Úrlausnir.is


Merkimiði - Oddvitar

Síað eftir merkimiðanum „Oddvitar“.
Sýna merkimiða.
ⓘ = Hlekkurinn inniheldur nánari upplýsingar um efni merkimiðans.

Álit umboðsmanns Alþingis

Álit sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Bréf umboðsmanns Alþingis nr. 10371/2020 dags. 31. mars 2021[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 11216/2021 dags. 30. maí 2022[HTML] [PDF]


Bréf umboðsmanns Alþingis nr. 11484/2022 dags. 30. september 2022[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 11488/2022 dags. 6. september 2022[HTML] [PDF]


Bréf umboðsmanns Alþingis nr. 12161/2023 dags. 23. maí 2023[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 135/1989 dags. 28. desember 1989 (Talning búfjár)[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 1894/1996 dags. 10. júní 1998[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 210/1989 dags. 24. júní 1991[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 2110/1997 dags. 19. október 1998 (Hæfi oddvita - Mat á umhverfisáhrifum)[HTML] [PDF]
Stóð til að byggja stóriðju í Hvalfirði, sem nú er búið að byggja.
Samtök börðust gegn uppbyggingunni á umhverfisgrundvelli.
Framkvæmdin þurfti að fara í gegnum skipulag hjá sveitarfélaginu.
Á þeim tíma höfðu ráðuneytin vald til þess að hafna framkvæmdum ef þær voru taldar valda of neikvæðum umhverfisáhrifum.

Ráðuneytið leitaði umsagnar sveitarfélags og skrifaði sveitarfélagið bréf til baka um að þau lögðust ekki gegn framkvæmdinni.

Samtökin leituðu til umboðsmanns og bentu á að oddviti sveitarfélagsins hefði verið vanhæfur þar sem hann hafði hagsmuni þar sem hann hafði gert samning við fyrirtækið um að hann myndi selja fyrirtækinu 120 hektara land ef ráðherrann sagði já. Litið var svo á að hagsmunirnir hefðu verið verulegir.

Á þeim tíma giltu hæfisreglur stjórnsýslulaganna ekki um sveitarstjórnarmenn og vísaði umboðsmaður til matskenndrar reglu um hæfi í sveitarstjórnarlögum.

Álit umboðsmanns Alþingis nr. 220/1989 dags. 30. september 1991[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 2217/1997 dags. 14. október 1998 (Leiðrétting á launakjörum)[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 222/1989 dags. 15. janúar 1990[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 2348/1998 dags. 28. maí 1999[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 2625/1998 dags. 3. júlí 2003 (Reglur um fjárhagsaðstoð)[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 2634/1998 dags. 22. desember 2000[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 2643/1999 dags. 9. maí 2000[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 2652/1999 dags. 16. maí 2000[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 2701/1999 dags. 20. febrúar 2001[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 2807/1999 (Skrifstofustörf - Innlausn á eignarhluta)[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 2900/1999 dags. 29. janúar 2001[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 3409/2002 dags. 21. febrúar 2003 (Flugumferðarstjórar)[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 3521/2002[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 4316/2005 (Úthlutun úr Fornleifasjóði)[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 4572/2005 dags. 20. desember 2006 (Lausn frá störfum - Hæfi fulltrúa í sveitarstjórn)[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 5106/2007 (Fjárhagsaðstoð sveitarfélags)[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 545/1991 (Landgræðsla ríkisins)[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 565/1992 dags. 9. október 1992[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 735/1992 dags. 8. júní 1993[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 8739/2015 dags. 29. júní 2016[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 909/1993[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 911/1993 dags. 8. ágúst 1995[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 993/1994 dags. 4. janúar 1996 (Ráðstöfun ríkisjarða I)[HTML] [PDF]


Úrlausnir Hæstaréttar Íslands

Úrlausnir sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Hrd. 1920:12 nr. 68/1919 [PDF]


Hrd. 1924:601 nr. 22/1923 [PDF]


Hrd. 1925:141 nr. 38/1924 [PDF]


Hrd. 1930:227 nr. 131/1929 [PDF]


Hrd. 1930:258 nr. 11/1930 [PDF]


Hrd. 1931:127 nr. 85/1930 [PDF]


Hrd. 1932:677 nr. 17/1932 [PDF]


Hrd. 1932:786 nr. 52/1932 [PDF]


Hrd. 1933:41 nr. 64/1932 [PDF]


Hrd. 1933:172 nr. 28/1932 [PDF]


Hrd. 1933:380 nr. 8/1933 [PDF]


Hrd. 1933:501 nr. 63/1933 (Hlutabréfakaup í FÍ) [PDF]


Hrd. 1935:71 nr. 148/1934 (Útsvarsálagning í Eskifjarðarhreppi) [PDF]


Hrd. 1935:113 nr. 126/1934 [PDF]


Hrd. 1935:417 nr. 168/1934 [PDF]


Hrd. 1936:97 nr. 67/1935 (Bátaárekstur) [PDF]


Hrd. 1936:105 nr. 88/1935 (Formlegir fundir sveitarstjórnar) [PDF]


Hrd. 1936:145 nr. 85/1935 [PDF]


Hrd. 1936:204 nr. 29/1935 [PDF]


Hrd. 1937:273 nr. 128/1936 [PDF]


Hrd. 1937:547 nr. 20/1937 [PDF]


Hrd. 1937:663 nr. 103/1937 [PDF]


Hrd. 1938:565 nr. 7/1937 (Sjúkrahússdómur - Fjárframlag til sjúkrahúss) [PDF]


Hrd. 1938:660 nr. 100/1937 [PDF]


Hrd. 1938:692 nr. 107/1937 [PDF]


Hrd. 1939:213 nr. 129/1937 [PDF]


Hrd. 1939:559 nr. 103/1939 [PDF]


Hrd. 1940:332 nr. 132/1939 (Ungmennafélag Langnesinga) [PDF]


Hrd. 1941:46 nr. 50/1940 [PDF]


Hrd. 1942:153 nr. 10/1942 (Forkaupsréttur sveitarfélags að Urriðakoti) [PDF]
Í lögum var ákvæði er veitti leiguliðum og hreppsfélögum forkaupsrétt á jarðeignum en síðar voru samþykkt breytingarlög er settu undanþágur frá því þegar kaupandinn var skyldur seljanda með tæmandi töldum hætti, þ.e. barni, kjörbarni, fósturbarni, systkini eða foreldri.

Í þessu máli var kaupandinn barnabarn seljandans og því deilt um hvort forkaupsrétturinn ætti við eða ekki. Með vísan í markmið breytingarlaganna um að forkaupsrétturinn yrði ekki til þess að jarðir gengju úr ættum og að á listanum væru ættingjar er væru fjærri en barnabörn, var hugtakið ‚barn‘ túlkað það rúmt að það ætti einnig við um barnabörn.

Hrd. 1942:244 nr. 72/1942 [PDF]


Hrd. 1944:85 kærumálið nr. 4/1944 (Raforkuver) [PDF]


Hrd. 1944:352 nr. 6/1944 [PDF]


Hrd. 1944:365 nr. 75/1944 [PDF]


Hrd. 1945:126 nr. 135/1944 [PDF]


Hrd. 1945:377 nr. 32/1945 [PDF]


Hrd. 1946:342 nr. 132/1945 [PDF]


Hrd. 1946:429 nr. 143/1944 [PDF]


Hrd. 1947:72 nr. 44/1943 (Lækjarbotnar) [PDF]


Hrd. 1947:111 nr. 150/1946 [PDF]


Hrd. 1947:130 nr. 156/1945 [PDF]


Hrd. 1947:259 nr. 59/1946 [PDF]


Hrd. 1948:155 nr. 122/1945 (Einkaleyfi til kvikmyndahússrekstrar) [PDF]
Kvikmyndahús var ekki talið hafa einkaleyfi til reksturs kvikmyndahúss þar sem engin lagaheimild var fyrir slíku einkaleyfi.

