Úrlausnir.is


Merkimiði - Lög um málefni fatlaðs fólks, nr. 59/1992

Síað eftir merkimiðanum „Lög um málefni fatlaðs fólks, nr. 59/1992“.
Sýna merkimiða.
ⓘ = Hlekkurinn inniheldur nánari upplýsingar um efni merkimiðans.

Álit umboðsmanns Alþingis

Álit sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Álit umboðsmanns Alþingis nr. 10054/2019 dags. 4. febrúar 2021[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 10222/2019 dags. 5. mars 2021[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 11617/2022 dags. 18. apríl 2023[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 1395/1995 (Svæðisráð málefna fatlaðra)[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 1965/1996 dags. 17. febrúar 1998[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 2285/1998 dags. 4. september 1998[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 2701/1999 dags. 20. febrúar 2001[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 2877/1999 dags. 27. febrúar 2001[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 3490/2002 (Skipun í embætti sýslumanns)[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 3796/2003 dags. 10. október 2003[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 4182/2004 dags. 18. maí 2005 (Túlkaþjónusta við heyrnarlausa)[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 5890/2010[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 6528/2011 dags. 31. október 2011[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 6533/2011 (Álag á skrásetningargjald við Háskóla Íslands)[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 6565/2011 dags. 13. júlí 2012[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 6789/2012 dags. 18. janúar 2012[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 6869/2012 dags. 29. febrúar 2012[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 6932/2012 dags. 21. júní 2012[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 8404/2015[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 9160/2016 (Ferðaþjónusta fatlaðs fólks)[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 9873/2018 dags. 7. september 2020[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 9897/2018 dags. 30. janúar 2020[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 9937/2018 dags. 31. desember 2018[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 9963/2019 dags. 19. október 2020[HTML] [PDF]


Úrlausnir Hæstaréttar Íslands

Úrlausnir sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Hrd. 1993:2242 nr. 408/1993 [PDF]


Hrd. 1995:1890 nr. 349/1994 [PDF]


Hrd. 1998:3745 nr. 99/1998 [PDF]


Hrd. 1999:390 nr. 177/1998 (Blindur nemandi við HÍ)[HTML] [PDF]
Blindur nemandi sótti um og fékk inngöngu í HÍ. Síðar hrökklaðist nemandinn úr námi vegna skorts á aðgengi að kennsluefni sem hann gæti nýtt sér. Hæstiréttur túlkaði skyldur HÍ gagnvart nemandanum í ljósi ákvæða MSE um jafnræði og réttar til menntunar.

Hrd. 1999:802 nr. 247/1998 (Svæðisskrifstofa málefna fatlaðra)[HTML] [PDF]


Hrd. 1999:1542 nr. 391/1998[HTML] [PDF]


Hrd. 1999:2015 nr. 151/1999 (Táknmálstúlkun)[HTML] [PDF]


Hrd. 2000:4480 nr. 125/2000 (Öryrkjadómur I)[HTML] [PDF]
Niðurstöðu málsins fyrir Hæstarétti er oft skipt í tímabil: Fyrri tímabilið er krafa er átti við 1. janúar 1994 til 31. desember 1998 og hið seinna frá 1. janúar 1999. Ástæða skiptingarinnar er sú að forsendur úrlausnarinnar fyrir sitt hvort tímabilið voru mismunandi í mikilvægum aðalatriðum.

Þann 1. janúar 1994 tóku gildi ný heildarlög til almannatrygginga en við setningu þeirra var í gildi reglugerð, um tekjutryggingu, heimilisuppbót og heimildarhækkanir, með stoð í eldri lögunum. Ný reglugerð, um tekjutryggingu, var síðan sett 5. september 1995 með stoð í nýju lögunum en þar var kveðið á um heimild til lækkunar á greiðslum byggðum á tekjum maka örorkulífeyrisþegans. Þann 1. janúar 1999 var reglugerðarákvæðinu færð lagastoð með gildistöku breytingarlaga nr. 149/1998.

Ágreiningurinn í máli er varðaði fyrra tímabilið sneri í meginatriðum um hvort íslenska ríkið hafi haft lagaheimild til að skerða tekjur örorkulífeyrisþegans með umræddum hætti á meðan því stóð. Er kom að seinna tímabilinu kom það ekki sérstaklega til álita enda hafði lögunum verið breytt til að koma slíkri á en þá reyndi sérstaklega á samræmi hennar við stjórnarskrá.

