Úrlausnir.is


Merkimiði - Klofnir dómar

Síað eftir merkimiðanum „Klofnir dómar“.
Sýna merkimiða.
ⓘ = Hlekkurinn inniheldur nánari upplýsingar um efni merkimiðans.

Álit umboðsmanns Alþingis

Álit sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Álit umboðsmanns Alþingis nr. 1296/1994 (Uppsögn skipherra hjá Landhelgisgæslunni)[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 1355/1995 dags. 8. janúar 1996[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 2370/1998 (Frádráttur lífeyrissjóðsiðgjalda)[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 2637/1999 dags. 3. mars 2000[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 4530/2005 dags. 23. október 2006[HTML] [PDF]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 7037/2012 dags. 28. nóvember 2014 (Félagsstofnun stúdenta)[HTML] [PDF]
Umboðsmaður Alþingis taldi óskýrt í lögum hvort Félagsstofnun stúdenta væri opinber aðili í skilningi laga um opinber innkaup og taldi sér ekki fært að taka afstöðu um hvort frávísun kærunefndar útboðsmála væri réttmæt eður ei. Hann benti viðkomandi fagráðherra og Alþingi á téða óvissu.

Álit umboðsmanns Alþingis nr. 7089/2012 dags. 18. júlí 2012[HTML]


Álit umboðsmanns Alþingis nr. 9937/2018 dags. 31. desember 2018[HTML] [PDF]


Úrlausnir Hæstaréttar Íslands

Úrlausnir sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Hrd. 1932:818 nr. 3/1932 [PDF]


Hrd. 1939:375 nr. 116/1938 [PDF]


Hrd. 1952:412 nr. 131/1950 [PDF]


Hrd. 1954:260 nr. 116/1953 [PDF]


Hrd. 1956:56 nr. 147/1954 [PDF]


Hrd. 1958:808 nr. 16/1958 [PDF]


Hrd. 1960:447 nr. 164/1959 (Stóra Hof I) [PDF]


Hrd. 1960:713 nr. 37/1960 [PDF]


Hrd. 1961:760 nr. 185/1960 [PDF]


Hrd. 1962:736 nr. 62/1962 [PDF]


Hrd. 1963:655 nr. 2/1962 [PDF]


Hrd. 1964:197 nr. 76/1963 [PDF]


Hrd. 1970:693 nr. 59/1970 [PDF]


Hrd. 1973:254 nr. 12/1971 [PDF]


Hrd. 1976:563 nr. 196/1974 [PDF]


Hrd. 1976:621 nr. 184/1974 [PDF]


Hrd. 1976:1075 nr. 233/1976 [PDF]


Hrd. 1977:32 nr. 103/1976 [PDF]


Hrd. 1978:439 nr. 41/1978 (Samningur eða ákvörðun ráðuneytis) [PDF]


Hrd. 1978:693 nr. 175/1976 [PDF]


Hrd. 1978:1283 nr. 55/1977 [PDF]


Hrd. 1978:1316 nr. 234/1977 [PDF]


Hrd. 1979:647 nr. 186/1977 [PDF]


Hrd. 1979:897 nr. 56/1979 [PDF]


Hrd. 1979:1064 nr. 208/1977 [PDF]


Hrd. 1980:2 nr. 17/1979 (Verslunarráð Íslands) [PDF]


Hrd. 1980:1455 nr. 58/1978 (Gröf) [PDF]


Hrd. 1981:359 nr. 83/1979 [PDF]


Hrd. 1982:934 nr. 189/1979 (Þingvallastræti á Akureyri) [PDF]


Hrd. 1982:1160 nr. 134/1982 [PDF]


Hrd. 1982:1440 nr. 181/1980 [PDF]


Hrd. 1983:260 nr. 192/1979 [PDF]


Hrd. 1983:316 nr. 53/1979 [PDF]


Hrd. 1983:1350 nr. 52/1983 [PDF]


Hrd. 1984:955 nr. 141/1980 [PDF]


Hrd. 1984:1326 nr. 85/1982 (Dýraspítali Watsons) [PDF]
Danskur dýralæknir sótti um atvinnuleyfi á Íslandi.
Yfirdýralæknir veitti umsögn er leita átti vegna afgreiðslu leyfisumsóknarinnar. Fyrir dómi var krafist þess að umsögnin yrði ógilt þar sem í henni voru sjónarmið sem yfirdýralæknirinn veitti fyrir synjun leyfisins væru ekki talin málefnaleg.

