Úrlausnir.is


Merkimiði - Lög um skipti á dánarbúum o.fl., nr. 20/1991

Síað eftir merkimiðanum „Lög um skipti á dánarbúum o.fl., nr. 20/1991“.
Sýna merkimiða.
ⓘ = Hlekkurinn inniheldur nánari upplýsingar um efni merkimiðans.

Álit umboðsmanns Alþingis

Álit sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Álit umboðsmanns Alþingis nr. 4586/2005 dags. 28. desember 2006[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 6083/2010[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 9672/2018 dags. 7. desember 2018[HTML] [PDF]


Úrlausnir Hæstaréttar Íslands

Úrlausnir sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Hrd. 1992:1557 nr. 354/1992 (Helmingaskiptaregla laga nr. 60/1972 - Stóragerði) [PDF]
Athuga þarf fordæmisgildi dómsins sökum tiltekinna breytinga sem urðu með gildistöku hjúskaparlaga nr. 31/1993.

M og K slitu samvistum og tók M margar sjálfstæðar ákvarðanir um öflun eigna. Hann vildi halda eignunum utan skipta en Hæstiréttur taldi það ekki eiga við þar sem M var ekki að koma með þær inn í búið.

Hrd. 1992:1762 nr. 361/1992 (Jónína og Benjamín) [PDF]


Hrd. 1992:1926 nr. 317/1992 [PDF]


Hrd. 1993:677 nr. 108/1993 (Brattakinn) [PDF]
K var skráð fyrir eignunum en M var með tekjuöflunina. Framlög M voru skýr. Mikil fjárhagsleg samstaða.

Hrd. 1993:767 nr. 136/1993 (Vanræksla) [PDF]
Hjón áttu börn og var M dæmdur fyrir langvarandi alvarlegt ofbeldi gegn þeim. Þau voru að skilja og barnavernd á fullu í málinu. K dó síðan og M sóttist eftir setu í óskiptu búi. Hæstiréttur taldi M hafa vanrækt framfærslu sína gagnvart börnunum.


Hrd. 1993:800 nr. 383/1991 [PDF]


Hrd. 1993:831 nr. 147/1993 [PDF]


Hrd. 1994:44 nr. 15/1994 [PDF]


Hrd. 1994:991 nr. 129/1994 [PDF]


Hrd. 1994:1379 nr. 261/1994 [PDF]


Hrd. 1994:1823 nr. 36/1993 [PDF]


Hrd. 1994:2417 nr. 456/1994 [PDF]


Hrd. 1994:2421 nr. 441/1994 [PDF]


Hrd. 1994:2474 nr. 457/1994 [PDF]


Hrd. 1995:1114 nr. 120/1995 [PDF]


Hrd. 1995:1538 nr. 144/1995 [PDF]


Hrd. 1995:1846 nr. 210/1995 [PDF]


Hrd. 1995:1847 nr. 212/1995 [PDF]


Hrd. 1995:1963 nr. 251/1995 [PDF]


Hrd. 1995:2445 nr. 236/1993 (Íslandsbanki - Þrotabú Álafoss) [PDF]


Hrd. 1995:3010 nr. 387/1995 [PDF]


Hrd. 1995:3012 nr. 388/1995 (Hraunbæjarveð, hrein hjúskapareign) [PDF]
M hafði ákveðið að hjálpa bróður K við að taka lán.
Bankinn vildi ábyrgðarmann á lánið og gekkst M við því. Bróðirinn borgaði síðan ekki og þurfti M sjálfur að taka lán til að standa skil á ábyrgð sinni.

Bankinn vildi ekki lána M án veðs að allri fasteigninni sem M og K áttu saman.
K samþykkir veðsetninguna með undirskrift í reit er tilgreindi samþykki maka. Deilt var um hvort hún væri að samþykkja að M mætti veðsetja eignina eða hvort hún hefði (einnig) verið að taka ábyrgð á skuldinni.

M og K skildu og fóru að raða eignum og skuldum. Þau komust síðan að því að það skipti talsverðu máli hvort lánið væri á þeim báðum eða eingöngu hjá M.

Hæstiréttur leit svo á að undirskrift K væri eingöngu um samþykki um að M veðsetti eignina en ekki að hún hefði ábyrgst lán M. Lánið var því álitið að öllu leyti hjá M.

