Fara á yfirlitÚrlausnir Hæstaréttar Íslands
Hrd. 1988:693 nr. 150/1987 (Makaskiptasamningur - Bifreið hluti kaupverðs fasteignar)[PDF]
Hrd. 1988:1005 nr. 70/1987[PDF]
Hrd. 1988:1422 nr. 244/1988 (Oddhólsmál II)[PDF]
Hrd. 1993:2307 nr. 272/1991 (Syðribrú)[PDF]
Hrd. 1994:1439 nr. 124/1992[PDF]
Hrd. 1995:648 nr. 238/1993 (Flugslys)[PDF]
Hrd. 1995:1161 nr. 341/1992 (Mótorbáturinn Dagný)[PDF]Krafist var ógildingar á kaupsamningi um bát. Ný lög um stjórn fiskveiða tóku gildi eftir söluna þar sem leyft var framsal á aflaheimild báta, og jókst virði báta verulega við gildistöku laganna. Kaupverðið var um 1,6 milljón og síðar kom út mat um virði bátsins ásamt aflahlutdeild um að hann hefði orðið um 5 milljóna króna virði. Seljandinn ætlaði að kaupa sér stærri bát en bátarnir sem hann hugðist ætla að kaupa ruku upp í verði.
Meirihlutinn taldi að ógilda ætti samninginn á grundvelli 36. gr. sml.
Í sératkvæðum minnihlutans var staða aðila talin jöfn við samningsgerðina og að ekki ætti að ógilda samninginn. Báðir aðilar höfðu vitneskju um fyrirhugaða löggjöf.
Dómurinn hefur verið nokkuð gagnrýndur.
Hrd. 1995:1175 nr. 342/1992 (Umboð lögmanns - Trillur)[PDF]
Hrd. 1996:598 nr. 297/1994 (Miðholt - Veðsetning vegna skulda fyrirtækis - Aðild - Ölvun í Búnaðarbankanum)[PDF]Veðsali beitti fyrir sér að hann hefði verið ölvaður þegar hann skrifaði undir veð, en það þótti ósannað.
Hrd. 1996:1646 nr. 109/1995 (Söluturninn Ísborg)[PDF]Ógilding skv. 33. gr. samningalaga, nr. 7/1936, vegna fötlunarástands kaupandans. Seljandinn var talinn hafa mátt vita um andlega annmarka kaupandans.
Hrd. 1997:538 nr. 302/1996 (Sumarhús á Spáni - La Marina)[PDF]Íslenskir seljendur og íslenskir kaupendur.
Spænskur lögmaður gerir samninginn.
Afturkölluð kaupin og seljandinn fékk húsið aftur, en kaupverðinu ekki skilað.
Kaupandinn heldur fram að hann hafi verið neyddur til að skrifa undir skjalið.
Litið var á aðstæður við samningsgerðina, er tók 1-2 klst. Vitni gáfu til kynna að kaupandinn hefði verið glaður og farið með seljandanum út að borða eftir á.
Hrd. 1997:2227 nr. 342/1997[PDF]
Hrd. 1998:1209 nr. 225/1997 (Mb. Freyr)[PDF]Verið að selja krókabát. Síðar voru sett lög sem hækkuðu verðmæti bátsins. Seljandinn taldi sig hafa átt að fá meira fyrir bátinn og bar fyrir sig að hann hafi verið ungur og óreyndur. Talið að hann hefði getað ráðfært sig við föður sinn.
Þessi dómur er umdeildur þar sem Hæstiréttur nefndi að seljandinn hefði getað gert hitt eða þetta.
Hrd. 1998:1653 nr. 251/1997 (Uppgreiðsla skuldabréfs - Mistök banka)[PDF]Skuldabréf gefið út vegna gatnagerðargjalda vegna fasteignar í Reykjavík. Bréfið var vaxtalaust og bankinn látinn innheimta bréfið. Fyrsta afborgun bréfsins var túlkuð sem höfuðstóll og afhent fullnaðarkvittun þegar hún var greidd. Við lok síðustu greiðslunnar var bréfinu aflýst en skuldarinn hafði í raun greitt einvörðungu ⅓ af skuldinni. Skuldarinn lést og spurði ekkja skuldarans bankann hvort þetta væri rétt, sem bankinn játti. Talið var að ekkjan hefði átt að vita af mistökum bankans. Greiðsluseðlarnir voru því ekki skuldbindandi fyrir kröfuhafann.
