Fara á yfirlit Úrlausnir Hæstaréttar Íslands Hrd. 1973:405 nr. 25/1972 [PDF] Hrd. 1985:59 nr. 222/1982 [PDF] Hrd. 1985:225 nr. 151/1983 (Malarnáma - Efnistaka vegna Austurlandsvegar) [PDF] Hrd. 1985:479 nr. 124/1984 [PDF] Hrd. 1987:788 nr. 199/1985 [PDF] Hrd. 1987:830 nr. 200/1985 [PDF] Hrd. 1987:863 nr. 201/1985 [PDF] Hrd. 1994:1559 nr. 269/1994 [PDF] Hrd. 1994:1621 nr. 279/1992 [PDF] Hrd. 1995:716 nr. 139/1992 [PDF] Hrd. 1996:765 nr. 35/1994 [PDF] Hrd. 1996:1002 nr. 419/1994 (Hálka við Blómaval) [PDF] Blómaval varð skaðabótaskylt á þeim grundvelli að það gerði ekki varúðarráðstafanir vegna hálku fyrir framan búðina.
Hrd. 1996:1832 nr. 181/1995 [PDF] Hrd. 1996:3323 nr. 255/1995 [PDF] Hrd. 1996:3760 nr. 431/1995 [PDF] Hrd. 1997:1230 nr. 120/1996 [PDF] Hrd. 1997:3098 nr. 46/1997 [PDF] Hrd. 1997:3287 nr. 47/1997 [PDF] Hrd. 1998:1115 nr. 335/1997 [PDF] Hrd. 1998:1782 nr. 221/1997 [PDF] Hrd. 1998:1976 nr. 311/1997 (Breytt mat á örorku - Reikniregla) [PDF] Sett var ný reikniregla um umreikning. Haldið var því fram að reiknireglan væri gölluð því hún bætti ekki alla starfsorkuskerðingu. Hæstiréttur var ósammála þar sem veita ætti löggjafanum svigrúm til að stilla þetta af.
Hrd. 1998:2002 nr. 312/1997 [PDF] Hrd. 1998:2233 nr. 317/1997 (Lágmarksmiskastig - Grundvöllur bótaútreiknings) [PDF] Hrd. 1998:2588 nr. 151/1997 [PDF] Hrd. 1998:2760 nr. 349/1997 [PDF] Hrd. 1998:2884 nr. 522/1997 [PDF] Hrd. 1998:3378 nr. 49/1998 [PDF] Hrd. 1998:3398 nr. 101/1998 (Kvensjúkdómalæknir lokar skurðstofu) [PDF] Hrd. 1999:295 nr. 309/1998 [HTML] [PDF] Hrd. 1999:1407 nr. 420/1998 [HTML] [PDF] Aðili átti hús og tryggði innbúið. Trygging upp á 4 milljónir. Flytur síðan til Spánar og leigir húsið. Síðan leigir hann öðrum aðila eftir það. Síðar byrja vandræði með vandræðagemsa sem rækja komur sínar til leigutakans. Síðan óskar vátryggingartakinn eftir hækkun á innbústryggingunni.
Síðan hverfur allt innbúið og það ónýtt. Vátryggingarfélagið synjaði kröfu vátryggingartakans þar sem hann upplýsti félagið ekki um þessa auknu áhættu sem hann vissi um á þeim tíma.
Hrd. 1999:1569 nr. 258/1998 [HTML] [PDF] Hrd. 1999:2076 nr. 266/1998 (Háskólabíó) [HTML] [PDF] Hrd. 1999:4495 nr. 235/1999 [HTML] [PDF] Hrd. 1999:4916 nr. 236/1999 (Erla María Sveinbjörnsdóttir) [HTML] [PDF] Hrd. 2000:447 nr. 371/1999 [HTML] [PDF] Hrd. 2000:594 nr. 362/1999 (Bílaleigubifreið) [HTML] [PDF] Krafist var greiðslu vegna 427 km er átti að hafa fallið á þremur dögum vegna ferða milli Sandgerðis og Reykjavíkur.