Hrd. 1985:479 nr. 124/1984 [PDF]


Hrd. 1985:1061 nr. 92/1985 [PDF]


Hrd. 1985:1339 nr. 131/1984 (Útilíf) [PDF]
Verslunin Útilíf pantaði vörur frá erlendum birgja og fékk reikning. Á honum stóð að krafan hefði verið framseld gagnvart öðrum aðila. Samt sem áður greiddi verslunin seljandanum en ekki framsalshafa. Seljandinn fór svo í þrot. Framsalshafinn vildi svo fá sína greiðslu.

Klofinn dómur. Meiri hlutinn taldi að kaupandinn hefði þurft að sæta sig við það þar sem tilkynningin var í sama letri og annar texti en ekki smáu letri. Þá var kaupandinn talinn vera reyndur í viðskiptum og réttmætt að krefjast þess að hann læsi allan reikninginn í ljósi upphæðar hans.

Minni hlutinn taldi að tilkynningin hefði ekki verið nógu áberandi og væri eins og hver annar texti á sjö blaðsíðna óundirrituðum reikningi.

Hrd. 1986:605 nr. 52/1984 [PDF]


Hrd. 1986:1473 nr. 18/1985 [PDF]


Hrd. 1986:1742 nr. 223/1984 (Íbúðaval hf - Brekkubyggð) [PDF]


Hrd. 1987:674 nr. 326/1986 (Ljósmyndaiðnaður) [PDF]


Hrd. 1987:788 nr. 199/1985 [PDF]


Hrd. 1988:666 nr. 339/1987 [PDF]


Hrd. 1988:1049 nr. 169/1987 [PDF]


Hrd. 1988:1422 nr. 244/1988 (Oddhólsmál II) [PDF]


Hrd. 1989:1627 nr. 252/1989 (Áfengiskaup hæstaréttardómara) [PDF]
Forseti Hæstaréttar var sakaður um að hafa misnotað hlunnindi sem handhafi forsetavalds með því að kaupa mikið magn áfengis á kostnaðarverði, þ.e. án áfengisgjalds, með lagaheimild sem þá var til staðar. Forseti Íslands veitti forseta Hæstaréttar lausn um stundarsakir og svo höfðað dómsmál um lausn til frambúðar. Settur Hæstiréttur í málinu taldi að skortur á hámarki í lagaheimildinni skipti ekki máli og með þessu athæfi hefði hæstaréttardómarinn rýrt það almenna traust sem hann átti að njóta og staðfesti þar af leiðandi varanlega lausn hans úr embættinu.

Hrd. 1990:92 nr. 31/1990 (Hæfi héraðsdómara - Gæsluvarðhaldsúrskurður I - Aðskilnaðardómur V) [PDF]


Hrd. 1990:670 nr. 62/1989 (Lögmannsþóknun) [PDF]


Hrd. 1990:807 nr. 451/1989 [PDF]


Hrd. 1990:807 nr. 452/1989 [PDF]


Hrd. 1990:1593 nr. 390/1988 [PDF]


Hrd. 1991:936 nr. 19/1991 [PDF]


Hrd. 1991:1827 nr. 354/1989 (Hreppsnefnd Skorradalshrepps - Hvammur í Skorradal) [PDF]


Hrd. 1992:1092 nr. 96/1989 [PDF]


Hrd. 1992:1295 nr. 294/1992 [PDF]


Hrd. 1992:1812 nr. 34/1992 [PDF]


Hrd. 1992:1900 nr. 161/1990 [PDF]


Hrd. 1993:2061 nr. 291/1993 (Hrönn hf.) [PDF]


Hrd. 1994:375 nr. 455/1993 [PDF]


Hrd. 1994:1906 nr. 357/1992 [PDF]


Hrd. 1995:2417 nr. 359/1994 (Prestadómur) [PDF]
Forseti Íslands gaf út bráðabirgðalög er skylduðu Kjaradóm til að taka nýja ákvörðun í stað fyrri ákvörðunar er hækkuðu laun tiltekinna embættis- og starfsmanna ríkisins, og dró þessi nýja ákvörðun úr fyrri hækkun. Prestur stefndi ráðherra fyrir dóm og krafðist mismun þeirra fjárhæða.

Meirihluti Hæstaréttar taldi ekki ástæðu til þess að efast um það mat bráðabirgðalöggjafans á brýnni nauðsyn í skilningi 28. gr. stjórnarskrárinnar, sem hann framkvæmdi við setningu bráðabirgðalaganna, né að hann hafi misbeitt því valdi.

