Úrlausnir.is


Merkimiði - Útivistarmál

Síað eftir merkimiðanum „Útivistarmál“.
Sýna merkimiða.
ⓘ = Hlekkurinn inniheldur nánari upplýsingar um efni merkimiðans.

Álit umboðsmanns Alþingis

Álit sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Álit umboðsmanns Alþingis nr. 3925/2003 dags. 22. nóvember 2004[HTML] [PDF]


Úrlausnir Hæstaréttar Íslands

Úrlausnir sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Hrd. 1983:97 nr. 186/1980 [PDF]


Hrd. 1985:539 nr. 117/1984 [PDF]


Hrd. 1989:961 nr. 187/1989 [PDF]


Hrd. 1990:2 nr. 120/1989 (Aðskilnaðardómur III) [PDF]
G var sakaður um skjalafals auk þess að hafa ranglega látið skrifa vörur á fyrirtæki án heimildar. Málið var rekið á dómþingi sakadóms Árnessýslu og dæmdi dómarafulltrúi í málinu en hann starfaði á ábyrgð sýslumanns. Samkvæmt skjölunum var málið rannsakað af lögreglunni í Árnessýslu og ekki séð að dómarafulltrúinn hafi haft önnur afskipti af málinu en þau að senda málið til fyrirsagnar ríkissaksóknara.

Hæstiréttur rakti forsögu þess að fyrirkomulagið hafi áður verið talist standast stjórnarskrá með vísan til 2. gr. hennar þar sem 61. gr. hennar gerði ráð fyrir því að dómendur geti haft umboðsstörf á hendi. Þessi dómsúrlausn er þekkt fyrir það að Hæstiréttur hvarf frá þessari löngu dómaframkvæmd án þess að viðeigandi lagabreytingar höfðu átt sér stað. Ný lög um aðskilnað dómsvalds og umboðsvalds í héraði höfðu verið sett en áttu ekki að taka gildi fyrr en 1. júlí 1992, meira en tveimur árum eftir að þessi dómur væri kveðinn upp.

Þau atriði sem Hæstiréttur sagði að líta ætti á í málinu (bein tilvitnun úr dómnum):
* Í stjórnarskrá lýðveldisins er byggt á þeirri meginreglu, að ríkisvaldið sé þríþætt og að sérstakir dómarar fari með dómsvaldið.
* Þær sérstöku sögulegu og landfræðilegu aðstæður, sem bjuggu því að baki, að sömu menn fara utan Reykjavíkur oftsinnis bæði með stjórnsýslu og dómstörf, hafa nú minni þýðingu en fyrr, meðal annars vegna greiðari samgangna en áður var.
* Alþingi hefur sett lög um aðskilnað dómsvalds og umboðsvalds í héraði, sem taka eigi gildi 1. júlí 1992.
* Ísland hefur að þjóðarétti skuldbundið sig til að virða mannréttindasáttmála Evrópu.
* Mannréttindanefnd Evrópu hefur einróma ályktað, að málsmeðferðin í máli Jóns Kristinssonar, sem fyrr er lýst, hafi ekki verið í samræmi við 6. gr. 1. mgr. mannréttindasáttmálans.
* Ríkisstjórn Íslands hefur, eftir að fyrrgreindu máli var skotið til Mannréttindadómstóls Evrópu, gert sátt við Jón Kristinsson, svo og annan mann sem kært hefur svipað málefni með þeim hætti sem lýst hefur verið.
* Í 36. gr. 7. tl. laga nr. 85/1936 um meðferð einkamála í héraði segir meðal annars, að dómari skuli víkja úr dómarasæti, ef hætta er á því, „að hann fái ekki litið óhlutdrægt á málavöxtu“. Þessu ákvæði ber einnig að beita um opinber mál samkvæmt 15. gr. 2. mgr. laga nr. 74/1974 um meðferð opinberra mála.
* Í máli þessu er ekkert komið fram, sem bendir til þess, að dómarafulltrúinn, sem kvað upp héraðsdóminn, hafi litið hlutdrægt á málavöxtu. Hins vegar verður að fallast á það með Mannréttindanefnd Evrópu, að almennt verði ekki talin næg trygging fyrir óhlutdrægni í dómstörfum, þegar sami maður vinnur bæði að þeim og lögreglustjórn.