Hrd. 1948:230 nr. 85/1947 [PDF]


Hrd. 1949:33 nr. 65/1948 (Suðureyrarhreppur) [PDF]


Hrd. 1949:200 nr. 10/1948 [PDF]


Hrd. 1949:443 nr. 64/1949 [PDF]


Hrd. 1950:79 nr. 125/1949 [PDF]


Hrd. 1950:117 nr. 60/1948 (Rafveita Ólafsfjarðar) [PDF]


Hrd. 1951:216 nr. 85/1950 [PDF]


Hrd. 1951:422 kærumálið nr. 26/1951 [PDF]


Hrd. 1951:487 nr. 173/1950 [PDF]


Hrd. 1952:64 nr. 109/1950 [PDF]


Hrd. 1952:120 kærumálið nr. 5/1952 [PDF]


Hrd. 1953:343 nr. 16/1953 (Dynskógajárnið - E/s Persier) [PDF]


Hrd. 1953:516


Hrd. 1954:26 nr. 194/1952 (Heklugos) [PDF]
Forkaupsréttarhafa var boðið að kaupa jörð sem hann neitaði. Jörðin spilltist sökum eldgoss er leiddi til verðlækkunar. Ekki var talin ástæða til þess að skylda seljanda til að bjóða forkaupsréttarhafanum aftur að ganga inn í söluna þar sem ekki var litið svo á að verið væri að sniðganga forkaupsréttinn.

Hrd. 1954:727 nr. 10/1954 [PDF]


Hrd. 1955:108 nr. 103/1953 (Landmannaafréttur I) [PDF]


Hrd. 1955:599 nr. 129/1954 [PDF]


Hrd. 1956:41 nr. 182/1955 [PDF]


Hrd. 1956:43 nr. 183/1955 [PDF]


Hrd. 1956:61 nr. 1/1956 [PDF]


Hrd. 1956:406 nr. 157/1955 [PDF]


Hrd. 1956:591 nr. 197/1954 [PDF]


Hrd. 1957:482 nr. 12/1956 (Framfærsluskylda) [PDF]


Hrd. 1958:31 nr. 170/1956 [PDF]


Hrd. 1958:55 nr. 156/1956 [PDF]


Hrd. 1958:294 nr. 22/1958 [PDF]


Hrd. 1958:420 nr. 150/1957 [PDF]


Hrd. 1958:544 nr. 3/1958 [PDF]


Hrd. 1959:92 nr. 184/1958 [PDF]


Hrd. 1959:135 nr. 55/1958 [PDF]


Hrd. 1959:210 nr. 163/1958 [PDF]


Hrd. 1959:219 nr. 36/1958 (Einsæ málalok) [PDF]


Hrd. 1959:430 nr. 159/1958 [PDF]


Hrd. 1960:786 nr. 169/1959 (Skeljabrekkudómur II) [PDF]


Hrd. 1960:807 nr. 170/1959 [PDF]


Hrd. 1961:157 nr. 98/1960 (Sýsluvegur) [PDF]


Hrd. 1961:350 nr. 163/1959 (Skeljabrekkudómur III) [PDF]


Hrd. 1962:69 nr. 8/1961 [PDF]


Hrd. 1962:90 nr. 145/1960 [PDF]


Hrd. 1962:119 nr. 144/1961 [PDF]


Hrd. 1962:123 nr. 180/1959 [PDF]


Hrd. 1962:641 nr. 51/1962 [PDF]


Hrd. 1963:549 nr. 131/1962 [PDF]


Hrd. 1964:210 nr. 178/1962 [PDF]


Hrd. 1964:417 nr. 7/1963 [PDF]


Hrd. 1964:503 nr. 140/1963 (Geitafellsómagameðlag) [PDF]


Hrd. 1964:555 nr. 90/1964 [PDF]


Hrd. 1964:573 nr. 80/1963 (Sundmarðabú) [PDF]


Hrd. 1964:618 nr. 13/1963 [PDF]


Hrd. 1965:104 nr. 130/1964 [PDF]


Hrd. 1965:268 nr. 7/1964 (Reykir) [PDF]


Hrd. 1965:737 nr. 184/1964 [PDF]


Hrd. 1965:759 nr. 134/1964 [PDF]


Hrd. 1966:561 nr. 127/1964 [PDF]


Hrd. 1966:845 nr. 145/1965 [PDF]


Hrd. 1967:528 nr. 221/1966 [PDF]


Hrd. 1967:875 nr. 151/1967 [PDF]


Hrd. 1967:881 nr. 54/1966 [PDF]


Hrd. 1967:916 nr. 84/1966 (Reyðarvatn) [PDF]


Hrd. 1968:140 nr. 119/1967 [PDF]


Hrd. 1968:382 nr. 217/1966 [PDF]


Hrd. 1968:544 nr. 11/1968 [PDF]


Hrd. 1969:241 nr. 185/1967 [PDF]


Hrd. 1969:510 nr. 128/1967 (Nýjabæjarafréttarmál) [PDF]


Hrd. 1969:1307 nr. 103/1969 [PDF]


Hrd. 1970:33 nr. 242/1969 [PDF]


Hrd. 1970:326 nr. 168/1969 [PDF]


Hrd. 1970:749 nr. 52/1970 [PDF]


Hrd. 1971:108 nr. 204/1970 (Löngumýrar-Skjóna) [PDF]


Hrd. 1971:808 nr. 86/1971 [PDF]


Hrd. 1971:1137 nr. 193/1970 (Reyðarvatn) [PDF]


Hrd. 1972:226 nr. 30/1972 [PDF]


Hrd. 1972:293 nr. 84/1971 (Áhlaup á Laxárvirkjun - Stífludómur) [PDF]


Hrd. 1972:865 nr. 45/1972 (Innra-Leiti) [PDF]


Hrd. 1972:904 nr. 167/1971 (Vegarstæði) [PDF]


Hrd. 1972:977 nr. 152/1971 (Stóra-Hof, búseta eiginkonu) [PDF]
K hafði flutt af eigninni en ekki fallist á kröfu M þar sem hún átti enn lögheimili þar og litið á flutning hennar til Reykjavíkur sem tímabundinn.

Hrd. 1973:12 nr. 6/1973 [PDF]


Hrd. 1973:270 nr. 77/1972 [PDF]


Hrd. 1973:418 nr. 53/1973 [PDF]


Hrd. 1973:484 nr. 124/1972 [PDF]


Hrd. 1974:13 nr. 159/1973 [PDF]


Hrd. 1974:280 nr. 96/1971 [PDF]


Hrd. 1974:446 nr. 117/1973 [PDF]


Hrd. 1975:55 nr. 65/1971 (Arnarvatnsheiði) [PDF]
SÓ seldi hluta Arnarvatnsheiðar árið 1880 en áskildi að hann og erfingjar hans, sem kunni að búa á tilteknu nánar afmörkuðu svæði, að hefðu rétt til eggjatöku og silungsveiði í því landi fyrir sig og sína erfingja. Kaupendurnir skiptu síðan landinu upp í tvo hluta og seldu síðan hlutana árið 1884 til tveggja nafngreindra hreppa. Löngu síðar fóru aðrir að veiða silunga á svæðinu og var þá deilt um hvort túlka mætti það afsal er fylgdi jörðinni árið 1880 á þann veg að erfingjarnir hefðu einkarétt á þessum veiðum eða deildu þeim réttindum með eigendum jarðarinnar hverju sinni.

Hæstiréttur vísaði til þess að það væri „forn og ný réttarregla, að landeigandi eigi fiskveiði í vötnum á landi sínu, [...] þá var rík ástæða til þess, að [SÓ] kvæði afdráttarlaust að orði, ef ætlun hans var sú, að enginn réttur til silungsveiði í vötnum á hinu selda landi fylgdi með við sölu þess“. Ákvæðin um þennan áskilnað voru talin óskýr að þessu leyti og litið til mótmæla hreppsbænda á tilteknum manntalsþingum sem merki þess að bændurnir hafi ekki litið þannig á ákvæðin að allur silungsrétturinn hafi verið undanskilinn sölunni. Þar að auki höfðu fylgt dómsmálinu ýmis vottorð manna er bjuggu í nágrenninu að þeir hefðu stundað silungsveiði á landinu án sérstaks leyfis niðja [SÓ]s.