Í þessum dómi reyndi í fyrsta skipti á hin hertu skilyrði 28. gr. stjórnarskrárinnar um setningu bráðabirgðalaga eins og henni hafði verið breytt árið 1991.

Hrd. 1996:1998 nr. 151/1996 (Gæsluvarðhaldsúrskurður II) [PDF]


Hrd. 1996:2956 nr. 110/1995 (Útflutningsleyfi - Samherji) [PDF]
Ekki mátti framselja vald til ráðherra um að hvort takmarka mætti innflutning á vöru og hvernig.

Hrd. 1996:3581 nr. 422/1996 (Vanhæfi héraðsdómara) [PDF]


Hrd. 1997:385 nr. 3/1997 [PDF]


Hrd. 1997:1630 nr. 228/1996 [PDF]


Hrd. 1997:1641 nr. 229/1996 [PDF]


Hrd. 1998:525 nr. 111/1997 [PDF]


Hrd. 1999:568 nr. 328/1998 (Gamli Álafoss hf.)[HTML] [PDF]


Hrd. 1999:592 nr. 329/1998 (Farg hf.)[HTML] [PDF]


Hrd. 1999:2666 nr. 461/1998 (Sorpstöð Suðurlands)[HTML] [PDF]


Hrd. 1999:3870 nr. 286/1999[HTML] [PDF]


Hrd. 2000:3019 nr. 198/2000[HTML] [PDF]


Hrd. 2000:4480 nr. 125/2000 (Öryrkjadómur I)[HTML] [PDF]
Niðurstöðu málsins fyrir Hæstarétti er oft skipt í tímabil: Fyrri tímabilið er krafa er átti við 1. janúar 1994 til 31. desember 1998 og hið seinna frá 1. janúar 1999. Ástæða skiptingarinnar er sú að forsendur úrlausnarinnar fyrir sitt hvort tímabilið voru mismunandi í mikilvægum aðalatriðum.

Þann 1. janúar 1994 tóku gildi ný heildarlög til almannatrygginga en við setningu þeirra var í gildi reglugerð, um tekjutryggingu, heimilisuppbót og heimildarhækkanir, með stoð í eldri lögunum. Ný reglugerð, um tekjutryggingu, var síðan sett 5. september 1995 með stoð í nýju lögunum en þar var kveðið á um heimild til lækkunar á greiðslum byggðum á tekjum maka örorkulífeyrisþegans. Þann 1. janúar 1999 var reglugerðarákvæðinu færð lagastoð með gildistöku breytingarlaga nr. 149/1998.

Ágreiningurinn í máli er varðaði fyrra tímabilið sneri í meginatriðum um hvort íslenska ríkið hafi haft lagaheimild til að skerða tekjur örorkulífeyrisþegans með umræddum hætti á meðan því stóð. Er kom að seinna tímabilinu kom það ekki sérstaklega til álita enda hafði lögunum verið breytt til að koma slíkri á en þá reyndi sérstaklega á samræmi hennar við stjórnarskrá.

Niðurstaða Hæstaréttar var sú að skerðingarheimildin hafi verið óheimil vegna beggja tímabilanna. Allir dómararnir sem dæmdu í málinu voru sammála um fyrra tímabilið. Tveir dómaranna skiluðu sératkvæði þar sem þeir lýstu sig ósammála meirihlutanum um niðurstöðuna um seinna tímabilið en voru sammála að öðru leyti.

Forsendur niðurstöðu meirihlutans um seinna tímabilið voru í megindráttum þær að þar sem tekjur maka skiptu ekki máli við annars konar greiðslur frá ríkinu, eins og slysatrygginga og sjúkratrygginga, væri talið í gildi sé sú aðalregla að greiðslur úr opinberum sjóðum skuli vera án tillits til tekna maka, og vísað þar til jafnræðisreglu stjórnarskrárinnar. Þó megi taka tillit til hjúskaparstöðu fólks varðandi framfærslu ef málefnaleg rök styðja slíkt.

76. gr. stjórnarskrárinnar, nr. 33/1944, spilar hér stórt hlutverk. Meirihlutinn taldi að þrátt fyrir að löggjafinn hafi talsvert svigrúm til mats við að ákveða inntak þeirrar aðstoðar sem ákvæðið kveður á um, þá komist dómstólar ekki hjá því að taka afstöðu til þess hvort það fyrirkomulag sé í samræmi við önnur ákvæði stjórnarskrárinnar eins og þau séu skýrð með hliðsjón af þeim þjóðréttarlegu skuldbindingum sem íslenska ríkið hefur undirgengist.

