Úrlausnir.is


Merkimiði - Ellilífeyrisþegar

Síað eftir merkimiðanum „Ellilífeyrisþegar“.
Sýna merkimiða.
ⓘ = Hlekkurinn inniheldur nánari upplýsingar um efni merkimiðans.

Álit umboðsmanns Alþingis

Álit sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Álit umboðsmanns Alþingis nr. 10623/2020 dags. 23. nóvember 2021[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 10624/2020 dags. 23. nóvember 2021[HTML] [PDF]


Bréf umboðsmanns Alþingis nr. 10992/2021 dags. 31. mars 2021[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 11031/2021 dags. 7. maí 2021[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 11061/2021 dags. 7. maí 2021[HTML] [PDF]


Bréf umboðsmanns Alþingis nr. 11160/2021 dags. 15. júní 2021[HTML] [PDF]


Bréf umboðsmanns Alþingis nr. 11366/2021 dags. 22. nóvember 2021[HTML] [PDF]


Bréf umboðsmanns Alþingis nr. 11954/2022 dags. 14. apríl 2023[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 1313/1994 dags. 17. ágúst 1995[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 1427/1995 dags. 2. febrúar 1996 (Lækkun eignarskattsstofns I)[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 1815/1996 dags. 13. apríl 1998 (Tekjutrygging örorkulífeyrisþega)[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 1897/1996 dags. 16. október 1997[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 1986/1996 dags. 3. febrúar 1998[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 22/1988 (Hámarksaldur leigubifreiðastjóra)[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 3099/2000 dags. 17. desember 2001[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 417/1991 dags. 25. nóvember 1991[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 4747/2006 dags. 12. febrúar 2007[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 49/1988 dags. 16. nóvember 1988[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 672/1992 dags. 30. ágúst 1993[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 746/1993 dags. 15. febrúar 1996[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 870/1993 dags. 6. júní 1995[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 978/1993 dags. 6. júní 1995[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 9948/2019 dags. 21. febrúar 2019[HTML] [PDF]


Úrlausnir Hæstaréttar Íslands

Úrlausnir sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Hrd. 1962:900 nr. 50/1962 [PDF]


Hrd. 1984:1222 nr. 27/1984 [PDF]


Hrd. 1990:322 nr. 264/1988 [PDF]


Hrd. 1990:329 nr. 265/1988 [PDF]


Hrd. 1990:1542 nr. 173/1990 [PDF]


Hrd. 1993:1040 nr. 179/1992 [PDF]


Hrd. 1994:606 nr. 189/1993 (Reykjavíkurvegur, riftun, ábyrgð f. barn) [PDF]


Hrd. 1998:2140 nr. 368/1997 (Lífeyrissjóður sjómanna - Sjómaður) [PDF]


Hrd. 1998:2750 nr. 131/1998 [PDF]


Hrd. 1998:3870 nr. 55/1998 [PDF]


Hrd. 1999:3524 nr. 166/1999[HTML] [PDF]


Hrd. 2000:3239 nr. 178/2000[HTML] [PDF]


Hrd. 2000:4480 nr. 125/2000 (Öryrkjadómur I)[HTML] [PDF]
Niðurstöðu málsins fyrir Hæstarétti er oft skipt í tímabil: Fyrri tímabilið er krafa er átti við 1. janúar 1994 til 31. desember 1998 og hið seinna frá 1. janúar 1999. Ástæða skiptingarinnar er sú að forsendur úrlausnarinnar fyrir sitt hvort tímabilið voru mismunandi í mikilvægum aðalatriðum.

Þann 1. janúar 1994 tóku gildi ný heildarlög til almannatrygginga en við setningu þeirra var í gildi reglugerð, um tekjutryggingu, heimilisuppbót og heimildarhækkanir, með stoð í eldri lögunum. Ný reglugerð, um tekjutryggingu, var síðan sett 5. september 1995 með stoð í nýju lögunum en þar var kveðið á um heimild til lækkunar á greiðslum byggðum á tekjum maka örorkulífeyrisþegans. Þann 1. janúar 1999 var reglugerðarákvæðinu færð lagastoð með gildistöku breytingarlaga nr. 149/1998.