Niðurstaða Hæstaréttar var sú að skerðingarheimildin hafi verið óheimil vegna beggja tímabilanna. Allir dómararnir sem dæmdu í málinu voru sammála um fyrra tímabilið. Tveir dómaranna skiluðu sératkvæði þar sem þeir lýstu sig ósammála meirihlutanum um niðurstöðuna um seinna tímabilið en voru sammála að öðru leyti.

Forsendur niðurstöðu meirihlutans um seinna tímabilið voru í megindráttum þær að þar sem tekjur maka skiptu ekki máli við annars konar greiðslur frá ríkinu, eins og slysatrygginga og sjúkratrygginga, væri talið í gildi sé sú aðalregla að greiðslur úr opinberum sjóðum skuli vera án tillits til tekna maka, og vísað þar til jafnræðisreglu stjórnarskrárinnar. Þó megi taka tillit til hjúskaparstöðu fólks varðandi framfærslu ef málefnaleg rök styðja slíkt.

76. gr. stjórnarskrárinnar, nr. 33/1944, spilar hér stórt hlutverk. Meirihlutinn taldi að þrátt fyrir að löggjafinn hafi talsvert svigrúm til mats við að ákveða inntak þeirrar aðstoðar sem ákvæðið kveður á um, þá komist dómstólar ekki hjá því að taka afstöðu til þess hvort það fyrirkomulag sé í samræmi við önnur ákvæði stjórnarskrárinnar eins og þau séu skýrð með hliðsjón af þeim þjóðréttarlegu skuldbindingum sem íslenska ríkið hefur undirgengist.

Þá leit meirihlutinn svo á að við breytingarnar sem urðu að núverandi 1. mgr. 76. gr. stjórnarskrárinnar, nr. 33/1944, en við þær breytingar var fellt út orðalag um undanþágu ríkisins frá því að veita slíka aðstoð í þeim tilvikum þegar viðkomandi nyti ekki þegar framfærslu annarra en í greinargerð var lýst því yfir að ekki væri um efnislega breytingu að ræða. Meirihluti Hæstaréttar taldi að þrátt fyrir staðhæfinguna í lögskýringargögnum hefði breytingin á ákvæðinu samt sem áður slík áhrif.

Eftirmálar dómsúrlausnarinnar fyrir Hæstarétti voru miklir og hefur Hæstiréttur í síðari dómaframkvæmd minnkað áhrif dómsins að einhverju leyti.

Hrd. 2002:1372 nr. 394/2001[HTML] [PDF]


Hrd. 2003:3411 nr. 549/2002 (Öryrkjadómur II)[HTML] [PDF]
Eftir uppkvaðningu fyrri öryrkjadómsins, hrd. Öryrkjadómur I (2000:4480), samþykkti Alþingi lög er kváðu á um skerðingar kröfuréttinda er Hæstiréttur staðfesti í þeim dómi á þann veg að kröfur vegna tiltekins tímabils teldust fyrndar og kröfur vegna annars tiltekins tímabils voru lækkaðar.

Öryrki er varð fyrir skerðingu vegna laganna höfðaði dómsmál á þeim grundvelli þess að viðkomandi ætti að fá fullar bætur. Hæstiréttur tók undir og áréttaði að kröfuréttur hefði stofnast með fyrrnefndum dómi Hæstaréttar sem mætti ekki skerða með afturvirkum og íþyngjandi hætti.

Hrd. 2005:3380 nr. 51/2005 (Kostnaður vegna skólagöngu fatlaðs barns)[HTML] [PDF]


Hrd. 2005:4216 nr. 197/2005 (Frístundahús)[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:1149 nr. 384/2005[HTML] [PDF]


Hrd. 516/2006 dags. 29. mars 2007[HTML] [PDF]


Hrd. 590/2006 dags. 24. maí 2007 (Öryrkjabandalag Íslands - Loforð ráðherra um hækkun örorkulífeyris)[HTML] [PDF]


Hrd. 169/2007 dags. 13. desember 2007[HTML] [PDF]


Hrd. 659/2008 dags. 18. desember 2008[HTML] [PDF]


Hrd. 53/2009 dags. 1. október 2009[HTML] [PDF]


Hrd. 384/2010 dags. 13. ágúst 2010[HTML] [PDF]


Hrd. 547/2011 dags. 8. nóvember 2012[HTML] [PDF]


Hrd. 798/2013 dags. 20. desember 2013[HTML] [PDF]


Hrd. 147/2014 dags. 8. maí 2014[HTML] [PDF]


Hrd. 37/2015 dags. 23. janúar 2015[HTML] [PDF]


Hrd. 116/2015 dags. 15. október 2015[HTML] [PDF]


Hrd. 69/2015 dags. 22. október 2015 (Bílvelta á Hellisheiði eystri)[HTML] [PDF]
Maður verður fyrir alvarlegu slysi.
75% varanleg örorka og 90 stig í varanlegan miska.
Sé grunur um að meta þurfi eitthvað framtíðartjón.
Maðurinn krafðist fjár til að kaupa smáhjól til að stunda þau áhugamál sem hann væri að stunda. Hæstiréttur ræðir um hvort útgjöldin teljist nauðsynleg og eðlileg og í þessu tilviki teljist krafan um kaup á smáhjólinu og aðstoðarmönnum sé utan bótamarka.