Hrd. 1998:1879 nr. 24/1997[PDF]
Hrd. 1998:3992 nr. 110/1998 (Efnalaugin Hreinar línur)[PDF]Eigandi efnalaugarinnar fékk milligöngumann (fyrirtækjasala) til að selja hana. Kaupandinn gerði tilboð upp á 5 milljónir en fyrirtækjasalinn hafði metið það á 4,8 milljónir. Seljandinn var talinn hafa vitað að kaupandinn hafi verið í rangri trú um verðmat fyrirtækisins og gat því ekki byggt á samningnum.
Hrd. 1999:942 nr. 139/1997 (Rithandarrannsókn ekki afgerandi og litið til annarra atvika)[HTML][PDF]Reynt var að sýna fram á fölsun rithandar með rannsókn.
Einstaklingur hafði fengið námslán og fengið skuldabréf. Haldið því fram að undirritunin á skuldabréfinu hefði verið fölsuð. Rannsóknin benti ekki nægileg líking væri fyrir því að um fölsun hefði verið að ræða, en heldur ekki í hina áttina. Að endingu var greiðsluskyldan staðfest.
Hrd. 1999:4305 nr. 176/1999 (Sláturfélagið)[HTML][PDF]
Hrd. 2000:244 nr. 293/1999[HTML][PDF]
Hrd. 2001:4472 nr. 245/2001 (Handsal)[HTML]
Hrd. 2002:393 nr. 266/2001 (Sambúðarslit - Kranabíllinn ehf.)[HTML]Deilt var um fjárslitasamning á milli M og K. Þau höfðu rekið saman einkahlutafélag og M vanefnir þá skuldbindingu samkvæmt samningnum. Hann beitti fyrir sér að K hefði ekki getað borið fyrir sig samninginn á grundvelli 33. gr. samningalaga, nr. 7/1936.
Hæstiréttur sneri héraðsdómi við og taldi samningsákvæðin vera skýr og að þau bæði hefðu verið fullkunnugt um þá þætti fyrirtækisins sem skiptu máli. Hæstiréttur hafnaði einnig að 36. gr. samningalaganna ætti við.
Hrd. 2002:884 nr. 335/2001[HTML]
Hrd. 2003:101 nr. 152/2002 (Sparisjóður Ólafsfjarðar)[HTML]Kona gekkst í ábyrgð fyrir yfirdráttarheimild fyrir dóminn sinn. Hún hafði skrifað undir víxil án þess að fjárhæðin hafi verið tilgreind. Síðan hækkaði heimildin. Talið var að hún bæri ekki ábyrgð á hærri upphæð en yfirdráttarheimildin var á þeim tíma þegar hún undirritaði víxilinn.
Hrd. 2003:4582 nr. 228/2003 (Vífilfell)[HTML]
Hrd. 2004:349 nr. 316/2003 (Hunter-Fleming)[HTML]
Hrd. 2004:360 nr. 317/2003[HTML]
Hrd. 2004:371 nr. 318/2003 (Sturlaugur Ólafsson gegn Jóhanni Þ. Ólafssyni - Hlutabréfaáhætta)[HTML]
Hrd. 2004:1845 nr. 100/2004 (Báturinn Bjarmi - Bátakaup)[HTML]
Hrd. 2004:2205 nr. 466/2003 (Tryggingarvíxill)[HTML]
Hrd. 2005:1052 nr. 436/2004 (SPM - Hvammur 2)[HTML]Sparisjóðsstjórinn var ekki talinn hafa verið grandlaus.
Hrd. 2006:1112 nr. 417/2005[HTML]
Hrd. 2006:1378 nr. 434/2005[HTML]
Hrd. 2006:4483 nr. 174/2006 (Handveðsyfirlýsing)[HTML]
Hrd. 2006:4737 nr. 225/2006[HTML]
Hrd. nr. 335/2006 dags. 8. febrúar 2007 (Íslenskar getraunir)[HTML]Fótboltaleikur hafði verið ranglega skráður í leikskrá og keypti stefnandi miða í Lengjunni eftir að raunverulega leiknum var lokið. Hæstiréttur taldi að eðli leiksins væri slíkt að kaupandi miða ætti að giska á úrslit leikja áður en þeim er lokið, og sýknaði því Íslenskar getraunir af kröfu miðakaupanda um greiðslu vinningsfjársins umfram það sem hann lagði inn.
