Úrlausnir.is


Merkimiði - Mannerfðafræðileg rannsókn

Síað eftir merkimiðanum „Mannerfðafræðileg rannsókn“.
Sýna merkimiða.
ⓘ = Hlekkurinn inniheldur nánari upplýsingar um efni merkimiðans.

Álit umboðsmanns Alþingis

Álit sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Álit umboðsmanns Alþingis nr. 6445/2011 dags. 27. maí 2011[HTML] [PDF]


Úrlausnir Hæstaréttar Íslands

Úrlausnir sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Hrd. 2000:663 nr. 37/2000 (Tvöfalt dánarbú)[HTML] [PDF]
Hjón hér á landi ættleiddu dreng árið 1962. Altalað um að maðurinn gæti ekki eignast barn. Árið 2006 verður maðurinn mikið veikur og leggst á spítala. Þá kemur kona frá Bretlandi ásamt dreng og segist vera konan hans á Bretlandi og að drengurinn sé sonur mannsins. Svo deyr maðurinn. Við skipti dánarbús mannsins brást hinn ættleiddi illa við þegar drengnum frá Bretlandi var teflt fram sem erfingja.

Drengurinn frá Bretlandi nefndi að maðurinn hefði viðurkennt faðernið og þurfti þá að fara í eldri reglur og mátað við. Samtímaheimildirnar voru fátæklegar. Hæstiréttur taldi of óskýrt og gat ekki viðurkennt faðernisviðurkenninguna.

Ættleiddi sonurinn krafðist mannerfðafræðilegrar rannsóknar í stað þess að krefjast þess að skortur á faðernisviðurkenningu yrði til þess að málið félli á því.

Hrd. 2000:2148 nr. 205/2000[HTML] [PDF]


Hrd. 2001:1040 nr. 384/2000 (Óskráð sambúð)[HTML] [PDF]
Fólk var í óskráðri sambúð og spurt hvort þau voru í sambúð eða ekki. Móðirin hafði dáið og því torvelt að fá svar.
Niðurstaðan var að þau voru í sambúð þegar barnið fæddist og því var M skráður faðir.
Síðar var lögunum breytt þannig að krafist var skráðrar sambúðar.

Hrd. 2001:1837 nr. 155/2001 (Faðernisviðurkenning - Málshöfðunarfrestur)[HTML] [PDF]


Hrd. 2005:2089 nr. 174/2005 (Barátta fyrir lífsýni I)[HTML] [PDF]
Skyndilega eru gerðar miklu strangari kröfur en áður til málshöfðunar í faðernismáli.
Barnið (fullorðinn maður) er að höfða málið. Vandamálið var að móðirin hefði aldrei sagt það upphátt að meintur faðir væri faðir barnsins.

Framhald atburðarásar: Hrd. 2005:3881 nr. 426/2005 (Barátta fyrir lífsýni II).

Hrd. 2005:2382 nr. 498/2004[HTML] [PDF]


Hrd. 2005:2918 nr. 324/2005 (Barnatönn)[HTML] [PDF]


Hrd. 2005:3881 nr. 426/2005 (Barátta fyrir lífsýni II)[HTML] [PDF]
Framhald á Hrd. 2005:2089 nr. 174/2005 (Barátta fyrir lífsýni I).

Hrd. 2006:228 nr. 27/2006 (Röng blóðflokkagreining)[HTML] [PDF]
Móðir í hjónabandi kynntist öðrum manni og þau tóku upp samband. Síðan fæddist barn. Eiginmaður hennar var skráður faðir þess þrátt fyrir að sambúðarmaðurinn hafi veitt sæðið. Farið í blóðflokkagreiningu þar sem viðhaldið var útilokað en ekki eiginmaðurinn.

Síðan árið 2004 fer fram önnur erfðafræðileg rannsókn og leiðir til þess að eiginmaðurinn er útilokaður sem faðir. Þá kemur upp spurningin um viðhaldið. Barnið fer í mál við viðhaldið til að fá slíka rannsókn gagnvart þeim aðila, en það mætti andstöðu gagnaðila.

Hrd. 2006:2067 nr. 201/2006[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:2672 nr. 224/2006 (Barátta fyrir lífsýni III)[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:2993 nr. 308/2006[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:5323 nr. 609/2006[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:5328 nr. 610/2006[HTML] [PDF]


Hrd. 116/2007 dags. 9. mars 2007 (Barátta fyrir lífsýni IV)[HTML] [PDF]
Fjórði hæstaréttardómurinn milli sömu aðila. Fyrsta málið var höfðað árið 2005.