Þá leit meirihlutinn svo á að við breytingarnar sem urðu að núverandi 1. mgr. 76. gr. stjórnarskrárinnar, nr. 33/1944, en við þær breytingar var fellt út orðalag um undanþágu ríkisins frá því að veita slíka aðstoð í þeim tilvikum þegar viðkomandi nyti ekki þegar framfærslu annarra en í greinargerð var lýst því yfir að ekki væri um efnislega breytingu að ræða. Meirihluti Hæstaréttar taldi að þrátt fyrir staðhæfinguna í lögskýringargögnum hefði breytingin á ákvæðinu samt sem áður slík áhrif.

Eftirmálar dómsúrlausnarinnar fyrir Hæstarétti voru miklir og hefur Hæstiréttur í síðari dómaframkvæmd minnkað áhrif dómsins að einhverju leyti.

Hrd. 2001:2366 nr. 65/2001 (Ytri-Langamýri)[HTML] [PDF]


Hrd. 2001:3856 nr. 200/2001 (Vísað í sakaferil til þyngingar)[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:717 nr. 11/2001[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:1212 nr. 306/2001 (Lögmaður og vitni)[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:3555 nr. 240/2002 (Óþarfar málalengingar)[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:3647 nr. 458/2002 (Framsóknarfélag Mýrasýslu)[HTML] [PDF]


Hrd. 2003:2246 nr. 11/2003[HTML] [PDF]


Hrd. 2003:3411 nr. 549/2002 (Öryrkjadómur II)[HTML] [PDF]
Eftir uppkvaðningu fyrri öryrkjadómsins, hrd. Öryrkjadómur I (2000:4480), samþykkti Alþingi lög er kváðu á um skerðingar kröfuréttinda er Hæstiréttur staðfesti í þeim dómi á þann veg að kröfur vegna tiltekins tímabils teldust fyrndar og kröfur vegna annars tiltekins tímabils voru lækkaðar.

Öryrki er varð fyrir skerðingu vegna laganna höfðaði dómsmál á þeim grundvelli þess að viðkomandi ætti að fá fullar bætur. Hæstiréttur tók undir og áréttaði að kröfuréttur hefði stofnast með fyrrnefndum dómi Hæstaréttar sem mætti ekki skerða með afturvirkum og íþyngjandi hætti.

Hrd. 2004:1568 nr. 463/2003[HTML] [PDF]


Hrd. 2005:1906 nr. 367/2004[HTML] [PDF]


Hrd. 2005:2147 nr. 479/2004[HTML] [PDF]


Hrd. 2005:2171 nr. 520/2004[HTML] [PDF]
Mikilvæg vitni komu ekki fyrir dóm en þau höfðu áður borið vitni um atburði hjá lögreglu. Sýknað var af hinum ákærðu brotum þar sem ekki höfðu næg sönnunargögn verið lögð fram í tengslum við hið meinta athæfi.

Hrd. 2005:3678 nr. 130/2005[HTML] [PDF]


Hrd. 2005:4042 nr. 148/2005 (Kynferðisbrot III)[HTML] [PDF]


Hrd. 2005:4780 nr. 254/2005 (Iceland Seafood International)[HTML] [PDF]


Hrd. 2005:5089 nr. 280/2005 (Framnesvegur)[HTML] [PDF]


Hrd. 2005:5185 nr. 307/2005[HTML] [PDF]


Hrd. 2005:5276 nr. 267/2005[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:308 nr. 317/2005 (Sýking í baki)[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:1051 nr. 97/2006 (Bankareikningar lögmannsstofu)[HTML] [PDF]
Viðskipti með stofnfjárbréf voru kærð. Lögregla leitaði til Fjármálaeftirlitsins um gagnaöflun og voru þau svo afhent lögreglunni. Deilt var um hvort lögreglan gæti nýtt atbeina annarra aðila til að afla fyrir sig gögn. Hæstiréttur taldi að slíkt væri heimilt.