Hrd. 2000:683 nr. 380/1999 [HTML] [PDF] Hrd. 2000:2909 nr. 179/2000 [HTML] [PDF] Hrd. 2000:3093 nr. 101/2000 (Uppgjör bóta) [HTML] [PDF] Hrd. 2000:4354 nr. 289/2000 [HTML] [PDF] Hrd. 2001:1169 nr. 395/2000 (Hámark viðmiðunartekna við bætur - Svæfingalæknir) [HTML] Svæfingalæknir slasast. Hann var með það miklar tekjur að þær fóru yfir hámarksárslaunaviðmiðið og taldi hann það ekki standast 72. gr. stjórnarskrárinnar. Hæstiréttur taldi hámarkið standast.
Hrd. 2001:1989 nr. 1/2001 (Togspil) [HTML] Hrd. 2002:697 nr. 304/2001 [HTML] Hrd. 2002:2307 nr. 51/2002 [HTML] Hrd. 2003:2566 nr. 8/2003 [HTML] Hrd. 2003:2610 nr. 9/2003 [HTML] Hrd. 2004:2677 nr. 331/2003 [HTML] Hrd. 2004:4513 nr. 179/2004 [HTML] Hrd. 2005:1237 nr. 349/2004 (Þjórsártún) [HTML] Vegagerðin sóttist eftir eignarnámi á spildu úr landi Þjórsártúns vegna lagningu vegar yfir Þjórsá. Eignarnámið sjálft studdi við ákvæði þágildandi vegalaga er kvað á um skyldu landareigenda til að láta af hendi land vegna vegalagningar. Síðar sendi hún inn beiðni um að matsnefnd eignarnámsbóta mæti hæfilega eignarnámsbætur og beiðni um snemmbær umráð hins eignarnumda sem nefndin heimilaði. Hún mat síðan eignarnámið með þremur matsliðum.
Þegar K leitaði eftir greiðslum eignarnámsbótanna kvað Vegagerðin að hún ætlaði eingöngu að hlíta úrskurðinum hvað varðaði einn matsliðinn og tilkynnti að hún ætlaði að fara fram á dómkvaðningu matsmanna. K andmælti þar sem hún taldi Vegagerðina bundna af úrskurði matsnefndarinnar og að matsgerð þeirrar nefndar sé réttari en matsgerð dómkvaddra matsmanna. Vegagerðin hélt því fram að lögin kvæðu á um heimild dómstóla um úrlausn ágreinings um fjárhæðir og því heimilt að kveða dómkvadda matsmenn.
Hinir dómkvöddu matsmenn komust að annari niðurstöðu en matsnefnd eignarnámsbóta og lækkuðu stórlega virði spildunnar. Héraðsdómur féllst á kröfu K um að farið yrði eftir úrskurði matsnefndar eignarnámsbóta þar sem mati matsnefndarinnar hefði ekki verið hnekkt.
Hæstiréttur tók undir með héraðsdómi að heimilt hefði verið að leggja ágreininginn undir dómstóla en hins vegar væru úrskurðir matsnefndarinnar ekki sjálfkrafa réttari en matsgerðir dómkvaddra matsmanna heldur yrði að meta það í hverju tilviki. Í þessu tilviki hefði úrskurður matsnefndarinnar verið lítið rökstuddur á meðan matsgerð hinna dómkvöddu manna væri ítarlegri, og því ætti að byggja á hinu síðarnefnda. Þá gekk hann lengra og dæmdi K lægri fjárhæð en matsgerð dómkvöddu mannana hljóðaði upp á þar sem hvorki matsnefndin né dómkvöddu mennirnir hafi rökstutt almenna verðrýrnun sem á að hafa orðið á landinu meðfram veginum með fullnægjandi hætti, né hafi K sýnt fram á hana með öðrum hætti í málinu.
Hrd. 2005:2040 nr. 494/2004 [HTML] Hrd. 2005:2974 nr. 352/2005 [HTML] Hrd. 2006:2887 nr. 47/2006 (Steinn í Svíþjóð) [HTML] Hrd. nr. 638/2006 dags. 4. janúar 2007 [HTML] Hrd. nr. 645/2006 dags. 21. febrúar 2008 (Jarðefni - Gangadómar - Reyðarfjarðargöng) [HTML] Snerist um borun jarðganga um Almannaskarð, og Reyðarfjarðar og Fáskrúðsfjarðar. Eignarnám var gert í fjöllunum. Vegagerðin nýtti jarðefnið til að leggja vegi og deilt var um hvort eignarnámið hafi náð yfir jarðefnanýtingu. Hæstiréttur taldi að jarðefnið væri hluti fjallsins en efnatakan var svo dýr að hún hefði ekki verið arðbær, og því hefði jarðefnið ekki verðgildi gagnvart jarðeigandanum.
