Fara á yfirlit Úrlausnir Hæstaréttar Íslands Hrd. 1973:74 nr. 14/1972 [PDF] Hrd. 1974:413 nr. 45/1973 (Ein klukkustund og tuttugu mínútur - Mótmælaganga) [PDF] Hrd. 1997:841 nr. 285/1996 [PDF] Hrd. 1998:718 nr. 259/1997 (Lögmannafélagið) [PDF] Einn félagsmaðurinn í Lögmannafélaginu neitaði að borga félagsgjöldin á þeim grundvelli að félagið hefði farið út fyrir hlutverk sitt, m.a. með sumarbústaðastarfsemi. Hæstiréttur komst að þeirri niðurstöðu að það þyrfti að skilja þá starfsemi frá lögbundna hlutverkinu.
Hrd. 2002:3686 nr. 167/2002 (ASÍ-dómur - Lagasetning á sjómannaverkfall) [HTML] Í málinu var deilt um lagasetningu á verkföll og verkbönn ýmissa félaga innan Sjómannasambands Íslands og Farmanna- og fiskimannasambands Íslands, og eru þau félög innan ASÍ. ASÍ stefndi ríkinu og Samtökum atvinnulífsins til að fá úr skorið um lögmæti lagasetningarinnar. Hæstiréttur staðfesti dóm héraðsdóms með vísan til forsendna hans.
Megindeilurnar byggðust á því að með setningu laganna væri vegið að samningsfrelsi þeirra og verkfallsrétti sem nyti verndar 74. gr. stjórnarskrárinnar, sbr. 11. gr. MSE. Þá snerust þær einnig um að lögin hefðu einnig náð yfir aðildarfélög sem höfðu ekki tekið þátt í umræddum aðgerðum. Að auki var vísað til jafnræðisreglu 65. gr. stjórnarskrárinnar þar sem eitt aðildarfélaga Samtaka atvinnulífsins hafði gert kjarasamning við Vélstjórafélag Íslands um mörg atriði nátengd deilumálunum sem gerðardómur skyldi líta til.
Litið var til þess að með sérstakri upptalningu á stéttarfélögum í 74. gr. yrðu gerðar ríkari kröfur til takmarkana á réttindum þeirra. Hins vegar var ákvæðið ekki túlkað með þeim hætti að löggjafanum væri óheimilt að setja lög sem stöðvuðu vinnustöðvanir tímabundið. Við setningu laganna hafði verkfallið þá staðið í sex vikur og taldi löggjafinn að ef ekkert væri gert hefði það neikvæð áhrif á almannahagsmuni. Ekki voru talin efni til þess að hnekkja því mati löggjafans.
Lagasetningin kvað á um að gerðardómur myndi ákvarða kjör allra aðildarfélaganna og jafnframt þeirra sem ekki höfðu tekið þátt í umræddum aðgerðum. Í greinargerð viðurkenndi íslenska ríkið að það hefði ekki verið ætlun laganna að þau næðu jafnframt yfir félög sem hvorki væru í verkfalli né verkbanni við gildistöku laganna. Gerðardómur taldi sig samt knúinn til þess að ákvarða einnig kjör þeirra sökum lagafyrirmælanna og takmarkaðs valdsviðs. Dómur héraðsdóms, með vísan til 1. mgr. 74. gr. stjórnarskrárinnar, taldi að almannaheill hafi ekki krafist svo víðtæks gildissviðs og var því dæmt að umrætt bann laganna næði ekki yfir þau né ákvörðun gerðardómsins.
Dómsorð:
Fallist er á kröfu stefnanda að því leyti, að viðurkennt er að Verkalýðsfélagi Snæfellsbæjar, Verkalýðsfélaginu Stjörnunni í Grundarfirði og Verkalýðsfélagi Stykkishólms sé, þrátt fyrir ákvæði l. gr., 2. gr., og 3. gr. laga nr. 34/2001, heimilt að efna til verkfalls og að ákvörðun gerðardóms samkvæmt sömu lögum ráði ekki kjörum fiskimanna í þessum félögum.