Hrd. 1995:3098 nr. 386/1995 [PDF]


Hrd. 1996:177 nr. 17/1996 (Lungnaveiki, minnispunktar) [PDF]


Hrd. 1996:358 nr. 110/1994 [PDF]


Hrd. 1996:365 nr. 111/1994 [PDF]


Hrd. 1996:384 nr. 59/1996 (Grindavík I, opinber skipti) [PDF]
Eingöngu skráð með lögheimili saman í tvö ár en voru saman í um 20 ár.
Litið á að þau hafi verið í sambúð.

Hrd. 1996:1523 nr. 148/1996 [PDF]


Hrd. 1996:1642 nr. 183/1996 [PDF]


Hrd. 1996:1912 nr. 202/1996 [PDF]


Hrd. 1996:2006 nr. 206/1996 (Grettisgata, upphaf sambúðar) [PDF]
Fjallar um það hvenær til sambúðar hefur stofnast.

Hrd. 1996:2892 nr. 287/1995 [PDF]


Hrd. 1996:3439 nr. 405/1996 (Dánarbú) [PDF]


Hrd. 1996:3704 nr. 421/1996 (Dánarbú - Þrotabú) [PDF]


Hrd. 1996:4171 nr. 423/1996 [PDF]


Hrd. 1997:138 nr. 17/1997 [PDF]


Hrd. 1997:232 nr. 23/1997 (Grindavík II - 20 ár) [PDF]


Hrd. 1997:1156 nr. 148/1997 [PDF]


Hrd. 1997:2058 nr. 240/1997 [PDF]


Hrd. 1997:2227 nr. 342/1997 [PDF]


Hrd. 1997:2245 nr. 341/1997 [PDF]


Hrd. 1997:2252 nr. 321/1997 (Fljótasel, húsaleiga, tímamark, skipti á milli hjóna) [PDF]
M og K höfðu slitið samvistum og K flutti út.
K vildi meina að M hefði verið skuldbundinn til að greiða húsaleigu vegna leigu á húsnæðinu sem K flutti í. Þeirri kröfu var hafnað á þeim grundvelli að maki gæti einvörðungu skuldbundið hinn á meðan samvistum stendur.

M var eini þinglýsti eigandi fasteignar. K hélt því fram að hún ætti hluta í henni.
Framlögin til fasteignarinnar voru rakin.
Þinglýsing eignarinnar réð ekki úrslitum, þó hún hafi verið talin gefa sterkar vísbendingar.
Strangt í þessum dómi að eingöngu sé farið í peningana og eignarhlutföll í þessari fasteign og fyrri fasteignum sem þau höfðu átt, en ekki einnig farið í önnur framlög K.
K var talin hafa 25% eignarhlutdeild.

Hrd. 1997:3469 nr. 469/1997 [PDF]


Hrd. 1998:9 nr. 506/1997 (Dánarbússkipti I) [PDF]


Hrd. 1998:28 nr. 503/1997 [PDF]


Hrd. 1998:172 nr. 3/1998 [PDF]


Hrd. 1998:372 nr. 23/1998 [PDF]


Hrd. 1998:818 nr. 73/1998 [PDF]


Hrd. 1998:1131 nr. 130/1998 [PDF]


Hrd. 1998:1134 nr. 71/1998 (Kattavinafélagið) [PDF]
Getgátur voru um hvort arfleifandinn, K, hafi verið haldin geðklofa og einnig ýmsum ranghugmyndum, sem sagt að hún hafi ekki talin hafa verið með fullu viti.

K sagði að Kattavinafélagið á Akureyri fengi arfinn en Kattavinafélag Reykjavíkur fengi það ef hitt væri ekki til. Hins vegar var hvorugt til. Hins vegar var Kattavinafélag Íslands til. Það fór í dómsmál og fékk arfinn.