Ágreiningurinn í máli er varðaði fyrra tímabilið sneri í meginatriðum um hvort íslenska ríkið hafi haft lagaheimild til að skerða tekjur örorkulífeyrisþegans með umræddum hætti á meðan því stóð. Er kom að seinna tímabilinu kom það ekki sérstaklega til álita enda hafði lögunum verið breytt til að koma slíkri á en þá reyndi sérstaklega á samræmi hennar við stjórnarskrá.

Niðurstaða Hæstaréttar var sú að skerðingarheimildin hafi verið óheimil vegna beggja tímabilanna. Allir dómararnir sem dæmdu í málinu voru sammála um fyrra tímabilið. Tveir dómaranna skiluðu sératkvæði þar sem þeir lýstu sig ósammála meirihlutanum um niðurstöðuna um seinna tímabilið en voru sammála að öðru leyti.

Forsendur niðurstöðu meirihlutans um seinna tímabilið voru í megindráttum þær að þar sem tekjur maka skiptu ekki máli við annars konar greiðslur frá ríkinu, eins og slysatrygginga og sjúkratrygginga, væri talið í gildi sé sú aðalregla að greiðslur úr opinberum sjóðum skuli vera án tillits til tekna maka, og vísað þar til jafnræðisreglu stjórnarskrárinnar. Þó megi taka tillit til hjúskaparstöðu fólks varðandi framfærslu ef málefnaleg rök styðja slíkt.

76. gr. stjórnarskrárinnar, nr. 33/1944, spilar hér stórt hlutverk. Meirihlutinn taldi að þrátt fyrir að löggjafinn hafi talsvert svigrúm til mats við að ákveða inntak þeirrar aðstoðar sem ákvæðið kveður á um, þá komist dómstólar ekki hjá því að taka afstöðu til þess hvort það fyrirkomulag sé í samræmi við önnur ákvæði stjórnarskrárinnar eins og þau séu skýrð með hliðsjón af þeim þjóðréttarlegu skuldbindingum sem íslenska ríkið hefur undirgengist.

Þá leit meirihlutinn svo á að við breytingarnar sem urðu að núverandi 1. mgr. 76. gr. stjórnarskrárinnar, nr. 33/1944, en við þær breytingar var fellt út orðalag um undanþágu ríkisins frá því að veita slíka aðstoð í þeim tilvikum þegar viðkomandi nyti ekki þegar framfærslu annarra en í greinargerð var lýst því yfir að ekki væri um efnislega breytingu að ræða. Meirihluti Hæstaréttar taldi að þrátt fyrir staðhæfinguna í lögskýringargögnum hefði breytingin á ákvæðinu samt sem áður slík áhrif.

Eftirmálar dómsúrlausnarinnar fyrir Hæstarétti voru miklir og hefur Hæstiréttur í síðari dómaframkvæmd minnkað áhrif dómsins að einhverju leyti.

Hrd. 2001:1744 nr. 124/2001[HTML] [PDF]


Hrd. 2001:4779 nr. 253/2001 (Lífeyrisréttindi utan skipta)[HTML] [PDF]
Hreinræktað dæmi um dóm um hvort lífeyrisréttindin eigi að vera utan eða innan skipta.
K gerði fjárkröfu í lífeyrisréttindi M. Fallist var á þá fjárkröfu.