Ekki vísað til 32. gr. samningalaganna í dómnum þó byggt hafi verið á henni í málflutningi.
Hrd. nr. 396/2006 dags. 22. mars 2007 (Líftrygging)[HTML]Maðurinn gaf ekki upp að hann væri með kransæðasjúkdóm og vátryggingafélagið neitaði að greiða líftrygginguna þegar á reyndi.
Hrd. nr. 9/2007 dags. 27. september 2007[HTML]
Hrd. nr. 611/2007 dags. 10. desember 2007[HTML]
Hrd. nr. 334/2007 dags. 5. júní 2008 (Sölustjóri)[HTML]
Hrd. nr. 336/2007 dags. 5. júní 2008[HTML]
Hrd. nr. 337/2007 dags. 5. júní 2008[HTML]
Hrd. nr. 340/2007 dags. 5. júní 2008[HTML]
Hrd. nr. 338/2007 dags. 5. júní 2008[HTML]
Hrd. nr. 335/2007 dags. 5. júní 2008 (A. Karlsson)[HTML]
Hrd. nr. 339/2007 dags. 5. júní 2008[HTML]
Hrd. nr. 613/2007 dags. 19. júní 2008 (Haukagil)[HTML]
Hrd. nr. 69/2008 dags. 23. október 2008 (Aðild - Kaupsamningur feðga)[HTML]Maður í óskiptu búi seldi syni sínum jörð úr búinu. Eftir andlát mannsins vildi dóttir hans ógilda samninginn á grundvelli óheiðarleika.
Hæstiréttur taldi að hún gæti ekki átt lögvarða hagsmuni enda var dánarbúið enn í skiptum og hún því ekki fengið neina kröfu.
Hrd. nr. 97/2008 dags. 13. nóvember 2008[HTML]
Hrd. nr. 249/2008 dags. 19. febrúar 2009 (Afsal sumarbústaðar)[HTML]Frumkvæðið kom frá seljandanum og hafði hann einnig frumkvæði á kaupverðinu. Seljandinn nýtti margra ára gamalt verðmat og lagt til grundvallar að hún var öðrum háð og var sjónskert. Munurinn var um þrefaldur. Samningurinn var ógiltur á grundvelli misneytingar.
Hrd. nr. 565/2008 dags. 14. maí 2009[HTML]
Hrd. nr. 667/2008 dags. 18. júní 2009[HTML]
Hrd. nr. 617/2009 dags. 20. maí 2010 (Sambúð - Vatnsendi)[HTML]Andlag samnings varð verðmeira eftir samningsgerð og samningi breytt þannig að greiða yrði viðbótarfjárhæð.
Hrd. nr. 641/2010 dags. 14. desember 2010[HTML]
Hrd. nr. 548/2010 dags. 31. mars 2011 (Innkeyrsluhurðir)[HTML]
Hrd. nr. 561/2010 dags. 7. apríl 2011 (Gift fjárfestingarfélag)[HTML]Rannsóknarskýrsla Alþingis leysti Gift fjárfestingarfélagið ekki undan skyldu sinni til að sanna óheiðarleika Landsbankans við samningsgerðina.
Hæstiréttur nefnir að síðari atvik eftir samningsgerðina réttlættu heldur ekki beitingu 36. gr. samningalaga, nr. 7/1936.
Hrd. nr. 533/2010 dags. 26. maí 2011 (Syðra Fjall 1)[HTML]
Hrd. nr. 266/2011 dags. 24. nóvember 2011[HTML]
Hrd. nr. 288/2011 dags. 15. desember 2011 (20 ára sambúð)[HTML]K og M gerðu fjárskiptasamning sín á milli eftir nær 20 ára sambúð. Eignir beggja voru alls 60 milljónir og skuldir beggja alls 30 milljónir. Eignamyndun þeirra fór öll fram á sambúðartíma þeirra. Í samningnum var kveðið á um að M héldi eftir meiri hluta eignanna en myndi í staðinn taka að sér allar skuldir þeirra beggja.