Hrd. 1998:1694 nr. 153/1998 [PDF]


Hrd. 1998:2092 nr. 201/1998 (Grímsey - 26 ár) [PDF]


Hrd. 1998:2666 nr. 259/1998 [PDF]


Hrd. 1998:2695 nr. 294/1998 (Hestar) [PDF]


Hrd. 1998:2833 nr. 257/1998 (Varmidalur) [PDF]


Hrd. 1998:4022 nr. 91/1998 (Kvótadómur) [PDF]
Hjón skildu og gerðu á endanum þrjá samninga. Þau gerðu samning í apríl en svo var K ósátt og gerður var annar samningur sama mánuð. Síðar á árinu var svo gerður þriðji samningurinn.
Deilt var síðan um hvort miða skyldi verðmatið við fyrsta samninginn eða seinasta samninginn. Héraðsdómur vildi miða við tímasetningu fyrsta samningsins en Hæstiréttur við seinasta samninginn þar sem hann hefði verið hinn endanlegi samningur.

Hrd. 1998:4450 nr. 463/1998 [PDF]


Hrd. 1998:4483 nr. 466/1998 [PDF]


Hrd. 1998:4487 nr. 469/1998 [PDF]


Hrd. 1999:30 nr. 1/1999[HTML] [PDF]


Hrd. 1999:349 nr. 29/1999[HTML] [PDF]


Hrd. 1999:1384 nr. 94/1999 (Nautgripir)[HTML] [PDF]
Þau voru sammála um að viðmiðunardagur skipta yrði settur á dag fyrsta skiptafundarins.

Deilt var um verðmat á nautgripabúi. Opinber skipti höfðu farið fram en M hafði umráð búsins. K hafði flutt annað.
Nautgripirnir höfðu verið listaðir upp. Ekki fyrr en tveimur árum síðar kemur í ljós að innan við helmingurinn af þeim væri til staðar. M nefndi að um væri að ræða eðlilegan rekstur og sum þeirra höfðu drepist.
Skiptastjórinn benti á að M væri óheimilt að ráðstafa nautgripunum án síns samþykkis og að umráðafólki eigna sem falla undir opinber skipti er skylt að fara vel með þær. M var þá gert að rekja örlög hvers nauts og höfðu þá sum þeirra drepist. Kom þá í ljós að M hafði selt naut úr búinu en á óeðlilega lágu verði.

Hrd. 1999:2294 nr. 504/1998 (Samningur um helmingaskipti - 23 ár)[HTML] [PDF]


Hrd. 1999:2985 nr. 257/1999[HTML] [PDF]


Hrd. 1999:3062 nr. 258/1999 (Stóðhesturinn Safír og fleiri hestar)[HTML] [PDF]
K og M deildu um það hvort þeirra fengi hvaða hest.
M hafði selt Safír áður en þau skildu, á um 2,3 milljónir. Viðmiðunardagur skipta var eftir söluna. K taldi að það hefði verið eitthvað undarlegt við söluna og krafðist verðmats á hestinum, sem var um 7,3 milljónir. Dómurinn taldi að M hefði misbeitt ráðum yfir hjúskapareign með því að gera málamyndasamning um svo lágt söluverð. Verðmæti Safírs samkvæmt verðmatinu var því lagt til grundvallar í skiptunum.

Hæstiréttur taldi hins vegar að ekki væri hægt að gera kröfu um tiltekna útlagningu fyrr en búið væri að fá niðurstöðu um virði og eignarstöðu hverrar eignar.

Hrd. 1999:3189 nr. 24/1999[HTML]


Hrd. 1999:4862 nr. 344/1999 (Keflavík í Skagafirði)[HTML] [PDF]


Hrd. 1999:4883 nr. 477/1999[HTML] [PDF]


Hrd. 1999:5072 nr. 482/1999[HTML] [PDF]


Hrd. 2000:22 nr. 484/1999 (Hlutabréf í Eimskip)[HTML] [PDF]


Hrd. 2000:1980 nr. 192/2000 (Helmingaskiptaregla laga nr. 31/1993)[HTML] [PDF]


Hrd. 2000:2255 nr. 230/2000[HTML] [PDF]


Hrd. 2000:2582 nr. 263/2000[HTML] [PDF]


Hrd. 2000:2819 nr. 346/2000 (Opinber gjöld)[HTML] [PDF]


Hrd. 2000:3951 nr. 416/2000[HTML] [PDF]


Hrd. 2001:2447 nr. 213/2001[HTML] [PDF]


Hrd. 2001:2773 nr. 262/2001[HTML] [PDF]


Hrd. 2001:2810 nr. 295/2001[HTML] [PDF]


Hrd. 2001:2841 nr. 301/2001 (Kærustupar, opinber skipti)[HTML] [PDF]
Samband í 5 ár en ekki skráð.
M vildi opinber skipti.
Ekki þótti sannað að sambúðin hefði varað í tvö ár samfellt.

