskjal nr. 624 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2023-11-27 15:18:00 [HTML][PDF] Þingskjal nr. 683 (frumvarp eftir 2. umræðu) útbýtt þann 2023-12-05 15:21:00 [HTML][PDF] Þingskjal nr. 685 (lög í heild) útbýtt þann 2023-12-05 15:36:00 [HTML][PDF]
Þingmál A1148 (áhrif heimilisofbeldis við úrskurð um umgengni)[HTML]
Þingskjöl: Þingskjal nr. 1836 (skýrsla rh. (frumskjal)) útbýtt þann 2024-06-11 17:53:00 [HTML][PDF]