K krafðist svo ógildingar á samningnum og bar fram ýmis ákvæði samningalaga, 7/1936, eins og óheiðarleika og að M hafi nýtt sér yfirburðastöðu sína með misneytingu. Hæstiréttur taldi hvorugt eiga við en breytti samningnum á grundvelli 36. gr. samningalaganna. Tekið var tillit til talsverðrar hækkunar eignanna við efnahagshrunið 2008 og var M gert að greiða K mismuninn á milli þeirra 5 milljóna sem hún fékk og þeirra 15 milljóna sem helmingur hennar hefði átt að vera.
Hrd. nr. 84/2011 dags. 26. janúar 2012 (Skuldbindingargildi tveggja skjala er vörðuðu eignarrétt að landspildu)[HTML]Verðmæti spildu jókst eftir undirritun samnings.
Hæstiréttur féllst ekki á svik.
Tíminn sem leið milli undirritunar skjalanna tveggja var einn þáttur þess að ekki hefði verið hægt að byggja á óheiðarleika við ógildingu þar sem þær gátu aflað sér upplýsinga í millitíðinni.
Hrd. nr. 252/2011 dags. 2. febrúar 2012[HTML]
Hrd. nr. 471/2011 dags. 23. febrúar 2012[HTML]
Hrd. nr. 513/2011 dags. 22. mars 2012[HTML]
Hrd. nr. 315/2012 dags. 29. maí 2012[HTML]
Hrd. nr. 455/2012 dags. 23. ágúst 2012 (Alnus)[HTML]Alus og Gamli Glitnir.
Glitnir seldi ýmis bréf og kaupverðið lánað af Glitni.
Alnus lenti í mínus vegna þeirra.
Haldið fram minniháttar nauðung og vísað til þess að bankastjóri Glitnis hefði hringt í framkvæmdarstjóra Alnusar að næturlagi og fengið hann til að ganga að samningum, og þyrfti að greiða um 90 milljónir ef hann kjaftaði frá samningaviðræðunum.
Nauðungin átti að hafa falist í því að ef ekki hefði verið gengið að uppgjörssamningnum myndu öll lán félagsins við bankann verða gjaldfelld.
Hæstiréttur taldi að ekki hefði verið um nauðung að ræða, m.a. vegna þess að Glitnir hefði eingöngu beitt lögmætum aðferðum.
Hrd. nr. 518/2012 dags. 29. ágúst 2012[HTML]
Hrd. nr. 552/2012 dags. 9. október 2012[HTML]
Hrd. nr. 406/2011 dags. 18. október 2012[HTML]
Hrd. nr. 650/2012 dags. 14. nóvember 2012[HTML]
Hrd. nr. 207/2012 dags. 29. nóvember 2012 (Drómundur)[HTML]
Hrd. nr. 612/2012 dags. 24. apríl 2013[HTML]
Hrd. nr. 714/2012 dags. 16. maí 2013[HTML]
Hrd. nr. 493/2013 dags. 23. september 2013 (Afleiðusamningur)[HTML]
Hrd. nr. 498/2013 dags. 2. október 2013 (SevenMiles)[HTML]
Hrd. nr. 569/2013 dags. 21. október 2013[HTML]
Hrd. nr. 291/2013 dags. 31. október 2013[HTML]
Hrd. nr. 514/2013 dags. 5. desember 2013[HTML]
Hrd. nr. 359/2013 dags. 16. janúar 2014[HTML]
Hrd. nr. 356/2013 dags. 16. janúar 2014[HTML]
Hrd. nr. 603/2013 dags. 20. febrúar 2014 (Krafa fyrri bréferfingja)[HTML]Fjallar um hið endanlega uppgjör.
Erfingjarnir eiga ekki að endurgreiða það sem var umfram, þrátt fyrir að talsverður munur hafi verið milli fjárhæðanna.
Hrd. nr. 187/2014 dags. 26. mars 2014[HTML]
Hrd. nr. 734/2013 dags. 27. mars 2014 (Lífland)[HTML]
Hrd. nr. 542/2013 dags. 10. apríl 2014 (Atorka Group hf.)[HTML]
Hrd. nr. 218/2014 dags. 14. maí 2014 (Stefnumið ehf.)[HTML]
Hrd. nr. 467/2014 dags. 25. ágúst 2014 (Helmingur jarðar)[HTML]K afsalaði sér helmingi jarðar sinnar til sambúðarmaka síns, M. 10 árum síðar lýkur sambúðinni og telur K að óheiðarlegt væri fyrir M að beita fyrir sér samningnum.