Hrd. 2001:2851 nr. 305/2001 (Gefið andvirði lána)[HTML] [PDF]


Hrd. 2001:3016 nr. 338/2001[HTML] [PDF]


Hrd. 2001:3101 nr. 356/2001 (Bræðurnir Ormsson ehf)[HTML] [PDF]
M sat í óskiptu búi og vildi taka lán til að fjárfesta meiru í einkahlutafélagið Bræðurnir Ormsson þar sem fyrirtækið var í fjárkröggum og veðsetti hlutabréf sín í fyrirtækinu til að fjármagna það.

Eitt barnið var ósátt við það og vildu fá móðurarfinn sinn úr búinu. Fallist var á það.

Hrd. 2002:232 nr. 34/2002 (Krafa á K vegna skatta M)[HTML] [PDF]
Þau höfðu slitið fjárfélagi og var gengið á K vegna skatta M. K taldi sig ekki bera ábyrgð á þeim.

Hrd. 2002:334 nr. 43/2002 (Þórustígur, opinber skipti)[HTML] [PDF]
Fjallar um opinber skipti eftir óvígða sambúð.

Hrd. 2002:753 nr. 82/2002[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:960 nr. 30/2002 (Erfðaskrá en ekki til erfingja beggja)[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:1548 nr. 170/2002 (Flugstjóri, ósanngjarnt að halda utan)[HTML] [PDF]
Hreinræktað dæmi um dóm um hvort lífeyrisréttindin eigi að vera utan eða innan skipta.

K krafðist að lífeyrisréttindi M, sem var flugstjóri, yrðu dregin inn í skiptin.
Horft var stöðu M og K í heild. Ekki var fallist á það.

Hrd. 2002:1718 nr. 146/2002[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:1729 nr. 200/2002[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:2270 nr. 458/2001[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:2281 nr. 459/2001[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:2351 nr. 263/2002 (Dóttir og dóttursonur Ólafs)[HTML] [PDF]
Sett var inn rangt nafn á jörð, líklega vegna rangrar afritunar frá annarri erfðaskrá.

Hrd. 2002:2534 nr. 391/2002 (Gunnlaugur og Guðlaug)[HTML] [PDF]
Reyndi á fleira en eina tegund af ráðstöfunum.

Gunnlaugur var upphaflega giftur Estheri og átti barn með henni og sat í óskiptu búi.

Með móðurarfi sem Gunnlaugur greiddi barninu fylgdi sérstök yfirlýsing. Minnst er á samkomulag um að innbúinu yrði skipt síðar. Óljóst hvort skiptunum var lokið eða ekki.

Gunnlaugur giftist aftur og gerir erfðaskrá með Guðlaugu. Gunnlaugur deyr og situr Guðlaug þá í óskiptu búi. Átta árum síðar krefst barn Gunnlaugs um skipti á því óskipta búi.

Guðlaug hafði flutt út úr íbúð þeirra Gunnlaugs og var dóttir Guðlaugar komin inn í íbúðina.

Veitt hafði verið leyfi til að veðsetja fasteignina. Í málinu var talið sannað að það hefði mátt þar sem við skiptin var áhættan orðin nánast engin. Guðlaugu var talin hafa verið heimilt að selja hlutabréf, fara til útlanda og verja fé í viðhald.

Hrd. 2002:2583 nr. 324/2002[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:2614 nr. 325/2002[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:2931 nr. 95/2002 (Varmidalur)[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:3066 nr. 121/2002 (Sýslumaður á Keflavíkurflugvelli)[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:3118 nr. 445/2002 (Lífeyrisréttindi, tímamörk í mati)[HTML] [PDF]
Hreinræktað dæmi um dóm um hvort lífeyrisréttindin eigi að vera utan eða innan skipta.

K krafðist að lífeyrisréttindi M ættu að koma til skipta.
Deilt var um verðmat á þeim.
K fékk matsmann til að framkvæma verðmat miðað við viðmiðunardag skipta.
K hefði átt að miða fjölda stiga í lífeyrisréttindunum við viðmiðunardag skipta en verðmætið við þann dag sem verðmat fór fram.