Hrd. nr. 644/2006 dags. 21. febrúar 2008 (Jarðefni - Gangadómar - Almannaskarðsgöng I) [HTML] Snerist um borun jarðganga um Almannaskarð, og Reyðarfjarðar og Fáskrúðsfjarðar. Eignarnám var gert í fjöllunum. Vegagerðin nýtti jarðefnið til að leggja vegi og deilt var um hvort eignarnámið hafi náð yfir jarðefnanýtingu. Hæstiréttur taldi að jarðefnið væri hluti fjallsins en efnatakan var svo dýr að hún hefði ekki verið arðbær, og því hefði jarðefnið ekki verðgildi gagnvart jarðeigandanum.
Hrd. nr. 614/2007 dags. 18. september 2008 [HTML] Hrd. nr. 128/2008 dags. 18. desember 2008 [HTML] Hrd. nr. 147/2008 dags. 18. desember 2008 [HTML] Hrd. nr. 246/2008 dags. 22. janúar 2009 (Vatnsendablettur II - Eignarnám) [HTML] Hrd. nr. 248/2008 dags. 22. janúar 2009 [HTML] Hrd. nr. 247/2008 dags. 22. janúar 2009 (Markleysa - Vatnsendi) [HTML] Hrd. nr. 326/2008 dags. 5. mars 2009 [HTML] Hrd. nr. 530/2008 dags. 14. maí 2009 [HTML] Hrd. nr. 345/2008 dags. 8. október 2009 (Jarðgöng 3 - Almannaskarðsgöng II) [HTML] Hrd. nr. 251/2009 dags. 10. desember 2009 [HTML] Hrd. nr. 413/2009 dags. 18. mars 2010 (Annmarkar á stefnu) [HTML] Stefnandi máls í héraði þingfesti mál í héraði án þess að málatilbúnaður fylgdi, aflaði svo matsgerðar og lagði svo fram sundurliðaða og rökstudda kröfu. Hæstiréttur taldi það óheimilt óháð afstöðu hins stefnda og vísaði málinu frá héraðsdómi ex officio.
Hrd. nr. 245/2009 dags. 6. maí 2010 [HTML] Hrd. nr. 449/2009 dags. 12. maí 2010 (Umferðarslys á Arnarnesvegi - Sjúkrakostnaður) [HTML] Kveðið á um að eingöngu sá er varð fyrir tjóninu geti krafist bótanna.
Hrd. nr. 516/2009 dags. 30. september 2010 [HTML] Hrd. nr. 702/2009 dags. 21. október 2010 [HTML] Hrd. nr. 349/2010 dags. 27. janúar 2011 (Húftrygging - Markaðsverð bifreiðar) [HTML] Álitaefni um hvað teldist vera markaðsverð bifreiðar sem eigandinn hafði flutt sjálfur inn. Eigandinn keyrði á steinvegg og skemmdi hana. Bíllinn var ekki til sölu hér á landi. Eigandinn vildi fá fjárhæð er samsvaraði kostnaði bíls af þeirri tegund við innflutning frá Þýskalandi. Hæstiréttur féllst á það sjónarmið.
Hrd. nr. 242/2011 dags. 8. desember 2011 (Ákvörðun árslauna til hjúkrunarfræðings í endurupptökumáli) [HTML] Hrd. nr. 423/2011 dags. 2. febrúar 2012 [HTML] Hrd. nr. 233/2011 dags. 18. október 2012 (Kárahnjúkavirkjun) [HTML] Samið var um árið 2005 um framsal vatnsréttinda á vatnasvæði Kárahnjúkavirkjunar sem reisa átti á svæðinu og að réttarstaðan samkvæmt samningnum yrði að öllu leyti jafngild eignarnámi þeirra réttinda. Á grundvelli samningsins var skipuð sérstök matsnefnd sem ákveða ætti umfang og verðmæti þeirra réttinda. Sumir landeigendanna voru sáttir við niðurstöðuna en margir þeirra ekki.