Hrd. 2006:1899 nr. 168/2006[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:2252 nr. 454/2005 (Ærfjall, fyrir landi Kvískerja í Öræfum - Þjóðlendumál)[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:3102 nr. 19/2006 (Hámarkslaunaviðmið)[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:3963 nr. 133/2006 (Hrunaheiðar)[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:4919 nr. 198/2006 (Vinnueftirlit ríkisins - Erlend kona slasast við að henda rusli í gám á lóð Ingvars Helgasonar hf.)[HTML] [PDF]


Hrd. 541/2006 dags. 15. febrúar 2007[HTML] [PDF]


Hrd. 433/2006 dags. 29. mars 2007[HTML] [PDF]


Hrd. 491/2006 dags. 11. október 2007[HTML] [PDF]


Hrd. 618/2007 dags. 27. nóvember 2007[HTML] [PDF]


Hrd. 634/2007 dags. 10. desember 2007 (Framsal sakamanns)[HTML] [PDF]


Hrd. 354/2007 dags. 24. janúar 2008[HTML] [PDF]


Hrd. 318/2007 dags. 13. mars 2008[HTML] [PDF]


Hrd. 474/2007 dags. 5. júní 2008[HTML] [PDF]


Hrd. 510/2007 dags. 18. september 2008 (Oddviti)[HTML] [PDF]


Hrd. 56/2008 dags. 16. október 2008 (Bætur vegna hrd. 52/2004)[HTML] [PDF]
K fékk miskabætur vegna brottvísunar hans er var felld úr gildi með Hrd. 2004:2760 nr. 52/2004 (Brottvísun útlendings - Hættulegur hagsmunum almennings).

Hrd. 491/2007 dags. 23. október 2008 (Áfengisauglýsingabann II)[HTML] [PDF]


Hrd. 143/2008 dags. 6. nóvember 2008 (Áfengisauglýsing II)[HTML] [PDF]


Hrd. 265/2008 dags. 6. nóvember 2008[HTML] [PDF]


Hrd. 607/2008 dags. 13. nóvember 2008[HTML] [PDF]


Hrd. 383/2008 dags. 4. desember 2008 (Hótel Saga)[HTML] [PDF]


Hrd. 632/2008 dags. 9. desember 2008 (Innsetning - Vilji)[HTML] [PDF]


Hrd. 674/2008 dags. 18. desember 2008[HTML] [PDF]


Hrd. 28/2009 dags. 23. janúar 2009 (Framsal sakamanns VII)[HTML] [PDF]


Hrd. 50/2009 dags. 10. febrúar 2009[HTML] [PDF]


Hrd. 50/2006 dags. 19. febrúar 2009[HTML] [PDF]


Hrd. 412/2008 dags. 5. mars 2009[HTML] [PDF]


Hrd. 530/2008 dags. 14. maí 2009[HTML] [PDF]


Hrd. 604/2008 dags. 18. júní 2009 (Vanhæfur dómari)[HTML] [PDF]
P krafðist frekari bóta í kjölfar niðurstöðunnar í Dómur MDE Pétur Thór Sigurðsson gegn Íslandi dags. 10. apríl 2003 (39731/98).

Hæstiréttur féllst á að íslenska ríkið bæri bótaábyrgð en P sýndi ekki fram á að niðurstaða málsins hefði verið önnur ef annar dómari hefði komið í stað þess dómara sem álitinn var vanhæfur. Taldi hann því að P hefði ekki sýnt fram á að hann ætti rétt á frekari bótum en MDE hafði dæmt P til handa.

Hrd. 515/2009 dags. 10. september 2009[HTML] [PDF]


Hrd. 53/2009 dags. 1. október 2009[HTML] [PDF]


Hrd. 27/2009 dags. 5. nóvember 2009[HTML] [PDF]


Hrd. 37/2009 dags. 5. nóvember 2009[HTML] [PDF]


Hrd. 303/2009 dags. 3. desember 2009 (Eitt barn af fjórum)[HTML] [PDF]


Hrd. 251/2009 dags. 10. desember 2009[HTML] [PDF]


Hrd. 404/2009 dags. 25. mars 2010 (Mýrar á Fljótsdalshéraði - Fljótsdalslína 3 og 4)[HTML] [PDF]


Hrd. 487/2009 dags. 21. apríl 2010[HTML] [PDF]


Hrd. 563/2009 dags. 27. maí 2010 (Unnarholtskot II)[HTML] [PDF]


Hrd. 494/2009 dags. 10. júní 2010 (Ketilsstaðir)[HTML] [PDF]


Hrd. 355/2010 dags. 18. júní 2010 (Talskona Feministafélags Íslands)[HTML] [PDF]
Ákærði var sakaður um vændiskaup og var úrskurðað um að málið yrði lokað. Blaðamaður og talskona Feministafélags Íslands kærði úrskurðinn til Hæstaréttar sem borgari, blaðamaður og talskona Femínistafélags Íslands. Hæstiréttur taldi að kærandi úrskurðarins ætti ekki lögvarða hagsmuni af kærunni þar sem hún væri að láta sig málið varða sem almennur borgari sem hefði áhuga á að fylgjast með málinu og vísaði kærumálinu því frá Hæstarétti.