Hrd. 1975:929 nr. 151/1975 [PDF]


Hrd. 1975:944 nr. 164/1975 [PDF]


Hrd. 1976:26 nr. 10/1976 (Geiteyjarströnd) [PDF]


Hrd. 1976:29 nr. 81/1975 [PDF]


Hrd. 1976:232 nr. 126/1974 [PDF]


Hrd. 1976:1011 nr. 132/1974 [PDF]


Hrd. 1976:1105 nr. 169/1974 (Garðakot) [PDF]


Hrd. 1977:32 nr. 103/1976 [PDF]


Hrd. 1977:74 nr. 220/1974 [PDF]


Hrd. 1977:190 nr. 193/1974 [PDF]


Hrd. 1977:453 nr. 149/1975 [PDF]


Hrd. 1977:631 nr. 181/1976 [PDF]


Hrd. 1977:1138 nr. 191/1977 [PDF]


Hrd. 1977:1220 nr. 219/1974 [PDF]


Hrd. 1978:659 nr. 66/1975 [PDF]


Hrd. 1978:672 nr. 67/1975 [PDF]


Hrd. 1978:1060 nr. 205/1976 (Kárastaðir) [PDF]


Hrd. 1978:1173 nr. 75/1977 [PDF]


Hrd. 1978:1283 nr. 55/1977 [PDF]


Hrd. 1979:21 nr. 206/1976 [PDF]


Hrd. 1979:669 nr. 108/1979 [PDF]


Hrd. 1979:675 nr. 109/1979 [PDF]


Hrd. 1979:924 nr. 116/1977 (Árnahús) [PDF]
Eigandi ætlaði að leigja sinn eignarhluta en sameigandi hans telur að það þurfti hans leyfi til þess.

Hrd. 1979:1313 nr. 205/1977 [PDF]


Hrd. 1980:745 nr. 95/1977 [PDF]


Hrd. 1980:1115 nr. 186/1978 [PDF]


Hrd. 1980:1317 nr. 113/1977 [PDF]


Hrd. 1980:1596 nr. 19/1978 (Túngata 25, Álftanesi) [PDF]


Hrd. 1980:1763 nr. 66/1978 (Andmælaréttur - Eignarnám - Lagarfell í Fellahreppi) [PDF]


Hrd. 1981:182 nr. 33/1978 (Mývatnsbotn) [PDF]
Greint var á um eignarhald á botni Mývatns og önnur verðmæti á botni Mývatns utan netlaga, og kröfðust landeigendur þeirra landa er lágu að Mývatni að þau teldust óskipt sameign þeirra allra. Fyrir héraði hófst málið með stefnu í júlímánuði 1974 sem að endingu varð að áðurgreindri kröfu. Ríkið höfðaði gagnsök sama mánuð sem að endingu varð sambærileg þeirra sem landeigendurnir gerðu, nema eignarhaldið færi til sín. Aukadómþing Þingeyjarsýslu dæmdi ríkinu í vil með gagnályktun á 1. tölul. 4. gr. vatnalaga nr. 15/1923 þar sem hinum málsaðilunum tókst ekki að sýna fram á að eignarrétturinn að Mývatnsbotni utan netlaga hefði stofnast með lögum eða með öðrum viðurkenndum hætti. Taldi hann í ljósi þessa að ríkið teldist réttmætur eigandi umrædds svæðis.

Fyrir Hæstarétti var málinu vísað frá héraði hvað varðaði kröfur tveggja ábúenda þar sem jarðirnar voru í ríkiseigu, sökum þess að það væri andstætt meginreglum réttarfars um aðild að aðili hafi uppi kröfur gegn sjálfum sér. Litið var svo á að frávísun þeirra krafna leiddi ekki til frávísun málsins í heild.

Hæstiréttur leit svo á að fyrir gildistöku vatnalaganna hafi engin lagaákvæði kveðið beinlínis á um eignarrétt yfir botnum stöðuvatna. Í málinu höfðu áfrýjendur ekki getað sýnt fram á að eignarréttur hafi myndast með öðrum hætti yfir botni Mývatns utan netlaga er leiddi til skerðingar eignarréttinda með 4. gr. vatnalaganna. Var ríkið því sýknað af þeirri kröfu áfrýjenda.

Hvað kröfu ríkisins varðaði vísaði Hæstiréttur til þess að 4. gr. vatnalaganna kvað heldur ekki um að ríkið teldist eigandi Mývatnsbotns utan netlaga né þeirra verðmæta sem tilheyrðu því svæði. Aukinheldur hafi ríkið heldur ekki sýnt fram á í málinu að það hafi stofnað til eignarréttarins með öðrum hætti. Voru landeigendurnir því einnig sýknaðir af kröfum ríkisins. Hins vegar kom fram að handhafar ríkisvalds gætu í skjóli valdheimilda sinna ráðið meðferð og nýtingu botns Mývatns og botnsverðmæta utan netlaga.

Hrd. 1981:247 nr. 209/1978 [PDF]


Hrd. 1981:299 nr. 41/1981 (Fagrabrekka) [PDF]


Hrd. 1981:1584 nr. 199/1978 (Landmannaafréttardómur síðari) [PDF]
Íslenska ríkið hóf mál fyrir aukadómþingi Rangárvallasýslu árið 1975 með eignardómsstefnu þar sem krafist var viðurkenningar á beinum eignarrétti ríkisins á Landmannaafrétti. Tilefnið var ágreiningur um réttarstöðu afréttanna vegna virkjanaframkvæmda hins opinbera við Tungnaá og Þórisvatn. Ríkið taldi sig ávallt hafa átt svæðið án þess að formleg staðfesting hafi verið á þeim rétti, en tók þó fram að það viðurkenndi þegar áunninn upprekstrarréttindi og önnur afréttarnot annarra aðila reist á lögum og venjum.

Meiri hluti aukadómþingsins féllst á kröfu íslenska ríkisins. Sératkvæði eins dómandans hljóðaði upp á sýknu af þeirri kröfu.

Meiri hluti Hæstaréttar taldi að málsvörn áfrýjenda um að þeir ættu landið en ekki ríkið hefði þegar verið tekin fyrir og dæmd í öðru máli málsaðilanna, hrd. Landmannaafréttur I. Enginn áfrýjenda gat sýnt fram á að þeir hafi haft neinn rýmri rétt til afréttanna en málsaðilar téðs máls Hæstaréttar. Annar málatilbúnaður og gögn var síðan ekki sinnt ýmist vegna vanreifunar eða vegna óskýrleika.

Þrátt fyrir þetta taldi meiri hlutinn sig bæran til að leysa úr viðurkenningarkröfu ríkisins um að það ætti beinan eignarrétt á Landmannaafrétti. Gat hann þess að Alþingi hafi ekki sett lög um þetta efni sem hefði verið eðlileg leið. Meiri hlutinn féllst ekki á þann málatilbúnað að íslenska ríkið hafi átt svæðið frá stofnun allsherjarríkisins né að beinn eignarréttur hafi stofnast með lögum eða öðrum hætti eins og eignarhefð. Tilvísanir íslenska ríkisins í námulög, vatnalög og eldri lög um nýbýli voru ekki talin duga að þessu leyti. Meiri hlutinn taldi að bærir handhafar ríkisvalds gætu sett reglur í skjóli valdheimilda sinna um meðferð og nýtingu landsvæðisins. Með hliðsjón af þessu taldi meirihlutinn að ekki væri unnt að taka kröfu íslenska ríkisins til greina.

Sératkvæði tveggja manna minni hluta Hæstaréttar voru um hið andstæða á þeim forsendum að í meginatriðum um þegar hefði verið leyst úr þeim hluta málsins fyrir Hæstarétti er varðaði veiðirétt og vatnsföll á sama svæði af hálfu sömu aðila, án þess að málatilbúnaðurinn hafi verið til þess fallinn að aðgreina það fordæmi né lögð fram ný gögn er gæfu tilefni til annarrar niðurstöðu.


Hrd. 1982:192 nr. 96/1980 (Málskot til dómstóla - Gildi sveitarstjórnarkosninga) [PDF]


Hrd. 1982:613 nr. 27/1979 (Alviðrumálið - Landvernd) [PDF]


Hrd. 1982:664 nr. 198/1979 [PDF]


Hrd. 1982:1424 nr. 189/1982 [PDF]


Hrd. 1982:1676 nr. 66/1979 [PDF]


Hrd. 1983:415 nr. 182/1982 (Óskilgetið barn) [PDF]
Skoða þurfti þágildandi barnalög þegar hún fæddist, þ.e. um faðernisviðurkenningu.
Ekki var litið svo á að henni hafi tekist að sanna að hún hafi talist vera barn mannsins að lögum.