Með hliðsjón af þessu leit Hæstiréttur svo á að skýra beri ætti tilvitnuð ákvæði einkamálalaga og sakamálalaga á þann hátt að sýslumanninum og dómarafulltrúanum hefði borið að víkja sæti í málinu. Hinn áfrýjaði dómur var felldur úr gildi og öll málsmeðferðin fyrir sakadómi, og lagt fyrir sakadóminn að taka málið aftur til löglegrar meðferðar og dómsálagningar.

Hrd. 1992:213 nr. 36/1992 [PDF]


Hrd. 1992:383 nr. 80/1992 [PDF]


Hrd. 1994:1278 nr. 163/1993 [PDF]


Hrd. 1994:1674 nr. 335/1994 [PDF]


Hrd. 1994:1809 nr. 397/1994 [PDF]


Hrd. 1996:198 nr. 42/1996 [PDF]


Hrd. 1998:1115 nr. 335/1997 [PDF]


Hrd. 1998:1157 nr. 137/1998 [PDF]


Hrd. 1999:1890 nr. 171/1999[HTML] [PDF]


Hrd. 1999:3414 nr. 365/1999[HTML] [PDF]


Hrd. 2001:2201 nr. 42/2001[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:2560 nr. 289/2002[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:2565 nr. 290/2002[HTML] [PDF]


Hrd. 2002:4265 nr. 272/2002 (Vélarrúm yfirgefið með vél í gangi)[HTML] [PDF]
Tveir menn voru að gera við vél í vélarrúm í báti. Þeir brugðu sér frá í um 15 mínútur og skyldu vélina eftir í gangi. Á þeim tíma bræddi vélin úr sér. Vátryggingafélagið neitaði að greiða bætur úr húftryggingu þar sem um væri að ræða stórfellt gáleysi. Upplýst var um að til staðar væri viðvörunartæki ef upp kæmi bilun, en mennirnir heyrðu ekki merkin. Vélin var ekki með sjálfvirkum slökkvibúnaði. Báturinn var þar að auki ekki flokkaður sem bátur með mannlausu vélarrúmi. Fallist var á synjun félagsins um að greiða bætur.

Hrd. 2003:527 nr. 30/2003[HTML] [PDF]


Hrd. 2003:4141 nr. 245/2003[HTML] [PDF]


Hrd. 2004:1145 nr. 74/2004[HTML] [PDF]


Hrd. 2004:3796 nr. 48/2004 (Biskupstungur - Framaafréttur - Úthlíð)[HTML] [PDF]
Íslenska ríkið stefndi í héraði nánar tilgreindum aðilum til ógildingar á tilteknum hluta úrskurðar óbyggðanefndar er fjallaði um tiltekin mörk milli eignarlands og þjóðlenda. Gagnsakarmál voru höfðuð af tveim stefndu í málinu.

Niðurstaða héraðsdóms var staðfesting úrskurðar óbyggðanefndar að öllu leyti nema að landið í kringum Hagafell, eins og það var afmarkað í úrskurðinum, teldist afréttur Bláskógabyggðar. Öðrum kröfum gagnstefnenda var vísað frá dómi.

Hæstiréttur staðfesti héraðsdóm, að hluta til með vísan til forsendna hans. Í dómnum rekur Hæstiréttur niðurstöðu hrd. Landmannaafréttur I og II, markmið laga þjóðlendulaga, og III. kafla laganna um setningu og hlutverk óbyggðanefndar. Fyrsta landsvæðið sem nefndin fjallaði um var norðanverð Árnessýsla sem hún gerði í sjö málum. Málið sem var skotið til dómstóla var eitt þeirra.

Hæstiréttur taldi greina þurfti, í ljósi þjóðlendulaganna, á milli þjóðlendna og ríkisjarða þar sem íslenska ríkið ætti ekki beinan eignarrétt að svæðum er teljast til þjóðlendna. Sérstaða þjóðlendna væri sú að um væri að ræða forræði yfir tilteknum heimildum á landi sem enginn gæti sannað eignarrétt sinn að.