Hrd. 129/2016 dags. 23. febrúar 2016[HTML] [PDF]


Hrd. 632/2016 dags. 14. september 2016[HTML] [PDF]


Hrd. 80/2016 dags. 1. desember 2016[HTML] [PDF]


Hrd. 769/2016 dags. 14. desember 2016[HTML] [PDF]


Hrd. 768/2016 dags. 1. júní 2017 (Ferðaþjónusta fatlaðra)[HTML] [PDF]


Hrd. 778/2016 dags. 1. júní 2017[HTML] [PDF]


Hrd. 400/2017 dags. 28. ágúst 2017[HTML] [PDF]


Hrd. 464/2017 dags. 9. nóvember 2017[HTML] [PDF]


Hrd. 435/2017 dags. 25. janúar 2018[HTML] [PDF]


Hrd. 578/2017 dags. 7. júní 2018[HTML] [PDF]


Hrd. 637/2017 dags. 26. júní 2018[HTML] [PDF]
Sveitarfélagið Ölfus sagði upp stuðningsfulltrúanum B í kjölfar atviks sem hann átti í gagnvart einum íbúa sambýlis sem hann starfaði á. Hæstiréttur taldi að brot sveitarfélagsins á rannsóknarskyldu þess leiddu þegar af þeirri ástæðu til þess að brottvikning B úr starfi hefði verið ólögmæt, og því dæmt til að greiða B skaðabætur og miskabætur.

Hrd. 106/2017 dags. 25. október 2018 (aðgengi fatlaðs einstaklings að fasteignum á vegum sveitarfélags)[HTML] [PDF]


Hrd. 795/2017 dags. 15. nóvember 2018[HTML] [PDF]


Hrd. 21/2019 dags. 30. október 2019[HTML] [PDF]
F skilaði inn umsókn um leyfi til að taka barn í fóstur. Barnaverndarstofa synjaði umsókninni án þess að bjóða henni að taka námskeið þar sem hæfi hennar yrði metið, á þeim grundvelli að það væri tilhæfulaust sökum ástands hennar. Hæstiréttur taldi að synjun umsóknar F á þessu stigi hefði verið brot á rannsóknarreglu stjórnsýsluréttarins.

Hrd. 50/2021 dags. 4. maí 2022[HTML]


Aðrar úrlausnir

Úrlausnir sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-4916/2005 dags. 30. júní 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-7356/2005 dags. 27. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-512/2006 dags. 30. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-7840/2005 dags. 6. nóvember 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2577/2008 dags. 3. nóvember 2008[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-8589/2007 dags. 11. desember 2008[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-5428/2008 dags. 12. febrúar 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-1190/2009 dags. 9. nóvember 2010[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-4760/2010 dags. 28. júlí 2011[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-79/2012 dags. 3. apríl 2012[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-509/2014 dags. 19. nóvember 2014[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-327/2015 dags. 30. júní 2015[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2517/2015 dags. 4. janúar 2016[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-202/2016 dags. 3. nóvember 2016[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-1204/2015 dags. 24. nóvember 2016[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-1087/2016 dags. 8. júní 2017[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-3058/2016 dags. 26. júní 2017[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-279/2016 dags. 7. júlí 2017[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2112/2017 dags. 14. júlí 2017[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-3482/2016 dags. 29. september 2017[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-1559/2017 dags. 6. júní 2018[HTML]


Lrú. 63/2018 dags. 21. september 2018[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-115/2018 dags. 2. nóvember 2018[HTML]


Lrd. 551/2018 dags. 22. mars 2019[HTML]


Lrd. 105/2019 dags. 29. nóvember 2019[HTML]


Lrú. 665/2019 dags. 11. desember 2019[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-1404/2019 dags. 16. janúar 2020[HTML]


Lrd. 72/2020 dags. 12. mars 2021[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2712/2020 dags. 16. júní 2021[HTML]


Lrd. 226/2021 dags. 8. október 2021[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Vesturlands í máli nr. E-191/2022 dags. 8. febrúar 2024[HTML]