Stefndu, íslenska ríkið og Samtök atvinnulífsins, skulu að öðru leyti vera sýknir af kröfum stefnanda, Alþýðusambands Íslands, í máli þessu.
Málskostnaður fellur niður.
Hrd. 2003:3355 nr. 46/2003 [HTML] Hrd. 2005:5217 nr. 315/2005 (Iðnaðarmálagjald) [HTML] Hrd. nr. 118/2007 dags. 22. nóvember 2007 [HTML] Hrd. nr. 231/2008 dags. 16. október 2008 [HTML] Hrd. nr. 144/2014 dags. 6. mars 2014 (Félag fasteignasala) [HTML] Hrd. nr. 676/2013 dags. 13. mars 2014 (Fossatún) [HTML] Heimild veiðifélags Grímsár í Borgarfirði til að nota hús til leigu fyrir ferðamenn á veturna. Í 2 km fjarlægð frá veiðihúsinu var fólk að reka gististöðuna Fossatún og hafði það fólk aðild að veiðifélaginu og voru ósátt við þessa ráðstöfun. Hæstiréttur fjallaði um heimildir félagsins til þessa og nefndi að þar sem lögum um lax- og silungsveiði sleppti ætti að beita ólögfestu reglunum og einnig lögum um fjöleignarhús.
Hrd. nr. 76/2015 dags. 5. febrúar 2015 (Laugavegur 47) [HTML] Hrd. nr. 387/2014 dags. 5. febrúar 2015 (Ráðning afleysingalæknis í síma) [HTML] Hrd. nr. 815/2014 dags. 28. maí 2015 [HTML] Hrd. nr. 83/2015 dags. 8. október 2015 (Geysir) [HTML] Íslenska ríkið átti Geysi og einkaaðilar áttu umliggjandi svæði í sérstakri sameign. Einkaaðilarnir ákváðu að stofna einkahlutafélagið Landeigendafélagið Geysi í kringum rekstur svæðisins án samþykkis íslenska ríkisins og þrátt fyrir mótmæli þess. Félagið ákvað svo að setja gjaldskrá þar sem innheimt væri gjald af ferðamönnum á svæðinu og sóttist þá íslenska ríkið eftir lögbanni á gjaldheimtuna, sem var til meðferðar í dómsmáli þessu.
Hæstiréttur vísaði til óskráðrar meginreglu að meiri háttar ráðstafanir eigenda sérstakrar sameignar þyrftu samþykki þeirra allra. Að auki hafði ráðstöfunin áhrif á landsvæði sem var að fullu í eign íslenska ríkisins. Þar sem samþykki íslenska ríkisins skorti vegna þessara ráðstafana hefði setning umræddrar gjaldskrár verið óheimil. Staðfesti Hæstiréttur því lögbannið í ljósi þess að innheimta gjaldsins hefði brotið gegn eignarréttindum íslenska ríkisins.
Hrd. nr. 20/2022 dags. 26. október 2022 [HTML] Hrd. nr. 8/2025 dags. 29. október 2025 [HTML] Fara á yfirlit Alþingi Athugið að eingöngu eru birt þingskjöl, þingræður og erindi til Alþingis í tengslum við viðkomandi mál, ef skjalið/ræðan hefur þennan merkimiða.