Fyrir dómi hélt íslenska ríkið því fram að óbyggðanefnd hafi hafnað málatilbúnaði íslenska ríkisins um að nánar afmörkuð landsvæði teldust til þjóðlenda en án þess að taka afstöðu til þess hvaða aðilar teldust vera handhafar eignarréttinda innan þess. Taldi íslenska ríkið því rétt að krefjast endurskoðunar á þeim hluta úrskurðarins þar sem óbyggðanefnd á að hafa lagt alla sönnunarbyrðina á íslenska ríkið um að ekki sé um eignarland að ræða.

Til stuðnings máli sínu vísaði ríkið meðal annars til landamerkjalaga nr. 5/1882 en þar hafi fyrst verið kveðið á um skyldu til jarðeigenda um að gera landamerkjabréf fyrir jarðir sínar. Þau bréf hafi verið einhliða samin og því ekki tæk sem sönnun á eignarhaldi og þar að auki merki um að jarðeigendur hafi í einhverjum tilvikum verið að eigna sér eigandalaust land. Um mörk landsvæða í slíkum landamerkjabréfum sé um að ræða samning milli hlutaðeigandi aðila sem sé ríkinu óviðkomandi. Þá væri heldur ekki hægt að líta svo á að athugasemdalausar þinglýsingar landamerkjabréfa hafi falið í sér viðurkenningu ríkisins á efni þeirra, hvort sem það hafi verið með athöfn eða athafnaleysi.

Af hálfu stefndu í málinu var þeim málflutningi ríkisins andmælt á þeim forsendum að landamerki hvað aðliggjandi jarðir ræðir séu samkomulag þeirra eigenda og að íslenska ríkið ætti að bera sönnunarbyrðina fyrir því að hin þinglýstu jarðamerki væru röng. Séu lagðar fram ríkari kröfur um eignarheimildir myndi það leiða til meira ónæðis og kostnaðar en gagnvart öðrum landeigendum, ásamt því að leiða til óvissu um eignarréttinn. Athugasemdalaus þinglýsing hafi þar að auki falið í sér réttmætar væntingar þinglýsenda.

Hæstiréttur taldi að þinglýsing landamerkjabréfa væri ekki óyggjandi sönnun á mörkum lands heldur þyrfti að meta hvert bréf sérstaklega. Þar leit hann meðal annars á það hvort eigendur aðliggjandi jarða hafi samþykkt mörkin og hvort ágreiningur hefði verið borinn upp. Þá voru aðrar heimildir og gögn jafnan metin samhliða. Með hliðsjón af þessu mati var ekki fallist á kröfu íslenska ríkisins um ógildingu úrskurðar óbyggðanefndar.


Hrd. 2005:304 nr. 253/2004 (Dýraspítali Watsons)[HTML] [PDF]


Hrd. 2005:2958 nr. 300/2005[HTML] [PDF]


Hrd. 2006:2411 nr. 204/2006[HTML] [PDF]


Hrd. 95/2010 dags. 2. mars 2010[HTML] [PDF]


Hrd. 418/2010 dags. 20. ágúst 2010[HTML] [PDF]


Hrd. 186/2011 dags. 3. maí 2011[HTML] [PDF]


Hrd. 668/2010 dags. 21. júní 2011[HTML] [PDF]


Hrd. 520/2011 dags. 3. nóvember 2011[HTML] [PDF]


Hrd. 551/2011 dags. 23. nóvember 2011[HTML] [PDF]


Hrd. 24/2012 dags. 17. janúar 2012[HTML] [PDF]


Hrd. 422/2012 dags. 3. september 2012 (Þrotabú Fons gegn Römlu ehf.)[HTML] [PDF]
Dómurinn er til marks um að brotavarnarþing geti byggst á staðsetningu bankaútibús þar sem bankareikningur var staðsettur.

Hrd. 67/2013 dags. 1. mars 2013[HTML] [PDF]


Hrd. 738/2013 dags. 4. desember 2013[HTML] [PDF]


Hrd. 739/2013 dags. 4. desember 2013[HTML] [PDF]


Hrd. 517/2014 dags. 25. ágúst 2014[HTML] [PDF]


Hrd. 45/2015 dags. 13. febrúar 2015[HTML] [PDF]


Hrd. 99/2016 dags. 26. febrúar 2016[HTML] [PDF]


Hrd. 479/2015 dags. 2. júní 2016[HTML] [PDF]


Hrd. 452/2016 dags. 11. maí 2017[HTML] [PDF]


Hrd. 391/2017 dags. 22. ágúst 2017[HTML] [PDF]


Hrd. 392/2017 dags. 22. ágúst 2017 (Krókur hótel)[HTML] [PDF]


Hrd. 720/2016 dags. 1. febrúar 2018[HTML] [PDF]


Hrd. 19/2018 dags. 15. mars 2019[HTML] [PDF]


Hrd. 35/2023 dags. 13. júlí 2023[HTML]


Aðrar úrlausnir

Úrlausnir sem hafa þennan merkimiða. Athugið að taka ekki þessum lista sem tæmandi.

Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-1888/2006 dags. 10. nóvember 2006[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-1015/2006 dags. 17. nóvember 2006[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-1260/2006 dags. 21. febrúar 2007[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-2009/2006 dags. 9. mars 2007[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-778/2006 dags. 15. maí 2007[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-463/2007 dags. 21. maí 2007[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-1296/2006 dags. 23. nóvember 2007[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-1755/2007 dags. 7. desember 2007[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-1905/2007 dags. 19. desember 2007[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-1946/2007 dags. 11. janúar 2008[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-2087/2007 dags. 11. janúar 2008[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-179/2009 dags. 24. mars 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-178/2009 dags. 14. maí 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-146/2008 dags. 18. júní 2009[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. E-147/2008 dags. 18. júní 2009[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. X-20/2011 dags. 22. nóvember 2011[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2834/2012 dags. 20. apríl 2015[HTML]


Dómur Héraðsdóms Austurlands í máli nr. E-58/2012 dags. 31. mars 2016[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-645/2015 dags. 13. maí 2016[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2834/2012 dags. 26. ágúst 2016[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-186/2016 dags. 15. nóvember 2016[HTML]


Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2140/2015 dags. 27. febrúar 2017[HTML]


Dómur Héraðsdóms Austurlands í máli nr. S-21/2017 dags. 3. október 2017[HTML]


Lrd. 303/2018 dags. 12. október 2018[HTML]
Tveir lögreglumenn fóru að heimili ákærða til að birta honum fyrirkallið en hann fannst ekki. Þá birti annar lögreglumaðurinn fyrirkallið fyrir hinum. Landsréttur taldi það ekki fullnægjandi.

Lrú. 103/2019 dags. 6. mars 2019[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-1513/2018 dags. 6. maí 2019[HTML]


Lrú. 559/2018 dags. 31. janúar 2020[HTML]


Lrú. 476/2019 dags. 7. febrúar 2020[HTML]


Lrú. 273/2020 dags. 6. maí 2020[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-2055/2020 dags. 28. maí 2020[HTML]


Lrú. 738/2020 dags. 18. janúar 2021[HTML]


Lrd. 645/2019 dags. 29. janúar 2021[HTML]


Lrú. 166/2021 dags. 14. apríl 2021[HTML]


Lrd. 633/2020 dags. 17. desember 2021[HTML]


Úrskurður Endurupptökudóms í máli nr. 25/2021 dags. 17. desember 2021[HTML]


Lrú. 711/2021 dags. 4. janúar 2022[HTML]


Úrskurður Endurupptökudóms í máli nr. 41/2021 dags. 28. mars 2022[HTML]


Lrú. 124/2022 dags. 7. júní 2022[HTML]


Lrú. 242/2022 dags. 29. júní 2022[HTML]


Lrú. 539/2022 dags. 23. september 2022[HTML]


Dómur Héraðsdóms Norðurlands eystra í máli nr. S-389/2021 dags. 28. september 2022[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-850/2022 dags. 2. nóvember 2022[HTML]


Úrskurður Endurupptökudóms í máli nr. 14/2022 dags. 10. nóvember 2022[HTML]


Lrú. 252/2023 dags. 9. maí 2023[HTML]


Úrskurður Endurupptökudóms í máli nr. 2/2023 dags. 10. maí 2023[HTML]


Lrd. 620/2022 dags. 16. júní 2023[HTML]


Lrú. 667/2023 dags. 27. október 2023[HTML]


Úrskurður Endurupptökudóms í máli nr. 13/2023 dags. 22. nóvember 2023[HTML]


Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. E-2068/2022 dags. 13. desember 2023[HTML]