Hrd. nr. 503/2014 dags. 11. september 2014[HTML]
Hrd. nr. 269/2014 dags. 20. nóvember 2014 (PWC)[HTML]
Hrd. nr. 195/2014 dags. 20. nóvember 2014 (Exista)[HTML]
Hrd. nr. 27/2015 dags. 20. janúar 2015 (Hafhús)[HTML]
Hrd. nr. 137/2015 dags. 12. mars 2015[HTML]
Hrd. nr. 567/2014 dags. 19. mars 2015[HTML]
Hrd. nr. 327/2015 dags. 4. júní 2015 (Afturköllun kaupmála ógild - Staðfestingarhæfi)[HTML]Reyndi á þýðingu orðsins „staðfestingarhæfi“.
Vottarnir voru börn hjónanna en það mátti ekki. Þau voru talin of nátengd til að geta komið með trúverðugan vitnisburð.
Hrd. nr. 742/2014 dags. 11. júní 2015[HTML]
Hrd. nr. 2/2015 dags. 29. október 2015[HTML]
Hrd. nr. 759/2015 dags. 26. nóvember 2015[HTML]
Hrd. nr. 346/2015 dags. 17. desember 2015[HTML]
Hrd. nr. 808/2015 dags. 26. janúar 2016[HTML]
Hrd. nr. 130/2016 dags. 4. maí 2016[HTML]
Hrd. nr. 648/2015 dags. 26. maí 2016[HTML]
Hrd. nr. 643/2015 dags. 2. júní 2016 (Laugar í Súgandafirði)[HTML]Sveitarfélag keypti jarðhita af bónda og ætlaði að nota jarðhitann fyrir hitaveitu. Hæstiréttur leyfði þessu að ágangast þar sem þetta væri í hag almennings og ekki í andstöðu við tilgang laganna.
Hrd. nr. 663/2015 dags. 16. júní 2016 (Íbúðalánasjóður og SPÞ)[HTML]
Hrd. nr. 221/2016 dags. 20. desember 2016[HTML]
Hrd. nr. 371/2016 dags. 9. mars 2017 (Einar Valur)[HTML]
Hrd. nr. 489/2016 dags. 30. mars 2017[HTML]
Hrd. nr. 597/2016 dags. 21. september 2017 (Úttekt af bankareikningum - Fasteign afsalað til sonar sambýliskonu)[HTML]Dánarbú eldri manns (A) er tekið til skipta. Búið er tekið til opinberra skipta. Fyrir andlátið hafði A selt syni sambýliskonu sinnar (B) fasteign. Dánarbúið fór svo í mál gegn B þar sem kaupverðið var greitt en ekki í peningum.
Hæstiréttur taldi í ljósi þess að seljandinn hafi verið með Alzheimer og samkvæmt læknismati hafi hann verið heilabilaður við samningsgerðina, og að B hafi átt að vera fullkunnugt um það ástand.
Deilt var um fjármuni sem B hafi átt að hafa tekið út af bankareikningi A. B tókst ekki að sýna fram á að fjármunirnir hafi verið nýttir í þágu A né verið innan umboðsins og var því gert að endurgreiða fjármunina.
Hrd. nr. 646/2016 dags. 19. desember 2017[HTML]
Hrd. nr. 780/2017 dags. 4. janúar 2018[HTML]
Hrd. nr. 832/2016 dags. 18. janúar 2018[HTML]
Hrd. nr. 804/2016 dags. 25. janúar 2018 (Lóð við Reykjaneshöfn)[HTML]
Hrd. nr. 23/2017 dags. 20. apríl 2018[HTML]
Hrd. nr. 438/2017 dags. 20. apríl 2018[HTML]
Hrd. nr. 752/2017 dags. 17. maí 2018[HTML]
Hrd. nr. 838/2017 dags. 18. október 2018[HTML]
Hrd. nr. 26/2019 dags. 18. september 2019[HTML]
Hrá. nr. 2021-53 dags. 9. mars 2021[HTML]