Hópur landeigenda fór í dómsmál til að hnekkja niðurstöðu nefndarinnar hvað varðaði verðmæti réttindanna, og vísuðu til matsgerðar tveggja dómkvaddra matsmanna. Töldu þeir að nefndin hefði beitt rangri aðferðafræði og því hefðu bæturnar verið alltof lágar.
Hæstiréttur nefndi að þar sem fallréttindi væru afar sérstök þyrfti að beita afbrigðum frá hinum hefðbundnu aðferðum við mat á eignarnámsbótum enda lítill eða enginn virkur markaður fyrir nýtingu slíkra réttinda hér á landi. Hann féllst á aðferðafræðina sem matsnefndin beitti þar sem hún var í samræmi við gildandi réttarframkvæmd í viðlíka málum. Þá þyrfti einnig að hafa í huga þær miklu fjárfestingar er fælust í leit og vinnslu á þeirri orkuauðlind, markað fyrir orkuna, og fleiri atriði. Þó féllst hann á með héraðsdómi að við hæfi væri að hækka þær bætur sem landeigendur áttu að fá samkvæmt matsnefndinni.
Hrd. nr. 9/2013 dags. 13. júní 2013 [HTML] Hrd. nr. 482/2013 dags. 30. ágúst 2013 [HTML] Hrd. nr. 286/2013 dags. 14. nóvember 2013 [HTML] Hrd. nr. 576/2013 dags. 20. febrúar 2014 [HTML] Hrd. nr. 642/2013 dags. 20. febrúar 2014 (Skjaldberg) [HTML] Hrd. nr. 802/2013 dags. 10. apríl 2014 (Landspildur á Vatnsendabletti) [HTML] Hrd. nr. 570/2014 dags. 19. mars 2015 [HTML] Hrd. nr. 639/2014 dags. 31. mars 2015 (Aumur og marinn) [HTML] Sjómaður fékk greitt 12 sinnum inn á tjónið yfir árstímabil. Félagið hafnaði svo greiðsluskyldu þar sem það taldi skorta orsakasamband. Hæstiréttur taldi að greiðslurnar hefðu falið í sér viðurkenningu á greiðsluskyldunni og hefði félagið getað komið með þetta talsvert fyrr.
Hrd. nr. 634/2014 dags. 22. apríl 2015 [HTML] Hrd. nr. 72/2015 dags. 24. september 2015 [HTML] Hrd. nr. 359/2015 dags. 19. nóvember 2015 [HTML] Hrd. nr. 326/2015 dags. 11. febrúar 2016 [HTML] Hrd. nr. 391/2015 dags. 18. febrúar 2016 [HTML] Hrd. nr. 365/2015 dags. 18. febrúar 2016 [HTML] Hrd. nr. 793/2015 dags. 15. september 2016 [HTML] Hrd. nr. 789/2015 dags. 15. september 2016 [HTML] Hrd. nr. 525/2016 dags. 6. apríl 2017 (Sjúklingatrygging) [HTML] Hrd. nr. 462/2016 dags. 6. apríl 2017 [HTML] Hrd. nr. 107/2017 dags. 1. mars 2018 [HTML] Hrd. nr. 598/2017 dags. 21. júní 2018 [HTML] Hrd. nr. 773/2017 dags. 26. júní 2018 [HTML] Hrd. nr. 25/2018 dags. 30. janúar 2019 [HTML] Hrd. nr. 21/2021 dags. 11. nóvember 2021 [HTML] Hrá. nr. 2022-37 dags. 29. apríl 2022 [HTML] Hrd. nr. 4/2022 dags. 22. júní 2022 [HTML] Hrd. nr. 27/2022 dags. 14. desember 2022 [HTML] Hrd. nr. 36/2022 dags. 8. febrúar 2023 [HTML] Hrá. nr. 2025-45 dags. 25. apríl 2025 [HTML] Hrd. nr. 5/2025 dags. 2. júlí 2025 [HTML] Hrd. nr. 4/2025 dags. 2. júlí 2025 [HTML] Fara á yfirlit Alþingi Athugið að eingöngu eru birt þingskjöl, þingræður og erindi til Alþingis í tengslum við viðkomandi mál, ef skjalið/ræðan hefur þennan merkimiða.