Hrd. 356/2010 dags. 18. júní 2010[HTML] [PDF]


Hrd. 357/2010 dags. 18. júní 2010[HTML] [PDF]


Hrd. 358/2010 dags. 18. júní 2010[HTML] [PDF]


Hrd. 359/2010 dags. 18. júní 2010[HTML] [PDF]


Hrd. 360/2010 dags. 18. júní 2010[HTML] [PDF]


Hrd. 361/2010 dags. 18. júní 2010[HTML] [PDF]


Hrd. 362/2010 dags. 18. júní 2010[HTML] [PDF]


Hrd. 363/2010 dags. 18. júní 2010[HTML] [PDF]


Hrd. 364/2010 dags. 18. júní 2010[HTML] [PDF]


Hrd. 365/2010 dags. 18. júní 2010 (Vændiskaupamál - Lokun þinghalds)[HTML] [PDF]


Hrd. 350/2010 dags. 24. febrúar 2011 (Miklar umgengnistálmanir - Áhrif á forsjárhæfni)[HTML] [PDF]
Alvarleg athugasemd varð gerð um forsjárhæfni beggja.
Ekki umdeilt að K hefði tálmað umgengni.
M var gagnrýndur fyrir að fylgja rétti sínum til umgengni of hart.

Kjarnadæmi um það hvernig úrlausnarkerfið gagnast ekki til að leysa úr svona málum.
Pabbinn höfðaði nýtt forsjármál í þetta skiptið. Fyrsta málið í þessari atburðarrás hafði verið höfðað mörgum árum árum.
Ekki dæmigerð forsjárdeila.

Hrd. 139/2011 dags. 23. mars 2011 (Eftirfararbúnaður á bíl fyrrverandi maka)[HTML] [PDF]


Hrd. 340/2011 dags. 28. október 2011 (Neyðarlögin - FSCS)[HTML] [PDF]
Við hrun fjármálamarkaðarins árið 2008 voru sett svokölluð neyðarlög (nr. 125/2008). Í 6. gr. laganna var bætt við nýju ákvæði í lög um fjármálafyrirtæki er kvað á að „[v]ið skipti á búi fjármálafyrirtækis njóta kröfur vegna innstæðna, samkvæmt lögum um innstæðutryggingar og tryggingakerfi fyrir fjárfesta, rétthæðar skv. 1. mgr. 112. gr. laga um gjaldþrotaskipti o.fl.“. Þetta olli ósáttum við slitameðferð Landsbanka Íslands hf. og fór það fyrir dóm.

Einn kröfuhafinn, breskur tryggingarsjóður fyrir viðskiptavini viðurkenndra fjármálafyrirtækja (FSCS), krafðist viðurkenningar á kröfu sem slitastjórnin hafði samþykkt sem forgangskröfu. Aðrir kröfuhafar voru ekki sáttir og báru upp ágreining sinn við slitastjórnina. Slitastjórnin vísaði ágreiningnum til héraðsdóms.

Hæstiréttur viðurkenndi kröfu FSCS um að krafa þeirra skyldi sett í hærri forgang við skipti búsins. Við úrlausnina þurfti Hæstiréttur að meta stjórnskipulegt gildi 6. gr. laga nr. 125/2008. Þar mat hann svo á að aðstæður fjármálamarkaðarins væru slíkar að bæði stjórnvöld og Alþingi töldu ókleift að endurfjármagna bankana með fé úr ríkissjóði svo þeir gætu starfað áfram. Að auki stefndu önnur stærri fjármálafyrirtæki í óefni og var staða þeirra tæp. Með hliðsjón af „þeim mikla og fordæmalausa vanda, sem við var að etja, og þeim skýru markmiðum sem stefnt var að, verður við úrlausn um lögmæti ákvarðana löggjafans að játa honum ríku svigrúmi við mat á því hvaða leiðir skyldu farnar til að bregðast við því flókna og hættulega ástandi sem upp var komið“.

Þegar kom að mögulegu tjóni sóknaraðila vegna lagabreytinganna var litið til þess að Landsbankinn hafði þegar á þessu stigi höfðað nokkur skaðabótamál og riftunarmál en óljóst væri um árangur þeirra málsókna þegar dómurinn var kveðinn upp og því ókleift að vita á þeim tíma hve mikið myndi fást greitt af þeim þegar uppi væri staðið.