Hrd. 1984:172 nr. 12/1982 (Flóagaflsey) [PDF]


Hrd. 1984:208 nr. 85/1981 (Gatnagerðargjöld í Mosó) [PDF]


Hrd. 1984:454 nr. 167/1983 (Ónákvæmni í forsendum - Haglabyssa) [PDF]


Hrd. 1984:886 nr. 72/1980 (Upprekstrarleið) [PDF]


Hrd. 1984:955 nr. 141/1980 [PDF]


Hrd. 1985:368 nr. 135/1983 [PDF]


Hrd. 1985:791 nr. 93/1983 [PDF]


Hrd. 1985:1011 nr. 158/1983 [PDF]


Hrd. 1985:1189 nr. 45/1984 [PDF]


Hrd. 1985:1348 nr. 216/1982 [PDF]


Hrd. 1986:66 nr. 223/1983 [PDF]


Hrd. 1986:706 nr. 133/1984 (Hlunnindaskattur Haffjarðarár - Utansveitarmenn) [PDF]


Hrd. 1986:714 nr. 134/1984 [PDF]


Hrd. 1986:1551 nr. 39/1986 (Flóagaflstorfan) [PDF]


Hrd. 1986:1564 nr. 40/1986 [PDF]


Hrd. 1986:1571 nr. 41/1986 [PDF]


Hrd. 1986:1576 nr. 42/1986 [PDF]


Hrd. 1986:1580 nr. 43/1986 [PDF]


Hrd. 1986:1585 nr. 44/1986 [PDF]


Hrd. 1986:1589 nr. 45/1986 [PDF]


Hrd. 1986:1594 nr. 46/1986 [PDF]


Hrd. 1986:1626 nr. 180/1985 (Ásgarður) [PDF]
Hjón áttu jörðina Ásgarð og ráðstöfuðu til tveggja félagasamtaka með kvöðum.

Sveitarfélagið kemur við andlát þeirra og neytir forkaupsréttar sbr. lagaheimild.

Átti að deila út andvirðinu til félagasamtakanna eða ekki? Sökum brostinna forsenda fengu þau hvorki jörðina né fjármunina.

Hrd. 1987:220 nr. 74/1986 [PDF]


Hrd. 1987:274 nr. 98/1986 [PDF]


Hrd. 1987:683 nr. 52/1986 (Rauðamelsdómur) [PDF]


Hrd. 1987:1138 nr. 191/1987 [PDF]


Hrd. 1987:1160 nr. 205/1987 [PDF]


Hrd. 1987:1656 nr. 83/1986 (Flateyjardalsheiði) [PDF]
Höfðað var mál til viðurkenningar á því að með jörðum nokkurra jarðeigenda á Flateyjardalsheiði hefði áunnist upprekstrarréttur með hefðun. Hæstiréttur synjaði kröfunni á þeim forsendum að eigendunum hefði mátt vera ljós betri réttur annarra aðila, meðal annars sökum mannvirkja á því svæði og leigusamnings einnar af þeim jörðum, og hefðu því haft vitneskju um betri rétt annarra.

Hrd. 1988:388 nr. 196/1986 (Ísafjörður) [PDF]


Hrd. 1988:449 nr. 216/1987 [PDF]


Hrd. 1988:1049 nr. 169/1987 [PDF]


Hrd. 1989:776 nr. 100/1988 [PDF]


Hrd. 1989:1011 nr. 28/1987 [PDF]


Hrd. 1989:1022 nr. 29/1987 [PDF]


Hrd. 1989:1486 nr. 33/1988 [PDF]


Hrd. 1989:1498 nr. 417/1989 [PDF]


Hrd. 1990:214 nr. 87/1988 [PDF]


Hrd. 1990:688 nr. 63/1989 [PDF]


Hrd. 1990:1398 nr. 85/1990 (Riðuveiki í sauðfé) [PDF]


Hrd. 1991:194 nr. 419/1988 [PDF]


Hrd. 1991:1398 nr. 264/1991 (Göltur) [PDF]


Hrd. 1992:1224 nr. 290/1991 [PDF]


Hrd. 1993:108 nr. 355/1989 (Eystri Hóll) [PDF]


Hrd. 1993:76 nr. 78/1990 (Einföld ábyrgð sveitarfélags) [PDF]


Hrd. 1993:882 nr. 135/1993 [PDF]


Hrd. 1993:1040 nr. 179/1992 [PDF]


Hrd. 1993:1343 nr. 15/1990 (Iðnráðgjafi - Danskur tækjabúnaður) [PDF]


Hrd. 1993:1590 nr. 483/1990 [PDF]


Hrd. 1993:1820 nr. 147/1991 (Ábúðarjörð - Haffjarðará I) [PDF]


Hrd. 1993:2164 nr. 439/1990 [PDF]


Hrd. 1993:2205 nr. 325/1990 (Brekka) [PDF]


Hrd. 1994:645 nr. 455/1991 [PDF]


Hrd. 1994:1536 nr. 284/1994 [PDF]


Hrd. 1995:390 nr. 337/1993 [PDF]


Hrd. 1995:2958 nr. 8/1994 [PDF]


Hrd. 1995:2972 nr. 9/1994 [PDF]


Hrd. 1996:696 nr. 92/1995 (Blikdalur) [PDF]
Hæstiréttur taldi tiltekin ítaksréttindi hafi verið talin glötuð til eilífðarnóns.

Hrd. 1996:744 nr. 427/1994 [PDF]


Hrd. 1996:1697 nr. 34/1995 (Drengur fellur í pytt - Hitavatnsleiðslur að sundlaug) [PDF]


Hrd. 1996:2766 nr. 379/1995 (Kaldrananeshreppur) [PDF]


Hrd. 1996:2848 nr. 256/1995 (Sveitarfélagamörk á Hellisheiði) [PDF]


Hrd. 1996:3088 nr. 386/1996 (Landvernd) [PDF]


Hrd. 1996:3251 nr. 11/1996 [PDF]


Hrd. 1996:3514 nr. 234/1996 [PDF]


Hrd. 1997:1183 nr. 67/1996 (Eyvindarstaðaheiði) [PDF]


Hrd. 1997:1298 nr. 171/1997 [PDF]


Hrd. 1997:1998 nr. 162/1997 (Haffjarðará II) [PDF]


Hrd. 1997:2025 nr. 346/1996 (Syðribrú - Forkaupsréttur sveitarfélags) [PDF]


Hrd. 1997:2647 nr. 454/1996 [PDF]


Hrd. 1997:2792 nr. 274/1996 (Laugarvellir) [PDF]


Hrd. 1997:2981 nr. 297/1997 [PDF]


Hrd. 1998:342 nr. 38/1998 [PDF]


Hrd. 1998:583 nr. 458/1997 [PDF]


Hrd. 1998:601 nr. 476/1997 (Möðrufell í Eyjafjarðarsveit - Dalabyggð - Röksemdir ráðuneytis) [PDF]


Hrd. 1998:750 nr. 359/1997 [PDF]


Hrd. 1998:985 nr. 216/1997 (Arnarnesland - Eignarnám á Arnarneshálsi) [PDF]
Garðabær sagðist hafa reynt í einhvern tíma en án árangurs að kaupa tilteknar landspildur á Arnarnesi, en eignarnámsþolarnir töldu það ekki vera rétt.

Garðabær hafi slitið samningaviðræðunum áður en mörg erfið álitaefni höfðu verið rædd til þrautar, og höfðu verðhugmyndir aðila ekki verið reyndar til fulls. Samþykkt tillagna um deiliskipulag höfðu ekki verið leiddar til lykta án þess að Garðabær hafi skýrt með fullnægjandi hætti ástæður þeirrar frestunar. Í ljósi þessa og að virtu samhengi viðræðnanna í heild, féllst Hæstiréttur á kröfu eignarnámsþolanna um ógildingu ákvörðunarinnar um eignarnám.

Hrd. 1998:2180 nr. 325/1997 (Upphafsdagur dráttarvaxta) [PDF]
Forkaupsréttarhafi gengur inn í samning um kaup á jörð. Í kaupsamningi og veðskuldabréfi var ártalið skráð 1994 en seljandinn taldi sig eiga rétt á vöxtunum frá 1993.