Löggjafarþing 125 Þingmál A225 (kjarasamningar opinberra starfsmanna)[HTML] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 707 - Komudagur: 2000-01-27 - Sendandi: Bandalag háskólamanna, b.t. Gísla Tryggvasonar framkv.stj. -
[PDF] Löggjafarþing 127 Þingmál A502 (kjarasamningar opinberra starfsmanna)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 794 (frumvarp) útbýtt þann 2002-02-14 11:45:00
[HTML] [PDF] Löggjafarþing 128 Þingmál A298 (kjarasamningar opinberra starfsmanna)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 320 (frumvarp) útbýtt þann 2002-11-01 10:19:00
[HTML] [PDF] Löggjafarþing 130 Þingmál A40 (kjarasamningar opinberra starfsmanna)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 40 (frumvarp) útbýtt þann 2003-10-07 15:28:00
[HTML] [PDF] Þingmál B110 (skýrsla umboðsmanns Alþingis 2002) Þingræður: 18. þingfundur - Jóhann Ársælsson - Ræða hófst: 2003-10-30 13:30:10 -
[HTML] Löggjafarþing 131 Þingmál A51 (kjarasamningar opinberra starfsmanna)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 51 (frumvarp) útbýtt þann 2004-10-05 17:22:00
[HTML] [PDF] Þingmál A577 (Alþjóðavinnumálaþingin í Genf 2001--2004)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 865 (skýrsla rh. (frumskjal)) útbýtt þann 2005-02-24 10:12:00
[HTML] [PDF] Löggjafarþing 132 Þingmál A51 (kjarasamningar opinberra starfsmanna)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 51 (frumvarp) útbýtt þann 2005-10-13 12:12:00
[HTML] [PDF] Þingmál A607 (lax- og silungsveiði)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 891 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2006-03-09 17:26:00
[HTML] [PDF] Löggjafarþing 135 Þingmál A46 (kjarasamningar opinberra starfsmanna)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 46 (frumvarp) útbýtt þann 2007-10-04 14:51:00
[HTML] [PDF] Löggjafarþing 140 Þingmál A579 (fyrirtækið Ísavía og réttur starfsmanna til að vera í stéttarfélagi)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 1317 (svar) útbýtt þann 2012-05-16 14:42:00
[HTML] [PDF] Löggjafarþing 141 Þingmál A173 (lögreglulög)[HTML] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 304 - Komudagur: 2012-11-02 - Sendandi: Bandalag starfsmanna ríkis og bæja -
[PDF] Þingmál A175 (kjarasamningar opinberra starfsmanna)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 176 (frumvarp) útbýtt þann 2012-09-25 16:37:00
[HTML] [PDF] Þingmál A501 (fjármálafyrirtæki)[HTML] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 1297 - Komudagur: 2013-01-23 - Sendandi: Landsbankinn -
[PDF] Löggjafarþing 142 Þingmál A6 (slysatryggingar almannatrygginga)[HTML] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 119 - Komudagur: 2013-06-27 - Sendandi: Mannréttindaskrifstofa Íslands -
[PDF] Löggjafarþing 143 Þingmál A616 (frestun verkfallsaðgerða Flugvirkjafélags Íslands gegn Icelandair)[HTML] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 1890 - Komudagur: 2014-06-18 - Sendandi: Flugvirkjafélag Íslands - Skýring: (lagt fram á fundi us.) -
[PDF] Löggjafarþing 144 Þingmál A208 (sala fasteigna og skipa)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 234 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2014-10-08 14:41:00
[HTML] [PDF] Þingmál A372 (lögreglulög)[HTML] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 966 - Komudagur: 2014-12-17 - Sendandi: Mannréttindaskrifstofa Íslands -
[PDF] Dagbókarnúmer 989 - Komudagur: 2014-12-22 - Sendandi: Bandalag starfsmanna ríkis og bæja -
[PDF] Þingmál A798 (kjaramál félagsmanna tiltekinna stéttarfélaga BHM og Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga)[HTML] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 2251 - Komudagur: 2015-06-13 - Sendandi: Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga -
[PDF] Löggjafarþing 145 Þingmál A815 (kjaramál Félags íslenskra flugumferðarstjóra)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 1506 (nefndarálit) útbýtt þann 2016-06-08 20:44:00
[HTML] [PDF] Þingmál A871 (kjararáð)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 1668 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2016-09-16 16:53:00