Rök Hæstaréttar varðandi breytingar á rétthæð krafna voru í grunni séð þau að allt frá 1974 hafi komið ítrekað fram í löggjöf breytingar á ákvæðum laga um skipun krafna í réttindaröð á þann veg að forgangskröfur hafi verið ýmist rýmkaðar eða þrengdar, sem hefur áhrif á stöðu annarra krafna í hag eða óhag. Með hliðsjón af þessu var ekki fallist á málatilbúnað sóknaraðila um að þeir hafi haft réttmætar væntingar til þess að reglunum yrði ekki breytt þeim í óhag.

Kröfuhafar komu á framfæri málatilbúnaði um að löggjöfin fæli í sér afturvirkar skerðingar á réttindum þeirra. Hæstiréttur mat málatilbúnaðinn á þann veg að breytingarnar sem löggjöfin fól í sér giltu um skipti almennt sem hæfust eftir gildistöku laganna. Löggjöfin mælti ekki fyrir um breytingar á skipan skipta sem væru þegar hafin eða væri þegar lokið. Af þeirri ástæðu hafnaði hann þeirri málsástæðu kröfuhafanna.

Hrd. 442/2011 dags. 7. júní 2012 (Exeter Holdings ehf.)[HTML] [PDF]


Hrd. 3/2012 dags. 15. júní 2012[HTML] [PDF]


Hrd. 529/2013 dags. 23. janúar 2014[HTML] [PDF]


Hrd. 215/2014 dags. 18. desember 2014[HTML] [PDF]


Hrd. 564/2014 dags. 22. janúar 2015 (2. mgr. 194. gr. alm. hgl.)[HTML] [PDF]


Hrd. 833/2014 dags. 11. júní 2015 (Hæfi / breytingar eftir héraðsdóm)[HTML] [PDF]
Uppnám sem héraðsdómur olli.

Héraðsdómur dæmdi föðurnum forsjá á báðum börnunum og þá fór mamman í felur með börnin.

M krafðist nýs mats eftir uppkvaðningu dóms héraðsdóms, og tók Hæstiréttur það fyrir.

K var talin hæfari skv. matsgerð en talið mikilvægara í dómi héraðsdóms að eldra barnið vildi ekki vera hjá K, heldur M, og að ekki ætti að skilja börnin að. Hæstiréttur var ósammála þeim forsendum og dæmdu forsjá þannig að eitt barnið væri í forsjá K og hitt forsjá M.

Talið að M hefði innrætt í eldri barnið hatur gagnvart K.

Matsmaður var í algjörum vandræðum í málinu.

Hrd. 347/2015 dags. 12. nóvember 2015[HTML] [PDF]


Hrd. 190/2015 dags. 4. febrúar 2016[HTML] [PDF]


Hrd. 525/2015 dags. 19. janúar 2017 (SPRON)[HTML] [PDF]


Hrd. 451/2016 dags. 11. maí 2017[HTML] [PDF]


Hrd. 703/2016 dags. 20. júní 2017 (Hluti eignar/öll eign - Klofinn dómur)[HTML] [PDF]
Deilt um það hvort veðskuldabréfin báru það með sér að öll fasteignin hefði verið sett að veði, ekki eingöngu eignarhluti E. Ekki lá fyrir annað en að K og E hefði átt eignina að jöfnu í óskiptri sameign.

Undirritun K á veðskuldabréfin báru ekki skýrt með sér að hann hafi samþykkt veðsetningu síns eignarhluta í fasteigninni og önnur gögn málsins veittu ekki vísbendingu um aðra ætlun K. Í hf. vísaði til venju við undirritun þinglýstra eigenda á veðskjöl en studdi þetta ekki með gögnum og yrði slíkri málsástæðu ekki beitt gegn mótmælum K.

Litið var svo á að þar sem Í hf. væri fjármálastofnun væru gerðar kröfur til þeirra um að skjalagerð og skjalafrágangur sé vandaður þegar um er að ræða mikilvægar ráðstafanir eins og þessar og tryggi skýrar og ótvíræðar sannanir fyrir veðréttindum. Slíkan óskýrleika verði að túlka Í hf. í óhag.