Hrd. 1998:3335 nr. 398/1998 [PDF]


Hrd. 1998:4262 nr. 167/1998 (Ferðaþjónusta á Breiðamerkursandi - Jökulsárlón) [PDF]


Hrd. 1999:111 nr. 171/1998 (Gilsá)[HTML] [PDF]


Hrd. 1999:231 nr. 222/1998[HTML] [PDF]


Hrd. 1999:1145 nr. 337/1998[HTML] [PDF]


Hrd. 1999:1965 nr. 402/1998[HTML] [PDF]


Hrd. 1999:2006 nr. 41/1999 (Rjúpnaveiðar - Sandfellshagi)[HTML] [PDF]


Hrd. 1999:2105 nr. 393/1998[HTML] [PDF]


Hrd. 1999:2777 nr. 40/1999 (Krýsuvík og Stóri Nýibær)[HTML] [PDF]


Hrd. 1999:3096 nr. 273/1999[HTML] [PDF]


Hrd. 1999:3118 nr. 299/1999[HTML] [PDF]


Hrd. 1999:3589 nr. 168/1999[HTML] [PDF]


Hrd. 2000:1002 nr. 360/1999 (Menntamálaráðuneytið)[HTML] [PDF]


Hrd. 2000:1322 nr. 407/1999 (Brúnir og Tjarnir - Jarðasala I)[HTML] [PDF]
Íslenska ríkið seldi tilteknar jarðir til S án auglýsingar. Þ var ekki sáttur við það og sóttist eftir ógildingu sölunnar og útgáfu afsalsins til S. Hæstiréttur nefndi að ákvarðanir stjórnvalda um ráðstafanir á eignum ríkisins gilti meðal annars jafnræðisregla stjórnsýsluréttarins er myndi leiða til þess að auglýsa skyldi fyrirætlaðar sölur á eignum ríkisins til að veita öllum borgurum sama tækifæri til að gera kauptilboð. Hins vegar taldi rétturinn málsástæður í þessu máli ekki nægar ástæður til þess að ógilda gerningana.

Hrd. 2000:2285 nr. 26/2000 (Sumarbústaður og snjór - Eyrarskógur)[HTML] [PDF]
E keypti lóð sem hann ætlaði að reisa sumarhús á, sem hann svo gerði. Fáeinum árum eftir að sumarhúsið hafði verið reist skemmdist það af völdum snjóþunga. Leitaði E þá til byggingarnefndar hreppsins og ályktaði hún að ekki yrði mælt með því að lóðin yrði nýtt sem byggingarlóð fyrir sumarhús.

Skipulagsstjórn ríkisins hafði fyrir byggingu sumarhússins gert skipulag fyrir sumarhúsahverfi í sama skógi, sem hreppurinn hafði samþykkt, og því litið svo á að svæðið væri almennt hæft fyrir sumarbústaði. Af þeim sökum lagði Hæstiréttur sönnunarbyrðina á E um að sýna að restin af lóðinni sem hann keypti hefði einnig verið haldin þeim annmarka að vera óhæf til að reisa sumarhús. Þar sem E gerði enga tilraun til að sýna fram á það var seljandinn sýknaður af kröfum E um ógildingu samningsins og einnig varakröfu hans um riftun.

Hrd. 2000:2367 nr. 52/2000[HTML] [PDF]


Hrd. 2000:2846 nr. 186/2000[HTML] [PDF]


Hrd. 2000:3563 nr. 195/2000 (Héraðsnefnd Austur-Húnvetninga)[HTML] [PDF]


Hrd. 2001:1857 nr. 71/2001 (Oddviti lét af störfum í kjölfar fjárdráttar)[HTML] [PDF]


Hrd. 2001:2048 nr. 348/2000 (Breiðabólsstaður II)[HTML] [PDF]


Hrd. 2001:3621 nr. 100/2001 (Sparisjóður Mýrarsýslu I)[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:44 nr. 152/2001[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:2989 nr. 32/2002[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:3795 nr. 235/2002[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:3978 nr. 215/2002[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:4217 nr. 174/2002 (Grundartangahöfn)[HTML] [PDF]


Hrd. 2003:596 nr. 70/2002 (Forkaupsréttur - Dalabyggð - Sælingsdalstunga)[HTML] [PDF]
Sveitarfélag nýtti sér forkaupsrétt á grundvelli þess að ætlunin var að efla ferðaþjónustu. Kaupandinn taldi að ræða hefði átt við hann um að rækja þetta markmið. Hæstiréttur féllst ekki á mál kaupandans.

Hrd. 2003:4626 nr. 173/2003[HTML] [PDF]


Hrd. 2004:4 nr. 479/2003[HTML] [PDF]


Hrd. 2004:1818 nr. 96/2004[HTML] [PDF]


Hrd. 2004:2184 nr. 370/2003[HTML] [PDF]


Hrd. 2004:2772 nr. 62/2004 (Þakvirki ehf.)[HTML] [PDF]


Hrd. 2004:3796 nr. 48/2004 (Biskupstungur - Framaafréttur - Úthlíð)[HTML] [PDF]
Íslenska ríkið stefndi í héraði nánar tilgreindum aðilum til ógildingar á tilteknum hluta úrskurðar óbyggðanefndar er fjallaði um tiltekin mörk milli eignarlands og þjóðlenda. Gagnsakarmál voru höfðuð af tveim stefndu í málinu.

Niðurstaða héraðsdóms var staðfesting úrskurðar óbyggðanefndar að öllu leyti nema að landið í kringum Hagafell, eins og það var afmarkað í úrskurðinum, teldist afréttur Bláskógabyggðar. Öðrum kröfum gagnstefnenda var vísað frá dómi.

Hæstiréttur staðfesti héraðsdóm, að hluta til með vísan til forsendna hans. Í dómnum rekur Hæstiréttur niðurstöðu hrd. Landmannaafréttur I og II, markmið laga þjóðlendulaga, og III. kafla laganna um setningu og hlutverk óbyggðanefndar. Fyrsta landsvæðið sem nefndin fjallaði um var norðanverð Árnessýsla sem hún gerði í sjö málum. Málið sem var skotið til dómstóla var eitt þeirra.

Hæstiréttur taldi greina þurfti, í ljósi þjóðlendulaganna, á milli þjóðlendna og ríkisjarða þar sem íslenska ríkið ætti ekki beinan eignarrétt að svæðum er teljast til þjóðlendna. Sérstaða þjóðlendna væri sú að um væri að ræða forræði yfir tilteknum heimildum á landi sem enginn gæti sannað eignarrétt sinn að.

Fyrir dómi hélt íslenska ríkið því fram að óbyggðanefnd hafi hafnað málatilbúnaði íslenska ríkisins um að nánar afmörkuð landsvæði teldust til þjóðlenda en án þess að taka afstöðu til þess hvaða aðilar teldust vera handhafar eignarréttinda innan þess. Taldi íslenska ríkið því rétt að krefjast endurskoðunar á þeim hluta úrskurðarins þar sem óbyggðanefnd á að hafa lagt alla sönnunarbyrðina á íslenska ríkið um að ekki sé um eignarland að ræða.

Til stuðnings máli sínu vísaði ríkið meðal annars til landamerkjalaga nr. 5/1882 en þar hafi fyrst verið kveðið á um skyldu til jarðeigenda um að gera landamerkjabréf fyrir jarðir sínar. Þau bréf hafi verið einhliða samin og því ekki tæk sem sönnun á eignarhaldi og þar að auki merki um að jarðeigendur hafi í einhverjum tilvikum verið að eigna sér eigandalaust land. Um mörk landsvæða í slíkum landamerkjabréfum sé um að ræða samning milli hlutaðeigandi aðila sem sé ríkinu óviðkomandi. Þá væri heldur ekki hægt að líta svo á að athugasemdalausar þinglýsingar landamerkjabréfa hafi falið í sér viðurkenningu ríkisins á efni þeirra, hvort sem það hafi verið með athöfn eða athafnaleysi.

Af hálfu stefndu í málinu var þeim málflutningi ríkisins andmælt á þeim forsendum að landamerki hvað aðliggjandi jarðir ræðir séu samkomulag þeirra eigenda og að íslenska ríkið ætti að bera sönnunarbyrðina fyrir því að hin þinglýstu jarðamerki væru röng. Séu lagðar fram ríkari kröfur um eignarheimildir myndi það leiða til meira ónæðis og kostnaðar en gagnvart öðrum landeigendum, ásamt því að leiða til óvissu um eignarréttinn. Athugasemdalaus þinglýsing hafi þar að auki falið í sér réttmætar væntingar þinglýsenda.