Í fyrsta málinu sagði Hæstiréttur að sanna hefði þurft að mamman hefði lýst því yfir að annar aðili væri faðirinn. Í fjórða málinu fékk maðurinn bróður sinn til að bera vitni um að móðir þeirra hefði sagt að tiltekinn maður væri faðir hans. Þá var loksins samþykkt að fram skuli fara mannerfðafræðileg rannsókn.

Hrd. 204/2007 dags. 25. apríl 2007[HTML] [PDF]


Hrd. 291/2007 dags. 4. júní 2007[HTML] [PDF]


Hrd. 583/2007 dags. 20. nóvember 2007 (Perú)[HTML] [PDF]


Hrd. 183/2008 dags. 28. apríl 2008 (Tvöfalt líf)[HTML] [PDF]
Maður er í hjónabandi og þau ættleiða barn þar sem maðurinn gat ekki eignast börn. Hann veiktist alvarlega árið 2006 og síðan deyr hann. Kona frá Englandi kemur í kjölfarið með tvítugan son og segir hún að maðurinn væri faðirinn. Sonurinn gat ekki sannað að hann væri sonur þessa manns og vildi ekki fara í mannerfðafræðilega rannsókn.

Framhald atburðarásar: Hrd. 160/2009 dags. 8. maí 2009 (Tvöfalt líf II)

Hrd. 139/2008 dags. 27. nóvember 2008[HTML] [PDF]


Hrd. 658/2008 dags. 15. desember 2008 (Ákveða faðerni)[HTML] [PDF]
Dæmi um það hvernig reglurnar virka um sjálfvirkt faðerni.

Kona er í sambandi við M og verður ófrísk. Síðan slitnar upp í sambandinu og vildi M ekkert með barnið að gera. Þegar hún var gengin þrjá mánuði á leið kynntist hún nýjum manni , þau samþykkja að barnið teljist hans, og þau ganga síðan í hjónaband fyrir fæðingu barnsins. Sá maður verður sjálfkrafa skráður faðir barnsins. Barnið vildi síðar fá staðfestingu á því að M væri faðirinn.

Hrd. 539/2008 dags. 7. apríl 2009 (Ekki teljandi munur á foreldrum)[HTML] [PDF]
Hæstiréttur mat tekjur, eignir og skuldir M og K. Hann taldi ekki forsendur til þess að dæma þrefalt meðlag, heldur tvöfalt meðlag.

Hrd. 160/2009 dags. 8. maí 2009 (Tvöfalt líf II)[HTML] [PDF]
Framhald á atburðarásinni í Hrd. 183/2008 dags. 28. apríl 2008 (Tvöfalt líf).

Syninum tókst heldur ekki að sanna faðernið í þessu máli.

Hrd. 340/2010 dags. 16. júní 2010 (Uppgröftur líks)[HTML] [PDF]


Hrd. 28/2010 dags. 14. október 2010 (Fjölskyldunefnd)[HTML] [PDF]
Forsjá barns var komin til fjölskyldunefndar og ekki var búið að skipa því lögráðamann. Talið var því að skort hafi heimild til að áfrýja fyrir hönd þess.

Hrd. 180/2012 dags. 2. apríl 2012 (Erfingjar/samaðild)[HTML] [PDF]


Hrd. 211/2012 dags. 27. apríl 2012 (Systir ekki aðili)[HTML] [PDF]
Til marks um það að systkini geta ekki höfðað mál til þess að ógilda faðernisviðurkenningar vegna faðernis systkina sinna.

Hrd. 509/2012 dags. 31. júlí 2012[HTML] [PDF]


Hrd. 618/2012 dags. 26. mars 2013 (Meintur faðir horfinn)[HTML] [PDF]


Hrd. 375/2013 dags. 12. júní 2013[HTML] [PDF]


Hrd. 452/2013 dags. 24. september 2013 (Faðerni lá þegar fyrir)[HTML] [PDF]


Hrd. 243/2013 dags. 31. október 2013[HTML] [PDF]


Hrd. 800/2013 dags. 28. janúar 2014 (Réttur til að þekkja uppruna)[HTML] [PDF]


Hrd. 655/2013 dags. 6. febrúar 2014[HTML] [PDF]


Hrd. 130/2014 dags. 3. mars 2014[HTML] [PDF]