Hrd. 514/2017 dags. 1. febrúar 2018[HTML] [PDF]


Hrd. 455/2017 dags. 24. maí 2018[HTML] [PDF]


Hrd. 14/2018 dags. 30. maí 2018[HTML] [PDF]


Hrd. 24/2019 dags. 6. júní 2019[HTML] [PDF]


Hrd. 4/2020 dags. 23. júní 2020[HTML] [PDF]


Hrd. 9/2020 dags. 5. febrúar 2021[HTML] [PDF]


Hrd. 31/2023 dags. 31. janúar 2024[HTML]


Aðrar úrlausnir

Úrlausnir sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Dómur Félagsdóms 1944:37 í máli nr. 21/1943


Dómur Félagsdóms 1956:142 í máli nr. 6/1956


Úrskurður Félagsdóms 1979:111 í máli nr. 4/1978


Dómur Félagsdóms 1982:283 í máli nr. 1/1982


Dómur Félagsdóms 1984:14 í máli nr. 1/1984


Dómur Félagsdóms 1991:427 í máli nr. 1/1991


Dómur Félagsdóms 1992:521 í máli nr. 6/1992


Dómur Félagsdóms 1994:282 í máli nr. 15/1994


Dómur Félagsdóms 1995:453 í máli nr. 13/1995


Dómur Félagsdóms 1996:534 í máli nr. 9/1995


Dómur Félagsdóms 1997:124 í máli nr. 14/1997


Dómur Héraðsdóms Norðurlands vestra í máli nr. S-34/2005 dags. 30. mars 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-7569/2005 dags. 16. júní 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-1939/2006 dags. 19. desember 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-900/2005 dags. 28. mars 2007[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2340/2005 dags. 2. nóvember 2007[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands vestra í máli nr. S-316/2007 dags. 10. apríl 2008[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-953/2008 dags. 17. desember 2008[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. E-412/2007 dags. 19. maí 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-11202/2008 dags. 22. maí 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-5426/2008 dags. 19. mars 2010[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-476/2010 dags. 29. júní 2011[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-1682/2010 dags. 7. nóvember 2011[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-3268/2012 dags. 14. febrúar 2013[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2478/2012 dags. 3. júní 2013[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands vestra í máli nr. S-8/2014 dags. 25. júlí 2014[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-546/2014 dags. 11. febrúar 2015[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-4813/2013 dags. 24. febrúar 2015[HTML]


Dómur Félagsdóms í máli nr. F-6/2015 dags. 15. maí 2015


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-807/2014 dags. 25. júní 2015[HTML]


Dómur Félagsdóms í máli nr. F-15/2015 dags. 14. október 2015


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-62/2016 dags. 9. maí 2016[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-80/2015 dags. 29. nóvember 2016[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. S-3/2017 dags. 26. apríl 2017[HTML]


Dómur Félagsdóms í máli nr. F-8/2017 dags. 20. nóvember 2017


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-3730/2016 dags. 29. nóvember 2017[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-623/2014 dags. 23. febrúar 2018[HTML]


Lrú. 227/2018 dags. 15. maí 2018[HTML]


Lrú. 277/2018 dags. 20. júní 2018[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-1146/2017 dags. 21. júní 2018[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-115/2018 dags. 10. júlí 2018[HTML]


Lrd. 75/2018 dags. 28. september 2018 (Sönnunarbyrði)[HTML]


Lrú. 773/2018 dags. 16. nóvember 2018[HTML]


Lrd. 635/2018 dags. 14. desember 2018[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-234/2015 dags. 24. apríl 2019[HTML]


Lrú. 277/2019 dags. 16. maí 2019[HTML]


Lrd. 649/2018 dags. 25. október 2019[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-4220/2018 dags. 15. nóvember 2019[HTML]


Lrd. 532/2018 dags. 22. nóvember 2019[HTML]


Dómur Héraðsdóms Austurlands í máli nr. E-51/2018 dags. 25. júní 2020[HTML]


Lrd. 835/2019 dags. 18. desember 2020[HTML]


Lrd. 653/2019 dags. 29. janúar 2021[HTML]


Lrd. 486/2020 dags. 4. júní 2021[HTML]


Dómur Félagsdóms í máli nr. F-2/2021 dags. 16. september 2021


Lrd. 452/2020 dags. 1. apríl 2022[HTML]


Dómur Héraðsdóms Vesturlands í máli nr. E-122/2020 dags. 10. júní 2022[HTML]


Dómur Héraðsdóms Vesturlands í máli nr. E-123/2020 dags. 10. júní 2022[HTML]


Dómur Héraðsdóms Vesturlands í máli nr. E-124/2020 dags. 10. júní 2022[HTML]


Dómur Héraðsdóms Vesturlands í máli nr. E-125/2020 dags. 10. júní 2022[HTML]


Lrd. 452/2020 dags. 24. júní 2022[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-413/2023 dags. 22. júní 2023[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-5141/2023 dags. 23. febrúar 2024[HTML]