Löggjafarþing 90 Þingmál A177 (aflatryggingasjóður sjávarútvegsins)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 392 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 1970-03-09 00:00:00
[PDF] Löggjafarþing 91 Þingmál A14 (aflatryggingasjóður sjávarútvegsins)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 14 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 1970-10-12 00:00:00
[PDF] Löggjafarþing 93 Þingmál A23 (framkvæmd eignarnáms)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 23 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 1972-10-17 00:00:00
[PDF] Löggjafarþing 102 Þingmál A141 (framkvæmd eignarnáms)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 287 (frumvarp) útbýtt þann 1980-04-09 00:00:00
[PDF] Löggjafarþing 103 Þingmál A228 (framkvæmd eignarnáms)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 449 (frumvarp) útbýtt þann 1981-02-23 00:00:00
[PDF] Þingræður: 59. þingfundur - Eiður Guðnason - flutningsræða - Ræða hófst: 1981-02-26 00:00:00 -
[HTML] Löggjafarþing 107 Þingmál A309 (atvinnuleysistryggingar)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 491 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 1985-02-13 00:00:00
[PDF] Löggjafarþing 116 Þingmál A326 (skaðabótalög)[HTML] Þingræður: 117. þingfundur - Þorsteinn Pálsson (dómsmálaráðherra) - flutningsræða - Ræða hófst: 1993-02-25 12:00:10 -
[HTML] 167. þingfundur - Sólveig Pétursdóttir (Meiri hl. nefndar) - flutningsræða - Ræða hófst: 1993-04-30 16:54:34 -
[HTML] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 1422 - Komudagur: 1993-04-19 - Sendandi: Arnljótur Björnsson -
[PDF] Dagbókarnúmer 2005 - Komudagur: 1993-08-26 - Sendandi: Dómsmálaráðuneytið -
[PDF] Löggjafarþing 123 Þingmál A183 (skaðabótalög)[HTML] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 472 - Komudagur: 1998-12-07 - Sendandi: Samband íslenskra tryggingafélaga -
[PDF] Dagbókarnúmer 826 - Komudagur: 1999-01-15 - Sendandi: Guðmundur Skaftason fyrrverandi hæstaréttardómari -
[PDF] Löggjafarþing 126 Þingmál A379 (almannatryggingar)[HTML] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 1131 - Komudagur: 2001-01-19 - Sendandi: Tryggingastofnun ríkisins - Skýring: svör við spurn. (lagt fram á fundi ht.) -
[PDF] Löggjafarþing 127 Þingmál A359 (almannatryggingar o.fl.)[HTML] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 1001 - Komudagur: 2002-03-05 - Sendandi: Tryggingastofnun ríkisins -
[PDF] Löggjafarþing 135 Þingmál A76 (umferðarlög og vátryggingastarfsemi)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 76 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2007-10-04 10:22:00
[HTML] [PDF] Löggjafarþing 138 Þingmál A58 (landflutningalög)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 58 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2009-10-14 13:08:00
[HTML] [PDF] Þingmál A494 (sanngirnisbætur)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 860 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2010-03-23 16:52:00
[HTML] [PDF] Þingmál A523 (höfundalög)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 912 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2010-03-31 16:26:00
[HTML] [PDF] Löggjafarþing 139 Þingmál A561 (vatnalög)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 949 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2011-03-03 14:08:00
[HTML] [PDF] Þingræður: 96. þingfundur - Katrín Júlíusdóttir (iðnaðarráðherra) - flutningsræða - Ræða hófst: 2011-03-17 16:15:02 -
[HTML] Löggjafarþing 140 Þingmál A657 (stjórn fiskveiða)[HTML] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 1753 - Komudagur: 2012-04-12 - Sendandi: Ritari atvinnuveganefndar - Skýring: (úr skýrslu auðlindanefndar) -
[PDF]
Umsjónaraðili vefsins er Svavar Kjarrval. Hægt er að hafa samband með því að senda tölvupóst á netfangið urlausnir@urlausnir.is eða með því að senda Facebook síðu vefsins skilaboð á Facebook .
Þó ekki sé hægt að lýsa yfir ábyrgð á réttleika upplýsinganna á þessum vef, er þó reynt að stuðla að því að þær séu eins réttar og kostur er.