Hrd. 290/2014 dags. 7. maí 2014[HTML] [PDF]


Hrd. 362/2014 dags. 13. júní 2014[HTML] [PDF]


Hrd. 463/2014 dags. 26. ágúst 2014[HTML] [PDF]


Hrd. 40/2015 dags. 28. maí 2015[HTML] [PDF]


Hrd. 459/2015 dags. 13. ágúst 2015[HTML] [PDF]


Hrd. 517/2015 dags. 11. september 2015 (Mál eftir ættleiðingu I)[HTML] [PDF]
Búið að slaka aðeins á þeirri ströngu kröfu að móðir þyrfti að hafa sagt að viðkomandi aðili væri faðirinn. Hins vegar ekki bakkað alla leið.

Skylt er að leiða nægar líkur á því að tiltekinn aðili hafi haft samfarir við móðurina á getnaðartíma barnsins.

Minnst á ljósmyndir er sýni fram á að barnið sé líkt meintum föður sínum.

Hrd. 518/2015 dags. 11. september 2015 (Mál eftir ættleiðingu II)[HTML] [PDF]


Hrd. 352/2015 dags. 26. nóvember 2015[HTML] [PDF]


Hrd. 866/2016 dags. 18. janúar 2017 (Vinnukona - Túlkun 10. gr. barnalaga)[HTML] [PDF]
Barn fæðist um árið 1926 og það höfðar dómsmálið löngu, löngu síðar. Málið var höfðað gegn hálfsystkinum barnsins þar sem aðrir aðilar voru látnir.

Móðir þess var í vist og varð ófrísk. Hún giftist öðrum manni fyrir fæðingu barnsins og sá aðili varð skráður faðir barnsins.

Bakkað aðeins með kröfuna í hrd. barátta fyrir lífsýni seríunni. Þó þurfti að sýna fram á að móðirin og hinn meinti faðir höfðu þekkst.

Hrd. 15/2017 dags. 15. febrúar 2017[HTML] [PDF]


Hrd. 722/2017 dags. 7. desember 2017[HTML] [PDF]


Hrd. 17/2021 dags. 6. október 2021[HTML]


Hrd. 51/2022 dags. 25. janúar 2023[HTML]


Hrd. 32/2023 dags. 11. október 2023[HTML]


Aðrar úrlausnir

Úrlausnir sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-6599/2005 dags. 23. mars 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-536/2005 dags. 4. apríl 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-866/2005 dags. 1. júní 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-666/2006 dags. 10. nóvember 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-622/2007 dags. 5. desember 2007[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-1044/2008 dags. 16. júní 2008[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-5225/2009 dags. 29. desember 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-4031/2011 dags. 23. desember 2011[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. B-12/2012 dags. 6. júlí 2012[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-1558/2017 dags. 23. apríl 2018[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Vesturlands í máli nr. Q-2/2017 dags. 10. júlí 2018[HTML]


Lrú. 619/2018 dags. 14. ágúst 2018 (Aðför heimil)[HTML]
K og M eignuðust barn eftir skammvinn kynni og höfðu því ekki verið í föstu sambandi og voru ekki í neinum samskiptum á meðan meðgöngu stóð. Stuttu eftir fæðingu fór M fram á DNA-próf til að sannreyna faðernið og sagði K við M að barnið væri hans. Síðan hafi M þá farið að hitta barnið með reglulegu millibili. Síðar óskaði K eftir að barnið færi aftur í mannerfðafræðilega rannsókn, og í blóðrannsókn í það skiptið. Eftir að niðurstöður þeirrar rannsóknar lágu fyrir hitti M barnið sjaldnar en áður.

K tók saman við unnusta sinn og tilraunir M til að fá að heimsækja barnið gengu illa. Þetta ástand varði í rétt yfir ár. M óskaði árið 2012 við sýslumann eftir umgengnissamningi og að komið yrði á reglulegri umgengni. K taldi að barnið sjálft ætti að ráða henni, en það var þá rúmlega ársgamalt. Sýslumaðurinn kvað síðar upp úrskurð með nánara afmörkuðu inntaki. Eftir það hafi samskipti K og M batnað og umgengni hafi farið fram að mestu í samræmi við þann úrskurð þar til K flutti til útlanda með barnið sumarið 2014 en þá féll umgengnin niður að mestu.

K flutti aftur til Íslands en þá hélt umgengnin áfram en ekki í samræmi við úrskurð sýslumanns. K hélt því fram að barnið ætti að ráða því sjálft. Fór þá umgengnin fram með þeim hætti að M sótti það til K þá morgna sem umgengnin fór fram en skilað því til baka á kvöldin.