Hæstiréttur taldi að þinglýsing landamerkjabréfa væri ekki óyggjandi sönnun á mörkum lands heldur þyrfti að meta hvert bréf sérstaklega. Þar leit hann meðal annars á það hvort eigendur aðliggjandi jarða hafi samþykkt mörkin og hvort ágreiningur hefði verið borinn upp. Þá voru aðrar heimildir og gögn jafnan metin samhliða. Með hliðsjón af þessu mati var ekki fallist á kröfu íslenska ríkisins um ógildingu úrskurðar óbyggðanefndar.


Hrd. 2004:3895 nr. 47/2004 (Biskupstungnaafréttur „norðan vatna“)[HTML] [PDF]


Hrd. 2004:4285 nr. 422/2004[HTML] [PDF]


Hrd. 2004:4410 nr. 196/2004 (Ásar í Svínavatnshreppi)[HTML] [PDF]


Hrd. 2005:2596 nr. 97/2005[HTML] [PDF]


Hrd. 2005:3168 nr. 47/2005[HTML] [PDF]


Hrd. 2005:3380 nr. 51/2005 (Kostnaður vegna skólagöngu fatlaðs barns)[HTML] [PDF]


Hrd. 2005:4305 nr. 270/2005[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:1257 nr. 440/2005 (Ásar)[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:2449 nr. 466/2005 (Garður)[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:3179 nr. 43/2006 (Hnúkur í Klofningshreppi)[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:3810 nr. 498/2005 (Stafafell - Lón í Hornafirði)[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:3896 nr. 67/2006 (Þingvellir - Skjaldbreiður)[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:5134 nr. 222/2006 (Jökull)[HTML] [PDF]


Hrd. 664/2006 dags. 8. janúar 2007[HTML] [PDF]


Hrd. 650/2006 dags. 16. janúar 2007[HTML] [PDF]


Hrd. 551/2006 dags. 26. apríl 2007 (Þrándarstaðir)[HTML] [PDF]


Hrd. 22/2007 dags. 14. júní 2007 (Þórsmörk og Goðaland)[HTML] [PDF]


Hrd. 23/2007 dags. 14. júní 2007 (Þórsmörk)[HTML] [PDF]


Hrd. 25/2007 dags. 14. júní 2007[HTML] [PDF]


Hrd. 27/2007 dags. 4. október 2007 (Tindfjallajökull - Grænafjall - Þjóðlenda)[HTML] [PDF]


Hrd. 99/2007 dags. 11. október 2007 (Skaftártunguafréttur)[HTML] [PDF]


Hrd. 226/2007 dags. 31. janúar 2008[HTML] [PDF]


Hrd. 293/2007 dags. 13. mars 2008[HTML] [PDF]


Hrd. 466/2007 dags. 17. apríl 2008 (Búrfell)[HTML] [PDF]
Ágreiningur var um hluta jarðar, en hann var 19,4% minni en uppgefin stærð.

Hrd. 418/2007 dags. 23. apríl 2008 (Teigarás - Akrar)[HTML] [PDF]


Hrd. 446/2008 dags. 2. september 2008[HTML] [PDF]


Hrd. 487/2007 dags. 18. september 2008[HTML] [PDF]


Hrd. 510/2007 dags. 18. september 2008 (Oddviti)[HTML] [PDF]


Hrd. 596/2007 dags. 2. október 2008[HTML] [PDF]


Hrd. 28/2008 dags. 13. nóvember 2008[HTML] [PDF]


Hrd. 57/2008 dags. 20. nóvember 2008[HTML] [PDF]


Hrd. 75/2009 dags. 2. mars 2009[HTML] [PDF]


Hrd. 425/2008 dags. 19. mars 2009 (Vegagerðin og eignarnám - Brekka í Núpasveit)[HTML] [PDF]
Vegagerðin vildi leggja þjóðveg og valdi leið er myndi krefjast eignarnáms jarðarinnar Brekku í Núpasveit. Í þeim tilgangi fékk Vegagerðin framkvæmdaleyfi frá sveitarfélaginu og krafðist umrædds eignarnáms, er eigendur jarðarinnar voru ekki sáttir með. Yfirlýstur tilgangur þeirrar tilteknu leiðar væri að stytta akstursvegalengdir milli þéttbýliskjarna og þar af leiðandi stuðla að myndun eins þjónustusvæðis. Nokkrir möguleikar voru fyrir hendi og voru valkostirnir sendir til úrskurðar hjá Skipulagsstofnun og við málsmeðferð hennar leitaði hún umsagnar sveitarfélagsins. Hún taldi þrjár leiðir koma helst til greina (nr. 140, 141, og 150) en taldi þá leið sem málið snýst um (nr. 141) vera þá álitlegustu. Fornleifavernd ríkisins ritaði til Skipulagsstofnunar í tilefni úrskurðsins og taldi hina völdu leið þrengja mjög að fornminjum á svæðinu og leið nr. 150 vera ákjósanlegri.

Eigendurnir kærðu úrskurð Skipulagsstofnunar til ráðherra og færðu í kæru sinni rök fyrir leið nr. 150 og tefldu því einnig fram að hægt væri að nýta jarðir sem íslenska ríkið ætti þá þegar. Ábúendurnir kærðu þá einnig úrskurð Skipulagsstofnunar þar sem andmælt væri vali á leið nr. 150. Ráðherra taldi ekki ástæðu til annars en að staðfesta hinn kærða úrskurð en þó með skilyrðum eftir því hvaða leið yrði valin.

Fyrir héraðsdómi kröfðust eigendurnir ógildingar á eignarnáminu og framkvæmdaleyfinu. Í héraði voru málsúrslit þau að bæði Vegagerðin og sveitarfélagið voru sýknuð af téðum kröfum eigendanna.

Hæstiréttur sýknaði sveitarfélagið af kröfu um ógildingu framkvæmdaleyfisins þar sem ekki fundust annmarkar í stjórnsýslumeðferð málsins er réttlætti það, en hann ógilti hins vegar eignarnámið á þeim forsendum að Vegagerðin gat ekki sýnt fram á að leið nr. 141 hafi verið betri en hinar, þar á meðal á grundvelli óstuddra yfirlýsinga um kostnaðarauka ef leið nr. 150 yrði valin í staðinn. Þær jarðir sem leið 150 hefði legið um voru allar í eign ríkisins og því leitt til vægari aðgerða gagnvart almenningi en hinar leiðirnar.

Hrd. 150/2008 dags. 4. júní 2009 (Bergþórshvoll)[HTML] [PDF]


Hrd. 102/2009 dags. 24. september 2009 (Brú á Jökuldal)[HTML] [PDF]


Hrd. 211/2009 dags. 4. mars 2010[HTML] [PDF]


Hrd. 184/2009 dags. 3. júní 2010[HTML] [PDF]


Hrd. 198/2009 dags. 3. júní 2010 (Ölfus- og Selvogsafréttur)[HTML] [PDF]


Hrd. 585/2009 dags. 3. júní 2010[HTML] [PDF]


Hrd. 723/2009 dags. 7. október 2010 (Laxárdalur)[HTML] [PDF]


Hrd. 748/2009 dags. 7. október 2010 (Vatnsendi, Svalbarðshreppi)[HTML] [PDF]


Hrd. 80/2010 dags. 9. desember 2010 (Kiðjaberg - Brottflutningur mannvirkis)[HTML] [PDF]


Hrd. 333/2010 dags. 24. mars 2011 (Asbest)[HTML] [PDF]


Hrd. 533/2010 dags. 26. maí 2011 (Syðra Fjall 1)[HTML] [PDF]


Hrd. 700/2009 dags. 26. maí 2011[HTML] [PDF]


Hrd. 75/2011 dags. 29. september 2011[HTML] [PDF]


Hrd. 65/2011 dags. 10. nóvember 2011[HTML] [PDF]


Hrd. 76/2011 dags. 1. desember 2011[HTML] [PDF]


Hrd. 459/2012 dags. 22. ágúst 2012[HTML] [PDF]


Hrd. 65/2012 dags. 20. september 2012 (Bræðraklif - Reykjahlíð)[HTML] [PDF]


Hrd. 233/2011 dags. 18. október 2012 (Kárahnjúkavirkjun)[HTML] [PDF]
Samið var um árið 2005 um framsal vatnsréttinda á vatnasvæði Kárahnjúkavirkjunar sem reisa átti á svæðinu og að réttarstaðan samkvæmt samningnum yrði að öllu leyti jafngild eignarnámi þeirra réttinda. Á grundvelli samningsins var skipuð sérstök matsnefnd sem ákveða ætti umfang og verðmæti þeirra réttinda. Sumir landeigendanna voru sáttir við niðurstöðuna en margir þeirra ekki.