[HTML] [PDF] Löggjafarþing 146 Þingmál A7 (kjararáð)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 7 (frumvarp) útbýtt þann 2016-12-12 20:58:00
[HTML] [PDF] Löggjafarþing 148 Þingmál A457 (breyting á ýmsum lagaákvæðum sem tengjast fiskeldi)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 656 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2018-04-06 13:53:00
[HTML] [PDF] Löggjafarþing 149 Þingmál A785 (félög til almannaheilla)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 1245 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2019-03-30 12:51:00
[HTML] [PDF] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 5312 - Komudagur: 2019-05-02 - Sendandi: Samband íslenskra berkla- og brjóstholssjúklinga -
[PDF] Löggjafarþing 150 Þingmál A68 (lögreglulög)[HTML] Þingræður: 27. þingfundur - Helgi Hrafn Gunnarsson - Ræða hófst: 2019-11-05 19:02:07 -
[HTML] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 696 - Komudagur: 2019-12-02 - Sendandi: BSRB -
[PDF] Þingmál A181 (félög til almannaheilla)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 182 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2019-10-01 10:32:00
[HTML] [PDF] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 2337 - Komudagur: 2020-06-08 - Sendandi: Atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytið -
[PDF] Þingmál A190 (skráningarskylda félaga til almannaheilla með starfsemi yfir landamæri)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 194 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2019-10-07 17:25:00
[HTML] [PDF] Þingræður: 14. þingfundur - Silja Dögg Gunnarsdóttir - Ræða hófst: 2019-10-09 16:50:44 -
[HTML] Þingmál A235 (innheimta félagsgjalda)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 633 (svar) útbýtt þann 2019-12-06 17:17:00
[HTML] [PDF] Þingmál A448 (breyting á ýmsum lagaákvæðum um innlánsdeildir og hæfisskilyrði stjórnarmanna og framkvæmdastjóra samvinnufélaga)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 624 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2019-12-04 14:41:00
[HTML] [PDF] Löggjafarþing 151 Þingmál A351 (kjaramál flugvirkja Landhelgisgæslu Íslands)[HTML] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 587 - Komudagur: 2020-11-27 - Sendandi: Flugvirkjafélag Íslands -
[PDF] Þingmál A603 (félög til almannaheilla)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 1030 (stjórnarfrumvarp) útbýtt þann 2021-03-15 15:16:00
[HTML] [PDF] Þingmál A668 (fjármál stjórnmálasamtaka og frambjóðenda og um upplýsingaskyldu þeirra)[HTML] Þingskjöl: Þingskjal nr. 1137 (frumvarp) útbýtt þann 2021-03-25 19:19:00
[HTML] [PDF] Löggjafarþing 153 Þingmál A24 (félagafrelsi á vinnumarkaði)[HTML] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 649 - Komudagur: 2022-12-05 - Sendandi: BSRB -
[PDF] Dagbókarnúmer 684 - Komudagur: 2022-12-06 - Sendandi: Sameyki -
[PDF] Dagbókarnúmer 710 - Komudagur: 2022-12-06 - Sendandi: Viðskiptaráð Íslands -
[PDF] Dagbókarnúmer 713 - Komudagur: 2022-12-07 - Sendandi: Flugfreyjufélag Íslands -
[PDF] Þingmál A946 (vopnalög)[HTML] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 4690 - Komudagur: 2023-05-11 - Sendandi: Skotíþróttasamband Íslands -
[PDF] Löggjafarþing 154 Þingmál A313 (félagafrelsi á vinnumarkaði)[HTML] Erindi vegna málsins: Dagbókarnúmer 486 - Komudagur: 2023-11-01 - Sendandi: BSRB -
[PDF] Dagbókarnúmer 576 - Komudagur: 2023-11-06 - Sendandi: Flugfreyjufélag Íslands -
[PDF] Dagbókarnúmer 586 - Komudagur: 2023-11-07 - Sendandi: Samtök fyrirtækja á veitingamarkaði -
[PDF] Dagbókarnúmer 588 - Komudagur: 2023-11-07 - Sendandi: Sameyki -
[PDF] Dagbókarnúmer 1294 - Komudagur: 2023-12-20 - Sendandi: Viðskiptaráð Íslands -
[PDF]
Umsjónaraðili vefsins er Svavar Kjarrval. Hægt er að hafa samband með því að senda tölvupóst á netfangið urlausnir@urlausnir.is eða með því að senda Facebook síðu vefsins skilaboð á Facebook .
Ábendingar um það sem betur gæti farið eru velkomnar sem og önnur framlög.
Fyrirvarar:
Þó ekki sé hægt að lýsa yfir ábyrgð á réttleika upplýsinganna á þessum vef, er þó reynt að stuðla að því að þær séu eins réttar og kostur er.