Hrd. 2004:584 nr. 490/2003[HTML] [PDF]


Hrd. 255/2008 dags. 29. janúar 2009[HTML] [PDF]


Hrd. 395/2008 dags. 26. febrúar 2009[HTML] [PDF]


Hrd. 676/2009 dags. 16. desember 2009[HTML] [PDF]


Hrd. 665/2008 dags. 17. desember 2009 (Gildi lífeyrissjóður)[HTML] [PDF]
Á þeim tíma þurfti ráðherra að staðfesta samþykktir lífeyrissjóða væru réttar (þ.e. færu að lögum og reglur, jafnræði, eignarrétt, og þvíumlíkt). Í stjórn sjóðsins sat ráðuneytisstjóri fjármálaráðuneytisins og kom ráðuneytisstjórinn ekki að málinu innan ráðuneytisins og vék því ekki af fundi þegar ráðherra undirritaði breytinguna. Hæstiréttur taldi að ráðuneytisstjórinn hefði ekki verið vanhæfur.

Hrd. 117/2011 dags. 24. nóvember 2011 (Stofnfjárkaup)[HTML] [PDF]


Hrd. 61/2013 dags. 13. júní 2013 (Bótaréttur og búsetuskilyrði)[HTML] [PDF]


Hrd. 92/2013 dags. 2. október 2014 (Atli Gunnarsson)[HTML] [PDF]
Synjað var skaðabótakröfu vegna ætlaðra mistaka við lagasetningu þar sem ekki var talið að meint mistök hafi verið nógu bersýnileg og alvarleg til að dæma bætur.

Hrd. 469/2016 dags. 12. september 2016[HTML] [PDF]


Hrd. 429/2015 dags. 13. október 2016[HTML] [PDF]


Hrd. 107/2016 dags. 8. desember 2016[HTML] [PDF]


Hrd. 507/2016 dags. 6. apríl 2017[HTML] [PDF]


Hrd. 795/2017 dags. 15. nóvember 2018[HTML] [PDF]


Hrd. 13/2020 dags. 8. október 2020[HTML] [PDF]


Hrd. 52/2021 dags. 6. apríl 2022[HTML]


Hrd. 15/2022 dags. 2. nóvember 2022[HTML]


Hrd. 16/2022 dags. 2. nóvember 2022[HTML]


Hrd. 17/2022 dags. 2. nóvember 2022[HTML]


Hrd. 9/2023 dags. 25. október 2023[HTML]


Aðrar úrlausnir

Úrlausnir sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. S-438/2006 dags. 7. mars 2007[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-3900/2006 dags. 13. desember 2007[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-7115/2007 dags. 18. apríl 2008[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-1343/2009 dags. 6. nóvember 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2972/2010 dags. 21. janúar 2011[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-1606/2011 dags. 27. febrúar 2012[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-1188/2012 dags. 12. nóvember 2012[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2562/2012 dags. 9. apríl 2013[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. S-245/2012 dags. 18. apríl 2013[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-3513/2014 dags. 22. maí 2015[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2828/2014 dags. 12. nóvember 2015[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-3924/2015 dags. 13. apríl 2016[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-3626/2015 dags. 27. apríl 2016[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. Z-2/2016 dags. 8. júní 2016[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2543/2015 dags. 22. júní 2016[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-3482/2016 dags. 29. september 2017[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-1137/2017 dags. 21. mars 2018[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2175/2017 dags. 27. mars 2018[HTML]


Lrd. 466/2018 dags. 31. maí 2019[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-1142/2019 dags. 6. desember 2019[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-31/2019 dags. 5. febrúar 2020[HTML]


Lrd. 200/2020 dags. 4. júní 2021[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-5333/2019 dags. 24. júní 2021[HTML]


Lrd. 536/2020 dags. 1. október 2021[HTML]


Lrú. 450/2021 dags. 9. nóvember 2021[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2667/2020 dags. 22. desember 2021[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2668/2020 dags. 22. desember 2021[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2669/2020 dags. 22. desember 2021[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-1698/2021 dags. 5. apríl 2022[HTML]


Lrd. 559/2021 dags. 2. desember 2022[HTML]


Lrd. 293/2022 dags. 6. október 2023[HTML]