Hópur landeigenda fór í dómsmál til að hnekkja niðurstöðu nefndarinnar hvað varðaði verðmæti réttindanna, og vísuðu til matsgerðar tveggja dómkvaddra matsmanna. Töldu þeir að nefndin hefði beitt rangri aðferðafræði og því hefðu bæturnar verið alltof lágar.

Hæstiréttur nefndi að þar sem fallréttindi væru afar sérstök þyrfti að beita afbrigðum frá hinum hefðbundnu aðferðum við mat á eignarnámsbótum enda lítill eða enginn virkur markaður fyrir nýtingu slíkra réttinda hér á landi. Hann féllst á aðferðafræðina sem matsnefndin beitti þar sem hún var í samræmi við gildandi réttarframkvæmd í viðlíka málum. Þá þyrfti einnig að hafa í huga þær miklu fjárfestingar er fælust í leit og vinnslu á þeirri orkuauðlind, markað fyrir orkuna, og fleiri atriði. Þó féllst hann á með héraðsdómi að við hæfi væri að hækka þær bætur sem landeigendur áttu að fá samkvæmt matsnefndinni.

Hrd. 181/2012 dags. 1. nóvember 2012[HTML] [PDF]


Hrd. 329/2012 dags. 6. desember 2012 (Hrunumannahreppur - Útlaginn)[HTML] [PDF]


Hrd. 304/2012 dags. 19. desember 2012 (Oddviti F-lista)[HTML] [PDF]
Reykjavíkurborg greiddi lögbundin framlög til F-listans og var greitt inn á tiltekinn bankareikning borgarmálafélags F-listans sem oddviti flokksins hafði áður stofnað sem klofningsflokk frá hinum. Ekki var fallist á að oddvitinn hefði haft stöðuumboð fyrir F-listann til að breyta ráðstöfuninni. F-listinn hafði tilkynnt borginni um umboðsskortinn.

Vísað var til ákvæða laganna um að framlögin ættu að vera greidd til stjórnmálaflokka en einstakir frambjóðendur þeirra ættu ekki sjálfstætt tilkall til þeirra. Einnig var litið til þess að oddvitinn var forseti borgarstjórnar á þeim tíma og því ekki talið að borgin hefði verið grandlaus um þetta.

Hrd. 411/2012 dags. 26. september 2013 (Þingeyjarsveit)[HTML] [PDF]


Hrd. 547/2012 dags. 26. september 2013 (Landamerki Reykjahlíðar)[HTML] [PDF]


Hrd. 617/2012 dags. 10. október 2013 (Land á Hellisheiði)[HTML] [PDF]


Hrd. 718/2013 dags. 3. apríl 2014 (Krókur í Borgarbyggð)[HTML] [PDF]


Hrd. 24/2014 dags. 18. september 2014 (Vaskárdalur)[HTML] [PDF]


Hrd. 51/2014 dags. 25. september 2014 (Ráðning sveitarstjóra)[HTML] [PDF]


Hrd. 760/2014 dags. 28. maí 2015[HTML] [PDF]


Hrd. 83/2015 dags. 8. október 2015 (Geysir)[HTML] [PDF]
Íslenska ríkið átti Geysi og einkaaðilar áttu umliggjandi svæði í sérstakri sameign. Einkaaðilarnir ákváðu að stofna einkahlutafélagið Landeigendafélagið Geysi í kringum rekstur svæðisins án samþykkis íslenska ríkisins og þrátt fyrir mótmæli þess. Félagið ákvað svo að setja gjaldskrá þar sem innheimt væri gjald af ferðamönnum á svæðinu og sóttist þá íslenska ríkið eftir lögbanni á gjaldheimtuna, sem var til meðferðar í dómsmáli þessu.

Hæstiréttur vísaði til óskráðrar meginreglu að meiri háttar ráðstafanir eigenda sérstakrar sameignar þyrftu samþykki þeirra allra. Að auki hafði ráðstöfunin áhrif á landsvæði sem var að fullu í eign íslenska ríkisins. Þar sem samþykki íslenska ríkisins skorti vegna þessara ráðstafana hefði setning umræddrar gjaldskrár verið óheimil. Staðfesti Hæstiréttur því lögbannið í ljósi þess að innheimta gjaldsins hefði brotið gegn eignarréttindum íslenska ríkisins.

Hrd. 743/2014 dags. 22. október 2015 (Nýjabæjarafréttur)[HTML] [PDF]


Hrd. 392/2015 dags. 10. mars 2016 (Sturlureykir)[HTML] [PDF]


Hrd. 610/2015 dags. 17. mars 2016[HTML] [PDF]


Hrd. 311/2016 dags. 12. maí 2016[HTML] [PDF]


Hrd. 643/2015 dags. 2. júní 2016 (Laugar í Súgandafirði)[HTML] [PDF]
Sveitarfélag keypti jarðhita af bónda og ætlaði að nota jarðhitann fyrir hitaveitu. Hæstiréttur leyfði þessu að ágangast þar sem þetta væri í hag almennings og ekki í andstöðu við tilgang laganna.

Hrd. 455/2016 dags. 7. september 2016[HTML] [PDF]


Hrd. 850/2015 dags. 29. september 2016[HTML] [PDF]


Hrd. 20/2016 dags. 13. október 2016[HTML] [PDF]


Hrd. 322/2016 dags. 10. nóvember 2016 (Hnjótafjall)[HTML] [PDF]


Hrd. 323/2016 dags. 10. nóvember 2016 (Skíðadalsafréttur)[HTML] [PDF]


Hrd. 769/2016 dags. 14. desember 2016[HTML] [PDF]


Hrd. 850/2016 dags. 17. janúar 2017[HTML] [PDF]


Hrd. 250/2017 dags. 11. maí 2017[HTML] [PDF]


Hrd. 535/2016 dags. 1. júní 2017[HTML] [PDF]


Hrd. 768/2016 dags. 1. júní 2017 (Ferðaþjónusta fatlaðra)[HTML] [PDF]


Hrd. 93/2017 dags. 28. september 2017 (Djúpidalur)[HTML] [PDF]


Hrd. 94/2017 dags. 28. september 2017 (Hvassafell)[HTML] [PDF]


Hrd. 136/2017 dags. 9. nóvember 2017 (Á og Skarð á Skarðströnd)[HTML] [PDF]


Hrd. 77/2017 dags. 8. febrúar 2018[HTML] [PDF]


Hrd. 632/2017 dags. 22. nóvember 2018 (Grenlækur)[HTML] [PDF]


Hrd. 8/2019 dags. 12. júní 2019 (Kleifar)[HTML] [PDF]


Aðrar úrlausnir

Úrlausnir sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Lyrd. 1881:30 í máli nr. 6/1881 [PDF]


Lyrd. 1888:272 í máli nr. 48/1887 [PDF]


Lyrd. 1889:436 í máli nr. 21/1888 [PDF]


Lyrd. 1889:545 í máli nr. 20/1889 [PDF]


Lyrd. 1892:236 í máli nr. 7/1892 [PDF]


Lyrd. 1894:623 í máli nr. 20/1894 [PDF]


Lyrd. 1895:18 í máli nr. 55/1893 [PDF]


Lyrd. 1895:86 í máli nr. 14/1895 [PDF]


Lyrd. 1895:123 í máli nr. 54/1894 [PDF]


Lyrd. 1895:137 í máli nr. 16/1895 [PDF]


Lyrd. 1896:264 í máli nr. 18/1896 [PDF]


Lyrd. 1896:317 í máli nr. 8/1896 [PDF]


Lyrd. 1899:35 í máli nr. 8/1899 [PDF]


Lyrd. 1901:323 í máli nr. 13/1901 [PDF]


Lyrú. 1902:419 í máli nr. 38/1901 [PDF]


Lyrd. 1905:134 í máli nr. 11/1905 [PDF]


Lyrd. 1905:137 í máli nr. 12/1905 [PDF]


Lyrd. 1905:158 í máli nr. 27/1905 [PDF]


Lyrd. 1906:266 í máli nr. 40/1905 [PDF]


Lyrd. 1911:550 í máli nr. 71/1910 [PDF]