M fór þá til sýslumanns og krafðist álagningar dagsekta vegna tálmunar K á umgengni hans við barnið. Sýslumaður tók undir þá beiðni og lagði á dagsektir en tók þá fram að K hafði mótmælt því að tálmun hafi átt sér stað og setti á ný fram það sjónarmið að barnið ætti að ráða því hvort umgengnin fari fram eða ekki og hvort það myndi gista hjá M. Þá úrskurðaði hann einnig um umgengnina.

Úrskurður sýslumanns um umgengni og dagsektir var kærður til ráðuneytisins. Ráðuneytið staðfesti dagsektarúrskurðinn óbreyttan en umgengnisúrskurðinn með breytingum. Framkvæmd umgengninnar eftir það gekk alls ekki.

Árið 2018 krafðist M að gert yrði fjárnám hjá K vegna innheimtu dagsektanna, og lauk þeirri gerð með árangurslausu fjárnámi. Stuttu síðar komust K og M að samkomulagi um umgengni og var óskað eftir aðstoð frá sýslumanni til þess. Sáttamaðurinn náði sambandi við M en gekk erfiðlega að ná sambandi við K. K afþakkaði þá frekari aðkomu sýslumanns, og var síðar gefið út vottorð um árangurslausa sáttameðferð.

M krafðist þess að umgengni hans við barn sitt og K yrði komið á með aðför. K var talin hafa með margvíslegum hætti tálmað umgengni M við barn sitt þrátt fyrir að fyrir lægju úrskurðir sýslumanns og dómsmálaráðuneytisins.
Ekkert lá fyrir sem benti til þess að M gæti ekki tekið á móti barninu í umgengni né að umgengnin væri andstæð hagsmunum barnsins eða þörfum þess.

Við meðferð málsins í héraði tilkynnti lögmaður K um að hún og barnið væru flutt til tiltekins lands en ekki um nánari staðsetningu innan þess. K fór því fram á frávísun málsins á grundvelli skorts á lögsögu dómstóla. Hins vegar voru lögð fram gögn um að bæði K og barnið væru í raun og veru búsett á Íslandi. Frávísunarkröfu K var því hafnað.

Þá var talið að K hefði vanrækt tilkynningarskyldu sína um að tilkynna M um lögheimilisflutning barnsins og heldur ekki upplýst hann um meintan dvalarstað þess í útlöndum.

Með hliðsjón af málavöxtum féllst héraðsdómur á kröfu M um að umgengni hans við barnið yrði komið á með aðfarargerð.

Landsréttur staðfesti úrskurð héraðsdóms með vísan til forsendna hans.

Lrú. 620/2018 dags. 11. október 2018 (Faðernismál eftir andlát)[HTML]
Maður gerði erfðaskrá og tók fram að hann ætti engan skylduerfingja, og arfleiddi tiltekinn hóp að eignum.
Síðan kom barn mannsins og krafðist arfs.
Málið snerist aðallega að um það hvort þetta tvennt gæti samrýmst. Var erfðaskráin ógild í heild eða eingöngu að einum þriðja?
Héraðsdómur taldi hana ógilda en Hæstiréttur taldi hana víst gilda að 1/3 hluta.

Lrú. 149/2019 dags. 9. apríl 2019[HTML]


Lrú. 506/2019 dags. 28. ágúst 2019[HTML]


Lrd. 615/2018 dags. 13. september 2019[HTML]


Lrú. 566/2020 dags. 6. nóvember 2020[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-3562/2020 dags. 29. janúar 2021[HTML]


Lrd. 817/2019 dags. 5. febrúar 2021[HTML]


Lrú. 253/2021 dags. 3. júní 2021[HTML]


Lrd. 99/2021 dags. 18. júní 2021[HTML]


Lrú. 552/2021 dags. 25. október 2021[HTML]


Lrú. 637/2021 dags. 8. desember 2021[HTML]


Lrú. 145/2022 dags. 2. maí 2022[HTML]


Lrú. 475/2022 dags. 5. september 2022[HTML]


Lrú. 553/2022 dags. 12. október 2022[HTML]


Lrú. 554/2022 dags. 12. október 2022[HTML]


Lrú. 730/2022 dags. 2. janúar 2023[HTML]


Lrú. 282/2023 dags. 26. maí 2023[HTML]