Hrd. 2002:3202 nr. 254/2002[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:3244 nr. 465/2002[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:3707 nr. 483/2002 (Gjöf til barna)[HTML] [PDF]
M og K voru að skilja. M hafði 2-3 árum áður gefið börnum sínum frá fyrra hjónabandi gjöf að upphæð 6 milljónir og taldi K að gjöfin hefði verið óhófleg. K krafðist þess að í stað þess að rifta gjöfinni að hún fengi endurgjald.
Hæstiréttur taldi að þar sem M hafði gefið um 15% af eignum hefði gjöfin ekki talist óhófleg. Auk þess voru engin merki um að verið væri að skjóta eignum frá skiptunum.

Hrd. 2002:3925 nr. 517/2002[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:4043 nr. 531/2002[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:4195 nr. 164/2002[HTML] [PDF]


Hrd. 2003:231 nr. 309/2002 (Skammel)[HTML] [PDF]
Bótaábyrgð lögð á Landspítalann og ríkið þegar skurðhjúkrunarfræðingur féll um skammel sem einhver starfsfélagi tjónþolans skildi eftir.

Hrd. 2003:527 nr. 30/2003[HTML] [PDF]


Hrd. 2003:1009 nr. 17/2003 (Dalsbyggð)[HTML] [PDF]


Hrd. 2003:1476 nr. 101/2003[HTML] [PDF]


Hrd. 2003:1589 nr. 117/2003[HTML] [PDF]


Hrd. 2003:1633 nr. 116/2003[HTML] [PDF]


Hrd. 2003:1643 nr. 100/2003[HTML] [PDF]


Hrd. 2003:1655 nr. 99/2003[HTML] [PDF]


Hrd. 2003:1820 nr. 131/2003[HTML] [PDF]


Hrd. 2003:1834 nr. 149/2003[HTML] [PDF]


Hrd. 2003:2110 nr. 161/2003 (Hæfi við túlkun)[HTML] [PDF]
Bréferfingi manns átti að fá tiltekna íbúð en síðan deyr bréferfinginn. Í stað þess að gera nýja erfðaskrá ræddi lögmaður arfleifanda við hann til að fá afstöðu hans þar sem fram gætu komið efasemdir um hæfi M ef gerð væri ný erfðaskrá.

Foreldrar bréferfingjans vildu fá hlutinn en var synjað þar sem bréfarfurinn var bundinn við tiltekna persónu en myndi ekki erfast. Lögerfingjarnir fengu þann hlut.

Hrd. 2003:2120 nr. 170/2003 (Hamraborg, 3 ár)[HTML] [PDF]
K hafði keypt fasteign á meðan hjúskap varði en eftir samvistarslit.
K og M höfðu slitið samvistum þegar K kaupir íbúð. K vildi halda íbúðinni utan skipta þrátt fyrir að hún hafði keypt íbúðina fyrir viðmiðunardag skipta. Litið var á samstöðu hjónanna og séð að ekki hafi verið mikil fjárhagsleg samstaða meðal þeirra. Talið var sanngjarnt að K mætti halda henni utan skipta.

Hrd. 2003:2660 nr. 216/2003 (Bálkastaðir)[HTML] [PDF]


Hrd. 2003:2815 nr. 242/2003[HTML] [PDF]


Hrd. 2003:2912 nr. 288/2003 (Sanngirni, eignarhlutar, staða hjóna)[HTML] [PDF]
Ekki yfirskilyrði að hjúskapurinn vari stutt, en er eitt almennt skilyrði.
K og M höfðu verið gift í 30 ár.
Sérstakt að þau voru bæði búin að missa annað foreldrið sitt. Um tíma höfðu þau átt arf inni í óskiptu búi. Í tilviki K hafði faðir hennar óskað skipta á sínu búi og arfur greiddur K fyrir viðmiðunardag skipta en K vildi samt halda honum utan skipta á grundvelli þess að annað væri ósanngjarnt. Ekki var fallist á þá kröfu K.
Búið var að samþykkja kauptilboð í hluta eignarinnar.

Hrd. 2003:4119 nr. 425/2003[HTML] [PDF]


Hrd. 2003:4130 nr. 419/2003[HTML] [PDF]


Hrd. 2003:4141 nr. 245/2003[HTML] [PDF]