Lyrd. 1911:611 í máli nr. 66/1910 [PDF]


Lyrd. 1914:252 í máli nr. 50/1913 [PDF]


Lyrd. 1914:403 í máli nr. 36/1914 [PDF]


Lyrd. 1915:425 í máli nr. 37/1914 [PDF]


Lyrd. 1917:114 í máli nr. 26/1917 [PDF]


Lyrd. 1917:200 í máli nr. 70/1917 [PDF]


Lyrd. 1918:342 í máli nr. 72/1917 [PDF]


Lyrd. 1918:437 í máli nr. 85/1917 [PDF]


Dómur Félagsdóms 1951:152 í máli nr. 9/1950


Dómur Félagsdóms 1984:52 í máli nr. 7/1984


Dómur Héraðsdóms Norðurlands vestra í máli nr. E-37/2005 dags. 23. maí 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2306/2005 dags. 21. júlí 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-488/2005 dags. 17. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-490/2005 dags. 17. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-493/2005 dags. 17. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-495/2005 dags. 17. október 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-532/2005 dags. 21. nóvember 2006[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2316/2006 dags. 12. desember 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-545/2006 dags. 8. janúar 2007[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-293/2006 dags. 20. mars 2007[HTML]


Dómur Héraðsdóms Vesturlands í máli nr. E-450/2006 dags. 15. maí 2007[HTML]


Dómur Héraðsdóms Vesturlands í máli nr. E-127/2006 dags. 8. júní 2007[HTML]


Dómur Héraðsdóms Vestfjarða í máli nr. E-24/2006 dags. 29. júní 2007[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-614/2006 dags. 5. júlí 2007[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-400/2006 dags. 2. október 2007[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-870/2007 dags. 19. október 2007[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-471/2006 dags. 7. desember 2007[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-298/2007 dags. 11. janúar 2008[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-5375/2007 dags. 5. maí 2008[HTML]


Dómur Héraðsdóms Austurlands í máli nr. E-349/2007 dags. 10. desember 2008[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-13/2007 dags. 27. janúar 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-15/2007 dags. 27. janúar 2009[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-12/2007 dags. 27. janúar 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-298/2007 dags. 16. apríl 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Vesturlands í máli nr. E-364/2008 dags. 14. maí 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands vestra í máli nr. E-115/2008 dags. 21. júlí 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands vestra í máli nr. E-173/2008 dags. 22. júlí 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-138/2008 dags. 16. september 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-334/2007 dags. 2. október 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-385/2008 dags. 12. nóvember 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-488/2009 dags. 18. janúar 2010[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-4639/2009 dags. 14. apríl 2010[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-678/2009 dags. 7. maí 2010[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-30/2010 dags. 10. júní 2010[HTML]


Dómur Héraðsdóms Vestfjarða í máli nr. S-43/2010 dags. 28. október 2010[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-4388/2009 dags. 2. nóvember 2010[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-106/2008 dags. 4. nóvember 2010[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-404/2009 dags. 5. nóvember 2010[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-599/2009 dags. 2. desember 2010[HTML]


Dómur Héraðsdóms Austurlands í máli nr. E-1/2008 dags. 25. janúar 2011[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-4818/2009 dags. 4. apríl 2011[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-69/2009 dags. 16. maí 2011[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-68/2009 dags. 27. október 2011[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-515/2010 dags. 19. desember 2011[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2201/2011 dags. 8. febrúar 2012[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-296/2011 dags. 15. febrúar 2012[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-67/2009 dags. 13. mars 2012[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-110/2010 dags. 20. júní 2012[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-611/2010 dags. 27. júní 2012[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-571/2011 dags. 10. október 2012[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands vestra í máli nr. E-24/2010 dags. 13. maí 2013[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-3267/2012 dags. 21. júní 2013[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-71/2010 dags. 11. október 2013[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-75/2010 dags. 14. október 2013[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-74/2010 dags. 15. október 2013[HTML]


Dómur Héraðsdóms Vestfjarða í máli nr. E-17/2013 dags. 24. október 2013[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-195/2012 dags. 30. október 2013[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-1037/2013 dags. 9. janúar 2014[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. K-1/2014 dags. 14. apríl 2014[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2919/2013 dags. 16. júní 2014[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-32/2010 dags. 21. ágúst 2014[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-89/2014 dags. 31. október 2014[HTML]


Dómur Héraðsdóms Vesturlands í máli nr. E-104/2013 dags. 3. nóvember 2014[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. S-158/2014 dags. 25. mars 2015[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-359/2013 dags. 1. apríl 2015[HTML]


Dómur Héraðsdóms Vesturlands í máli nr. S-68/2014 dags. 27. maí 2015[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands vestra í máli nr. E-50/2012 dags. 5. júní 2015[HTML]


Dómur Héraðsdóms Vestfjarða í máli nr. E-94/2014 dags. 29. júní 2015[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-196/2012 dags. 2. febrúar 2016[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-197/2012 dags. 5. febrúar 2016[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-34/2015 dags. 7. apríl 2016[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-5148/2014 dags. 3. maí 2016[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. Y-2/2015 dags. 10. maí 2016[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-202/2016 dags. 3. nóvember 2016[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. Y-2/2015 dags. 5. desember 2016[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-1221/2016 dags. 8. desember 2016[HTML]


Dómur Héraðsdóms Vesturlands í máli nr. E-27/2014 dags. 13. desember 2016[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-599/2016 dags. 4. janúar 2017[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-4971/2014 dags. 11. apríl 2017[HTML]


Úrskurður úrskurðarnefndar um upplýsingamál nr. 700/2017 (Kröflulína)


Dómur Héraðsdóms Austurlands í máli nr. E-89/2016 dags. 15. nóvember 2017[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands vestra í máli nr. E-41/2017 dags. 21. mars 2018[HTML]


Dómur Héraðsdóms Austurlands í máli nr. E-4/2017 dags. 23. ágúst 2018[HTML]


Lrd. 123/2018 dags. 5. október 2018[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands vestra í máli nr. E-23/2015 dags. 31. desember 2018[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands vestra í máli nr. E-24/2015 dags. 31. desember 2018[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands vestra í máli nr. E-28/2015 dags. 14. febrúar 2019[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands vestra í máli nr. E-29/2015 dags. 14. febrúar 2019[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands vestra í máli nr. E-27/2018 dags. 14. mars 2019[HTML]


Dómur Héraðsdóms Vestfjarða í máli nr. E-59/2018 dags. 10. maí 2019[HTML]


Dómur Héraðsdóms Vesturlands í máli nr. E-65/2017 dags. 22. nóvember 2019[HTML]


Dómur Héraðsdóms Vesturlands í máli nr. E-70/2017 dags. 31. janúar 2020[HTML]


Lrd. 415/2019 dags. 26. júní 2020[HTML]


Lrd. 184/2019 dags. 2. október 2020[HTML]


Lrd. 63/2019 dags. 2. október 2020[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-2471/2020 dags. 26. febrúar 2021[HTML]


Dómur Héraðsdóms Vesturlands í máli nr. E-197/2019 dags. 20. maí 2021[HTML]


Lrd. 104/2020 dags. 28. maí 2021[HTML]


Lrú. 551/2021 dags. 20. september 2021[HTML]


Lrd. 395/2020 dags. 22. október 2021[HTML]


Lrd. 338/2020 dags. 19. nóvember 2021[HTML]


Dómur Héraðsdóms Vestfjarða í máli nr. E-136/2021 dags. 7. apríl 2022[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-526/2021 dags. 18. maí 2022[HTML]


Lrd. 490/2020 dags. 3. júní 2022[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-520/2021 dags. 25. október 2022[HTML]


Dómur Héraðsdóms Suðurlands í máli nr. E-28/2022 dags. 21. nóvember 2022[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2142/2022 dags. 19. desember 2022[HTML]


Dómur Héraðsdóms Vesturlands í máli nr. E-14/2019 dags. 24. janúar 2023[HTML]


Lrd. 601/2021 dags. 17. mars 2023[HTML]


Lrd. 155/2022 dags. 23. júní 2023[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-55/2023 dags. 14. júlí 2023[HTML]


Lrd. 373/2022 dags. 20. október 2023[HTML]


Dómur Héraðsdóms Vesturlands í máli nr. E-69/2023 dags. 31. október 2023[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-960/2023 dags. 5. desember 2023[HTML]